Art. 81. 1. Do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne
osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, d–i i pkt 3 i 35, stosuje się przepisy
określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych
osób, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10.
2. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa
w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 1a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak
niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w
czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Składka w nowej wysokości obowiązuje
od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.
2a. Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których
mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e zatrudnionych jako niania, o której mowa w ustawie
z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2020 r.
poz. 326 i 568), sprawujących opiekę nad dziećmi na podstawie umowy
uaktywniającej stanowi przychód, z zastrzeżeniem, że podstawę wymiaru składek na
ubezpieczenie zdrowotne opłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych ze
środków budżetu państwa stanowi kwota nie wyższa niż wysokość minimalnego
wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym ustalona zgodnie z przepisami
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
3. Podstawę wymiaru składek dla osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 5–
13, stanowi kwota odpowiadająca uposażeniu tych osób.
4. Podstawę wymiaru składek dla osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 i 4,
stanowi kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego
przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.
5. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób,
o których mowa w ust. 1, nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności
do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz nie
stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
6. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się
o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych
przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników
ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.
7. Podstawę wymiaru składek dla funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej i
Służby Więziennej będących w służbie kandydackiej stanowi kwota odpowiadająca
wysokości minimalnego wynagrodzenia.
8. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla:
1) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 14 i 15, jest kwota odpowiadająca
wysokości uposażenia albo wynagrodzenia tych osób;
1a) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 15a, jest kwota uzyskiwanej diety;
2) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 16, jest kwota emerytury, renty
pomniejszona o kwotę spłaty nadpłaty świadczenia, z wyłączeniem dodatków,
zasiłków, świadczeń pieniężnych i ryczałtu energetycznego, ekwiwalentu
pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz deputatu węglowego albo
kwota uposażenia pobieranego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego,
kwota uposażenia pobieranego po zwolnieniu ze służby lub świadczenia
pieniężnego o takim samym charakterze;
2a) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 16a, jest kwota rodzicielskiego
świadczenia uzupełniającego;
3) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 17–20, jest kwota odpowiadająca
wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie
przepisów o świadczeniach rodzinnych;
4) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 22 i 23, jest kwota odpowiadająca
wysokości pobieranego stypendium;
5) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 24, jest kwota odpowiadająca
wysokości pobieranego zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium, a w przypadku
niepobierania przez bezrobotnego zasiłku lub stypendium – kwota
odpowiadająca wysokości zasiłku dla bezrobotnych, o której mowa w art. 72
ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
5a) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 24a, jest kwota odpowiadająca
wysokości pobieranego stypendium;
6) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 25, jest kwota zasiłku
przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a w przypadku
niepobierania zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego –
kwota odpowiadająca wysokości świadczenia przedemerytalnego;
6a) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 37, jest kwota nauczycielskiego
świadczenia kompensacyjnego;
7) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 26, jest kwota odpowiadająca
wysokości przyznanego zasiłku stałego z pomocy społecznej;
8) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 27, 29 i 30, jest maksymalna kwota
zasiłku stałego z pomocy społecznej;
9) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28, 31 i 31b, jest kwota odpowiadająca
wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie
przepisów o świadczeniach rodzinnych;
9a) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 31a, jest kwota odpowiadająca
wysokości renty socjalnej;
9b) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28a, jest kwota odpowiadająca
wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie
przepisów o świadczeniach rodzinnych;
9c) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28b, jest kwota odpowiadająca
wysokości zasiłku dla opiekuna przysługującego na podstawie przepisów
o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
10) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 32 i 32a, jest kwota odpowiadająca
wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie
przepisów o świadczeniach rodzinnych;
11) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 33, jest kwota odpowiadająca kwocie
faktycznie otrzymanych alimentów, nie wyższa jednak od wysokości
specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów
o świadczeniach rodzinnych;
12) (uchylony)
13) osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 36, jest kwota odpowiadająca
wysokości pobieranego stypendium.
9. W przypadku przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury, renty lub
zasiłków z ubezpieczenia społecznego albo świadczeń pieniężnych dla cywilnych
ofiar wojny za okres, za który ubezpieczony pobierał świadczenie z innego
właściwego organu emerytalnego lub rentowego, zasiłek, dodatek szkoleniowy,
stypendium lub inne świadczenie pieniężne z tytułu pozostawania bez pracy albo
zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne w wysokości uwzględniającej zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych i składkę na ubezpieczenie zdrowotne – Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne odejmuje te kwoty od przyznanego świadczenia.
10. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, o których
mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. f i pkt 21, z wyłączeniem osób duchownych będących
podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych lub zryczałtowanego podatku
dochodowego od przychodów osób duchownych, jest kwota odpowiadająca
wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie
przepisów o świadczeniach rodzinnych.
11. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób i tryb ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne
rolników, ich domowników oraz osób pobierających emeryturę lub rentę
rolniczą, uwzględniając sposób ustalenia podstaw wymiaru składki w przypadku
nieterminowego ustalenia dochodu będącego podstawą wymiaru składki;
2) sposób dokonywania wpłat składek na ubezpieczenie zdrowotne przez rolników,
uwzględniając konieczność identyfikacji rolnika dokonującego wpłat;
3) sposób i tryb ustalania wysokości składki w przypadku zmian mających wpływ
na podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu, uwzględniając specyfikę
działalności prowadzonej w zakresie działów specjalnych.

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych art. 81