Wyrok SR w Prudniku z 29 maja 2018 r. w sprawie o uporczywe nękanie i wykorzystanie wizerunku.

Sygn. akt II K 8/18

WYROK

Dnia 29 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy w Prudniku II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSR Tomasz Ebel

Protokolant:

st.sekr.sądowy Ewa Mróz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej ---------

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2018 r., 22 marca 2018 r., 29 maja 2018 r.

sprawy

A. P. (1) (P.)

s. T. i G. z domu D.

ur. (...) w N.

oskarżonego o to, że:

W okresie od 24 lipca 2017 r. do 14 listopada 2017 r. w N., G., J. gm. G. uporczywie nękał A. P. (2) w taki sposób że wysyłał jej wiadomości tekstowe SMS, dzwonił domofonem do jej mieszkania, wyczekiwał na nią w miejscu zamieszkania, pobytu i innych miejscach, śledził, czym wzbudził w niej poczucie zagrożenia oraz istotnie naruszył jej prywatność

tj. o przestępstwo z art. 190 a § 1 kk

I.  w granicach zarzucanego czynu uznaje oskarżonego A. P. (1) za winnego tego, że od 24 lipca 2017 r. do dnia 26 maja 2018 r. w N., G., J. gm. G. uporczywie nękał A. P. (2) w taki sposób że wysyłał jej wiadomości tekstowe SMS, telefonował do niej, uporczywie dzwonił domofonem do jej mieszkania, wyczekiwał na nią w miejscu zamieszkania, pobytu i innych miejscach, śledził, świecił latarką w okno w porze nocnej, czym wzbudził w niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia oraz istotnie naruszył jej prywatność, tj. przestępstwa z art.190a §1 kk i za to na podstawie tego przepisu przy zast. art. 37 a kk wymierza mu karę 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 40 (czterdzieści) złotych;

II.  na podstawie art. 41 a §1 kk orzeka wobec oskarżonego zakaz kontaktowania się z pokrzywdzoną A. P. (2) oraz zbliżania się do niej na odległość mniejszą niż 30 metrów;

III.  na podstawie art. 627 kpk oraz art. 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych obciąża oskarżonego kosztami procesu w całości oraz wymierza mu opłatę w kwocie 600 zł.

I.Sygnatura akt: II K 8/18

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W 2011 roku pokrzywdzona A. P. (2) na spotkaniu klasowym nawiązała bliższą znajomość z dawnym szkolnym kolegą oskarżonym A. P. (1), który wówczas mieszkał w Kanadzie. Po powrocie oskarżonego do Polski pokrzywdzona zaczęła się z nim regularnie spotykać, pozostając w związku partnerskim. W styczniu 2016 roku A. P. (2) postanowiła zakończyć związek z oskarżonym informując go przy tym, że nie chce z nim utrzymywać jakiegokolwiek kontaktu. Oskarżony, nie mógł pogodzić się z rozstaniem z pokrzywdzoną i zaczął wysyłać do niej liczne wiadomości tekstowe, wydzwaniał do niej, także do pracy. Oskarżony wielokrotnie przyjeżdżał też do jej miejsca zamieszkania, obserwował jej okna, wieszał na klamce drzwi kwiaty i artykuły spożywcze na śniadanie, wydzwaniał domofonem, chodził za nią i wyczekiwał na nią pod budynkiem do chwili ukończenia przez nią pracy. Niejednokrotnie A. P. (1) przychodził też do pokrzywdzonej do pracy, w tym i z prezentami oraz kwiatami. A. P. (1) śledził pokrzywdzoną, gdy ta chodziła do sklepu, do kina, na basen, na cmentarz, jak również gdy bywała u znajomych. Wymienione wyżej zachowania oskarżonego z okresu od 1 stycznia 2016 r. do 9 lipca 2017 r. były przedmiotem postępowania przed tutejszym sądem o sygnaturze akt II K 232/17 albowiem A. P. (2) złożyła zawiadomienie o przestępstwie stalkingu z art.190a §1 kk. Wyrokiem tut. Sądu z dnia 11 lipca 2017 r., zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu A. P. (1) został uznany winnym przestępstwa z art.190a §1 kk, jednakże jego zachowanie nie uległo zmianie, co oskarżony zresztą zapowiedział opuszczając salę rozpraw w lipcu 2017 r.

Jeszcze w lipcu 2017 r. oskarżony zaczął przyjeżdżać pod mieszkanie A. P. (2) i regularnie świecić latarką w jej okna w godzinach nocnych oraz wczesnoporannych. Częstokroć dzwonił domofonem do mieszkania A. P. (2), nieraz i do drzwi mieszkania. Pokrzywdzona widywała wtedy oskarżonego pod swoim blokiem mieszkalnym. A. P. (1) nadal śledził pokrzywdzoną, niejednokrotnie doprowadzając do bezpośredniego spotkania z nią, co miało miejsce na targowisku w N., na basenie w J. czy też w samych G. w okolicy miejsca zamieszkania pokrzywdzonej. Oskarżony także dzwonił do pokrzywdzonej, wysyłał jej wiadomości tekstowe, a to wszystko pomimo nieprawomocnego zakazu zbliżania się i kontaktowania z pokrzywdzoną. Zachowanie oskarżonego nie zmieniło się i w trakcie prowadzonego przeciwko niemu dochodzenia, a później i w toku postępowania sądowego (ostatnie z nękających pokrzywdzoną zachowań miało miejsce w sobotę 26 maja 2018 r.). Zdesperowana pokrzywdzona zaczęła odnotowywać każde zachowanie oskarżonego godzące w jej wolność, robiła mu zdjęcia, nagrywała filmy, wzywała policję oraz wynajęła prywatnego detektywa (...), który inwigilował oskarżonego i potwierdzał jego bytności w miejscu zamieszkania pokrzywdzonej. Zachowanie oskarżonego obserwowali także syn pokrzywdzonej A. P. (3) oraz jego żona A. P. (4).

dowód: częściowo wyjaśnienia oskarżonego – k.150-151;

zeznania świadka A. P. (2) - k.151-152,208;

zeznania świadka A. P. (3) - k.152-153;

zeznania świadka A. P. (4) - k.153;

zeznania świadka C. S. - k.152;

zeznania świadka D. P. - k.180;

informacja z KP w G. – k.183-185;

notatka urzędowa k.1;

wykaz połączeń i wydruki wiadomości – k.39,53-57,117-124;

pisma pokrzywdzonej wraz z CD i dokumentacją fotograficzną – k.102-116,148-150,158-168.

Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, przecząc zachowaniom opisanym w zarzucie. Na rozprawie oskarżony potwierdził jedynie telefoniczne kontaktowanie się z pokrzywdzoną, odnośnie spotkań z pokrzywdzoną utrzymywał, że były przypadkowe.

Oskarżony, jest rozwiedziony, nie posiada dzieci, ma wykształcenie wyższe utrzymuje się z pracy wykonywanej na terenie Republiki Czeskiej, deklaruje dochód w wysokości 3000 zł miesięcznie. Oskarżony był karany sądownie za czyn art.190a §1 kk.

dowód: wyjaśnienia oskarżonego k.150-151;

dane osobopoznawcze – k. 68;

karta karna – k. 67;

odpisy wyroków – k.170,207.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego wina i sprawstwo oskarżonego A. P. (1) w zakresie przypisanego mu wyrokiem czynu nie budzą wątpliwości. Wątpliwości nie budzą również okoliczności popełnienia przestępstwa.

Sąd, dokonując ustaleń faktycznych oparł się na dowodach o charakterze obiektywnym, tj. wydrukach połączeń, dokumentacji fotograficznej oraz zapisu video. Dowody te, w połączeniu z częściowymi wyjaśnieniami oskarżonego oraz dowodami z zeznań świadków i pokrzywdzonej jednoznacznie wskazują, że oskarżony w okresie od 24 lipca 2017 r. do 26 maja 2018 r. w kilku miejscowościach uporczywie nękał swoją byłą partnerkę A. P. (2), a powyższe wzbudziło u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia i istotnie naruszało jej prywatność.

Zeznania pokrzywdzonej, członków jej rodziny oraz prywatnego detektywa Sąd uznał za wiarygodne, jako spójne i konsekwentne, korespondujące ze sobą, znajdujące potwierdzenie w dowodach z dokumentów. W ocenie Sądu świadkowie wskazani wcześniej kierowali się wyłącznie potrzebą obiektywnego przedstawienia zdarzeń, relacjonowali okoliczności zdarzeń w sposób, który zdaniem Sądu nie budził jakichkolwiek wątpliwości co do prawdziwości ich obserwacji, a brak jest okoliczności, które przemawiałyby za ich odmienną oceną. Sąd nie znalazł żadnego powodu, aby zeznaniom świadków, a przede wszystkim pokrzywdzonej odmówić waloru wiarygodności. W szczególności A. P. (2) nie rości do oskarżonego żadnych pretensji finansowych, domaga się jedynie pozostawienia jej w spokoju przez oskarżonego, który w bezprawny sposób ingeruje w jej wolności i prywatność. Materiał dowodowy wykazał, że oskarżony wielokrotnie wykonywał połączenia telefoniczne do pokrzywdzonej, wysyłał jej wiadomości tekstowe wyczekiwał na nią w miejscu zamieszkania i innych miejscach, gdzie się pojawiła, śledził ją i nachodził, świecił latarką po oknach jej mieszkania. Wszystkich tych zachowań oskarżony dopuszczał się, mając świadomość, że A. P. (2) nie życzy sobie żadnych z nim kontaktów po zakończeniu związku, z czym to oskarżony po prostu nie umiał się pogodzić. Okoliczności w jakich dochodziło do niechcianych przez pokrzywdzoną kontaktów jednoznacznie wskazują, że zachowanie oskarżonego wzbudziło w niej poczucie zagrożenia oraz istotnie naruszyło jej prywatność. Bez znaczenia przy tym jest, że intencją oskarżonego w inkryminowanych mu zachowaniach (kontakty telefoniczne) była chęć „pojednania się” z pokrzywdzoną, skoro ta tego kategorycznie nie chciała.

Oskarżony zaprzeczył, aby miał prześladować pokrzywdzoną, potwierdzając jedynie próby telefonicznego z nią kontaktu, jak twierdzi omyłkowego lub w celu pojednania się. Zaprzeczył celowemu spotykaniu pokrzywdzonej, zrzucając to na karb przypadku. W świetle jednak zeznań pokrzywdzonej jego wyjaśnienia na wiarę nie zasługują, są w tym zakresie wykrętne, stanowiąc przyjętą przez oskarżonego linię obrony nakierowaną na uniknięcie odpowiedzialności karnej. Przypadkowość spotkań pokrzywdzonej w różnych miejscach eliminuje ich liczba, zwłaszcza, że oskarżony nie zamieszkuje w pobliżu pokrzywdzonej.

W obliczu tych ustaleń zachowanie przypisane oskarżonemu wyczerpuje zespół ustawowych znamion przestępstwa z art.190a §1 kk, tzw. stalkingu. Przepis tego artykułu stanowi, że „kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. S. to zachowania sprawcy wobec pokrzywdzonego, których on sobie nie życzy. Zachowania takie są zaliczane do przemocy emocjonalnej, które godzą w psychikę i emocje pokrzywdzonego wywołując u niego negatywne skutki. Przestępstwo stalkingu narusza wolność, godność i cześć ofiary. Przy czym zachowania sprawcy mają charakter powtarzalny. Przez nękanie należy rozumieć ustawiczne dręczenie, trapienie, niepokojenie lub dokuczanie – ogólnie rzecz ujmując niedawanie spokoju. Są to zasadniczo powtarzające się zachowania, które powodują przykrość pokrzywdzonemu, wyrządzają mu krzywdę lub powodują dyskomfort – z czego sprawca zdaje sobie sprawę. Zachowania, które mieszczą się w pojęciu nękania to np. telefonowanie (zwłaszcza w porze nocnej oraz w postaci tzw. głuchych telefonów), przebywanie w pobliżu miejsca zamieszkana i/lub pracy pokrzywdzonego, nawiązywanie kontaktu za pomocą innych osób, wypytywanie o ofiarę w jej otoczeniu, wysyłanie listów, e-maili, sms-ów, mms-ów, prezentów, kwiatów itp., składanie w imieniu pokrzywdzonego zamówień, śledzenie lub kontrolowanie ofiary, rozpowszechnianie fałszywych informacji, plotek o pokrzywdzonym, ale także włamanie do domu, mieszkania czy samochodu pokrzywdzonego, kradzież rzeczy należących do pokrzywdzonego, nagabywanie, grożenie rodzinie i przyjaciołom pokrzywdzonego itp. (por. szerzej Magdalena Budyn-Kulik komentarz do art. 190 a § 1 kk teza 7 oraz wskazana tam literatura). Przy czym zachowanie sprawcy nie zawsze musi być podyktowane niską pobudką, tj. złośliwością czy chęcią dokuczenia ofierze (por. art. 107 kw). Mogą być to także zachowania, które polegają po prostu na nawiązaniu – w jakiejkolwiek formie – uciążliwego dla pokrzywdzonego kontaktu. Co więcej mogą być to także takie zachowania, które z pozoru są błahe, tj. nie są rozpoznawalne przez osoby trzecie jako istotne naruszenia, ale uderzają one w psychikę pokrzywdzonego, gdyż sprawca zna ofiarę (zna jej przyzwyczajenia, zdarzenia z przeszłości, intymne szczegóły) i wie, że zostaną one w pełni (tj. zgodnie z intencją sprawcy) zrozumiane tylko przez pokrzywdzonego.

Dodatkowo ustawa karna wymaga, aby nękanie miało charakter uporczywy, tj. zachowanie sprawcy musi być rozciągnięte w czasie lub powtarzać się kilkakrotnie (ta cecha zasadniczo mieści się już w pojęciu nękania) i dlatego zachowania sprawcy musi jeszcze cechować pewien ładunek złej woli, tj. musi mieć on świadomość powtarzalności swoich działań oraz tego, że ofiara sobie ich nie życzy.

W realiach sprawy oskarżony A. P. (1) dopuszczał się w dużej rozpiętości czasowej (ze względu na dodatkowy materiał dowodowy przedstawiony podczas rozprawy przez oskarżyciela posiłkowego czasookres ten uległ rozszerzeniu), szeregu zachowań na szkodę pokrzywdzonej, takich jak wysyłanie wiadomości tekstowych, wykonywanie połączeń telefonicznych, dzwonienie domofonem, świecenie latarką w porze nocnej, wyczekiwanie na nią w różnych miejscach, śledzenie jej. Oskarżony miał przy tym pełną świadomość, że pokrzywdzona sobie nie życzy takich kontaktów, a mimo tego powtarzał swoje zachowania. W konsekwencji działania oskarżonego wzbudzały u pokrzywdzonej poczucie zagrożenia oraz naruszały istotnie jej prywatność.

Z tych względów Sąd przyjął, że oskarżony wypełnił ustawowe znamiona czynu z art.190a §1 kk.

Zgodnie z przepisami art.53 kk sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (§ 1); §2 stanowi zaś, że sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.

Uwzględniając powyższe dyrektywy Sąd uznał, że kara 150 stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu stawki dziennej na 40 zł wdrożą oskarżonego A. P. (1) do przestrzegania w przyszłości porządku prawnego, w szczególności w zakresie poszanowania cudzych wolności i prawa do prywatności. Wymierzona uprzednio względem oskarżonego, jakkolwiek nieparwomocnie kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie odniosła żadnego skutku względem oskarżonego. Zdaniem Sądu, przy uwzględnieniu stopnia zawinienia, jak i stopnia społecznej szkodliwości czynu, które były znaczne, kara ta będzie współmierną odpłatą za jego popełnienie. Oceniając stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, Sąd wziął pod uwagę katalog okoliczności o tym decydujących, tj. rodzaj i charakter naruszonego dobra (prawa do wolności i prywatności innych osób) oraz sposób i okoliczności jego popełnienia (znaczny stopień natężenia niechcianych przez pokrzywdzoną względem niej zachowań oskarżonego, ich charakter, różne ich formy uniemożliwiające jej normalne funkcjonowanie). Sąd zważył i na to, że oskarżony miał pełną świadomość tego (o podobne zachowania toczyło się już przecież względem niego postępowanie karne), że jego zachowania są odbierane przez pokrzywdzoną jako nękanie, nic sobie jednak z tego nie robił, nawet po wszczęciu kolejnego postępowania karnego.

Ustalając oskarżonemu wysokość stawki dziennej grzywny Sąd wziął pod uwagę stosownie do treści art.33 §3 kk jego dochody, warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Oskarżony podał , że pracuje na terenie Republiki Czeskiej, deklarując dochód w wysokości 3000 zł, nie wskazał aby miał na utrzymaniu inne osoby.

Sąd orzekł również wobec oskarżonego na zasadzie art.41a §1 kk zakaz kontaktowania się z pokrzywdzoną A. P. (2) oraz zbliżania się do niej na odległość mniejszą niż 30 metrów w celu utrwalenia prawidłowej postawy oskarżonego, zapobieżenia ponownemu popełnieniu przez niego przestępstwa, a przede wszystkim ochrony interesów pokrzywdzonej. Omyłkowo Sąd nie orzekł o okresie na jaki w/w środek karny został orzeczony, do czego obligował art.43 §1 kk.

Orzeczenie o kosztach, w związku z treścią wyroku oraz sytuacją majątkową oskarżonego uzasadnia treść przepisów prawa cytowanych w pkt. III wyroku.