UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2017r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił wniosek powoda H. M. przeciwko (...) S.A. we W. o stwierdzenie nieważności uchwały. Powyższe uzasadnił tym, że w pozwie o stwierdzenie nieważności uchwały nr(...) Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy strony pozwanej z dnia 26 czerwca 2017 r. w sprawie zniesienia dematerializacji akcji spółki oraz wycofania akcji z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie, powód wniósł o zabezpieczenia roszczenia przez zakazanie stronie pozwanej podejmowania jakichkolwiek czynności prawnych zmierzających do wykluczenia akcji z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez GPW S.A. do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.
Sąd Okręgowy uznał, że na obecnym etapie postępowania powód nie uprawdopodobnił, iż jako akcjonariusz pozwanej spółki głosował przeciwko zaskarżonej uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu, mimo że są to przesłanki warunkujące dopuszczalność zaskarżenia uchwały, o których mowa w art. 425 w zw. z art. 422 § 2 pkt 2 k.s.h. Nie przedłożył bowiem nawet kserokopii odpisu protokołu zgromadzenia akcjonariuszy potwierdzającego przebieg głosowania. Powód uprawdopodobnił jedynie, że pozwana spółka nie udostępniła mu przedmiotowego protokołu, o czym świadczy treść dołączonej do pozwu korespondencji (zob. wiadomość mailową z dnia 21 lipca 2017 r., wezwanie z dnia 21 lipca 2017 r. z potwierdzeniem nadania, odpowiedź spółki z 24 lipca 2017 r.).
Nadto Sąd I instancji uznał, że powód nie uprawdopodobnił innych przesłanek roszczenia o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały. Powództwo bowiem o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia w chodzi bowiem w grę w razie sprzeczności uchwały z ustawą (art. 425 § 1 k.s.h.), przy czym sprzeczność z prawem może odnosić się zarówno do samej treści uchwały, jak i do sposobu zwołania i obradowania walnego zgromadzenia lub też sposobu podjęcia uchwały. Powód nie podał zaś żadnych faktów świadczących o sprzeczności zaskarżonej uchwały z prawem, a powołał się jedynie na to, że uchwała jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, godząc w jego interes prawny oraz interes prawny innych akcjonariuszy, co mogłoby uzasadniać wytoczenie powództwa o uchylenie uchwały (art. 422 § 1 k.s.h.), a nie stwierdzenie jej nieważności.
Stwierdzenie braku uprawdopodobnienia roszczenia wyłączało potrzebę badania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia
Powód nie zgodził się z tym orzeczeniem i zaskarżył je w całości zarzucając Sądowi Okręgowemu naruszenie:
1) naruszenie art. 730 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego mogące mieć wpływ na wynik sprawy poprzez uznanie, że powód nie uprawdopodobnił roszczenia, a co za tym idzie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia poprzez niewykazanie w ocenie Sądu, że głosował przeciwko zaskarżonej uchwale i zażądał zaprotokołowania sprzeciwu w sytuacji, gdy powód nie miał możliwości przedstawienia dokumentu na tą okoliczność, z uwagi na fakt, że pozwana odmówiła mu udostępnienia protokołu, co zostało wykazane dokumentami załączonymi do pozwu, a więc nie miał fizycznej możliwości uzyskania tego dokumentu. Powód w tym względzie zawarł w pozwie wniosek o zobowiązanie przez sąd pozwanej do przedłożenia do akt sprawy przedmiotowego protokołu z Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (...) S.A. i dopuszczenie dowodu z tego dokumentu na okoliczność złożenia przez powoda stosownego sprzeciwu od zaskarżonej uchwały.
2) naruszenie art. 425 w zw. z art. 422 § 2 pkt. 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych poprzez uznanie, że powód nie wykazał, że jest osobą uprawnioną do zaskarżenia uchwały, bowiem nie przedstawił protokołu, z którego wynika, że zażądał zaprotokołowania sprzeciwu, w sytuacji, gdy z uzasadnienie jednoznacznie wynika, że Sąd uznał za powód uprawdopodobnił, że pozwana nie udostępniła mu protokołu, a więc logicznym jest, że nie miał on możliwości załączenia go do akt sprawy, bowiem organy spółki odmówiły mu udostępnienia protokołu, a także poprzez przyjęcie przez Sąd, że powód nie uprawdopodobnił sprzeczności uchwały z prawem.
3) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i uznanie, że załączone do pozwu dokumenty takie jak korespondencja z pozwaną, są niewystarczające do uznania, że roszczenie jest uprawdopodobnione.
Mając powyższe na uwadze, wniósł o:
1) zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie, że na podstawie art. 755 § 1 k.p.c. w zw. z art. 730 § 1 k.p.c. i art. 730 1 § 1 k.p.c. pozwana zobowiązana jest do wstrzymania się z podjęciem jakichkolwiek czynności prawnych zmierzających do wykluczenia Akcji pozwanej z obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez GPW S.A. do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia niniejszego sporu.
2) zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 730 1 § 1 k.p.c. podstawą udzielenia zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie roszczenia oraz uprawdopodobnienie istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Obie wskazane przesłanki powinny być spełnione kumulatywnie. Postępowanie zabezpieczające ma charakter incydentalny i uproszczony, pomocniczy w stosunku do postępowania rozpoznawczego. Uprawdopodobnienie jest środkiem łagodniejszym od udowodnienia – zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest w tym przypadku konieczne, zgodnie z art. 243 k.p.c. Jednocześnie zważyć należy, że badając spełnienie przesłanek udzielenia zabezpieczenia, sąd nie może opierać się na samych tylko oświadczeniach uprawnionego w kwestii prawdopodobieństwa roszczenia i interesu prawnego. Dodatkowym wymogiem jest przedstawienie przez uprawnionego odpowiedniego materiału dowodowego na poparcie zgłaszanych twierdzeń. Wskazuje na to treść art. 738 k.p.c., zgodnie z którym sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie.
Uprawdopodobnienie roszczenia na potrzeby udzielenia zabezpieczenia należy rozumieć w ten sposób, że uprawniony powinien przedstawić i należycie uzasadnić twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia. Uprawdopodobnienie odnosi się zarówno do okoliczności faktycznych, na których opiera się roszczenie i które powinny być przedstawione, a ich istnienie prawdopodobne w świetle dowodów oferowanych przez uprawnionego, jak i do podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna w tym znaczeniu, że dochodzone roszczenie znajduje podstawę normatywną.
Interes prawny – w myśl art. 730 1 § 2 k.p.c. – istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia (w przypadku zabezpieczenia roszczeń nadających się do wykonania w drodze egzekucji) lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (w sprawach, w których wydane orzeczenie nie podlega wykonaniu w trybie egzekucyjnym). Okoliczności uzasadniające istnienie interesu prawnego powinny znajdować potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, nie jest natomiast wystarczające samo przekonanie uprawnionego o istnieniu hipotetycznego zagrożenia realizacji przysługujących mu roszczeń. Na gruncie art. 730 1 k.p.c. interes prawny ujmowany jest dość szeroko, co w praktyce oznacza możliwość powoływania się przez uprawnionego na wiele okoliczności, które mogą uzasadniać udzielenie zabezpieczenia. Zalicza się do nich: zagrożenie wyzbycia się majątku przez obowiązanego, nieregulowanie zobowiązań, nieracjonalne obchodzenie się z majątkiem, grożącą obowiązanemu upadłość.
W rozpoznawanej sprawie zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie powoda nie jest uprawdopodobnione. Oczywiście jest to ocena na podstawie jedynie twierdzeń pozwu i dokumentów do pozwu dołączonych. Z dokumentów dołączonych do akt sprawy wynika, że powód nie uprawdopodobnił, że ma legitymację czynną do wytoczenia powództwa, o którym mowa w art. 425 § 1 k.s.h. w zw. z art. 422 § 2 pkt 2 k.s.h. Prawo do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały przysługuje bowiem akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu. Z protokołu walnego zgromadzenia akcjonariuszy z dnia 26 czerwca 2017r., załączonego do odpowiedzi na pozew nie wynika, że powód głosował przeciwko tej uchwale, a jedynie, że się tej uchwale sprzeciwia, jako takiej, która narusza prawa akcjonariuszy mniejszościowych. Rację ma także pozwany w odpowiedzi na zażalenie podnosząc, że powód nie wskazał, żadnych okoliczności uzasadniających twierdzenie, że zaskarżona uchwała jest sprzeczna z prawem. Powołał się jedynie na następujące okoliczności:
- zaskarżona uchwała narusza prawa akcjonariuszy mniejszościowych,
- nie są zachowywane dobre obyczaje kupieckie,
- nie był świadomy sytuacji w spółce, w związku z tym, że nie udzielono mu żądanych informacji.
Nie powołuje jednak żadnych przepisów ustawy, które mogły być naruszone poprzez podjęcie przedmiotowej uchwały. W tej sytuacji Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił, że powód, na obecnym etapie postępowania, nie uprawdopodobnił swojego roszczenia, a tym samym nie było już potrzeby oceniać, czy powód uprawdopodobnił interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Obie bowiem przesłanki z art. 730 1 k.p.c. muszą być spełnione łącznie, aby można było udzielić uprawnionemu tymczasowej ochrony prawnej przez udzielenie zabezpieczenia.
O kosztach postępowania zabezpieczającego Sąd orzeka w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie (art. 745 § 1 k.p.c.) i to dotyczy także postępowania zażaleniowego w sprawie z wniosku o udzielenie zabezpieczenia.
W świetle przytoczonych powyżej okoliczności orzeczono jak na wstępie (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i z art. 13 § 2 k.p.c.).
(...)
Mw