Art. 11. 1. Funkcjonariusze, wykonując zadania, o których mowa w art. 1 ust. 2,
mają prawo:
1) dokonywania kontroli granicznej;
2) dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży,
sprawdzania ładunków w portach i na dworcach oraz w środkach komunikacji
lotniczej, drogowej, kolejowej i wodnej:
a) w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełniania czynu
zabronionego pod groźbą kary,
b) w celu znalezienia broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów
mogących służyć do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary,
c) w celu znalezienia przedmiotów, których użycie może spowodować
naruszenie bezpieczeństwa publicznego lub porządku publicznego,
d) w celu znalezienia przedmiotów, których posiadanie jest zabronione, a także
przedmiotów podlegających zajęciu na potrzeby postępowań prowadzonych w związku z realizacją czynności, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1–5b, 7 lub 10–14,
e) gdy jest to niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa innych osób, w tym
funkcjonariuszy realizujących czynności służbowe lub osób w stosunku do
których są wykonywane czynności służbowe, gdy osoby te są
doprowadzane lub umieszczane lub przebywają w strzeżonym ośrodku lub
areszcie dla cudzoziemców,
f) jeżeli zachowanie osób, o których mowa w lit. e, wskazuje, że mogą one
stanowić zagrożenie dla siebie lub z posiadanych informacji wynika, że
podejmowały już wcześniej próby samookaleczenia,
g) gdy jest to niezbędne dla zapewnienia porządku w strzeżonym ośrodku lub
areszcie dla cudzoziemców.
2a) dokonywania kontroli bezpieczeństwa w przejściach granicznych, w portach
lotniczych oraz w środkach komunikacji lotniczej, drogowej, kolejowej i wodnej
– w celu wykluczenia możliwości popełnienia przestępstw lub wykroczeń,
zwłaszcza skierowanych przeciwko nienaruszalności granicy państwowej lub
bezpieczeństwa w międzynarodowej komunikacji;
2b) pełnienia wart ochronnych na pokładzie statku powietrznego oraz stosowania
niezbędnych środków, łącznie z użyciem środków przymusu bezpośredniego
i broni palnej, w celu unieszkodliwienia osoby, która stanowi bezpośrednie
zagrożenie bezpieczeństwa lotu, zdrowia lub życia pasażerów lub członków załogi;
3) wydawania wiz i innych zezwoleń na przekroczenie granicy państwowej na
podstawie odrębnych przepisów;
4) legitymowania lub ustalania w inny sposób tożsamości osoby;
5) zatrzymywania osób w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu
postępowania karnego i innych ustaw;
5a) zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie
zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia;
5b) doprowadzania:
a) osób, o których mowa w pkt 5, do właściwego organu Straży Granicznej,
sądu lub prokuratury,
b) cudzoziemców, wobec których prowadzone są postępowania określone
w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach oraz w ustawie z dnia
13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także umieszczonych w strzeżonym ośrodku lub areszcie dla cudzoziemców do organu Straży Granicznej, sądu,
prokuratury, jednostki organizacyjnej Policji, wojewody, Szefa Urzędu do
Spraw Cudzoziemców, przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów
konsularnych, placówek opiekuńczo-wychowawczych lub podmiotów leczniczych,
c) cudzoziemców:
– którym została wydana decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do
powrotu podlegająca przymusowemu wykonaniu zgodnie z art. 329
ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
– którym odmówiono wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
i wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 463 ust. 1 ustawy
z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
– którym została wydana decyzja o wydaleniu podlegająca
przymusowemu wykonaniu zgodnie z art. 71 ust. 2 i 3 ustawy z dnia
14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw
członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2019 r. poz. 293),
– podlegających przekazaniu, o którym mowa w art. 37 ust. 3 ustawy
z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w art. 393b ust. 3 ustawy
z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
– do granicy państwowej albo do portu lotniczego albo morskiego państwa,
do którego cudzoziemiec zostaje doprowadzony;
5c) pobierania od osób odcisków linii papilarnych lub wymazu ze śluzówki policzków:
a) w trybie i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego,
b) w celu identyfikacji osób o nieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących
ukryć swoją tożsamość, jeżeli ustalenie tożsamości w inny sposób nie jest możliwe;
5d) pobierania od cudzoziemców odcisków linii papilarnych w trybie i przypadkach
określonych w przepisach odrębnych;
5e) utrwalania wizerunku osób w celu weryfikacji ich tożsamości, identyfikacji osób
o nieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość;
6) przeszukiwania osób, rzeczy, pomieszczeń i środków transportu w trybie
i przypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego
i innych ustaw;
6a) nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia;
7) obserwowania i rejestrowania, przy użyciu środków technicznych służących do
rejestracji obrazu i dźwięku, zdarzeń na drogach oraz w innych miejscach
publicznych;
7a) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu
w pomieszczeniach strzeżonych ośrodków, aresztów dla cudzoziemców lub
w pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych oraz w innych
wykorzystywanych przez Straż Graniczną obiektach i obszarach – w celu
zapewnienia bezpieczeństwa przebywającym w nich osobom;
7b) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu lub
dźwięku w miejscach innych niż publiczne w trakcie interwencji;
8) zatrzymywania pojazdów i wykonywania innych czynności z zakresu kontroli
ruchu drogowego w trybie i przypadkach określonych w ustawie z dnia
20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym;
9) zatrzymywania i cofania z granicy państwowej do nadawcy szkodliwych
materiałów jądrowych i promieniotwórczych, środków chemicznych
i biologicznych, jak również odpadów;
10) przebywania i poruszania się na gruntach bez uzyskiwania zgody ich właścicieli
lub użytkowników oraz przechodzenia przez pola uprawne w czasie
bezpośredniego pościgu, również z użyciem psa służbowego, jeżeli nie ma
możliwości korzystania z dróg;
11) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji
rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych
prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej; wymienione
instytucje, organy i jednostki obowiązane są, w zakresie swojego działania, do
udzielenia tej pomocy, w zakresie obowiązujących przepisów prawa;
12) zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek gospodarczych
i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do
każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących
przepisów prawa;
13) dokonywania sprawdzenia prewencyjnego osób doprowadzanych,
umieszczanych lub przebywających w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych
lub osób konwojowanych, w celu ochrony przed bezprawnymi zamachami na
życie lub zdrowie osób lub mienie, a także w celu ochrony przed
nieuprawnionymi działaniami skutkującymi zagrożeniem życia lub zdrowia lub
bezpieczeństwa i porządku publicznego;
14) wydawania osobom poleceń określonego zachowania się w granicach
niezbędnych do wykonania czynności określonych w pkt 1–2b, 4–6, 7, 7a, 9, 10
lub 13 lub w granicach niezbędnych do ochrony przed zatarciem śladów przy
zabezpieczaniu miejsca zdarzenia lub w celu uniknięcia bezpośredniego
zagrożenia bezpieczeństwa osób lub mienia, gdy jest to niezbędne do sprawnego
i zgodnego z prawem wykonywania tych czynności albo uniknięcia zatarcia
śladów przestępstwa lub wykroczenia.
1a. Zatrzymanie osoby może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki
okazały się bezcelowe lub nieskuteczne.
1b. Czynności wymienione w ust. 1 powinny być wykonywane w sposób
możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostały podjęte.
1c. Osobie zatrzymanej na podstawie ust. 1 pkt 5a przysługują uprawnienia
przewidziane dla osoby zatrzymanej w Kodeksie postępowania karnego.
1d. Przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 13a,
funkcjonariusze Straży Granicznej mają prawo:
1) swobodnego poruszania się po terenie jednostki kontrolowanego bez obowiązku
uzyskiwania przepustki oraz są zwolnieni z obowiązku poddania się rewizji osobistej;
2) kontrolowania dokumentów związanych z zatrudnieniem, powierzeniem pracy
lub prowadzeniem działalności gospodarczej oraz sporządzania ich kopii;
3) ustalania tożsamości osób przebywających w miejscu przeprowadzania kontroli;
4) przesłuchiwania osób podejrzewanych o naruszenie przepisów, o których mowa w art. 10d;
5) żądania udzielania wyjaśnień od osób przebywających w miejscu
przeprowadzania kontroli;
6) dokumentowania czynności kontrolnych z wykorzystaniem środków audiowizualnych;
7) korzystania z pomocy biegłych i specjalistów;
8) dokonywania oględzin miejsc wykonywania pracy, w szczególności w celu
ustalenia liczby miejsc pracy.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb postępowania
przy wykonywaniu uprawnień, o których mowa w ust. 1 pkt 4–5c i 5e, oraz wzory
dokumentów stosowanych w tych sprawach, a także podmioty uprawnione do
zarządzania doprowadzenia i szczegółowe warunki dokonywania doprowadzeń przy
użyciu środków transportu, uwzględniając niezbędne środki ostrożności przy
wykonywaniu uprawnień, a także skuteczność działań podejmowanych przez Straż
Graniczną oraz poszanowanie praw osób, wobec których działania te są podejmowane.
2a. Na sposób przeprowadzania czynności, o których mowa w ust. 1:
a) pkt 5 i 5a, w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności,
b) pkt 7 i 7b, w terminie 7 dni od dnia gdy podmiot dowiedział się
o dokonanych wobec niego czynnościach
– przysługuje zażalenie do prokuratora właściwego ze względu na miejsce
przeprowadzenia czynności. Do zażalenia stosuje się przepisy Kodeksu postępowania karnego.
2b. Zgromadzone podczas przeprowadzania czynności, o których mowa w ust. 1
pkt 7 i 7b, materiały niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie
postępowania karnego przechowuje się przez okres 2 miesięcy od zakończenia
czynności, a następnie dokonuje się ich niezwłocznego protokolarnego, komisyjnego
zniszczenia. Zniszczenie materiałów zarządza organ Straży Granicznej, który
sprawował nadzór nad przeprowadzeniem czynności.
2c. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 7a, nie mogą być wykonywane
w miejscach przeznaczonych dla celów sanitarno-higienicznych oraz w pokojach dla cudzoziemców.
2d. Zgromadzone zapisy obrazu, o których mowa w ust. 1 pkt 7a, niezawierające
dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego albo postępowania
w sprawach o wykroczenia, postępowania dyscyplinarnego lub mogących być
wykorzystanymi w postępowaniu w ramach czynności wyjaśniających albo dowodów
mających znaczenie dla toczących się takich postępowań przechowuje się przez okres
30 dni od dnia zarejestrowania, a następnie niszczy.
2e. Użyte w ust. 1 pkt 7b określenie interwencja oznacza włączenie się
funkcjonariusza lub funkcjonariuszy Straży Granicznej w tok zdarzenia mogącego
naruszać normy prawne i podjęcie działań zmierzających do ustalenia charakteru, rodzaju i okoliczności powstałego zdarzenia oraz przedsięwzięć ukierunkowanych na
przywrócenie naruszonego porządku prawnego.
2f. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 7b, funkcjonariusz Straży
Granicznej w miarę możliwości uprzedza osobę, wobec której podejmuje czynności,
o rejestrowaniu obrazu lub dźwięku.
3. Osobę zatrzymaną należy niezwłocznie poddać – w razie uzasadnionej
potrzeby – badaniu lekarskiemu lub udzielić jej pierwszej pomocy medycznej.
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, tryb
przeprowadzania badań lekarskich, o których mowa w ust. 3. Rozporządzenie
powinno określić osoby przeprowadzające badania, organizację i miejsce
przeprowadzenia badań oraz zakres prowadzonej w tych sprawach dokumentacji,
a także przypadki uzasadniające potrzebę udzielenia osobie zatrzymanej pierwszej pomocy medycznej.
5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
warunki, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach organizacyjnych
Straży Granicznej przeznaczone dla osób zatrzymanych oraz regulamin pobytu w tych
pomieszczeniach. Rozporządzenie powinno określić wyposażenie pomieszczeń dla
osób zatrzymanych, podmioty kontrolujące te pomieszczenia, zakres prowadzonej
dokumentacji, a także szczegółowe uprawnienia i obowiązki osób zatrzymanych.
5a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, warunki, sposób i formy przeprowadzania czynności, o których
mowa w ust. 1 pkt 7 i 7b, oraz tryb ich dokumentowania i podmioty właściwe w tych
sprawach, uwzględniając dostosowanie sposobu i form przeprowadzania czynności do
rodzaju działań podejmowanych przez funkcjonariuszy.
5b. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób przechowywania i niszczenia zapisów obrazu, o których
mowa w ust. 1 pkt 7a, oraz udostępniania ich uprawnionym podmiotom,
uwzględniając potrzebę właściwego zabezpieczenia utrwalonego obrazu przed utratą,
zniekształceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem.
6. (uchylony)
7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy tryb dokonywania kontroli, o której mowa w ust. 1 pkt 1, a także
poświadczania w dokumentach podróży przekroczenia granicy państwowej,
2) wzory dokumentów wykorzystywanych w celu potwierdzenia wjazdu lub
wyjazdu oraz poświadczających zatrzymanie dokumentu podczas kontroli
granicznej,
3) wzór pieczęci poświadczającej daty i miejsca przekroczenia granicy
– uwzględniając możliwość ograniczenia lub odstąpienia od kontroli granicznej oraz
jej dokonywania poza kolejnością, szczególne kategorie osób przekraczających
granicę oraz okoliczności jej przekraczania, możliwość użycia środków technicznych
oraz psa służbowego podczas tej kontroli, a także konieczność dokumentowania
wykonanych czynności, w tym dostosowania wzorów dokumentów i pieczęci do
obowiązujących w tym zakresie przepisów Unii Europejskiej.
7a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, formy kontroli bezpieczeństwa przeprowadzanej w zasięgu
terytorialnym przejścia granicznego oraz w środkach komunikacji międzynarodowej,
uwzględniając wymogi koordynacji działań Straży Granicznej z innymi organami
i instytucjami działającymi w przejściu granicznym oraz wymogi obowiązujące
w zakresie kontroli bezpieczeństwa w lotniczych przejściach granicznych oraz
w środkach komunikacji lotniczej.
7b. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw transportu, określi, w drodze rozporządzenia, warunki, jakie
muszą spełniać funkcjonariusze wchodzący w skład wart ochronnych na pokładzie
statku powietrznego, sposób pełnienia służby na pokładzie statku powietrznego oraz
wyposażenie funkcjonariuszy wchodzących w skład wart ochronnych, uwzględniając
konieczność zapobieżenia aktom bezprawnej ingerencji w czasie trwania lotu oraz
zapewnienia bezpieczeństwa osób znajdujących się na pokładzie statku powietrznego.
8. Za szkody wyrządzone czynnościami, o których mowa w ust. 1 pkt 10,
przysługuje odszkodowanie według zasad prawa cywilnego.
9. (uchylony)

Art. 11a. (uchylony).

Art. 11aa. 1. Kontrola osobista polega na sprawdzeniu:
1) zawartości odzieży i obuwia osoby poddawanej kontroli osobistej, zwanej dalej
„osobą kontrolowaną”, i przedmiotów, które znajdują się na jej ciele, bez
odsłaniania przykrytej odzieżą powierzchni ciała;
2) zawartości odzieży i obuwia osoby kontrolowanej oraz przedmiotów, które
znajdują się na jej ciele, z odsłonięciem przykrytych odzieżą powierzchni ciała w celu oraz w zakresie niezbędnym do odebrania broni lub przedmiotów,
o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d, w przypadku gdy ujawniono ich
posiadanie przez osobę kontrolowaną podczas sprawdzenia, o którym mowa
w pkt 1, i gdy do ich odebrania nie jest wystarczające zastosowanie czynności,
o których mowa w pkt 1;
3) jamy ustnej, nosa, uszu oraz włosów osoby kontrolowanej;
4) miejsc intymnych osoby kontrolowanej, w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
2. Funkcjonariusz dokonuje kontroli osobistej w sposób możliwie najmniej
naruszający dobra osobiste osoby kontrolowanej oraz w zakresie niezbędnym
w danych okolicznościach do realizowania celu dokonywanej kontroli.
3. Podczas sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i 4, osoba kontrolowana
powinna być częściowo ubrana. Funkcjonariusz najpierw sprawdza część odzieży,
a przed sprawdzeniem kolejnej części umożliwia osobie kontrolowanej włożenie
odzieży już sprawdzonej.
4. Sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, można dokonać wzrokowo,
manualnie lub z wykorzystaniem psa służbowego lub środków technicznych
niezbędnych do wykrywania materiałów i urządzeń, których posiadanie jest
zabronione, w szczególności broni, materiałów wybuchowych, środków
odurzających, substancji psychotropowych i ich prekursorów, a sprawdzenia,
o którym mowa w ust. 1 pkt 3 lub 4 – wzrokowo lub manualnie.
5. Osoba kontrolowana jest obowiązana umożliwić funkcjonariuszom dokonanie
czynności, o których mowa w ust. 1.
6. Kontrolę osobistą przeprowadza funkcjonariusz tej samej płci, co osoba
kontrolowana, w miejscu niedostępnym w czasie dokonywania kontroli dla osób postronnych.
7. Jeżeli kontrola osobista musi być przeprowadzona niezwłocznie,
w szczególności ze względu na okoliczności mogące stanowić zagrożenie życia lub
zdrowia ludzkiego lub mienia, może jej dokonać funkcjonariusz płci odmiennej niż
osoba kontrolowana, także w miejscu niespełniającym warunku, o którym mowa
w ust. 6, w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby kontrolowanej.
8. Podczas kontroli osobistej może być obecna osoba przybrana przez
dokonującego czynności, a w przypadku gdy nie uniemożliwi to przeprowadzenia kontroli osobistej albo nie utrudni jej przeprowadzenia w istotny sposób, podczas
kontroli może być obecna także osoba wskazana przez osobę kontrolowaną.
9. Funkcjonariusz dokonujący kontroli osobistej:
1) podaje swój stopień, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych
danych, jeżeli wcześniej nie wykonał tych czynności;
2) podaje podstawę prawną oraz przyczynę podjęcia czynności;
3) legitymuje osobę kontrolowaną oraz inne osoby, jeżeli uczestniczą w czynności;
4) może wezwać osobę kontrolowaną do dobrowolnego wydania broni lub
przedmiotów, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d;
5) może żądać:
a) opróżnienia przez osobę kontrolowaną kieszeni, innych części odzieży,
przedmiotów znajdujących się na ciele osoby kontrolowanej lub przez nią
posiadanych,
b) zdjęcia odzieży, obuwia lub bielizny przez osobę kontrolowaną,
c) przyjęcia przez osobę kontrolowaną odpowiednej pozycji ciała w sposób
umożliwiający sprawdzenie miejsc intymnych;
6) odbiera osobie kontrolowanej broń lub przedmioty, o których mowa
w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d;
7) sprawdza czy informacje o osobie kontrolowanej, przedmiotach lub
dokumentach posiadanych przez tę osobę są przetwarzane w zbiorach danych
prowadzonych przez Straż Graniczną lub w dostępnych Straży Granicznej
krajowych i międzynarodowych systemach informacyjnych, w których
przetwarza się informacje, w tym dane osobowe, o osobach podejrzanych
o popełnienie przestępstw, osobach zaginionych lub osobach poszukiwanych
w związku z ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego lub w których
przetwarza się informacje o skradzionych lub utraconych dokumentach lub
przedmiotach w celu ich odnalezienia.
10. Po zakończeniu kontroli osobistej funkcjonariusz:
1) odnotowuje dokonanie kontroli osobistej w dokumentacji służbowej, określając
datę, miejsce, czas i przyczynę jej przeprowadzenia, zakres przeprowadzonych
czynności oraz dane osoby kontrolowanej i osób w niej uczestniczących – jeżeli
w toku kontroli nie ujawniono przedmiotów, o których mowa
w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d;
2) sporządza protokół z kontroli osobistej – jeżeli w toku kontroli osobistej
ujawniono przedmioty, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d.
11. Funkcjonariusz poucza osobę kontrolowaną o prawie do złożenia zażalenia,
o którym mowa w ust. 13, oraz o możliwości żądania sporządzenia protokołu
z kontroli osobistej. Funkcjonariusz sporządza protokół z kontroli osobistej, jeżeli
osoba kontrolowana zgłosiła takie żądanie bezpośrednio po jej dokonaniu.
12. Protokół z kontroli osobistej zawiera w szczególności:
1) oznaczenie czynności, podstawy prawnej jej podjęcia, jej miejsca oraz danych
osoby kontrolowanej i osób w niej uczestniczących, obejmujących imię,
nazwisko, numer PESEL lub datę urodzenia oraz rodzaj i cechy identyfikacyjne
dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby;
2) datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia czynności;
3) dane funkcjonariusza dokonującego kontroli obejmujące stopień, imię
i nazwisko oraz nazwę jednostki organizacyjnej Straży Granicznej, w której pełni służbę;
4) przebieg kontroli, oświadczenia i wnioski osoby kontrolowanej i osób w niej
uczestniczących;
5) spis znalezionych i odebranych przedmiotów oraz w miarę potrzeby ich opis;
6) pouczenie osoby kontrolowanej o jej prawach;
7) w miarę potrzeby opis innych okoliczności dotyczących przebiegu kontroli.
13. Osobie kontrolowanej przysługuje zażalenie do sądu rejonowego właściwego
ze względu na miejsce przeprowadzenia czynności, w terminie 7 dni od dokonania
kontroli osobistej, w celu zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jej
dokonania. Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 50 Kodeksu
postępowania karnego.
14. W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub
nieprawidłowości dokonania kontroli osobistej sąd zawiadamia o tym prokuratora
oraz kierownika jednostki organizacyjnej Straży Granicznej nadrzędnej nad jednostką,
w której pełni służbę funkcjonariusz, który dokonał kontroli osobistej.
15. W przypadku gdy przedmioty ujawnione w wyniku czynności, o których
mowa w ust. 1, stwarzają niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia lub mienia,
funkcjonariusz, w granicach dostępnych środków, niezwłocznie podejmuje czynności ochronne.
16. Zażalenie, o którym mowa w ust. 13, składa się za pośrednictwem jednostki
organizacyjnej Straży Granicznej właściwej według miejsca dokonania kontroli
osobistej. Jednostka organizacyjna, o której mowa w zdaniu pierwszym, niezwłocznie
przekazuje zażalenie do sądu rejonowego.

Art. 11ab. 1. Przeglądanie zawartości bagaży lub sprawdzanie ładunków
w portach i na dworcach oraz w środkach komunikacji lotniczej, drogowej, kolejowej
i wodnej polega na:
1) wzrokowej kontroli zawartości bagaży lub ładunków;
2) manualnym sprawdzeniu elementów konstrukcyjnych bagaży oraz znajdujących
się w nich przedmiotów;
3) manualnym sprawdzeniu ładunków;
4) sprawdzenie bagaży lub ładunków z wykorzystaniem psa służbowego;
5) sprawdzeniu bagaży lub ładunków z wykorzystaniem psa służbowego lub
urządzeń i sprzętu specjalistycznego, w szczególności służącego do wykrywania
przedmiotów, których posiadanie jest zabronione, materiałów wybuchowych,
środków odurzających lub substancji psychotropowych i ich prekursorów.
2. Funkcjonariusz realizuje czynności, o których mowa w ust. 1, w zakresie,
w jakim jest to niezbędne w danych okolicznościach.
3. Funkcjonariusz realizuje czynności, o których mowa w ust. 1, w obecności
osoby posiadającej bagaż lub przewożącej ładunek albo przedstawiciela przewoźnika,
spedytora lub agenta morskiego.
4. W przypadku braku możliwości zapewnienia natychmiastowej obecności
osób, o których mowa w ust. 3, funkcjonariusz może przejrzeć zawartość bagaży lub
sprawdzić ładunek bez ich obecności, jeżeli z posiadanych informacji wynika, że
zwłoka może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego lub mienia, lub
gdy istnieje uzasadniona obawa zniszczenia bądź utracenia przedmiotów mogących
stanowić dowód w sprawie albo podlegających zajęciu w postępowaniu karnym.
5. Funkcjonariusz, w związku z realizacją czynności, o których mowa w ust. 1,
ma prawo żądania udostępnienia bagaży lub przewożonych ładunków, w tym otwarcia
bagażnika oraz udostępnienia przestrzeni bagażowej w środkach komunikacji do
przejrzenia, wyjęcia przewożonych bagaży lub ładunków oraz otwarcia i pokazania ich zawartości.
6. Osoby, o których mowa w ust. 3, są obowiązane udostępnić bagaż lub ładunek
funkcjonariuszowi do przejrzenia lub sprawdzenia, w tym wykonać czynności,
o których mowa w ust. 5.
7. Funkcjonariusz realizujący czynności, o których mowa w ust. 1:
1) podaje swój stopień, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych
danych, jeżeli wcześniej nie wykonał tych czynności;
2) podaje podstawę prawną oraz przyczynę podjęcia czynności;
3) legitymuje osoby uczestniczące w czynności;
4) może żądać wydania przez osoby, o których mowa w ust. 3, przedmiotów,
o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d;
5) odbiera od osób, o których mowa w ust. 3, przedmioty, o których mowa
w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d.
8. Sprawdzenia ładunku znajdującego się pod zamknięciem urzędowym
dokonuje się w obecności funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej.
9. Przeglądania zawartości bagaży lub sprawdzania ładunków dokonuje się
w miarę możliwości w sposób niepowodujący ich uszkodzenia.
10. Po zakończeniu realizacji czynności, o których mowa w ust. 1,
funkcjonariusz poucza osoby, o których mowa w ust. 3, o prawie do złożenia
zażalenia, o którym mowa w ust. 12, oraz o prawie do żądania sporządzenia protokołu
z dokonanej czynności.
11. Funkcjonariusz sporządza protokół, jeżeli osoby, o których mowa w ust. 3,
zgłosiły takie żądanie bezpośrednio po dokonaniu czynności oraz gdy w toku
czynności ujawniono przedmioty, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d. Do
sporządzenia protokołu stosuje się odpowiednio przepis art. 11aa ust. 12.
12. Posiadaczowi bagaży lub ładunków lub przedstawicielowi przewoźnika,
spedytora lub agenta morskiego, w obecności którego dokonano czynności
określonych w ust. 1, przysługuje zażalenie do sądu rejonowego właściwego ze
względu na miejsce przeprowadzenia czynności, w terminie 7 dni od dnia jej
dokonania, w celu zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jej dokonania.
Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 50 Kodeksu postępowania karnego.
13. W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub
nieprawidłowości dokonania kontroli osobistej sąd zawiadamia o tym prokuratora
oraz kierownika jednostki organizacyjnej Straży Granicznej nadrzędnej nad jednostką,
w której pełni służbę funkcjonariusz, który dokonał kontroli osobistej.
14. Zażalenie, o którym mowa w ust. 12, składa się za pośrednictwem jednostki
organizacyjnej Straży Granicznej właściwej według miejsca dokonania kontroli
osobistej. Jednostka organizacyjna, o której mowa w zdaniu pierwszym, niezwłocznie
przekazuje zażalenie do sądu rejonowego.

Art. 11ac. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, wzory protokołów, o których mowa w art. 11aa ust. 10 pkt 2 i art. 11ab ust. 10, uwzględniając konieczność zawarcia informacji dotyczących czasu,
miejsca i przyczyny dokonania kontroli osobistej albo przeglądania zawartości bagaży
lub sprawdzania ładunków, danych osobowych osoby, w stosunku do której zostały
wykonane czynności, a także informacji niezbędnych do ustalenia przebiegu i wyniku
tych czynności.

Art. 11ad. 1. Sprawdzenie prewencyjne, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 13,
polega na manualnym sprawdzeniu osoby, zawartości jej odzieży oraz przedmiotów
znajdujących się na jej ciele lub przez nią posiadanych, sprawdzeniu za pomocą
środków technicznych niezbędnych do wykrywania materiałów i urządzeń
niebezpiecznych lub których posiadanie jest zabronione, w szczególności broni,
materiałów wybuchowych, środków odurzających, substancji psychotropowych i ich
prekursorów, sprawdzeniu biochemicznym lub z wykorzystaniem psa służbowego
w zakresie niezbędnym do realizacji celu podejmowanych czynności w danych
okolicznościach oraz w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby,
wobec której czynności są wykonywane.
2. Sprawdzenie prewencyjne, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 13, może
polegać również na:
1) żądaniu zdjęcia przez osobę odzieży i obuwia;
2) zdjęciu osobie odzieży i obuwia w przypadku niewykonania żądania, o którym
mowa w pkt 1;
3) sprawdzeniu ciała osoby oraz zdjętej odzieży i obuwia, w tym z wykorzystaniem
środków, o których mowa w ust. 1.
3. Czynności, o których mowa w ust. 2, wykonuje się w sposób umożliwiający
osobie pozostawienie części odzieży na ciele, a po sprawdzeniu zdjętej odzieży – jej
włożenie przed zdjęciem pozostałej niesprawdzonej części odzieży oraz w warunkach
zapewniających poszanowanie intymności.
4. Do sprawdzenia prewencyjnego, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 13,
przepisy art. 11aa ust. 6, 7 i 15 stosuje się odpowiednio.
5. W przypadku gdy w toku sprawdzenia prewencyjnego, o którym mowa w
art. 11 ust. 1 pkt 13, ujawniono przedmioty, o których mowa
w art. 11 ust. 1 pkt 2 lit. b–d, sprawdzenie to traktuje się jako kontrolę osobistą oraz
stosuje się odpowiednio przepisy art. 11aa.

Art. 11b. 1. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub
zakłócenia porządku publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego oraz
w strefie nadgranicznej, w szczególności:
1) bezpośredniego zagrożenia zamachem na nienaruszalność granicy państwowej
lub jego dokonania,
2) sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa powszechnego dla życia,
zdrowia lub wolności obywateli,
3) bezpośredniego zagrożenia zamachem na obiekty lub urządzenia
wykorzystywane przez Straż Graniczną,
4) zagrożenia przestępstwem o charakterze terrorystycznym lub jego dokonania
w stosunku do obiektów lub urządzeń, o których mowa w pkt 3, lub mogącym
skutkować niebezpieczeństwem dla życia ludzkiego
– jeżeli użycie sił Straży Granicznej okaże się niewystarczające lub uzasadnia to
stopień zagrożenia, do pomocy Straży Granicznej mogą być użyte oddziały
i pododdziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „oddziałami
i pododdziałami Sił Zbrojnych”.
2. Użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych w przypadkach, o których
mowa w ust. 1, następuje na podstawie postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej wydanego na wniosek Prezesa Rady Ministrów.
3. W przypadku niecierpiącym zwłoki decyzję o udzieleniu pomocy, o której
mowa w ust. 1, podejmuje Minister Obrony Narodowej, na wniosek ministra
właściwego do spraw wewnętrznych, określający zakres i formę pomocy,
zawiadamiając o niej niezwłocznie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa
Rady Ministrów.
4. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niezwłocznie wydaje postanowienie
o zatwierdzeniu lub uchyleniu decyzji, o której mowa w ust. 3.
5. Żołnierzom oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych kierowanych do pomocy
Straży Granicznej przysługują w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań,
wobec wszystkich osób, uprawnienia funkcjonariuszy Straży Granicznej określone
w art. 11 ust. 1 pkt 2, 4–5a, 5b lit. a i b, pkt 6, 7, 7a i 10 oraz art. 23. Korzystanie z tych
uprawnień następuje na zasadach i w trybie określonych dla funkcjonariuszy Straży Granicznej.
6. Użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych w przypadkach określonych
w ust. 1 ma być odpowiednie do stopnia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego oraz w strefie nadgranicznej.
7. Stopień zagrożenia określa organ koordynujący działania podejmowane przez
oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych na podstawie przewidywanego rozwoju sytuacji,
w tym zagrożenia popełnieniem przestępstwa o charakterze terrorystycznym, oraz
z uwzględnieniem aktualnego poziomu dostępności sił i środków pozostających
w dyspozycji Straży Granicznej.
8. Organem koordynującym działania podejmowane przez Straż Graniczną oraz
oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych jest:
1) komendant oddziału Straży Granicznej właściwy ze względu na miejsce działań
podejmowanych przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych;
2) Komendant Główny Straży Granicznej – w przypadku działań podejmowanych
przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych,
wykraczających poza obszar właściwości miejscowej jednego komendanta
oddziału Straży Granicznej.
9. Komendanci, o których mowa w ust. 8, koordynują działania podejmowane
przez Straż Graniczną oraz oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych w porozumieniu
z Dowódcą Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych.
10. Oddziały i pododdziały Sił Zbrojnych użyte do pomocy Straży Granicznej
pozostają w systemie dowodzenia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
11. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, podmioty organizujące
współdziałanie oraz sposób:
1) organizacji współdziałania Straży Granicznej oraz oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych,
2) koordynowania działań podejmowanych przez Straż Graniczną oraz oddziały
i pododdziały Sił Zbrojnych,
3) wymiany informacji i logistycznego wsparcia działań Straży Granicznej
prowadzonych z pomocą oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych
– w przypadkach, o których mowa w ust. 1.
12. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 11, Rada Ministrów uwzględni:
1) zachowanie ciągłości dowodzenia, w tym oddziałami i pododdziałami Sił Zbrojnych;
2) ochronę wymienianych informacji oraz zakres logistycznego wsparcia.

Art. 11c. 1. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa publicznego w zasięgu
terytorialnym przejścia granicznego oraz w strefie nadgranicznej, jeżeli Straż
Graniczna nie dysponuje możliwością skutecznego przeciwdziałania zagrożeniu lub
dokonaniu przestępstwa lub uzasadnia to rodzaj zagrożenia, mogą być użyte oddziały
i pododdziały Sił Zbrojnych w formie prowadzonego samodzielnie przeciwdziałania.
2. Użycie oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych w przypadku, o którym
mowa w ust. 1, następuje na podstawie postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej wydanego na wniosek Prezesa Rady Ministrów.
3. W przypadku niecierpiącym zwłoki decyzję o użyciu oddziałów
i pododdziałów Sił Zbrojnych, o którym mowa w ust. 1, podejmuje Minister Obrony
Narodowej, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, określając
rodzaj zagrożenia i formy samodzielnego przeciwdziałania, zawiadamiając o niej
niezwłocznie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów.
4. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niezwłocznie wydaje postanowienie
o zatwierdzeniu lub uchyleniu decyzji, o której mowa w ust. 3.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, do działań oddziałów i pododdziałów
Sił Zbrojnych stosuje się odpowiednio art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 21 listopada 1967 r.
o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz.
1541 i 2020).

Art. 11d. 1. W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa lub porządku publicznego
w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego oraz w strefie nadgranicznej, jeżeli siły
Straży Granicznej są niewystarczające lub mogą okazać się niewystarczające do
wykonania ich zadań w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub
uzasadnia to stopień zagrożenia, Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra
właściwego do spraw wewnętrznych uzgodniony z Ministrem Obrony Narodowej,
może zarządzić użycie żołnierzy Żandarmerii Wojskowej do udzielenia pomocy
Straży Granicznej.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, żołnierzom Żandarmerii Wojskowej
przysługują, w zakresie niezbędnym do wykonania ich zadań, wobec wszystkich osób,
uprawnienia funkcjonariuszy Straży Granicznej określone w art. 11 ust. 1 pkt 2, 4–5a,
5b lit. a i b, pkt 6–8 i 10 oraz art. 23. Korzystanie z tych uprawnień następuje na
zasadach i w trybie określonych dla funkcjonariuszy Straży Granicznej.

Ustawa o Straży Granicznej art. 11

DODAJ