Art. 59. 1. Żołnierzami w czynnej służbie wojskowej, w rozumieniu
niniejszej ustawy, są osoby, które odbywają lub pełnią następujące jej rodzaje:
1) zasadniczą służbę wojskową;
2) przeszkolenie wojskowe;
3) terytorialną służbę wojskową;
4) ćwiczenia wojskowe;
5) służbę przygotowawczą;
6) okresową służbę wojskową;
7) służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.
2. Żołnierzy w czynnej służbie wojskowej dzieli się na:
1) korpus oficerów, do którego zalicza się:
a) oficerów młodszych,
b) oficerów starszych,
c) generałów i admirałów;
2) korpus podoficerów, do którego zalicza się:
a) podoficerów młodszych,
b) podoficerów,
c) podoficerów starszych;
3) korpus szeregowych.
3. Korpusy oficerów, podoficerów i szeregowych dzielą się na korpusy
osobowe. Korpusy osobowe dzielą się na grupy osobowe, w których występuje
podział na specjalności wojskowe.
4. Żołnierza w czynnej służbie wojskowej dowódca jednostki wojskowej, w
której żołnierz pełni służbę, zalicza do określonego korpusu osobowego, grupy
osobowej i specjalności wojskowej i stwierdza ten fakt w rozkazie dziennym.
5. Żołnierz w czynnej służbie wojskowej może być przeniesiony do innego
korpusu osobowego, innej grupy osobowej lub innej specjalności wojskowej przez
dowódcę jednostki wojskowej w przypadku wyznaczenia na inne stanowisko
służbowe lub zmiany tego korpusu osobowego, grupy osobowej lub specjalności
wojskowej na zajmowanym stanowisku służbowym.
5a. Żołnierz w czynnej służbie wojskowej może być skierowany przez
dowódcę jednostki wojskowej do wykonywania zadań innych niż wynikające
z jego specjalności wojskowej i przeszkolenia wojskowego, o ile posiada
kwalifikacje i uprawnienia do wykonywania tych zadań.
6. Minister Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi
korpusy osobowe, ustala ich podział na grupy osobowe i specjalności wojskowe,
zapewniając zaspokojenie potrzeb Sił Zbrojnych.

Art. 59a. 1. Żołnierzy rezerwy, których w pierwszej kolejności przewiduje się
powołać do czynnej służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji
i w czasie wojny, przeznacza się do tej służby przez nadanie w czasie pokoju
przydziału mobilizacyjnego na stanowiska służbowe lub do pełnienia funkcji
wojskowych, które są określone w etacie jednostki wojskowej i występują w czasie
wojny.
1a. Przydział mobilizacyjny, o którym mowa w ust. 1, może zostać nadany
również żołnierzowi w czynnej służbie wojskowej oraz pełniącemu zawodową
służbę wojskową lub służbę kandydacką w dniu jego zwolnienia z tej służby, ze
skutkiem następującym po dniu zwolnienia ze służby.
1b. Przydział mobilizacyjny nadaje się na wolne stanowisko służbowe lub do
pełnienia nieobsadzonej funkcji wojskowej, a w razie potrzeby również na
stanowiska lub funkcje, na które nadano już taki przydział.
1c. Przydziałów mobilizacyjnych nie nadaje się osobom, które są
reklamowane od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie
ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny, oraz osobom, którym zawieszono
obowiązek służby wojskowej.
2. Pracownikom zatrudnionym w jednostkach wojskowych, a w razie
potrzeby również pracownikom zatrudnionym u innych pracodawców oraz innym
osobom niebędącym pracownikami, mogą być nadawane w czasie pokoju
pracownicze przydziały mobilizacyjne na stanowiska pracownicze, które są
określone w etacie jednostki wojskowej i występują w czasie wojny.
3. Pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych nie nadaje się osobom, które:
1) nie ukończyły osiemnastu lat życia;
2) ukończyły sześćdziesiąt lat życia, z wyjątkiem osób zatrudnionych
w jednostce wojskowej, które wyraziły zgodę na nadanie im tego przydziału;
3) (uchylony)
4) posiadają nadany przydział kryzysowy lub przydział mobilizacyjny;
5) są sędziami, asesorami sądowymi lub prokuratorami;
6) są funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Ochrony
Państwa, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej,
Straży Ochrony Kolei lub pracownikami specjalistycznych uzbrojonych
formacji ochronnych w jednostkach organizacyjnych podległych,
podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministrów, kierowników
urzędów centralnych, wojewodów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego
oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji;
7) są reklamowane od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie
ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny;
8) zostały uznane za stale lub długotrwale niezdolne do pracy w gospodarstwie
rolnym na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu
społecznym rolników lub za całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej
egzystencji albo całkowicie niezdolne do pracy na podstawie ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych lub zaliczone do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia
27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych.
4. Przydziały mobilizacyjne oraz pracownicze przydziały mobilizacyjne
nadaje oraz uchyla wojskowy komendant uzupełnień, działając w porozumieniu
z dowódcą jednostki wojskowej.
5. Nadanie przydziału mobilizacyjnego oraz pracowniczego przydziału
mobilizacyjnego następuje w formie karty mobilizacyjnej. Osoba, której nadano
przydział mobilizacyjny lub pracowniczy przydział mobilizacyjny, jest obowiązana
przyjąć kartę mobilizacyjną.
6. Kartę mobilizacyjną wojskowy komendant uzupełnień doręcza w trybie,
o którym mowa w art. 52, albo w trybie określonym w art. 39 ustawy z dnia
14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
6a. Kartę mobilizacyjną można również doręczyć żołnierzom w czasie
pełnienia lub odbywania czynnej służby wojskowej oraz pełnienia zawodowej
służby wojskowej lub służby kandydackiej w miejscu pełnienia służby,
a pracownikom zatrudnionym w jednostkach wojskowych – w miejscu pracy.
Żołnierzom rezerwy, którym nadaje się przydziały kryzysowe, kartę mobilizacyjną
można doręczyć razem z kartą tego przydziału.
7. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb i warunki nadawania i uchylania przydziałów mobilizacyjnych oraz
pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych oraz warunki, jakie powinni
spełniać żołnierze rezerwy, pracownicy lub inne osoby niebędące
pracownikami do przeznaczenia ich do czynnej służby wojskowej lub pracy
w jednostkach wojskowych w razie ogłoszenia mobilizacji lub w czasie
wojny, uwzględniając współdziałanie wojskowego komendanta uzupełnień
i dowódcy jednostki wojskowej oraz konieczność zapewnienia
mobilizacyjnego rozwinięcia Sił Zbrojnych;
2) wzory kart mobilizacyjnych zawierających datę ich wydania, organ wydający,
dane osobowe żołnierza rezerwy, pracownika lub innej osoby niebędącej
pracownikiem, w tym stopień wojskowy, imię i nazwisko, dane jednostki
wojskowej, w tym nazwę, adres, numer mobilizacyjny, pododdział, przydział
mobilizacyjny lub pracowniczy przydział mobilizacyjny, a także termin
i miejsce stawienia się do jednostki wojskowej, pouczenie o skutkach
uchylania się odpowiednio od obowiązku czynnej służby wojskowej lub
pracy, sposób postępowania w razie utraty karty oraz w przypadku
niemożliwości stawienia się w miejscu określonym w tej karcie, a także
wykaz przedmiotów użytku osobistego, które żołnierz rezerwy, pracownik lub
inna osoba niebędąca pracownikiem powinna zabrać ze sobą, stawiając się do
jednostki wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Art. 59b. 1. Żołnierzom rezerwy mogą być nadawane w czasie pokoju
przydziały kryzysowe na stanowiska służbowe, które są określone w etacie
jednostki wojskowej, w tym również na stanowiska, na które nadano już taki przydział.
2. Warunkiem nadania przydziału kryzysowego jest zawarcie kontraktu na
wykonywanie obowiązków w ramach Narodowych Sił Rezerwowych, zwanego
dalej „kontraktem”, między żołnierzem rezerwy, żołnierzem w czynnej służbie
wojskowej oraz żołnierzem pełniącym zawodową służbę wojskową lub służbę
kandydacką, który ochotniczo zgłosił się do wykonywania obowiązków w ramach
Narodowych Sił Rezerwowych i złożył wniosek do wojskowego komendanta uzupełnień o zawarcie kontraktu oraz spełnia warunki do jego zawarcia, a dowódcą jednostki wojskowej, w której ma być nadany ten przydział. Wniosek może być
złożony za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
3. Wniosek o zawarcie kontraktu może być wycofany albo można odmówić
zawarcia kontraktu. Odmowa poddania się badaniom lekarskim lub
psychologicznym, niestawienie się w określonym terminie w wojskowej komisji
lekarskiej, wojskowej pracowni psychologicznej lub w jednostce wojskowej jest
równoznaczne z wycofaniem wniosku.
4. Kontrakt może być zawarty, jeżeli występują potrzeby uzupełnieniowe Sił
Zbrojnych uzasadniające nadanie przydziału kryzysowego.
5. Kontrakt zawiera:
1) oznaczenie stron – stopień wojskowy, imię i nazwisko oraz nazwę stanowiska
służbowego dowódcy jednostki wojskowej, a także stopień wojskowy, imię
i nazwisko, imię ojca, adres zameldowania, serię i numer dowodu tożsamości
oraz numer PESEL żołnierza, który ochotniczo zgłosił się do wykonywania
obowiązków w ramach Narodowych Sił Rezerwowych;
2) datę i miejsce podpisania;
3) określenie dnia przyjęcia obowiązków wynikających z nadania przydziału
kryzysowego oraz dnia, do którego kontrakt obowiązuje;
4) określenie rodzaju stanowisk służbowych, na których będzie pełniona służba
wojskowa – w przypadku powołania do niej, oraz prognozowanego okresu
pełnienia służby i trybu powołania do niej;
5) zobowiązanie dowódcy do informowania żołnierza o terminach odbywania
ćwiczeń wojskowych, z wyjątkiem ćwiczeń prowadzonych w trybie
natychmiastowego stawiennictwa;
6) zobowiązanie żołnierza do odbycia ćwiczeń wojskowych przygotowujących
do nadania przydziału kryzysowego oraz ćwiczeń wojskowych odbywanych
w ramach tego przydziału, w tym ćwiczeń wojskowych rotacyjnych;
7) zobowiązanie żołnierza do przyjęcia przydziału kryzysowego w określonym terminie;
8) zobowiązanie żołnierza do stawienia się do czynnej służby wojskowej, do
której powołanie następuje w trybie natychmiastowego stawiennictwa,
w terminie określonym w zawiadomieniu w tej sprawie;
9) zobowiązanie żołnierza rezerwy do pełnienia okresowej służby wojskowej,
w tym poza granicami państwa, oraz jego oświadczenie, że znane mu są
zasady pełnienia tej służby.
6. Kontrakt może być zawarty z żołnierzem, który spełnia następujące
warunki:
1) nie był przeznaczony do służby zastępczej;
2) nie był karany za przestępstwo umyślne;
3) posiada wykształcenie co najmniej:
a) gimnazjalne albo podstawowe po ukończeniu ośmioletniej szkoły
podstawowej – przewidziane dla stanowisk przeznaczonych dla
szeregowych,
b) średnie lub średnie branżowe – przewidziane dla stanowisk
przeznaczonych dla podoficerów,
c) wyższe – przewidziane dla stanowisk przeznaczonych dla oficerów;
4) posiada przygotowanie zawodowe oraz kwalifikacje i umiejętności przydatne
w Siłach Zbrojnych;
5) zaliczył sprawdzian z wychowania fizycznego;
6) pełnił służbę przygotowawczą i zdał egzamin, o którym mowa w art. 98b
ust. 5 – w przypadku żołnierza rezerwy, który wcześniej nie odbywał czynnej
służby wojskowej.
7. Wykształcenie, o którym mowa w ust. 6 pkt 3, przewidziane dla stanowisk
przeznaczonych dla danego korpusu, nie dotyczy żołnierzy rezerwy posiadających
już w tym korpusie odpowiedni stopień wojskowy.
8. Zawarcie kontraktu może być również uzależnione od posiadania przez
żołnierza rezerwy poświadczenia bezpieczeństwa lub posiadania orzeczenia
wojskowej pracowni psychologicznej o braku przeciwskazań do pełnienia służby
wymagającej szczególnych predyspozycji psychofizycznych albo o zdolności do
pełnienia służby poza granicami państwa. Przed zawarciem kontraktu dowódca
jednostki wojskowej lub wojskowy komendant uzupełnień może wystąpić o
przeprowadzenie postępowania sprawdzającego, o którym mowa w art. 64 ust. 5,
lub skierować do wojskowej pracowni psychologicznej na badania psychologiczne.
9. Kontrakt wygasa w przypadku uchylenia lub wygaśnięcia przydziału
kryzysowego, a także w przypadku pisemnej rezygnacji przez żołnierza rezerwy z zawartego kontraktu dokonanej przed dniem, w którym decyzja o nadaniu przydziału kryzysowego stała się ostateczna, albo nieprzyjęcia przydziału
kryzysowego w określonym terminie.
10. Przedłużenie okresu obowiązywania kontraktu lub zmiana stanowiska
służbowego nie wymaga zawarcia kolejnego kontraktu i następuje w drodze
pisemnej zmiany zawartego kontraktu.
11. Właściwy do zmiany kontraktu jest dowódca jednostki wojskowej,
w której żołnierz będzie wykonywał obowiązki w ramach Narodowych Sił Rezerwowych.
12. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb zawierania kontraktu, uwzględniając potrzebę sprawnego ustalania
przydatności do służby wojskowej osób ubiegających się o jego zawarcie oraz
współpracy wojskowych komendantów uzupełnień i dowódców jednostek wojskowych;
2) wzór wniosku zawierającego informację ochotnika o przygotowaniu
zawodowym oraz szczególnych kwalifikacjach i umiejętnościach
przydatnych w Siłach Zbrojnych oraz wzór kontraktu zawierającego elementy
określone w ust. 5, wraz z koniecznymi pouczeniami o prawach
i obowiązkach ochotnika.

Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej art. 59

DODAJ