Wyrok SA we Wrocławiu z 19 października 2012 r. w sprawie o odpowiedzialność za zaległości z tytułu składek.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w oparciu o art. 117 kpc w związku z art. 102 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594) odmówił wnioskodawcy zwolnienia go z opłaty podstawowej od apelacji.

Powyższe postanowienie zaskarżył R. W., zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że nie wykazał, iż nie jest w stanie ponieść kosztów opłaty sądowej od apelacji bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zwolnienie go z opłaty od apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

zażalenie wnioskodawcy jest bezzasadne.

Zgodnie z art. 36 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 złotych wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

Z kolei art. 102 powyższej ustawy stanowi, że zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (ust.1). Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru (ust.2).

Należy podkreślić, że instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Tak więc osoba ubiegająca się o taką pomoc w pierwszej kolejności powinna poczynić oszczędności we własnych wydatkach. Dopiero gdy poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające może zwrócić się o pomoc państwa. Nadto opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowi odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też zwolnienia mogą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia skarżącego z obowiązku ich ponoszenia.

Z oświadczenia majątkowego wnioskodawcy wynika, że od początku roku z tytułu umów zlecenia i o dzieło uzyskał łącznie dochód w wysokości około 13.000,00 zł brutto, synowie wnioskodawcy mają 21 lat i 20 lat, a żona otrzymuje wynagrodzenie 2.300,00 zł miesięcznie. Tak więc sytuacja materialna wnioskodawcy i jego rodziny jest dobra i potwierdza, że jest on w stanie uiścić koszt opłaty od apelacji wynoszący 30 zł bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Nadto wnioskodawca, wnosząc odwołanie do sądu winien się liczyć, w razie przegrania sprawy przed Sądem I instancji, będzie obowiązany do poniesienia wydatków związanych z opłatą od apelacji. Wobec tego wnioskodawca, jako osoba starannie dbająca o swoje interesy, powinien z uzyskiwanych przychodów poczynić oszczędności na pokrycie ewentualnych kosztów wynikających z postępowania sądowego. Tym bardziej, że niniejsze postępowanie toczy się od grudnia 2009 r., a więc tak długi upływ czasie niewątpliwie pozwalał wnioskodawcy zaoszczędzić kwotę 30 zł na pokrycie kosztów opłaty od apelacji.

Wnioskodawca zarzucił, że Sąd Okręgowy błędnie nie domagał się od niego dołączenia dodatkowych dokumentów, czy też oświadczeń, dotyczących jego sytuacji majątkowej. Zarzut ten jest chybiony. Przepis art. 102 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wymaga złożenia oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie. Oświadczenie to sporządza się według wzoru ustalonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie określenia wzoru oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym (Dz. U. Nr 27, poz. 200). Takie też oświadczenie złożył wnioskodawca, wobec czego nie było potrzeby wzywania go do złożenia dodatkowych dokumentów, czy też oświadczeń. Nadto to wnioskodawca domagał się zwolnienia od kosztów od opłaty apelacyjnej, wobec tego na nim spoczywa ciężar wykazania, że nie jest w stanie uiścić opłaty bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, co jak wyżej wskazano, nie uczynił.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny we Wrocławiu na podstawie art. 385 kpc w związku z art. 397 §2 kpc oddalił zażalenie wnioskodawcy jako bezzasadne.

D. P.