Wyrok SA we Wrocławiu z 7 września 2016 r. w sprawie o świadczenie przedemerytalne.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19.01.2016 r. Sąd Okręgowy w Opolu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie wnioskodawcy M. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z 5.08.2015 r. odmawiającej wnioskodawcy przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. Orzeczenie to poprzedził Sąd następującymi ustaleniami: M. B., ur. (...), posiada łącznie 39 lat 6 miesięcy i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Od 2.09.2014 r. do 5.08.2015. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny, a w okresach od 2.09.2014 r. do 13.11.2014 r. i od 3.02.2015 r. do 17.02.2015 r. (łącznie przez 2 miesiące i 28 dni) pobierał zasiłek dla bezrobotnych. Zaświadczenie o okresach pobierania zasiłku dla bezrobotnych wystawił mu Powiatowy Urząd Pracy w O. w dniu 10.04.2015 r. Przy tych ustaleniach Sąd, przywołując treść art. 2 ust. 1 ustawy z 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, podniósł, że skoro wnioskodawca nie ukończył 60 roku życia to jego prawo do spornego świadczenia można rozpoznawać jedynie w oparciu o przepisy art. 2 ust. 1 pkt 5 lub art. 2 ust. 1 pkt 6 tej ustawy, gdyż przepisy te nie wymagają od ubiegającego się o świadczenie przedemerytalne mężczyzny ukończenia 60 roku życia. Oba wymienione przepisy wymieniają przesłanki uprawniające do świadczenie przedemerytalnego, które należy spełnić łącznie z warunkami określonymi art. 2 ust. 3 cytowanej ustawy. Warunkiem tymi są: zarejestrowanie jako bezrobotny, pobieranie przez 6 miesięcy zasiłku dla bezrobotnych bez nieuzasadnionej odmowy przyjęcia propozycji zatrudnienia, złożenia wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego przed upływem 30 dni od dnia wydania zaświadczenia potwierdzającego 6 miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawca nie spełnił powyższych warunków ponieważ do wniesionego w dniu 6.07.2015r. wniosku o świadczenie przedemerytalne przedłożył zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy z 10.04.2015 r. potwierdzające zaledwie ponad dwumiesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Skoro tak wniosek o sporne świadczenie został złożony po upływie 30 dniowego terminu od daty wydania zaświadczenia przez Powiatowy Urząd Pracy jak i okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych był krótszy niż wymagane 6 miesięcy to wnioskodawca nie spełnił warunków przewidzianych w cytowanym przepisie i przez to nie nabył prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Wyrok ten zaskarżył apelacją w całości wnioskodawca zarzucając mu sprzeczność ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego przez przyjęcie, że wnioskodawca wykazał tylko 2 miesiące i 28 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych i, że złożył wyłącznie zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy datowane na 10.04.2015 r. podczas, gdy ze znajdujących się w aktach ubezpieczeniowych wnioskodawcy zaświadczeń wynikało, że pobierał on zasiłek dla bezrobotnych przez 180 dni, a ostatnie zaświadczenie wystawione zostało w dniu 1.07.2015 r. Podniósł przy tym skarżący, że powyższe wskazywało na spełnianie przez niego warunków określonych tak w art. 2 ust. 3 jak i w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Przy tak uzasadnionych zarzutach wniósł apelujący o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie mu prawa do spornego świadczenia, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja była zasadna w zakresie żądania uchylenia zaskarżonego wyroku. Podniesione w apelacji zarzuty dotyczące wadliwych ustaleń sądu I instancji były w całości słuszne. Sąd Okręgowy nie wziął w ogóle pod uwagę zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w O. z 1.07.2015 r. informującego o pobieraniu przez wnioskodawcę zasiłku dla bezrobotnych w okresie od 1.04.2015 r. do nadal (k: 13 akt ubezpieczeniowych). Dokumentem tym wraz z zaświadczeniami z 19.05.2015 r. (kk: 11 i 12 akt ubezpieczeniowych) wnioskodawca wykazał oba kwestionowane przez sąd I instancji warunki konieczne do uzyskania prawa świadczenia przedemerytalnego. Spełnienie przez wnioskodawcę warunków określonych w art. 2 ust. 3 ustawy z 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tj. Dz.U z 2013 r., poz. 170) nie przesądzało jednak o zasadności jego roszczenia. Słusznie bowiem wskazał Sąd Okręgowy, że prawo do świadczenia powstaje przy łącznym spełnieniu warunków określonych w art. 2 ust. 3 oraz określonych w jednym z sześciu modeli opisanych w art. 2 ust. 1 do ust. 6 tej ustawy. Ze względu na wiek wnioskodawcy (w dacie rozwiązania stosunku pracy niższy niż 60 lat) oraz krótszy niż 40 lat łączny czas jego okresów składkowych i nieskładkowych - w rachubę mógł wchodzić jedynie przypadek opisany w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy, który przewiduje prawo do świadczenia przedemerytalnego dla osoby, która do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn. Pomimo tego, że wnioskodawca właśnie ze spełnieniem tych przesłanek wiązał swoje prawo do spornego świadczenia (por. jego pismo z 7.10.2015 r.) Sąd Okręgowy nie dokonał żadnych ustaleń pozwalających na ocenę czy wnioskodawca spełnia wyżej wymienione przesłanki z art. 2 ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy. Także dokumenty zawarte w aktach sprawy i w aktach organu rentowego nie pozwalały na ustalenie w postępowaniu apelacyjnym tego czy do rozwiązania stosunku pracy z wnioskodawcą w dniu 30.06.2014 r. doszło wskutek likwidacji pracodawcy oraz czy na dzień 31.12.2013 r. wnioskodawca posiadał nie mniej niż 39 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Ze świadectwa bowiem wystawionego dnia 30.06.2014 r. przez syndyka (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej w O. wynikało, że z wnioskodawcą została w dniu 30.06.2014 r. rozwiązana umowa o pracę za wypowiedzeniem w trybie przewidzianym w art. 1 ust. 1 ustawy z 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Wskazany w świadectwie pracy wnioskodawcy przepis ma zastosowanie przy tak zwanych „zwolnieniach grupowych”, których przyczyną nie musi być likwidacja pracodawcy. Co prawda fakt, że zwalniający wnioskodawcę pracodawca był w upadłości likwidacyjnej uprawdopodabnia likwidację jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę jednak brak jakiejkolwiek wzmianki w świadectwie pracy o takiej przyczynie wypowiedzenia umowy obligował Sąd do ustaleń w tym zakresie. Przydatne w tym celu będzie uzyskanie od wnioskodawcy lub z jego akt osobowych pisma Syndyka wypowiadającego umowę o pracę wraz ze wskazaniem przyczyny wypowiedzenia. Także uzyskana od Syndyka lub nadzorującego upadłość Sądu Rejonowego informacja o dacie ukończenia upadłości spółki (...) i zakończenia prowadzenia przez Syndyka działalności produkcyjnej jednoznacznie powinny wykazać przyczynę wypowiedzenia rozwiązania z wnioskodawcą stosunku pracy. Należy w tym miejscu podkreślić, że ustawa o świadczeniach przedemerytalnych rozróżnia przyczyny: „rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy” (art. 2 ust. 1 pkt 2 i 5) i „rozwiązania stosunku pracy z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy” (art. 2 ust. 1 pkt 1 i pkt 6) przypisując tym różnym przyczynom inne dodatkowe warunki. Ponadto koniecznym będzie ustalenie czy wnioskodawca na dzień 31.12.2013 r. posiadał 39 lat okresów składkowych i nieskładkowych. W tym zakresie nie było żadnych ustaleń ani Sądu ani organu rentowego. Strona pozwana bowiem ograniczyła się do stanowiska, że udokumentowany przez wnioskodawcę okres składkowy wynosił 39 lat 6 miesięcy i 8 dni. Nie wiadomo jednak było na jaką datę organ rentowy dokonał tego ustalenia, czy do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy doliczono okresy pobierania przez niego zasiłku dla bezrobotnych i zatrudnienia na umowy zlecenia po 30.06.2014 r. i czy organ rentowy uwzględnił informacje zawarte w świadectwie pracy wnioskodawcy z 30.06.2014 r. o korzystaniu przez niego z urlopów bezpłatnych oraz okresie (od 1.10.2013 r. do 30.11.2013 r.) za który nie zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne. Konieczne zatem będzie dokładne ustalenie stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy na dzień 31.12.2013 r. wykluczające wszelkie wątpliwości w kwestii, czy posiadał on w tej dacie 39 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Mając powyższe na względzie orzeczono na podstawie art. 386 § 4 kpc - jak w wyroku Sądu Apelacyjnego.

SSA Barbara Staśkiewicz SSA Ireneusz Lejczak SSA Stanisława Kubica

R.S.