Art. 56. 1. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może zezwolić w stosunku
do gatunków:
1) objętych ochroną ścisłą – na czynności podlegające zakazom określonym
w art. 51 ust. 1 pkt 9 i ust. 1a pkt 4 oraz art. 52 ust. 1 pkt 1, 3, 11 i 16 i ust. 1a
pkt 1, 7 i 8;
2) objętych ochroną ścisłą i częściową – na czynności podlegające zakazom
określonym w art. 51 ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a, jeżeli zezwolenie dotyczy
obszaru wykraczającego poza granice dwóch województw lub jeżeli ma to
związek z działaniami podejmowanymi przez ministra właściwego do spraw
środowiska, w tym dotyczącymi realizacji programu ochrony i zrównoważonego
użytkowania różnorodności biologicznej, programów ochrony gatunków
zagrożonych wyginięciem lub umów międzynarodowych.
2. Regionalny dyrektor ochrony środowiska na obszarze swojego działania i na
obszarach morskich może zezwolić w stosunku do gatunków:
1) objętych ochroną częściową – na czynności podlegające zakazom określonym
w art. 51 ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a;
2) objętych ochroną ścisłą – na czynności podlegające zakazom określonym
w art. 51 ust. 1 pkt 1–8, 10 i 11 i ust. 1a pkt 1–3 i 5 oraz art. 52 ust. 1 pkt 2, 4–10
i 12–15 i ust. 1a pkt 2–6.
2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, w odniesieniu do obszarów
morskich, właściwość miejscową regionalnego dyrektora ochrony środowiska ustala
się wzdłuż wybrzeża na terenie danego województwa.
2b. Minister właściwy do spraw środowiska na obszarze parku narodowego
może, po zasięgnięciu opinii dyrektora parku narodowego, zezwolić w stosunku do
gatunków objętych ochroną na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51
ust. 1 i 1a oraz art. 52 ust. 1 i 1a.
2c. Zezwolenia, w stosunku do dziko występujących zwierząt gatunków objętych
ochroną ścisłą, na czynności podlegające zakazom, o których mowa w art. 52 ust. 1
pkt 1 i 3, wydaje na obszarze swojego działania regionalny dyrektor ochrony
środowiska, jeżeli wynikają one z prowadzenia zabiegów gospodarczych w leśnictwie.
3. (uchylony)
4. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2, 2b i 2c, z zastrzeżeniem ust. 4c, 4d i
5, mogą być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie są
szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących
populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów oraz:
1) leżą w interesie ochrony dziko występujących gatunków roślin, zwierząt,
grzybów lub ochrony siedlisk przyrodniczych lub
2) wynikają z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw
rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybostanu, wody lub innych rodzajów
mienia, lub
3) leżą w interesie zdrowia lub bezpieczeństwa powszechnego, lub
4) są niezbędne w realizacji badań naukowych, działań edukacyjnych lub celów
związanych z odbudową populacji, reintrodukcją gatunków roślin, zwierząt lub
grzybów, albo do celów działań reprodukcyjnych, w tym do sztucznego
rozmnażania roślin, lub
5) umożliwiają, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie
i w ograniczonym stopniu, zbiór, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów
roślin lub grzybów oraz chwytanie, pozyskiwanie lub przetrzymywanie okazów
zwierząt gatunków objętych ochroną w liczbie określonej przez wydającego
zezwolenie, lub
6) w przypadku gatunków objętych ochroną ścisłą, gatunków ptaków oraz
gatunków wymienionych w załączniku IV dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia
21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny
i flory – wynikają z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego,
w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów
związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska, lub
7) w przypadku gatunków innych niż wymienione w pkt 6 – wynikają ze słusznego
interesu strony lub koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego,
w tym wymogów o charakterze społecznym lub gospodarczym lub wymogów
związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska.
4a. Warunek wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 6, w przypadku
gatunków ptaków dotyczy jedynie wydania zezwolenia na niszczenie siedlisk lub
ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub
żerowania.
4b. Warunek wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, w przypadku
gatunków ptaków dotyczy szkód w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów,
rybostanu lub wody.
4c. Zezwolenia na czynności podlegające zakazom w stosunku do gatunków
ptaków, określonym w art. 52 ust. 1 pkt 13, mogą być wydane w przypadku braku
rozwiązań alternatywnych, jeżeli czynności te nie są szkodliwe dla zachowania we
właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji chronionych gatunków
zwierząt.
4d. Zezwolenia na czynności podlegające zakazom określonym w art. 51 ust. 1
pkt 9 i ust. 1a pkt 4 oraz art. 52 ust. 1 pkt 11 i ust. 1a pkt 7, mogą być wydane, jeżeli
czynności te nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko
występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów.
5. Zezwolenia na pozyskiwanie roślin, zwierząt lub grzybów gatunków,
o których mowa w art. 48 pkt 1 lit. c, art. 49 pkt 1 lit. c oraz art. 50 pkt 1 lit. c, mogą
być wydane, jeżeli nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony
dziko występujących populacji chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów.
6. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2, 2b i 2c, mogą być wydane na wniosek
zawierający odpowiednio:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) cel wykonania wnioskowanych czynności;
3) opis czynności, na którą może być wydane zezwolenie;
4) nazwę gatunku lub gatunków, których będą dotyczyć działania, w języku
łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
5) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy wniosek, o ile jest to możliwe do
ustalenia;
6) wskazanie sposobu, metody i stosowanych urządzeń do chwytania, odławiania
lub zabijania zwierząt albo sposobu zbioru roślin i grzybów lub sposobu
wykonania innych czynności, na które może być wydane zezwolenie, a także
miejsca i czasu wykonania czynności oraz wynikających z tego zagrożeń;
7) wskazanie podmiotu, który będzie chwytał lub zabijał zwierzęta.
7. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2, 2b i 2c, zawierają odpowiednio:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2) nazwę gatunku lub gatunków, których będą dotyczyć działania, w języku
łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje;
3) liczbę lub ilość osobników, których dotyczy zezwolenie, o ile jest to możliwe do
ustalenia;
4) opis czynności, na które wydaje się zezwolenie;
5) wskazanie dozwolonych metod i sposobów chwytania, odławiania lub zabijania
zwierząt albo sposobów zbioru roślin i grzybów lub sposobów wykonania innych
czynności, na które wydaje się zezwolenie;
6) określenie czasu i miejsca wykonania czynności, których dotyczy zezwolenie;
7) wskazanie podmiotu, który będzie chwytał lub zabijał zwierzęta;
8) określenie terminu złożenia informacji o wykorzystaniu zezwolenia;
9) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji chronionych
gatunków roślin, zwierząt lub grzybów i ich siedlisk.
7a. Organy właściwe do wydania zezwoleń, o których mowa w ust. 1, 2, 2b i 2c,
dokonują kontroli spełniania warunków określonych w wydanych przez siebie
zezwoleniach.
7b. Czynności kontrolne są wykonywane przez osoby posiadające imienne
upoważnienie wydane przez organy właściwe do wydania zezwoleń, o których mowa
w ust. 1, 2, 2b i 2c.
7c. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 7b, zawiera wskazanie osoby
upoważnionej do wykonywania czynności kontrolnych, miejsca i zakresu kontroli
oraz podstawy prawnej do jej wykonywania.
7d. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych osoba upoważniona do ich
wykonywania jest obowiązana okazać upoważnienie, o którym mowa w ust. 7b.
7e. Osoby upoważnione do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do:
1) wstępu na teren należący do podmiotu kontrolowanego;
2) żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli;
3) wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, sporządzania
z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów.
7f. Wstęp na teren należący do podmiotu kontrolowanego oraz wykonywanie
czynności kontrolnych następują w obecności właściciela lub posiadacza
nieruchomości.
7g. Osoba wykonująca czynności kontrolne sporządza z tych czynności protokół.
7h. Protokół podpisuje osoba wykonująca czynności kontrolne oraz podmiot
kontrolowany.
7i. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany
protokół podpisuje tylko osoba wykonująca czynności kontrolne, dokonując
w protokole adnotacji o odmowie podpisania protokołu przez podmiot kontrolowany.
7j. Zezwolenia, o których mowa w ust. 1, 2, 2b i 2c, cofa się, jeżeli podmiot,
który uzyskał zezwolenie, nie spełnia zawartych w nim warunków.
7k. Potwierdzone odpowiednim świadectwem lub zezwoleniem zwolnienie
z zakazów wydane na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 z dnia
9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze
regulacji handlu nimi (Dz. Urz. WE L 61 z 03.03.1997, str. 1, z późn. zm.) traktuje się
w odniesieniu do okazów gatunków, dla których je wydano, jako zwolnienie
równoważne wydanemu na podstawie ust. 1, 2 i 2b, jeżeli dotyczy zakazu:
1) przetrzymywania martwych okazów gatunków;
2) posiadania, darowizny, transportu, wwożenia lub wywożenia przez
wewnątrzwspólnotową granicę państwa oraz czynności, które zostały w tym
zwolnieniu dopuszczone w stosunku do okazów gatunków.
8. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 stycznia każdego roku
składa Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska raport o wydanych w roku
poprzednim zezwoleniach, o których mowa w ust. 2, zawierający informacje,
o których mowa w ust. 7 pkt 2–7, a także informację o wykorzystaniu zezwoleń oraz
wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych zezwoleniach. Raport
zawiera również informację o wydanych upoważnieniach, o których mowa w art. 52
ust. 2 pkt 3.
8a. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska do dnia 30 czerwca każdego roku
składa informacje, o których mowa w ust. 8, ministrowi właściwemu do spraw
środowiska.
8b. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska do dnia 30 czerwca każdego roku
składa ministrowi właściwemu do spraw środowiska raport o wydanych w roku
poprzednim zezwoleniach, o których mowa w ust. 1, zawierający informacje,
o których mowa w ust. 7 pkt 2–7, a także informację o wykorzystaniu zezwoleń oraz
wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych zezwoleniach. Raport
zawiera również informację o pomocy udzielonej zwierzętom na podstawie art. 52
ust. 2 pkt 4.
9. Minister właściwy do spraw środowiska przygotowuje i przedstawia Komisji
Europejskiej raporty dotyczące ochrony gatunkowej, których obowiązek sporządzania
wynika z przepisów prawa Unii Europejskiej.
10. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, 2, 2b i 2c, zastępuje się decyzją
o warunkach prowadzenia działań, o której mowa w art. 118 ust. 8, jeżeli nałożono
obowiązek uzyskania takiej decyzji. Do decyzji stosuje się odpowiednio przepisy
ust. 4–5 oraz 7–8.

Art. 56a. 1. Regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić na
obszarze swojego działania, na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat, w drodze aktu
prawa miejscowego w formie zarządzenia, w stosunku do bobra europejskiego,
kormorana czarnego oraz czapli siwej, na czynności podlegające zakazom określonym
w art. 52 ust. 1.
2. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane w przypadku braku
rozwiązań alternatywnych, jeżeli czynności, których dotyczy zarządzenie, nie są
szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących
populacji gatunków objętych zarządzeniem oraz leży to w interesie zdrowia lub
bezpieczeństwa powszechnego lub:
1) w przypadku kormorana czarnego oraz czapli siwej – wynika to z konieczności
ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do lasów, rybostanu lub wody;
2) w przypadku bobra europejskiego – wynika to z konieczności ograniczenia
poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów,
rybostanu, wody lub innych rodzajów mienia.
3. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, w przypadku kormorana czarnego oraz
czapli siwej dotyczy wyłącznie terenu stawów rybnych uznanych za obręby
hodowlane na podstawie decyzji marszałka województwa, o której mowa w art. 15
ust. 2b ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 2019 r.
poz. 2168).
4. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, określa:
1) podmioty, które będą wykonywały czynności, których dotyczy zarządzenie, oraz
warunki, które podmioty te muszą spełniać;
2) nazwę gatunku lub gatunków, których dotyczy zarządzenie, w języku łacińskim
i polskim;
3) opis czynności, których dotyczy zarządzenie;
4) wskazanie dozwolonych metod lub sposobów wykonania czynności, których
dotyczy zarządzenie;
5) termin i porę doby wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie;
6) obszar wykonania czynności, których dotyczy zarządzenie;
7) termin złożenia i zakres informacji o czynnościach wykonanych na podstawie
zarządzenia;
8) warunki realizacji wynikające z potrzeb ochrony populacji chronionych
gatunków zwierząt i ich siedlisk.
5. Regionalny dyrektor ochrony środowiska dokonuje kontroli spełniania
warunków określonych w wydanych przez siebie zarządzeniach, o których mowa
w ust. 1. Do przeprowadzenia kontroli przepisy art. 56 ust. 7b–7i stosuje się
odpowiednio.
6. W przypadku zmiany przesłanek, o których mowa w ust. 2, regionalny
dyrektor ochrony środowiska zmienia lub uchyla zarządzenie, o którym mowa
w ust. 1.
7. Podmioty, które wykonały czynności na podstawie zarządzenia, o którym
mowa w ust. 1, składają regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska informację
o wykonanych czynnościach, w zakresie i terminie określonych w tym zarządzeniu.
8. Regionalny dyrektor ochrony środowiska do dnia 31 stycznia każdego roku
składa Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska raport o wydanych w roku
poprzednim zarządzeniach, o których mowa w ust. 1, zawierający informacje,
o których mowa w ust. 4, a także informację o czynnościach wykonanych na
podstawie zarządzeń oraz wynikach kontroli spełniania warunków określonych w tych
zarządzeniach.

Ustawa o ochronie przyrody art. 56

DODAJ