Postanowienie SA we Wrocławiu z 10 kwietnia 2012 r. w sprawie o ustalenie.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 grudnia 2012 r. powodowie I. Ł. i T. L. reprezentowani przez pełnomocnika J. L. domagali się ustalenia, że przysługuje im prawo do żądania wykupienia części lub całości nieruchomości, na której zaplanowano inwestycje, celu publicznego w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku pod rygorem naliczenia odsetek ustawowych, a dalej prawo do odszkodowania od Gminy D. za szkody powstałe z powodu nie załatwienia w terminie 6 miesięcy ich wniosku o wykup części gruntu lub całości oraz poniesione straty i utracone korzyści na skutek długotrwałego ograniczenia prawa własności nieruchomości, zapłaty odsetek ustawowych liczonych od ceny nieruchomości od dnia 4.12.2007 r. do dnia zapłaty. Strona powodowa nie wskazała wartości przedmiotu sporu.

Zarządzeniem z dnia 5 stycznia 2012 r. Przewodniczący wezwał pełnomocnika powodów do sprecyzowania żądania pozwu poprzez wskazanie, czy powodowie domaga się ustalenia przez sąd istnienia prawa lub stosunku prawnego zgodnie z art. 189 k.p.c., czy też żądają nakazania złożenia przez stronę pozwaną oświadczenia woli o przeniesieniu prawa własności działki nr (...) w K. na jej rzecz - jeżeli tak, wskazać treść oświadczenia woli, którego nakazania złożenia domaga się od strony pozwanej; czy też żądają zapłaty odszkodowania przez stronę pozwaną - jeżeli tak, to w jakiej wysokości, w terminie 7 dni pod rygorem uznania, że domaga się zapłaty odszkodowania od strony pozwanej.

W zakreślonym terminie pełnomocnik powodów wskazał, że powodowie domagają się ustalenia, że przysługuje im prawo do żądania odszkodowania i zapłaty odsetek. Pełnomocnik powodów sprecyzował, że chodzi o stwierdzenie istnienia prawa do zapłaty kwot:

1.322.000 zł tytułem odszkodowania,

240.000 zł odszkodowania dla za poniesione koszty uzyskania kredytu na budowę domu przez T. L.,

12.642 zł tytułem odszkodowania z poniesione koszty uzyskania kredytu na zakup samochodu osobowego przeznaczonego na dojazd do uprawy,

60.000 zł za utracone korzyści z powodu niemożności prowadzenia upraw lub działalności ogrodniczej na działce nr (...),

522.384 zł odsetek ustawowych liczonych od dnia 5.12.2007 r. od kwoty 2.020.000 zł.

Zarządzeniem z dnia 30 stycznia 2012 r. Przewodniczący w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu ustalił, przy wartości przedmiotu sporu – 1.634.642 zł, wysokość opłaty stosunkowej od tej wartości na kwotę 81.733 zł, a to na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W zażaleniu na to zarządzenie, wnosząc o jego uchylenie, powodowie zarzucili bezpodstawne określenie opłaty stosunkowej od pozwu o ustalenie, z tym dalszym skutkiem, że Przewodniczący nie wyjaśnił „jaka jest różnica – w opłacie od pozwu i sens dochodzenia prawa z art. 189 k.p.c. – między ustaleniem istnienia prawa do zapłaty odszkodowania, a powództwem o zasądzenie zapłaty odszkodowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Realizując w pierwszym rzędzie obowiązek informacyjny względem powodów należy podać, że brak interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. ma miejsce wówczas, gdy stan niepewności prawnej może być usunięty w drodze dalej idącego powództwa o oświadczenie. Ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego lub prawa następuje wtedy przesłankowo. Powodowie do tej pory nie zdawali sobie z tego sprawy, dlatego popierali powództwo o ustalenie, co Przewodniczącemu wydało się niecelowe (por. jego zarządzenie z dnia 5 stycznia 2012 r.). Skoro jednak powodowie obstawali przy powództwie o ustalenie prawa do odszkodowania, Przewodniczący zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych określił opłatę stosunkową od pozwu o ustalenie w kwocie wyżej podanej, czyli jak w sporze o prawa majątkowe. Jako prawa majątkowe określa się te, które wywodzą się bezpośrednio ze stosunków obejmujących interesy majątkowe stron, a konkretnie z prawa zobowiązań, z prawa rzeczowego oraz z innych uprawnień dotyczących świadczeń materialnych.

Powodowie domagają się ustalenia, że przysługuje im prawo do żądania odszkodowania. Przewodniczący wskazał, że o majątkowym lub niemajątkowym charakterze sprawy rozstrzyga wyłącznie przedmiot sporu, a mianowicie majątkowy lub niemajątkowy charakter dobra, którego ochrony domagają się powodowie. Wobec tego, że powodowie domagają się ustalenia przysługującego im prawa do żądania odszkodowania, które jest roszczeniem majątkowym pieniężnym, a wysokość tego żądania pieniężnego określili na kwotę 1.634.642 zł (odszkodowanie wskazane przez pełnomocnika powodów w piśmie z dnia 25 stycznia 2012 r.), opłatę sądową od pozwu należało obliczyć zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tj. w kwocie 81.733 zł jako 5% od wskazanej wartości przedmiotu sporu.

Orzeczenie Sądu Apelacyjnego uzasadniają przepisy art. 385 i art. 397 § 2 k.p.c.

mw