Art. 5. 1. Zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia zawodowej służby
wojskowej ustala wojskowa komisja lekarska, która wydaje w tej sprawie orzeczenie.
Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej jest decyzją.
1a. Od orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej przysługuje odwołanie do
wojskowej komisji lekarskiej wyższego stopnia.
1b. Członek składu orzekającego wojskowej komisji lekarskiej może zgłosić na
piśmie sprzeciw wobec projektu orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej.
2. Do wojskowej komisji lekarskiej kieruje się:
1) żołnierza zawodowego – z urzędu albo na jego wniosek;
2) żołnierza i inną osobę, która zgłosiła chęć pełnienia zawodowej służby
wojskowej – z urzędu.
3. Do wojskowej komisji lekarskiej kieruje się z urzędu żołnierzy zawodowych:
1) gdy nie wykonują zadań służbowych z powodu choroby trwającej nieprzerwanie
przez trzy miesiące;
2) jeżeli w ich stanie zdrowia nastąpiło pogorszenie uniemożliwiające lub
utrudniające wykonywanie zadań służbowych;
3) gdy ulegli wypadkom pozostającym w związku z pełnieniem zawodowej służby
wojskowej lub u których została stwierdzona choroba powstała w związku ze
szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej;
4) w celu przeprowadzenia okresowych lub okolicznościowych badań lekarskich –
jeżeli zaliczeni zostali do określonych grup osobowych;
5) przed skierowaniem lub wyznaczeniem do pełnienia zawodowej służby
wojskowej poza granicami państwa oraz po powrocie do kraju z wyjątkiem
kierowania lub wyznaczania żołnierzy do pełnienia zawodowej służby
wojskowej poza granicami państwa z przeznaczeniem realizacji zadań na terenie
kontynentu europejskiego oraz Państw-Stron Traktatu Północnoatlantyckiego
spoza tego kontynentu;
6) jeżeli orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej jest niezbędne w postępowaniu
karnym lub w sprawach o wykroczenia.
7) (uchylony)
3a. Przepisu ust. 3 pkt 1 nie stosuje się do żołnierzy – kobiet ciężarnych.
4. Do wojskowej komisji lekarskiej można skierować z urzędu żołnierza
zawodowego również w innych niż wymienione w ust. 3 przypadkach uzasadnionych
potrzebami Sił Zbrojnych, w tym w szczególności:
1) przed wyznaczeniem na stanowisko służbowe;
2) w związku z przeniesieniem do innego korpusu osobowego albo innej grupy osobowej;
3) przed zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej z przyczyn innych niż ze
względu na stan zdrowia;
4) gdy nie przystąpił w nakazanym terminie do sprawdzianu sprawności fizycznej
lub gdy otrzymał ze sprawdzianu sprawności fizycznej ocenę niedostateczną;
5) w celu sprawdzenia prawidłowości orzekania o jego czasowej niezdolności do
służby z powodu choroby lub prawidłowości wykorzystania zwolnienia
lekarskiego.
5. Do wojskowej komisji lekarskiej kierują:
1) wojskowy komendant uzupełnień – żołnierzy i inne osoby ubiegające się
o powołanie do zawodowej służby wojskowej;
2) dowódca jednostki wojskowej – w przypadkach wymienionych w ust. 2 pkt 1,
a także w pkt 2 w odniesieniu do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, którzy
zgłosili chęć pełnienia zawodowej służby wojskowej, ust. 3 pkt 1–4 oraz
ust. 4 pkt 3–5, a także, po uzgodnieniu z organem właściwym do wyznaczenia
żołnierza zawodowego na stanowisko służbowe, w przypadkach wymienionych
w ust. 3 pkt 5 oraz ust. 4 pkt 1 i 2;
3) sąd, prokurator, komendant jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej
oraz inny organ, przed którym toczy się postępowanie w sprawach
o przestępstwo lub wykroczenie – w przypadku wymienionym w ust. 3 pkt 6;
4) Minister Obrony Narodowej – wszystkich żołnierzy zawodowych.
6. Ustala się następujące kategorie zdolności fizycznej i psychicznej do
zawodowej służby wojskowej:
1) kategoria Z – zdolny do zawodowej służby wojskowej, co oznacza zdolność do
pełnienia zawodowej służby wojskowej oraz służby w charakterze kandydata na
żołnierza zawodowego;
1a) kategoria Z/O – zdolny do zawodowej służby wojskowej z ograniczeniami, co
oznacza ograniczoną zdolność do dalszego pełnienia zawodowej służby
wojskowej w poszczególnych rodzajach Sił Zbrojnych i rodzajach wojsk oraz na
określonych stanowiskach służbowych;
2) kategoria N – trwale lub czasowo niezdolny do zawodowej służby wojskowej
oraz niezdolny do służby w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego.
6a. Żołnierz zawodowy jest obowiązany poddać się badaniom zleconym przez
wojskową komisję lekarską, w tym również badaniom specjalistycznym,
psychologicznym i dodatkowym.
6b. W przypadku gdy przeprowadzone badania i zgromadzona dokumentacja nie
pozwalają na wydanie orzeczenia, żołnierz zawodowy może zostać skierowany na
obserwację w podmiocie leczniczym, jeżeli wyraża na to zgodę.
6c. W przypadku odmowy żołnierza zawodowego poddania się obserwacji
w podmiocie leczniczym, wojskowa komisja lekarska może wydać orzeczenie na
podstawie posiadanych dokumentów i oceny stanu zdrowia żołnierza zawodowego.
7. Orzeczenie o zaliczeniu danego żołnierza lub innej osoby do jednej
z kategorii, o których mowa w ust. 6, właściwe wojskowe komisje lekarskie wydają
na podstawie badania lekarskiego fizycznej i psychicznej zdolności tej osoby do
służby w poszczególnych rodzajach Sił Zbrojnych i rodzajach wojsk oraz na
poszczególnych stanowiskach służbowych, z uwzględnieniem wyników badań
specjalistycznych, a w razie potrzeby również obserwacji w podmiocie leczniczym.
7a. Kategorię Z/O orzeka się w stosunku do żołnierzy zawodowych, którzy
wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej
albo chorobą powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami
służby wojskowej, doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
7b. Orzekając o zaliczeniu żołnierza zawodowego do kategorii Z/O właściwe
wojskowe komisje lekarskie uwzględniają zdolność do pełnienia zawodowej służby
wojskowej na stanowisku służbowym wskazanym przez organ właściwy do
wyznaczania na to stanowisko. Stanowisko służbowe wskazuje się w uzgodnieniu
z żołnierzem zawodowym.
8. Minister Obrony Narodowej, w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia:
1) wykaz chorób i ułomności uwzględniany przy orzekaniu o zdolności do
zawodowej służby wojskowej oraz do służby poza granicami państwa wraz ze
wskazaniem kategorii zdolności do zawodowej służby wojskowej;
2) wykaz chorób i ułomności uwzględniany przy orzekaniu o zdolności do
pełnienia służby w poszczególnych rodzajach Sił Zbrojnych i rodzajach wojsk
oraz na poszczególnych stanowiskach służbowych wymagających szczególnych predyspozycji zdrowotnych wraz ze wskazaniem kategorii zdolności do zawodowej służby wojskowej;
3) wykaz chorób i ułomności uwzględniany przy orzekaniu o ograniczonej
zdolności do pełnienia zawodowej służby wojskowej w poszczególnych
rodzajach Sił Zbrojnych i rodzajach wojsk oraz na określonych stanowiskach
służbowych wraz ze wskazaniem kategorii zdolności do zawodowej służby wojskowej;
4) właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich;
5) tryb kierowania do wojskowych komisji lekarskich żołnierzy zawodowych
i osób ubiegających się o powołanie do zawodowej służby wojskowej;
6) szczegółowe warunki orzekania o zdolności do zawodowej służby wojskowej;
7) szczegółowe warunki orzekania o ograniczonej zdolności do zawodowej służby wojskowej;
8) szczegółowe warunki orzekania o zdolności do służby wojskowej poza
granicami państwa;
8a) tryb rozpatrywania sprzeciwów wobec projektów orzeczeń wojskowych komisji
lekarskich oraz uchylania orzeczeń w trybie nadzoru;
9) sposób ustalania związku chorób oraz śmierci ze służbą wojskową;
10) wzór skierowania do wojskowych komisji lekarskich;
11) wzory orzeczeń wydawanych przez wojskowe komisje lekarskie.
9. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 8, Minister Obrony
Narodowej kierować się będzie koniecznością zapewnienia ochrony danych
osobowych w procesie orzeczniczym, a także tym, aby do zawodowej służby wojskowej były powoływane i pełniły ją osoby posiadające stan zdrowia odpowiadający
warunkom zawodowej służby wojskowej uzależnionym od rodzaju Sił Zbrojnych
i rodzaju wojsk oraz od poszczególnych stanowisk służbowych.

Art. 5a. 1. Osobę, która zgłosiła chęć pełnienia zawodowej służby wojskowej,
wojskowy komendant uzupełnień kieruje do wojskowej pracowni psychologicznej
w celu przeprowadzenia badań psychologicznych oraz wydania orzeczenia
psychologicznego o istnieniu lub braku przeciwwskazań do pełnienia tej służby.
1a. W przypadku gdy osobą, o której mowa w ust. 1, jest żołnierz w czynnej
służbie wojskowej, o której mowa w art. 59 ust. 1 pkt 1–6 ustawy z dnia 21 listopada
1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1541 i 2020 oraz z 2020 r. poz. 374 i 2157), czynności wojskowego
komendanta uzupełnień wykonuje dowódca jednostki wojskowej.
2. O skierowaniu osoby, o której mowa w ust. 1, do wojskowej pracowni
psychologicznej wojskowy komendant uzupełnień informuje kierownika tej pracowni.
3. Kierownik wojskowej pracowni psychologicznej informuje wojskowego
komendanta uzupełnień o fakcie niestawienia się osoby, o której mowa w ust. 1, do
wojskowej pracowni psychologicznej.
4. Orzeczenie psychologiczne wojskowej pracowni psychologicznej wydaje
psycholog tej pracowni uprawniony do przeprowadzenia badań psychologicznych.
5. Orzeczenie psychologiczne wojskowej pracowni psychologicznej doręcza się
na piśmie osobie, o której mowa w ust. 1, oraz wojskowemu komendantowi uzupełnień.
6. Od orzeczenia psychologicznego wojskowej pracowni psychologicznej
przysługuje osobie, o której mowa w ust. 1, oraz wojskowemu komendantowi
uzupełnień odwołanie do wojskowej pracowni psychologicznej będącej organem
wyższego stopnia.
7. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb kierowania do wojskowych pracowni psychologicznych oraz sposób i tryb
wydawania orzeczeń psychologicznych,
2) zakres badań psychologicznych, którym jest poddawana osoba, która zgłosiła
chęć pełnienia zawodowej służby wojskowej,
3) tryb odwoływania się od orzeczeń psychologicznych,
4) sposób postępowania z dokumentacją związaną z badaniami psychologicznymi
oraz wzory stosowanych dokumentów i orzeczeń
– mając na uwadze właściwość terytorialną wojskowych pracowni psychologicznych
oraz ich właściwość do wykonywania badań i wydawania orzeczeń w trybie
odwoławczym, a także konieczność zawarcia we wzorze orzeczenia informacji
o możliwości i trybie odwołania od orzeczenia.

Ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych art. 5

DODAJ