Wyrok SA we Wrocławiu z 10 lipca 2019 r. w sprawie o oszustwo.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 18 stycznia 2019 r., III K 214 uznał T. M. za winnego przestępstw zarzuconych mu w akcie oskarżenia, przyjmując że stanowią one jeden czyn ciągły wyczerpujący znamiona przestępstwa z art. 286 §1 KK i art. 13 §1 KK w zw. z art. 286 §1 KK i art. 294 §1 KK w zw. z art. 12 KK i za to wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą na podstawie art. 69 §1 KK i art. 70 §1 KK w zw. z art. 4 §1 KK zawiesił na okres próby 4 lat, a także karę grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych po 40 zł każda. Na podstawie art. 46 §1 KK sąd orzekł także obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz Skarbu Państwa-Urzędu Skarbowego W. 157.000 zł.

Wymieniony wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego adw. M. L. w całości zarzucając:

I.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.:

1.  art. 7 KPK przez dowolną ocenę materiału dowodowego polegającą na:

odmówieniu wiarygodności zeznaniom J. L. i bezzasadne przyjęcie, że składając zeznania dążył do uniknięcia odpowiedzialności za założenie Zakładu (...) sp. z o.o., gdy ocena taka nie jest uprawniona, gdyż świadek mógł odmówić odpowiedzi na pytania na podstawie art. 183 §1 KPK,

odmówieniu wiarygodności zeznaniom M. Ć., który nabywał towary od oskarżonego w ramach litewskiej spółki (...) (...), pomimo że ich treść wskazywała na zrealizowanie przez oskarżonego wewnątrzwspólnotowych dostaw i były zgodne z wyjaśnieniami oskarżonego,

uznanie za wiarygodne zeznań T. Ż. pomimo, że ich treść nie była zgodna z zeznaniami J. L., a świadek była zainteresowana uznaniem oskarżonego za winnego zarzucanych mu przestępstw,

uznaniu za wiarygodne zeznań D. T. i T. F. ze sp. (...) pomimo, że pozostawały one w sprzeczności z korespondencją mailową prowadzoną przez oskarżonego z tą spółką i wyjaśnieniami oskarżonego, a świadkowie byli zainteresowani uniknięciem odpowiedzialności podatkowej,

uznaniu, że korespondencja mailowa oskarżonego ze sp. (...) nie potwierdza zdarzeń gospodarczych, gdy świadczy ona o współpracy z tą spółką i koresponduje z wyjaśnieniami oskarżonego,

odmówieniu wiarygodności dokumentacji CMR potwierdzającej dostawę towaru na rzecz sp. (...), ze względu na złożenie jej na „późniejszym etapie” postępowania, pomimo że potwierdzała ona wyjaśnienia oskarżonego,

odmówieniu wiarygodności zeznaniom B. A. (1), który potwierdził, że dokonywał transakcji z oskarżonym udokumentowanych fakturami VAT znajdującymi się w aktach sprawy,

uznaniu za niewiarygodne zeznań Z. P. i P. B., ze względu na ich rzekomą sprzeczność z ustaleniami organów podatkowych, pomimo że ich zeznania korespondowały z zeznaniami B. A. (1) i wyjaśnieniami oskarżonego,

daniu wiary ustaleniom organów podatkowych, bez poczynienia w tym zakresie własnych ustaleń,

odmówieniu wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, gdy zostały one potwierdzone przez J. L., M. Ć., B. A. (1), Z. P. i P. B. oraz dokumentację CMR i korespondencję mailową,

2.  art. 167 KPK i art. 170 §3 KPK, przez nierozstrzygnięcie wniosków dowodowych oskarżonego:

o przesłuchanie W. W. (1) i V. S., którzy dokonywali transakcji z oskarżonym,

zawartych w piśmie z 10 lipca 2018 r. (k. 851) o odczytanie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy podatkowej,

zawartych w piśmie z 21 listopada 2018 r. (k. 978) o zwrócenie się do Urzędu Skarbowego w J. o nadesłanie informacji dotyczących postępowania egzekucyjnego przeciwko B. A. (2),

co skutkowało ograniczeniem prawa do obrony oskarżonego i dokonaniem błędnych ustaleń faktycznych,

3.  art. 167 KPK i art. 170 §1 pkt 2 KPK polegającą na oddaleniu wniosku dowodowego o wystąpienie do Banku (...) w S. o udostępnienie historii rachunku zmarłego prezesa spółki (...), co doprowadziło do dokonania błędnych ustaleń faktycznych,

4.  art. 410 KPK przez pominięcie istotnych dla sprawy okoliczności ujawnionych w toku postępowania pochodzących z akt sprawy skarbowej w postaci:

wydruków z systemu (...) dotyczących statusu spółki (...) na Litwie jako podatnika VAT,

umowy o zabezpieczenie transportu pomiędzy oskarżonym a (...), k. 860,

dokumentu dotyczącego wywozu towaru na Litwę przez ukraińskiego kontrahenta

oraz niedokonanie oceny tych dowodów,

II.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mający wpływ na jego treść, będący następstwem naruszenia wskazanych wyżej przepisów postępowania, polegający w szczególności na przyjęciu, że

faktury VAT dotyczące zakupu przez oskarżonego towarów od Zakładu (...) sp. z o.o.; (...) B. A. (1); (...) sp. z o.o. oraz faktury sprzedaży przez oskarżonego towarów sp. (...), (...) (...) nie dokumentują rzeczywistych zdarzeń gospodarczych,

oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej kosztem Skarbu Państwa i dopuścił się przestępstwa z art. 286 §1 KK,

prezesem spółki (...) był J. K., a nie K. K.,

czyn oskarżonego cechuje duża społeczna szkodliwość,

gdy z zebranego materiału dowodowego nie da się wyprowadzić takich wniosków, a prawidłowa ocena dowodów prowadzi do odmiennych ustaleń faktycznych zwłaszcza, że faktury VAT dokumentują rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a oskarżony nie popełnił czynu z art. 286 §1 KK.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zważył, co następuje. Zarzuty i wnioski apelacji są bezpodstawne. Sąd pierwszej instancji nie uchybił zasadzie swobodnej oceny dowodów oraz prawu do obrony oskarżonego. Nie uchybił też przepisom określającym przesłanki wprowadzania dowodów do procesu karnego, ani standardowi rzetelnego postępowania. Na podstawie ujawnionych na rozprawie głównej dowodów i okoliczności sprawy, sąd a quo nie dokonał błędnych ustaleń faktycznych. Przeciwnie, ujawnione na rozprawie głównej dowody i okoliczności sprawy wymieniony sąd ocenił zgodnie z dyrektywami wyrażonymi w art. 7 KPK, dokonując na ich podstawie prawdziwych ustaleń faktycznych. Sąd pierwszej instancji prawidłowo, przez pryzmat przesłanek określonych w art. 170 §1 KPK ocenił wnioski dowodowe oskarżonego, nie pomijając żadnego z nich, postępowanie prowadząc rzetelnie, z zachowaniem i respektowaniem prawa do obrony oskarżonego.

Przechodząc zaś do szczegółowych uwag i ocen stwierdzić należy, że zarzut obrazy przepisu art. 7 KPK jest w oczywistym stopniu bezzasadny. Odnośnie do oceny zeznań J. L. i T. Ż. w apelacji wskazuje się, że sąd bezpodstawnie uznał zeznanie J. L. za niewiarygodne, bo gdyby ten chciał zeznać nieprawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną, skorzystałby z uprawienia określonego w art. 183 §1 KPK. Podaje się również, że sąd pierwszej instancji uznał za wiarygodne zeznania T. Ż., gdy to ona zainteresowana jest rozstrzygnięciem sprawy na niekorzyść oskarżonego i uniknięciem odpowiedzialności za działalność spółki Zakład (...).

Zważyć należy, że na rozprawie w dniu 5 marca 2018 r. J. L. zeznał, że nie zna oskarżonego. Prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...)., ale z zagranicy niczego nie sprowadzał. Przesłuchana na tej rozprawie T. Ż. podała, że także nie zna oskarżonego i „na oczy go nie widziała”. Na prośbę J. L. założyła fikcyjną spółkę (...). Sama była słupem. Z zeznań wymienionych osób wynika zatem, że nie utrzymywali kontaktów gospodarczych z T. M. i nie handlowali z nim kamieniem ozdobnym. Sprzeczność w ich zeznaniach dotycząca celu i sposobu założenia spółki (...) oraz tego, czy spółka prowadziła rzeczywistą działalność gospodarczą, czy też T. Ż. była jedynie tzw. słupem, ma drugorzędne znaczenie dla rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu. Okoliczność, czy T. Ż. samodzielnie, czy na żądanie J. L. założyła i zarejestrowała sp. (...)nie ma decydującego znaczenia dla oceny prawdziwości faktur, z których ma wynikać, że oskarżony nabył od tej spółki kamień ozdobny. Istotne jest bowiem to, że J. L. i T. Ż. w ogóle nie handlowali z T. M.. Okoliczność, że J. L. mógł uchylić się od odpowiedzi na pytania na podstawie art. 183 §1 KPK nie ma zatem znaczenia dla oceny faktur przedstawionych przez oskarżonego w postępowaniu podatkowym. Stawiając zarzut obrazy przepisu art. 7 KPK autor apelacji nie wykazał zresztą znaczenia rzekomego uchybienia dla treści zaskarżonego wyroku. Natomiast sąd pierwszej instancji, po bezpośrednim przesłuchaniu i skonfrontowaniu J. L. i T. Ż. swobodnie ocenił złożone przez nich zeznania, dając wiarę T. Ż. i odmawiając jej J. L., co należycie uzasadnił w części motywacyjnej uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2018 r. M. Ć. zeznał, że w spółce (...) był dyrektorem (odpowiednikiem prezesa). Kupował od oskarżonego sztukaterię z kamienia. Był to kamień kwarcytowy wydobywany tylko w Hiszpanii. Z oskarżonym współpracował dwa lata, od 2012 do 2014 r. Kamień był zabierany z J. z jakiegoś garażu przy domu mieszkalnym. Jedna paleta kamienia kosztowała 50.000 zł. płatność była gotówką. Na fakturze VAT potwierdzał przyjęcie gotówki. Zeznania M. Ć. sąd uznał za niewiarygodne, gdyż w istotnych kwestiach są sprzeczne z wyjaśnieniami T. M. oraz z informacjami uzyskanymi od litewskich organów podatkowych. Według sądu a quo M. Ć. nie mógł współpracować z T. M. przez okres dwóch lat, gdyż był przedstawicielem sp. (...) jedynie od 5 września 2013 r. do 22 lipca 2014 r., a więc przez niecały rok czasu. Poza tym M. Ć. zeznał, że towar odbierał z magazynu w J., gdy oskarżony podał, że towar był odbierany bezpośrednio ze sp. (...). M. Ć. zeznał też, że T. M. bywał w sp. (...), gdy oskarżony wyjaśnił, że nigdy tam nie był. Dodać należy, że jeżeli M. Ć. kupował od oskarżonego kamień ozdobny, to on płacił cenę nabycia tego towaru. Zatem, nie M. Ć., ale T. M. powinien potwierdzić odbiór gotówki na fakturach sprzedaży. Tymczasem, na tych fakturach nie ma adnotacji oskarżonego o przyjęciu gotówki. Wymieniona okoliczność dodatkowo potwierdza fikcyjność obrotu kamieniem pomiędzy T. M. a sp. (...).

Sąd pierwszej instancji nie dał wiary zeznaniom M. Ć., gdyż sp. (...) nie sprzedawała T. M. kamienia ozdobnego, a oskarżony nie sprzedał go później litewskiej sp. (...). Jeżeli w rzeczywistości sp. (...) nie sprzedała oskarżonemu żadnych towarów, to ten nie mógł ich dostarczyć do sp. (...) na Litwie, a dokumenty CMR potwierdzające ich dostawę są podrobione. Z tych względów zeznania M. Ć. sąd a quo zasadnie uznał za niewiarygodne.

W apelacji stawia się zarzut, że sąd a quo uznał za wiarygodne i spójne zeznania D. T. i T. F. ze sp. (...) pomimo, że są one sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego i korespondencją mailową. Wymienieni świadkowie mogli bowiem uzgodnić treść zeznań, aby uniknąć odpowiedzialności podatkowej. Z korespondencji mailowej jednoznacznie zaś wynika, że oskarżony nawiązał współpracę z wymienioną spółką. Zważyć więc należy, że D. T. i T. F. ze sp. (...) w P. stanowczo zaprzeczyli, aby zbywali towary i wystawiali faktury na rzecz T. M.. T. F. podał, że podpis nie fakturze nie został nakreślony przez niego, a widniejąca pieczątka nie jest taką, jakiej używali w rzeczywistości. Spółka nie używała tak wysokich numerów faktur VAT, jak na zabezpieczonych fakturach. Spółka nie handlowała ozdobnym kamieniem sztukateryjnym, o którym mowa w tych fakturach; miała zupełnie inny przedmiot działalności. Wymienione okoliczności potwierdził D. T.. Z jasnych, spójnych i konsekwentnych zeznań tych osób wynika zatem, że sp. (...) nie miała żadnych kontaktów handlowych z T. M..

Zgodzić należy się z sądem pierwszej instancji, że przedstawiona przez oskarżonego korespondencja mailowa nie dowodzi realności obrotu kamieniem ozdobnym pomiędzy nim a sp. (...). Natomiast twierdzenie, że D. T. i T. F. złożyli nieprawdziwe zeznania, gdyż byli zainteresowani uniknięciem odpowiedzialności podatkowej stanowi bezpodstawną insynuację, która nie ma i nie może mieć żadnego wpływu na ocenę zeznań tych osób.

W apelacji stwierdza się, że treść zeznań J. L. oraz M. Ć., który nabywał od oskarżonego towary w ramach litewskiej spółki (...) wskazuje, że oskarżony dostarczał towary do tej spółki, co jest udokumentowane fakturami VAT zakwestionowanymi przez organy podatkowe. Dostawy te znajdują też potwierdzenie w dokumentach CMR, którym sąd a quo nie dał wiary, gdyż pojawiły się na „późniejszym etapie” postępowania. Jednak taka okoliczność w świetle art. 7 KPK nie może dyskwalifikować wiarygodności dowodu.

Według apelacji, z umów o zabezpieczenie transportu zawartych przez oskarżonego ze sp. (...) wynika, że T. M. zlecił tej spółce zabezpieczenie transportu towaru w listopadzie i grudniu 2014 r. Sąd a quo kwestionując przeprowadzone przez oskarżonego transakcje wskazał zaś na brak zabezpieczenia i zapewnienia dostaw towarów. Tym samym, sąd pominął dowód z umowy zabezpieczenia pomiędzy oskarżonym a sp. (...). Sąd pominął też oświadczenie ukraińskiego przewoźnika przewożącego towar kupiony przez litewską sp. (...). Według autora apelacji wymienione okoliczności świadczą o naruszeniu przez sąd przepisu art. 410 KPK.

Wbrew temu zarzutowi, do wymienionych okoliczności, tj. potwierdzenia transakcji ze sp. (...) za pomocą dokumentów CMR oraz zabezpieczenia transportu kamienia do tej spółki, sąd a quo odniósł się a s. 21-22 uzasadnienia wyroku. Prawdą jest, że oskarżony przedłożył dokumenty CMR, z których wynika, że od kwietnia do sierpnia 2014 r. ukraińska firma (...) z Doniecka miała dostarczyć do sp. (...) z W. palety ozdobnego kamienia. Rzecz w tym, że na tych dokumentach nie ma żadnego potwierdzenia wykonania usługi transportu i odebrania towaru przez sp. (...). Zadziwiające jest również, że przewóz towaru z J. do W. został zlecony firmie przewozowej z D.oddalonego od J. o 2000 km, gdzie w tamtym czasie trwały działania wojenne. Z pola widzenia nie można tracić i tej okoliczności, że według M. Ć. kamień ozdobny będący przedmiotem umów zawartych z oskarżonym był wydobywany jedyne w Hiszpanii. Stanowił więc dość rzadki towar i z tego powodu posiadał dużą wartość. Pomimo to sp. (...) zdecydowała się nabyć ten kamień od oskarżonego niemającego żadnego doświadczenia i nieznanego w tej branży, niż od renomowanego dostawcy. Natomiast z umowy o zabezpieczenie transportu rzekomo zawartej ze sp. (...) w P. (k. 860) nie wynika, że przedmiotem tej umowy jest przewóz kamienia ozdobnego z J. do W.. Z umowy tej wynika jedynie, że jej przedmiotem jest zabezpieczenie transportu towaru w listopadzie grudniu 2014 r., gdy według dokumentów CMR usługa przewozu z J. do W. miała być wykonywana w okresie od kwietnia do sierpnia 2014 r. Wymienione dokumenty nie potwierdzają zatem prawdziwości faktur wystawionych przez T. M. na rzecz sp. (...), co prawidłowo ustalił sąd a quo. O nieprawdziwości wymienionych dokumentów świadczy jednak przede wszystkim to, że oskarżony w rzeczywistości nie osiadał kamienia ozdobnego, gdyż nie nabył od sp. (...), ani od sp. (...).

W apelacji wskazuje się również, że sąd a quo odmówił wiary zeznaniom B. A. (1), Z. P. i P. B., ze względu na ich sprzeczność z ustaleniami organów podatkowych. Natomiast świadkowie ci potwierdzili zdarzenia opisane w fakturach, a także szczegóły realizacji dostaw towarów. Z. P. ze sp. (...) dostarczał materiały nabywane od sp. (...) w J., a P. B. transportował towary na zlecenie Z. P.. B. A. (1) sprzedawał zatem materiały budowlane oskarżonemu. Tymczasem, z prawidłowych i prawdziwych ustaleń sądu pierwszej instancji wynika, że B. A. (1) nie posiadał żadnych dokumentów dotyczących transakcji przeprowadzanych z oskarżonym, ani dokumentów potwierdzających źródło pochodzenia towarów sprzedawanych oskarżonemu. Ten zaś twierdził, że towar pochodził z terenów byłej Jugosławii. T. M. nie posiadał też dokumentów potwierdzających dostarczenie towaru do czeskiej sp. (...). Z. P. zeznał zaś, że jest udziałowcem spółki (...), która w 2014 r. dostarczała materiały budowlane do kancelarii (...). Miało to miejsce przez trzy miesiące. Towar kupowany był w sp. (...) w J. i dostarczany do wskazanego przez oskarżonego magazynu pod J.. Natomiast T. M. wyjaśnił, że zlecając Z. P. kupno towarów miał już kontrahentów, którym miał je odsprzedać. Były to osoby, które prowadziły budowy. Materiały budowlane były na potrzeby tych budów. Czesi przywozili gotówkę, którą rozliczał się ze Z. P.. Natomiast P. B. na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r. zeznał, że prowadzi firmę kurierską. Z oskarżonym zetknął się raz, gdy przywiózł mu paczkę. Wtedy oskarżony zlecił mu przewiezienie materiałów budowlanych do Z.. Nie wie, kto był odbiorcą. Powody, dla których sąd pierwszej instancji nie dał wiary zeznaniom B. A. (1), Z. P. i P. B. podane zostały na s. 26-29 uzasadnienia wyroku i szczegółowo objaśnione.

Z motywów sądu pierwszej instancji wynika zatem, że: 1) B. A. (1) nie prowadził działalności handlowej i nie miał możliwości magazynowania towarów; 2) B. A. (1) nie posiadał też magazynu przy ul. (...) w J., a sporadycznie korzystał ze znajdującego się pod tym adresem niewielkiego garażu, w którym nie mógł pomieścić i składować towarów w ilości wynikającej z wystawionych faktur; 3) Z. P. składał sprzeczne zeznania co do organizacji transportu pomiędzy oskarżonym a B. A. (1); 4) oskarżony nie użytkował magazynu w Ł., gdyż nie odebrał do niego kluczy od wynajmującego T. S.; 5) zapłata za towar odbywała się zawsze gotówką bez świadków.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo, zgodnie z dyrektywami wyrażonymi w art. 7 KPK ocenił zeznania wymienionych świadków i wyjaśnienia oskarżonego złożone w tych kwestiach, a następnie prawidłowo, zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy ustalił, że B. A. (1) nie dysponował armaturą sanitarną i innymi towarami wymienionymi w wystawionych fakturach. W takim układzie, T. M. nie mógł nabyć tego towaru od B. A. (1). Podkreślić też należy, że z zeznania T. S. wynika, że oskarżony w rzeczywistości nie korzystał z magazynu w Ł., ponieważ nie odebrał od niego kluczy. W wymienionym magazynie nie mogły być zatem składowane towary nabyte od B. A. (1).

Niezasadny jest zarzut dotyczący dowolnej oceny wyjaśnień T. M.. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie pozostawia cienia wątpliwości, że sąd a quo wyjaśnienia oskarżonego ocenił swobodnie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 7 KPK „konfrontując” te wyjaśnienia z pozostałymi dowodami ujawnionymi a rozprawie głównej, a zwłaszcza z zeznaniami świadków i dowodami z treści dokumentów oraz informacjami uzyskanymi od polskich, litewskich i niemieckich organów podatkowych.

Bezzasadne są zarzuty apelacji dotyczące obrazy przepisów art. 167 KPK i art. 170 §1 KPK, przez nierozpoznanie wszystkich wniosków dowodowych oraz niezasadne oddalenie niektórych z nich. Przede wszystkim należy stwierdzić, że w rozpoznawanej sprawie oskarżony nie składał wniosków o przesłuchanie W. W. (1) i V. S.. Jedynie w piśmie z dnia 11 sierpnia 2017 r. (k. 674) stanowiącym odpowiedź na akt oskarżenia poinformował Sąd Okręgowy we Wrocławiu, że złożył wniosek o wznowienie postępowania podatkowego prowadzonego przez Urząd Skarbowy W. oraz uzupełnienie tego postępowania, m.in. przez przesłuchanie ww. osób. Postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego W. wniosek o przesłuchanie W. W. (1) nie został uwzględniony, gdyż okoliczności, które miały być wykazane za pomocą tego dowodu miały zostać wyjaśnione w toku czynności zleconych niemieckiej administracji podatkowej (k. 694-695). Pomimo oddalenia wymienionego wniosku w postępowaniu podatkowym, oskarżony nie domagał się przeprowadzenia tego dowodu w postępowaniu karnym. Wniosku o przesłuchanie ww. osób oskarżony nie zawarł w piśmie z 10 lipca 2018 r. (k. 851) oraz w piśmie z 21 listopada 2018 r. (k. 851). Zarzut obrazy przepisów art. 167 KPK i art. 170 §3 KPK jest więc bezpodstawny.

Bezzasadny jest także zarzut obrazy przepisów art. 167 KPK i art. 170 §3 KPK przez nierozpoznanie wniosków dowodowych z dnia 10 lipca i 21 listopada 2018 r. Zważyć wszak należy, że pismem z dnia 10 lipca 2018 r. (k. 851) oskarżony złożył wniosek o przeprowadzenie dowodu z kopii dokumentów, których oryginały znajdują się w aktach postępowania prowadzonego przez (...) Izbę Skarbową. Mianowicie:

1.  protokołu zeznań Z. P. i B. A. (1) z 12.06.2018 r. wraz z kopiami faktur, umowy zabezpieczenia transportu,

2.  maila wysłanego przez T. F. i B. J.,

3.  trzech potwierdzeń numeru VAT spółki (...),

4.  pisma ukraińskiego przewoźnika,

5.  26 faktur z załącznikami,

6.  pisma z 5.04.2016 r. wraz z korespondencją.

Kopie tych dokumentów oskarżony osobiście złożył na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r., składając jednocześnie oświadczenie, że dalszych wniosków dowodowych nie składa. Uwzględniając wymieniony wniosek dowodowy, sąd wystąpił do rzeczonej izby skarbowej o nadesłanie odpisu decyzji podjętych w podatkowym postępowaniu odwoławczym. W odpowiedzi, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we W. przedstawił dziewięć decyzji podatkowych z dnia 17 sierpnia 2018 r. wydanych po rozpoznaniu odwołań T. M. od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego W. (k. 889; k. 898; k. 906; k. 914; k. 922; k. 930; k. 932; k. 938; k. 947).

Z uzasadnienia wymienionych decyzji podatkowych wynika, że kopie dokumentów złożonych przez oskarżonego na rozprawie w dniu 11 lipca 2018 r. zostały wykorzystane w odwoławczym postępowaniu podatkowym. Wydane w tym postępowaniu decyzje podatkowe wraz z uzasadnieniem zostały ujawnione na rozprawie w dniu 19 grudnia 2018 r. Tym samym, w pośredni sposób, sąd pierwszej instancji przeprowadził dowód z odczytania dokumentów, o których mowa we wniosku z 10 lipca 2018 r.

Natomiast pismem z dnia 20 listopada 2018 r. oskarżony złożył wniosek o nadesłanie przez Urząd Skarbowy w J. informacji, czy w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec B. A. (1) dokonano zajęcia wierzytelności wynikających z wystawionych przez niego faktur „u trzeciodłużnika T. M.” (k. 978). We wniosku nie sformułowano tezy dowodowej, a zatem okoliczności podlegającej wykazaniu za pomocą wnioskowanych dowodów. Pomimo to, na rozprawie w dniu 21 listopada 2018 r. sąd uwzględnił ww. wniosek i wystąpił do Urzędu Skarbowego w J. o udzielenie informacji dotyczącej prowadzenia postępowania podatkowego przeciwko B. A. (1). W wykonaniu ww. postanowienia sąd a quo uzyskał informację Naczelnika Urzędu Skarbowego w J. wraz z decyzją podatkową z dnia 13 czerwca 2016 r. (k. 982-983). Wymienione dokumenty zostały ujawnione na rozprawie w dniu 19 grudnia 2018 r. Według autora apelacji, sąd, co prawda, uwzględnił wniosek o wystąpienie do Urzędu Skarbowego w J., jednak treść zapytania była odmienna niż podana we wniosku dowodowym i nie dotyczyła postępowania egzekucyjnego i dokonanych w jego toku zajęć, a nie postępowania jako takiego. Dostrzegając wymienioną okoliczność oskarżony nie domagał się jednak ponownego wstąpienia przez sąd a quo do Urzędu Skarbowego w J., akceptując tym samym sposób realizacji wniosku dowodowego. Podniesiony w apelacji zarzut jest zatem spóźniony a tym samym niezasadny.

Na rozprawie w dniu 9 stycznia 2019 r. sąd a quo oddalił wniosek oskarżonego o wystąpienie do Banku (...) w S. o przekazanie historii rachunku spółki (...), w celu wykazania możliwości udzielenie pożyczki pod weksel, wobec tego, że dowód nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Podniesiony w tej kwestii zarzut jest niezasadny, gdyż w istocie rzeczy dowód nie miał znaczenia dla rozpoznania sprawy. Pożyczka pod weksel miała być udzielona ze środków pochodzących z majątku osobistego K. K., a nie środków stanowiących majątek sp. (...). Z tego względu sąd a quo zasadnie nie uwzględnił rzeczonego wniosku dowodowego. Oskarżony nie złożył zaś wniosku dowodowego o uzyskanie informacji dotyczących K. K.. Przed zamknięciem przewodu sądowego oskarżony, który był obecny na rozprawie oświadczył zaś, że nie składa dalszych wniosków dowodowych.

Bezzasadny jest zarzut obrazy przepisu art. 410 KPK, gdyż sąd a quo nie pominął żadnych dowodów i okoliczności istotnych dla sprawy, pochodzących z akt postępowań podatkowych prowadzonych przeciwko oskarżonemu. Dokumenty wymienione w treści tego zarzutu zostały ujawnione na rozprawie głównej i prawidłowo ocenione przez sąd a quo.

Bezzasadny jest zarzut dokonania przez sąd pierwszej instancji błędnych ustaleń faktycznych. Argumenty i stwierdzenia zawarte w apelacji dotyczące tego zarzutu, tak samo, jak w kwestii nieprawidłowej oceny zeznań świadków i dokumentów złożonych przez oskarżonego, stanowią jedynie nieskuteczną polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu pierwszej instancji. Istotne dla rozstrzygnięcia o odpowiedzialności oskarżonego fakty zostały bowiem ustalone w sposób zgodny z rzeczywistym stanem rzeczy.

Sąd a quo prawidłowo zatem ustalił, że spółka Zakład (...) w D. nie prowadziła rzeczywistej działalności gospodarczej, co potwierdziła T. Ż. i J. L.. Z zeznań tych świadków wynika, że wymieniona spółka była fikcyjnym podmiotem, niezależnie od tego na czyje zlecenie została założona. W dniu 9 września 2013 r. spółka została wykreślona z rejestru podatników VAT. Organ spółki nie złożył zeznania podatkowego CIT-8. Spółka nie zatrudniała pracowników i nie miała siedziby. W 2014 r. sp. (...) nie miała siedziby, nie dysponowała pomieszczeniami magazynowymi. Podany w KRS adres wykorzystany był jedynie dla celów rejestracji spółki. Spółka nie składała deklaracji podatkowych. We wrześniu 2013 r. spółka została wykreślona z ewidencji podatników VAT.

Z zabezpieczonych i kwestionowanych przez organy podatkowe i sąd pierwszej instancji faktur wynika, że T. M. nabywał towary od tej spółki i następnego dnia sprzedawał je litewskiej spółce (...), nie ubezpieczając dostawy. Oskarżony nie posiadał jednak żadnych dokumentów wskazujących na nawiązanie i utrzymywanie kontaktów handlowych ze sp. (...) oraz (...). Wcześniej nie zawierał z tymi spółkami żadnych umów. Choć oskarżony nie zatrudniał żadnych pracowników w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nigdzie nie ogłaszał, że prowadzi taką działalność, nie miał problemów nie znalezieniem litewskiej spółki, jako nabywcy towaru nabytego od sp. Zakład (...) w D. oraz firmy przewozowej w D., która miała przewieźć towar z J. do W.. Na fakturach wystawionych przez oskarżonego w okresie od kwietnia do sierpnia 2014 r. na rzecz sp. (...) nie ma podpisu M. Ć.. Żadnych podpisów osób kwitujących gotówkę nie ma też na dokumentach KP. Niewiarygodne jest także przekazanie oskarżonemu przez bezrobotnego i korzystającego z pomocy socjalnej K. K. w gotówce 400.000 zł.

Z wyjaśnień oskarżonego wynika, że zapłata za towar sprzedany sp. (...) nastąpiła gotówką w złotych polskich, w obecności prezesa spółki K. K.. Koszty transportu były wliczone w cenę sprzedaży. Środki finansowe na zakup towaru od sp. (...) oskarżony otrzymał od K. K., któremu w dniu 30 kwietnia 2014 r. wystawił dwa weksle własne na łączną kwotę 440.000 zł, za co otrzymał w gotówce 400.000 zł. Po zapłacie pierwszego weksla został on spalony w kominku. Wynika stąd, że K. K. najpierw dał oskarżonemu 400.000 zł, czym ten zapłacił sp. (...) za nabyty od tej spółki towar, a następnie K. K. zapłacił oskarżonemu za towar, który od niego kupił. Z wyjaśnień oskarżonego wynika więc, że K. K. posiadał 800.000 zł, z których 400.000 zł dał oskarżonemu, aby ten kupił towar w sp. (...) oraz 400.000 zł, które stanowiło zapłatę za towar, który K. K. nabył od oskarżonego. Tymczasem, z informacji uzyskanych od litewskich organów podatkowych wynika, że sp. (...) nie prowadziła na Litwie działalności gospodarczej. Od 5 września 2013 r. do 22 lipca 2014 r. menedżerem i przedstawicielem spółki był M. Ć., a od 22 lipca 2014 r. K. K.. Spółka nie posiadała nieruchomości oraz pojazdów; nie składała deklaracji VAT. K. K. w latach 2010-2015 korzystał z pomocy finansowej miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w S.. W latach 2000-2014 nie był nigdzie zatrudniony na umowę o pracę; nie zgłosił prowadzenia działalności gospodarczej; nie składał zeznań podatkowych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, ani nie wykazywał żadnych dochodów. Zmarł 1 października 2015 r.

W świetle tych okoliczności sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że sp. A. nie prowadziła działalności gospodarczej i w rzeczywistości nie nabywała towarów od oskarżonego, a faktury wystawione przez T. M. na rzecz tej spółki są fikcyjne. Prawidłowe jest także ustalenie, że K. K. nie posiadał w gotówce 400.000 zł i nie przekazał takiej kwoty oskarżonemu.

Ponadto, na fakturach sprzedaży wystawionych przez oskarżonego w kwietniu, maju i czerwcu 2014 r. brak jest podpisu jakiejkolwiek osoby uprawnionej do odbioru faktury, a na fakturach z lipca i sierpnia 2014 r. znajduje się podpis jedynie K. K..

W konsekwencji należy stwierdzić, że prawidłowe jest ustalenie sądu a quo, że oskarżony w 2014 r. nie nabył od sp. (...) sztukaterii kwarcytowej oraz nie sprzedał jej sp. (...). Wystawione przez sp. (...) oraz oskarżonego faktury nie odzwierciedlają rzeczywistych transakcji gospodarczych. W postępowaniu podatkowym T. M., poza kwestionowanymi fakturami i dokumentami przewozowymi CMR, na których brak jest potwierdzenia odbioru towaru, nie przedstawił żadnych dokumentów potwierdzających obrót sztukaterią, aby można było uznać go za rzeczywisty. Przedstawienie organowi podatkowemu do rozliczenia podatku VAT wymienionych fikcyjnych faktur obliczone było na wyłudzenie podatku od towarów i usług, co prawidłowo ustalił sąd pierwszej instancji.

Zebrany materiał dowodowy wykazał w sposób nie budzący wątpliwości, że oskarżony prowadził fikcyjną działalność w zakresie handlu sztukaterią kwarcytową. Faktury VAT numer (...) z dnia 29 kwietnia 2014 r. oraz (...) z 14 maja 2014 r. i (...) z 16 maja 2014 r., a także faktura (...) z 18 czerwca 2014 r, mające potwierdzać, że doszło do zakupu towarów od Zakładu (...) są fikcyjne. Ponieważ oskarżony w rzeczywistości nie nabył od sp. (...) wymienionych towarów, nie dokonał wewnątrzwspólnotowej dostawy tego towaru do litewskiej spółki (...) na podstawie faktur (...) z dnia 30 kwietnia 2014 r. oraz (...) z 28 maja 2014 r. i (...) z 31 maja 2014 r., a także (...) z 13 czerwca 2014 r. i (...) z 20 czerwca 2014 r.

Prawidłowe są także ustalenia dotyczące transakcji pomiędzy oskarżonym a sp. z o.o. (...). Z jasnych, stanowczych i konsekwentnych zeznań T. F. i D. T. wynika, że ww. spółka nie zbywała oskarżonemu żadnych towarów. Nie wystawiała faktur VAT, które oskarżony przedstawił do rozliczenia podatku VAT. Skoro T. M. nie nabył towaru od ww. spółki, to nie mógł go następnie zbyć litewskiej sp. (...). I w tym wypadku, wystawione przez oskarżonego faktury VAT potwierdzające sprzedaż kamienia ozdobnego sp. (...) są fikcyjne i nie dokumentują rzeczywistych transakcji gospodarczych.

Tak samo należy ocenić transakcje pomiędzy oskarżonym a przedsiębiorstwem (...) oraz sp. (...) Z. P.. Sąd a quo prawidłowo ustalił, że B. A. (1) ze sp. (...) w M. nie prowadził działalności handlowej w stałych placówkach handlowych i nie miał możliwości magazynowania towarów. B. A. (1) nie posiadał magazynu w J. przy ul. (...), a jedynie sporadycznie korzystał ze znajdującego się tam garażu żony. Z. P. zaprzeczył udziałowi w transakcjach pomiędzy oskarżonym a B. A. (1).

T. M. nie użytkował magazynu w Ł. ul. (...), gdzie miał być składowany towar pochodzący od B. A. (1). T. S., od którego oskarżony wynajmował ten magazyn podał wszak, że nie użytkował on magazynu i nawet nie odebrał do niego kluczy.

Prawidłowe jest zatem ustalenie sądu pierwszej instancji, że fikcyjne są również faktury VAT dotyczące nabycia przez oskarżonego materiałów budowlach i armatury sanitarnej od sp. (...) w J.. Wymienione materiały sp. (...) miała nabyć od sp. (...), pod zamówienie T. M.. Nabyte materiały oskarżony miał sprzedać (...) spółce (...). Wymieniona spółka nie przedstawiła jednak żadnych dokumentów potwierdzających nabycie materiałów budowlanych i armatury sanitarnej od oskarżonego. Na s. 28 uzasadnienia wyroku sąd szczegółowo wyjaśnił zaś powody, dla których uznał za fikcyjne faktury wystawione przez sp. (...) na rzecz oskarżonego.

Podsumowując stwierdzić zatem należy, że prawo podatnika do dokonania obniżenia podatku należnego o wykazany w fakturze podatek naliczony nie wynika z faktu posiadania faktury lecz z faktu nabycia towaru lub usługi. Faktura nie jest wszak dowodem nabycia towaru, usługi albo otrzymania (dostarczenia) towaru. Jest jedynie dowodem księgowym stanowiącym podstawę księgowania w dokumentacji podatkowej, pod warunkiem wszakże, że dane wynikające z jej treści są prawdziwe.

Prawidłowe jest zatem ustalenie sądu pierwszej instancji, że działania T. M. polegały na stworzeniu pozorów legalnie prowadzonej działalności gospodarczej poprzez dopełnienie formalnych obowiązków związanych z rozliczeniem podatku VAT, a następnie uzyskanie zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wykazanego w deklaracjach VAT. Oszukańcze zachowanie oskarżonego polegało na wprowadzeniu w błąd organu podatkowego, w celu uzyskania nienależnych korzyści majątkowych w postaci zwrotu podatku VAT. Było to zachowanie świadome, celowe i nastawione na wyłudzenie nienależnego zwrotu wymienionego podatku.

W apelacji nie kwestionuje się oceny prawnej ustalonego przez sąd pierwszej instancji zachowania oskarżonego i przyjętej kwalifikacji prawnej. Nie jest też kwestionowana wymierzona oskarżonemu kara, ani nałożenie nań obowiązku naprawienia szkody.

Mając zatem na względzie powyższe uwagi, orzeczono, jak na wstępie.

Andrzej Kot Jerzy Skorupka Jarosław Mazurek