Data orzeczenia | 6 września 2012 |
---|---|
Data uprawomocnienia | 6 września 2012 |
Sąd | Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych |
Przewodniczący | Dorota Goss-Kokot |
Tagi | Składki na ubezpieczenie społeczne Ubezpieczenia społeczne |
Podstawa Prawna | 6system-ubezpieczen-spolecznych 6system-ubezpieczen-spolecznych 477kpc 233kpc 13system-ubezpieczen-spolecznych 627kc 734kc 750kc 353kc 300kp 12system-ubezpieczen-spolecznych 386kpc |
zmienia zaskarżony wyrok w części i oddala odwołanie w zakresie decyzji rozstrzygającej podleganie ubezpieczeniu społecznemu zainteresowanej M. U. jako zleceniobiorcy w okresie 4 - 11 czerwca 2001r.
Decyzją z dnia 26 sierpnia 2010r., Nr (...), znak: (...)/O. 1/411- (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., stwierdził, że M. U. (dawniej B.) u płatnika składek (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. jako zleceniobiorca podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresach:
• od dnia 3 stycznia 2000r. do dnia 09 stycznia 2000r,
• od dnia 10 stycznia 2000r. do dnia 25 stycznia 2000r,
• od dnia 25 lutego 2000r. do dnia 29 lutego 2000r,
• od dnia 29 marca 2000r. do dnia 03 kwietnia 2000r,
• od dnia 20 maja 2000r. do dnia 28 maja 2000r.,
• od dnia 5 lipca 2000r. do dnia 08 lipca 2000r.,
• od dnia 1 września 2000r. do dnia 04 września 2000r,
• od dnia 9 października 2000r. do dnia 16 października 2000r.,
• od dnia 8 grudnia 2000r. do dnia 19 grudnia 2000r,
• od dnia 4 czerwca 2001 r. do dnia 11 czerwca 2001 r.
Nadto organ rentowy określił wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne:
Kod tytułu ubezpieczenia
Okres (mm -rrrr)
Ubezpieczenia emerytalne -rentowe, wypadkowe
Ubezpieczenie zdrowotne
(...)
01/2000
291,67zł
244,24zł
(...)
02/2000
0,00 zł
0,00 zł
(...)
03/2000
339,29zł
284, 13 zł
(...)
04/2000
297,62 zł
249,22 zł
(...)
05/2000
0,00 zł
0,00 zł
(...)
06/2000
285,71zł
239,25zł
(...)
07/2000
154,76zł
129,60zł
(...)
09/2000
419,64zł
351,40zł
(...)
10/2000
279,76zł
234,28zł
(...)
12/2000
205,36zł
171,97zł
(...)
06/2001
200,00 zł.
167,48 zł.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że na podstawie postępowania kontrolnego przeprowadzonego u płatnika składek (...) sp. z o.o. ustalono, że z M. U. płatnik składek zawarł umowy o dzieło na następujące okresy:
⚫nr (...) od 03.01.2000r. do 18.01.2000r,
⚫nr (...) od 10.01.2000r. do 25.01.2000r.,
⚫nr (...) od 25.02.2000r. do 29.02.2000r.,
⚫nr (...) od 29.03.2000r. do 03.04.2000r.,
⚫nr (...) od 20.05.2000r. do 28.05.2000r,
⚫nr (...) od 05.07.2000r. do 08.07.2000r.,
⚫nr (...) od 01.09.2000r. do 04.09.2000r.,
⚫nr (...) od 09.10.2000r. do 16.10.2000r,
⚫nr (...) od 08.12.2000r. do 19.12.2000r,
⚫nr (...) od 04.06.2001r. do 11.06.2001r.,
których przedmiotem była promocja towarów, akwizycja, znalezienie kontrahenta. Wykonanie czynności polegało na prezentowaniu produktów reklamowych sprzedawanych przez odwołującą spółkę. Osoba wykonująca tą pracę zajmowała się aranżacją stoiska reklamowego, przeprowadzała kampanię reklamową towarów i produktów reklamowych, opowiadała o ich cechach i walorach, zachęcała do kupna tych towarów, przyjmowała zamówienie na zakup tych towarów. Odebranie dzieła polegało na przedstawieniu płatnikowi składek zamówień od klientów, a wynagrodzenie było wypłacane dopiero w momencie przedłożenia zamówień klientów. Organ rentowy ustalił, że M. U. otrzymała wynagrodzenie w dniach:
⚫w dniu 18.01.2000r. w kwocie 166,67 zł (umowa (...)),
⚫w dniu 28.01.2000r. w kwocie 125,00 zł (umowa (...)),
⚫w dniu 08.03.2000r. w kwocie 339,29 zł – za luty 2000r. (umowa (...)),
⚫w dniu 20.04.2000r. w kwocie 297,62 zł (umowa (...)),
⚫w dniu 09.06.2000r. w kwocie 285,71 zł za maj 2000r. umowa (...)),
⚫w dniu 21.07.2000r. w kwocie 154,76 zł (umowa (...)),
⚫w dniu 04.09.2000r. w kwocie 419,64 zł (umowa (...)),
⚫w dniu 26.10.2000r. w kwocie 279,76 zł (umowa (...)),
⚫w dniu 19.12.2000r. w kwocie 205,36 zł (umowa (...)),
⚫w dniu 13.06.2001r. w kwocie 200,00 zł (umowa (...)/2001).
Ponadto ustalono, że M. U. w okresie trwania umów cywilnoprawnych nie posiadała innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie można uznać niniejszych umów za umowy o dzieło, ale za umowy zlecenia.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył płatnik składek (...) sp. z o. o., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu odwołująca spółka wskazała, że strony łączyły umowy o dzieło, których przedmiotem było znalezienie kontrahenta na określone towary, doprowadzenie do złożenia przez niego zamówienia na konkretny towar i realizacja tego zamówienia.
Postanowieniem z dnia 23 marca 2011 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanej M. U.. Zainteresowana nie zajęła stanowiska w sprawie.
Wyrokiem z dnia 28 grudnia 2011r., sygn. akt VIII U 2932/10, Sąd Okręgowy w Poznaniu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż M. U. u płatnika (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartych umów cywilno-prawnych, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od 3 stycznia 2000r. do 9 stycznia 2000r., od 10 stycznia 2000r. do 25 stycznia 2000r., od 25 lutego 2000r. do 29 lutego 2000r., od 29 marca 2000r. do 3 kwietnia 2000r., od 20 maja 2000r. do 28 maja 2000r., od 5 lipca 2000r. do 8 lipca 2000r., od 1 września 2000r. do 4 września 2000r., od 9 października 2000r. do 16 października 2000r., od 8 grudnia 2000r. do 19 grudnia 2000r., od 4 czerwca 2001 r. do 11 czerwca 2001 r. i nie zachodzą przesłanki uzasadniające ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. powstała w 1996r. i została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...). Przedmiotem działalności spółki jest m.in. import i sprzedaż towarów piśmiennych, biurowych i szkolnych.
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowana przez prezesa zarządu W. T. zawarła z M. U. następujące umowy o dzieło:
- umowę Nr (...) w dniu 03.01 .2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 10.01.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 25.02.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 29.03.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 20.05.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 05.07.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 01 .09.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 09.10.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 8.12.2000r,
- umowę Nr (...) w dniu 4.06.2001 r.
Zgodnie z § 1 umów (poza umową Nr (...)) M. U. jako wykonawca zobowiązała się wykonać dzieło polegające na promocji towarów. Do wykonania dzieła zamawiający zobowiązał się wydać wykonawcy na jego żądanie wszelkie niezbędne materiały i narzędzia, a wykonawca zobowiązał się, po zakończeniu dzieła, rozliczyć z otrzymanych materiałów i narzędzi oraz zwrócić te, których nie zużył do wykonania dzieła, najpóźniej w dniu wydania dzieła. (§ 2 umów).
Termin rozpoczęcia dzieła strony ustaliły w § 3 umów:
- na dzień 03.01. 2000r, a ukończenia dzieła na dzień 18.01 .2000r. (umowa Nr (...)),
- na dzień 10.01.2000r, a ukończenia dzieła na dzień 25.01 .2000r. (umowa Nr (...)),
- na dzień 25.02.2000r., a ukończenia dzieła na dzień 29.02.2000r. (umowa Nr (...)),
- na dzień 29.03.2000r., a ukończenia dzieła na dzień 03.04.2000r. (umowa Nr (...)),
- na dzień 20.05.2000r., a ukończenia dzieła na dzień 28.05.2000r. (umowa Nr (...)),
- na dzień 05.07.2000r, a ukończenia dzieła na dzień 08.07.2000r. (umowa Nr (...)),
- na dzień 01 .09.2000r. , nie wskazano daty ukończenia dzieła (umowa Nr (...)),
- na dzień 09.10.2000r., a ukończenia dzieła na dzień 16.10.2000r. (umowa Nr (...)),
- na dzień 08.12.2000r, nie wskazano daty ukończenia dzieła (umowa Nr (...)),
- na dzień 04.06.2001 r, a ukończenia dzieła na dzień 11.06.2001 r. (umowa Nr (...)).
Za wykonanie umów M. U. otrzymała następujące wynagrodzenie:
- w dniu 18.01.2000r. w wysokości 166,67 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 28.01.2000r. w wysokości 125,00 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 08.03.2000r. w wysokości 339,29 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 20.04.2000r. w wysokości 297,62 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 10.06.2000r. w wysokości 285,71 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 21.07.2000r. w wysokości 154,76 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 04.09.2000r. w wysokości 419,64 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 26.10.2000r. w wysokości 279,76 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 19.12.2000r. w wysokości 205,36 zł brutto (umowa Nr (...)),
- w dniu 13.06.2001 r. w wysokości 200,00 zł brutto (umowa Nr (...)).
Umowa z dnia 04.06.2001r. Nr (...) dotyczyła akwizycji towarów. Jej przedmiotem było znalezienie nabywców na reklamowane towary i doprowadzenie do zakupu przez nich reklamowanych produktów. Wykonanie umowy polegało na prowadzeniu promocji towarów z takim skutkiem, aby wyznaczoną ilość towaru sprzedać. Sprzedaż określonej ilości towaru była warunkiem uznania, że umowa została wykonana. Gdyby dana partia towaru nie została sprzedana, odwołująca spółka nie uznałaby, że umowa została wykonana i nie wypłaciłaby wynagrodzenia. Sprzedaż była dokonywana w marketach lub hurtowniach, do których był dostarczony towar odwołującej spółki.
Spółka (...) Sp. z o.o. zajmowała się prowadzeniem promocji towarów, które zalegają w hurtowniach i marketach oraz promocją towarów nowych, wchodzących na rynek. Promocja towarów odbywała się na terenie marketów lub hurtowni. Ustnie przekazywano informacje wykonawcy dzieła, gdzie określoną promocję ma prowadzić. Kontroli wykonania działań dokonywał przedstawiciel handlowy. Wykonawca umowy na terenie hurtowni lub marketu zachęcał zakupu promowanego towaru, lecz sam nie sprzedawał. Sprawdzano w systemie komputerowym marketu lub hurtowni czy w okresie promocji dany towar został sprzedany. Przedstawiciel handlowy odwołującej spółki ustalał z wykonawcą dzieła, jaka ilość towaru musiała zostać sprzedana w wyniku promocji, by spółka uznała umowę za wykonaną. Spółkę nie interesowało w jakich godzinach, czy każdego dnia objętego umową wykonawca dzieła tą umowę realizował. Dla spółki liczyło się tylko wykonanie dzieła.
M. U. była informowana o tym, że od umowy o dzieło nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne. Zainteresowana na bieżąco kontrolowała, wykonując umowę, czy osiągnęła wymagany poziom sprzedaży towaru.
M. U. urodzona w dniu (...), w okresie od 1 września 1998r. do 12 stycznia 2001 r. była słuchaczką Policealnego Studium Zawodowego przy Zespole Szkół Budownictwa Nr (...) w P. o specjalności projektowanie architektoniczne.
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS, dokumentów przedłożonych do akt sprawy oraz zeznań prezesa odwołującej spółki (...)
Mając powyższe na uwadze oraz przepisy ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 98.137.887 z późn. zm.) oraz przepisy Kodeksu cywilnego (Dz. U. 64.16.93 z późn. zm.), Sąd I instancji stwierdził, że zaskarżoną decyzje należało zmienić i to w całości.
W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazał, że co do spornych umów, które zainteresowana zawarła w okresie, gdy była słuchaczką Policealnego Studium Zawodowego (od 01.09.1998r. do 12.01.2001r.), nie było konieczności rozstrzygania, czy sporne umowy można zakwalifikować jako umowy o dzieło. Nawet bowiem, gdyby uznać, że sporne umowy były umowami zlecenia, to odwołująca i tak nie podlegałaby ubezpieczeniom społecznym wobec brzmienia
W odniesieniu do umowy z dnia 4 czerwca 2001r. Sąd Okręgowy przytoczył przepisy Kodeksu cywilnego w zakresie umów nazwanych: zlecenia i o dzieło. Wobec powyższego i ustalonego w sprawie stanu faktycznego, Sąd Okręgowy stwierdził, że sporna umowa nosiły wszystkie przesłanki do uznania jej za umowę o dzieło w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Sąd podkreślił, że dzieło dawca oczekiwał konkretnego rezultatu i od tego rezultatu uzależniał zarówno wysokość jak i wypłatę wynagrodzenia dzieło biorcy. Również zamiar stron był jednomyślny, tzn. strony godziły się na wykonanie zleconych czynności na podstawie umowy o dzieło.
Wobec powyższego błędna jest decyzja organu rentowego, który uznał, że ze spornych umów wynikał obowiązek odprowadzenia za zainteresowaną składek na wskazane w decyzji ubezpieczenia społeczne.
Wskazując na powyższe, Sąd I instancji na podstawie
Powyższy wyrok w zakresie rozstrzygnięcia co do obowiązku opłacenia składek z tytułu umowy z dnia 4 czerwca 2001r. zaskarżył organ rentowy apelacją z dnia 23 stycznia 2012r. Apelujący zarzucił Sądowi I instancji naruszenie
Wskazując na powyższe apelujący ZUS wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie., ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Sąd Apelacyjny stwierdza, że apelacja okazała się zasadna.
Na wstępie, wobec zarzutów apelacji, wskazać należy, że na etapie postępowania odwoławczego przed Sądem II instancji sporna była wyłącznie jedna umowa – z dnia 6 czerwca 2001r. Sąd Okręgowy w ocenie Sądu II instancji, dokonał błędnej subsumcji ustalonego stanu faktycznego, tzn. źle zinterpretował przepisy prawa materialnego.
Mając powyższe na uwadze, rozważania należy rozpocząć od przywołania przepisów prawa materialnego jakie miały w sprawie zastosowanie.
Stosownie do treści
Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa taka jest bez wątpienia umową rezultatu, co odróżnia ją od umowy zlecenia
Od umowy zlecenia umowę o dzieło odróżnia konieczność jej sfinalizowania w każdym wypadku konkretnym i sprawdzalnym rezultatem. Obowiązek osobistego wykonania dzieła przez przyjmującego zamówienie będzie miał w odniesieniu do umowy o dzieło mniejsze znaczenie, jeżeli rezultat końcowy zostanie osiągnięty. W wypadku umowy zlecenia rezultat nie jest elementem koniecznym, występuje natomiast jako zasada obowiązek osobistego spełnienia świadczenia przez zleceniobiorcę, z uwagi na osobiste zaufanie między stronami. Dodatkowo należy wskazać, że inaczej niż w ramach umowy o dzieło, dołożenie przez zleceniobiorcę należytej staranności i mimo tego nie osiągnięcie przezeń zamierzonego skutku nie może stanowić przypadku niewykonania zobowiązania.
Na gruncie postępowania odrębnego z zakresu ubezpieczeń społecznych należy podkreślić znaczenie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Z
W ocenie Sądu Apelacyjnego błędnie Sąd I instancji ustalił, że strony spornej umowy łączyła umowa o dzieło. Słusznie podnosił organ rentowy w treści apelacji, że w analizowanej sprawie sposób wykonania umowy zawartej przez zainteresowaną nie odpowiadał treści
Sąd Apelacyjny wskazuje na wstępie rozważań własnych, że dla prawidłowej oceny typu umowy wymagane jest dokonanie badania charakteru czynności wykonywanych, w jej zakresie, celem ustalenia czy ukierunkowana jest ona na staranne działanie (umowa zlecenia) czy osiągniecie ściśle określonego rezultatu (umowa o dzieło). Dokonana przez Sąd Apelacyjny ocena wskazuje, że zainteresowana nie miała osiągnąć samoistnego rezultatu, który byłby samoistnym wytworem jej umiejętności. Zainteresowana w oparciu o materiały i produkty dostarczone przez odwołującą spółkę stała w markecie i zachęcała do kupna towarów, opowiadając o nim, część sprzedawała. Jej działania co prawda zmierzały do osiągnięcia wymaganego rezultatu, jednak go nie gwarantowały i co do zasady to czynności jakie czyniła odwołująca aby sprzedać towar były pożadane przez odwołująca spółkę (staranne działanie). Taki sposób realizacji umowy przez zainteresowaną, wskazuje na umowę zlecenia. Zainteresowana zobowiązana była bowiem do starannego działania, czyli promowania produktów odwołującej spółki. Działania zainteresowanej nie mieszczą się w pojęciu rezultatu właściwego dla umowy o dzieło. Rezultat ten powinien być bowiem obiektywnie osiągalny i w konkretnych warunkach pewny.
Celem umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego rezultatu a nie czynność, która przy zachowaniu należytej staranności ma do niego doprowadzić. W takiej sytuacji nie można również ocenić ewentualnych wad dzieła a jest to cecha charakterystyczna dla umowy o dzieło. Przedmiot umowy w niniejszej sprawie nie był zatem ściśle zindywidualizowany, polegał on na promowaniu produktu i jego sprzedaży, jednak bez wskazania konkretnej ilości, czego nie można kwalifikować jako rezultatu właściwego umowie o dzieło.
Ponadto, jak słusznie podniósł apelujący, w umowie pisemnej określono wysokość wynagrodzenia przysługującego zainteresowanej za wykonaną pracę, jeszcze przed osiągnięciem wymiernego rezultatu ze sprzedaży.
Na marginesie Sąd Apelacyjny wskazuje potwierdzony w doktrynie i orzecznictwie pogląd, że treść umowy nie przesądza o charakterze łączącego strony stosunku prawnego. Powstałe w praktyce obrotu umowy mogą łączyć w sobie wskazane elementy charakterystyczne dla umowy zlecenia (o świadczenie usług) i umowy o dzieło, w takim przypadku, o tym jaki jest to stosunek prawny decydują cechy przeważające. W ocenie Sądu Apelacyjnego w analizowanej sprawie przedmiot spornej umowy posiadał cechy charakterystyczne dla umowy o świadczenie usług (umowy starannego działania), do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu
Ponieważ powyższe na również wpływ na obowiązek ubezpieczeniowy (zabezpieczenia społecznego), również Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest władny do takiej kontroli.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie
Wyszukiwarka
- Kodeks Karny dostęp do ustawy
- 22 Kodeks Karny konkretny artykuł ustawy
- Sąd Okręgowy w Ełku informacje o sądzie
- Pełnomocnictwo ogólne dostęp do wzorców