Art. 18. 1. PKP SA nie może bez zgody PLK SA sprzedać lub ustanowić hipoteki
na nieruchomości stanowiącej linię kolejową, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, i przekazanej PLK SA na podstawie
umowy, o której mowa w art. 17 ust. 6.
2. PKP SA, PLK SA oraz spółki, o których mowa w art. 14 i 19, a także spółki
utworzone przez PKP do dnia, w którym skuteczny stał się wpis PKP SA do rejestru
przedsiębiorców, w których Skarb Państwa, PKP SA lub państwowe osoby prawne
posiadają 100% akcji lub udziałów, są obowiązane uzyskać zgodę ministra
właściwego do spraw transportu na dokonanie czynności prawnej w zakresie
rozporządzenia składnikami aktywów trwałych w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, 1495, 1571,
1655 i 1680), zaliczonymi do wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowych
aktywów trwałych lub inwestycji długoterminowych, w tym oddania tych składników
do korzystania innym podmiotom na podstawie umów prawa cywilnego lub ich
wniesienia jako wkładu do spółki, jeżeli wartość rynkowa przedmiotu rozporządzenia
przekracza równowartość w złotych kwoty 50 000 euro, obliczoną na podstawie
średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, według stanu z dnia
wystąpienia o zgodę, z zastrzeżeniem ust. 2b i 6a.
2a. Do czynności prawnych, o których mowa w ust. 2, nie stosuje się art. 38–41
ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym.
2b. Nie wymaga zgody, o której mowa w ust. 2, czynność prawna:
1) PKP SA, na której dokonanie jest wymagana zgoda walnego zgromadzenia PKP
SA;
2) PKP SA, polegająca na zbywaniu budynków mieszkalnych lub lokali
mieszkalnych wraz z prawem do odpowiedniej przynależnej do nich części
gruntu oraz towarzyszącymi urządzeniami infrastruktury technicznej, jeżeli
odbywa się na zasadach określonych w rozdziale 7;
3) PLK SA, polegająca na oddaniu, na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, do
odpłatnego korzystania maszyn lub urządzeń przedsiębiorcom wykonującym
roboty budowlane na rzecz PLK SA.
2c. Z wnioskiem o wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2, występują spółki:
PKP SA, PLK SA lub spółki, o których mowa w art. 14 i 19, a także spółki utworzone
przez PKP do dnia, w którym skuteczny stał się wpis PKP SA do rejestru
przedsiębiorców, w których Skarb Państwa, PKP SA lub państwowe osoby prawne
posiadają 100% akcji lub udziałów, określając:
1) przedmiot rozporządzenia z wyszczególnieniem danych ewidencyjnych
identyfikujących składniki aktywów trwałych;
2) wartość rynkową przedmiotu rozporządzenia;
3) sposób rozporządzenia;
4) podmiot, na rzecz którego nastąpi rozporządzenie;
5) uzasadnienie gospodarcze czynności prawnej.
2d. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2c, dołącza się:
1) dokumenty potwierdzające:
a) prawo do przedmiotu rozporządzenia,
b) wartość rynkową przedmiotu rozporządzenia, o której mowa w ust. 2c
pkt 2: wycenę rzeczoznawcy albo oświadczenie wnioskodawcy – jeżeli
wartość przedmiotu rozporządzenia można ustalić na podstawie
opublikowanych cenników lub notowań giełdowych albo jeżeli koszt
wyceny przewyższa 20% wartości bilansowej przedmiotu rozporządzenia;
2) projekt umowy, na podstawie której ma być dokonane rozporządzenie;
3) inne dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku.
2e. Zgoda, o której mowa w ust. 2, jest wyrażana na czas oznaczony, nie dłuższy
niż rok. Zgoda może zostać wydana z zastrzeżeniem warunków.
3. Nie podlega sprzedaży mienie wchodzące w skład linii kolejowej
o państwowym znaczeniu, będącej własnością PKP SA, PLK SA lub Skarbu Państwa.
4. Zgoda, o której mowa w ust. 2, lub odmowa zgody wyrażana jest w drodze
decyzji administracyjnej.
5. (uchylony)
6. (uchylony)
6a. Do dokonywania przez PLK SA albo PKP SA czynności prawnych
polegających na nieodpłatnym przejęciu przez właściwą miejscowo jednostkę
samorządu terytorialnego albo wskazanego przez nią zarządcę linii kolejowej lub
odcinka linii kolejowej w zarządzanie, w celu jej dalszej eksploatacji na okres nie
dłuższy niż 3 lata, zgoda ministra właściwego do spraw transportu nie jest wymagana.
Zgoda ministra właściwego do spraw transportu jest wymagana do kolejnej czynności
prawnej dotyczącej tego samego przedmiotu rozporządzenia lub okresu dłuższego niż
3 lata.
7. Czynności prawne dokonane z naruszeniem ust. 2 i 6a są nieważne.
8. PKP SA i PLK SA nie mogą sprzedawać, wnosić do spółek lub oddawać do
odpłatnego korzystania innym podmiotom budynków mieszkalnych będących ich
własnością, z zastrzeżeniem przepisów ust. 9 i rozdziału 7.
9. PKP SA wniesie do PLK SA w formie wkładu niepieniężnego,
w uzgodnionych wzajemnie terminach i na uzgodnionych warunkach, budynki wraz
z zajętymi pod nie gruntami, niezbędne do zarządzania infrastrukturą kolejową, eksploatacji i utrzymania infrastruktury kolejowej, w których znajdują się lokale
mieszkalne, położone na gruntach wchodzących w skład linii kolejowej.

Art. 18a. 1. Linie kolejowe niebędące liniami o znaczeniu państwowym mogą
być przez PLK SA albo PKP SA w porozumieniu z PLK SA, za zgodą ministra
właściwego do spraw transportu, przekazywane nieodpłatnie na własność lub oddane
do korzystania na podstawie umów prawa cywilnego jednostce samorządu
terytorialnego w celu wykonywania przewozów kolejowych, przy zachowaniu
istniejącego połączenia z siecią kolejową.
2. Jednostka samorządu terytorialnego występuje o przekazanie, o którym mowa
w ust. 1, odpowiednio do PLK SA albo PKP SA.
3. Do wniosku PLK SA albo PKP SA o wyrażenie zgody przez ministra
właściwego do spraw transportu na przekazanie nieodpłatnie na własność lub oddanie
do korzystania na podstawie umów prawa cywilnego jednostce samorządu
terytorialnego linii kolejowych, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów art.
18 ust. 2c pkt 2 i ust. 2d pkt 1 lit. b. We wniosku należy wskazać wartość księgową
przedmiotu rozporządzenia ustaloną na dzień podjęcia uchwały zarządu spółek
o przekazaniu lub oddaniu do korzystania linii kolejowej.
4. Zmiana sposobu wykorzystania przekazanych linii kolejowych przez
jednostkę samorządu terytorialnego wymaga uzyskania zgody ministra właściwego do
spraw transportu. Do wniosku jednostki samorządu terytorialnego stosuje się
odpowiednio art. 18 ust. 2c pkt 1 i 3–5, ust. 2d pkt 1 lit. a, pkt 2 i 3 oraz ust. 2e i 4.
5. W przypadku niewyrażenia zgody, o której mowa w ust. 4, jednostka
samorządu terytorialnego jest obowiązana zwrócić tę nieruchomość odpowiednio PKP
SA lub PLK SA w stanie niepogorszonym, a w przypadku wyrażenia zgody – jest
obowiązana przekazać PKP SA lub PLK SA kwotę za nieruchomość obliczoną według
wartości rynkowej, z uwzględnieniem stanu i cen nieruchomości z dnia wyrażenia
zgody przez ministra właściwego do spraw transportu.
6. Roszczenie dotyczące zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości albo
zwrotu kwoty odpowiadającej wartości nieruchomości przekazanej na podstawie
umowy, o której mowa w ust. 1, podlega ujawnieniu w księdze wieczystej. Podstawą
wpisu roszczenia do ksiąg wieczystych przekazywanych nieruchomości jest umowa,
o której mowa w ust. 1.

Art. 18b. Linie kolejowe niebędące liniami o znaczeniu państwowym zbędne dla
działalności PLK SA mogą być przez PLK SA albo PKP SA w porozumieniu z PLK
SA, za zgodą ministra właściwego do spraw transportu, sprzedawane
przedsiębiorcom, z zastrzeżeniem art. 18a.

Art. 18c. Przy wyrażaniu zgody, o której mowa w art. 18a i 18b, minister
właściwy do spraw transportu bierze pod uwagę politykę państwa w zakresie
infrastruktury kolejowej.

Art. 18d. 1. PKP SA, na wniosek jednostki samorządu terytorialnego i za zgodą
ministra właściwego do spraw transportu, może przenieść w drodze umowy na
jednostkę samorządu terytorialnego prawo własności albo prawo użytkowania
wieczystego nieruchomości wraz z usytuowanymi na niej budynkami dworców
kolejowych w granicach niezbędnych do prawidłowego z nich korzystania, na
zasadach określonych w ust. 2. Zgoda ministra właściwego do spraw transportu jest
zgodą, o której mowa w art. 18 ust. 2.
2. Wniosek jednostki samorządu terytorialnego powinien zawierać oświadczenie
właściwych jej organów o przyjęciu zobowiązania tej jednostki do:
1) wykonania, w określonym terminie, przebudowy lub remontu dworca
kolejowego;
2) zapewnienia, na podstawie umowy, spółkom prowadzącym działalność
w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich możliwości i warunków obsługi
przewozu osób, w szczególności pomieszczeń poczekalni, kas biletowych
i parkingów, a także pomieszczeń dla urządzeń przeznaczonych do prowadzenia
ruchu kolejowego i ich obsługi.
3. Umowa, o której mowa w ust. 1, określa termin i zakres przebudowy lub
remontu dworca kolejowego oraz zakres odpowiedzialności jednostki samorządu
terytorialnego za niewykonanie przebudowy lub remontu w terminie.
4. Jednostka samorządu terytorialnego, która nabyła prawo własności
nieruchomości albo prawo użytkowania wieczystego, o których mowa w ust. 1, wraz
z lokalami mieszkalnymi, które zajmują osoby określone w art. 42 ust. 1, stosuje do
sprzedaży tych lokali odpowiednio przepisy art. 43–46.
5. Jeżeli stroną umowy, o której mowa w ust. 1, jest gmina, zobowiązania PKP
SA z tytułu podatku od nieruchomości wobec gminy wraz z odsetkami za zwłokę lub
opłatą prolongacyjną wygasają z dniem zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1, do
wysokości nieprzekraczającej wartości rynkowej prawa własności albo odpowiednio
wartości rynkowej prawa użytkowania wieczystego nieruchomości ustalonej zgodnie
z zasadami określonymi w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r. poz. 65). Wraz z wygaśnięciem zobowiązań
PKP SA wobec gminy z tytułu podatku od nieruchomości wraz z odsetkami za zwłokę
lub opłatą prolongacyjną, wygasają roszczenia PKP SA o zapłatę ceny w tej samej
wysokości.
6. W przypadku, jeżeli stroną umowy, o której mowa w ust. 1, jest jednostka
samorządu terytorialnego inna niż gmina, jednostka ta może zobowiązać się wobec
PKP SA, że zamiast zapłaty całości lub części ceny na rzecz PKP SA, przekaże
właściwej gminie środki w wysokości równej zobowiązaniom PKP SA wobec tej
gminy z tytułu podatku od nieruchomości wraz z odsetkami za zwłokę lub opłatą
prolongacyjną, jednak nie większej niż wartość rynkowa prawa własności albo
odpowiednio wartość rynkowa prawa użytkowania wieczystego nieruchomości
ustalona zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami.
7. Wraz z przekazaniem środków, o których mowa w ust. 6, wygasają do
wysokości przekazanych środków zobowiązania PKP SA wobec gminy z tytułu
podatku od nieruchomości wraz z odsetkami za zwłokę lub opłatą prolongacyjną oraz
roszczenia PKP SA wobec odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego o zapłatę
ceny w tej samej wysokości.
8. Właściwy organ podatkowy, w związku z zawarciem umowy, o której mowa
w ust. 1, wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zobowiązania podatkowego,
o którym mowa w ust. 5–7.
9. Do decyzji, o której mowa w ust. 8, stosuje się przepisy ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.).

Ustawa o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” art. 18

DODAJ