Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki

art. 1. więcej Art. 1. 1. Ustawa reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi
strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało
naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu lub prokuratora prowadzącego
lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze.
2. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio, gdy na skutek działania lub
bezczynności sądu albo komornika sądowego doszło do naruszenia prawa strony do
przeprowadzenia i zakończenia bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy egzekucyjnej lub
innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.
3. Przepisy ustawy stosuje się zgodnie ze standardami wynikającymi z
Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w
Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. poz. 284, z późn. zm.).

art. 2. więcej Art. 2. 1. Strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego
skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez
nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia
kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia
istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do
załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia
sądowego (przewlekłość postępowania).
1a. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do postępowania przygotowawczego.
1b. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w sprawach, o których mowa w art. 1 § 1 ustawy
z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 665, 666,
768, 1452 i 2217), chyba że dotyczą one obowiązku naprawienia szkody,
zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub nawiązki orzeczonej na rzecz pokrzywdzonego.
2. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy
w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd
w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie albo czynności
podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie
przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności
podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia
sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.
Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od
jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie
skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej
zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej
zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła
przewlekłość postępowania.

art. 3. więcej Art. 3. Uprawnionym do wniesienia skargi jest:
1) w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
– strona;
2) w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – strona;
3) w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za
czyny zabronione pod groźbą kary – strona lub wnioskodawca;
4) w postępowaniu karnym – strona oraz pokrzywdzony, nawet jeśli nie jest stroną;
5) w postępowaniu cywilnym – strona, interwenient uboczny i uczestnik
postępowania;
6) w postępowaniu sądowo-administracyjnym – skarżący oraz uczestnik
postępowania na prawach strony;
7) w postępowaniu egzekucyjnym oraz w innym postępowaniu dotyczącym
wykonania orzeczenia sądowego – strona oraz inna osoba realizująca swoje
uprawnienia w tym postępowaniu.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd przełożony nad
sądem, przed którym toczy się postępowanie.
1a. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed sądem rejonowym
i sądem okręgowym – właściwy do jej rozpoznania w całości jest sąd apelacyjny.
1b. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed sądem okręgowym
i sądem apelacyjnym – właściwy do jej rozpoznania w całości jest sąd apelacyjny.
2. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed sądem apelacyjnym
lub Sądem Najwyższym – właściwy do jej rozpoznania jest Sąd Najwyższy.
3. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed wojewódzkim sądem
administracyjnym lub Naczelnym Sądem Administracyjnym – właściwy do jej
rozpoznania jest Naczelny Sąd Administracyjny.
4. Sądem właściwym do rozpoznania skargi dotyczącej przewlekłości
postępowania egzekucyjnego lub innego postępowania dotyczącego wykonania
orzeczenia sądowego jest sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja
lub wykonywane są inne czynności, a gdy egzekucja lub inne postępowanie dotyczące
wykonania orzeczenia sądowego prowadzone jest w dwu lub więcej okręgach – sąd,
w okręgu którego dokonano pierwszej czynności.
5. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przygotowawczego,
właściwy do jej rozpoznania jest sąd przełożony nad sądem, który byłby właściwy
rzeczowo do rozpoznania sprawy.
6. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania w sprawach o przestępstwa
skarbowe i wykroczenia skarbowe lub postępowania karnego, które toczy się przed
sądem – sąd właściwy według przepisów ust. 1–2 jest właściwy do rozpoznania skargi
także w zakresie przewlekłości postępowania przygotowawczego.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy,
nastąpiła przewlekłość postępowania, wnosi się w toku postępowania w sprawie.
2. Skargę składa się do sądu, przed którym toczy się postępowanie.
3. Skargę dotyczącą przewlekłości postępowania egzekucyjnego lub innego
postępowania dotyczącego wykonania orzeczenia sądowego wnosi się do sądu,
o którym mowa w art. 4 ust. 4.
4. Skargę dotyczącą przewlekłości postępowania przygotowawczego wnosi się
do prokuratora prowadzącego lub nadzorującego to postępowanie.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla
pisma procesowego.
2. Skarga powinna ponadto zawierać:
1) żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy;
2) przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie.
3. Skarga może zawierać żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę albo
prokuratorowi prowadzącemu lub nadzorującemu postępowanie przygotowawcze
zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz zasądzenia
odpowiedniej sumy pieniężnej, o której mowa w art. 12 ust. 4.

art. 7. więcej Art. 7. Sąd lub prokurator, do którego wniesiono skargę, przedstawia ją
niezwłocznie sądowi właściwemu wraz z aktami sprawy, w której toczy się
postępowanie.

art. 8. więcej Art. 8. 1. Sąd rozpoznaje skargę w składzie trzech sędziów.
2. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do postępowania toczącego się na
skutek skargi sąd stosuje odpowiednio przepisy o postępowaniu zażaleniowym
obowiązujące w postępowaniu, którego skarga dotyczy.

art. 9. więcej Art. 9. 1. Skargę niespełniającą wymagań przewidzianych w art. 6 ust. 2 sąd
właściwy do jej rozpoznania odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków.
2. Sąd odrzuca skargę wniesioną przez nieuprawnionego albo niedopuszczalną
na podstawie art. 14 ust. 1.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Sąd właściwy do rozpoznania skargi zawiadamia o toczącym się
postępowaniu Skarb Państwa – prezesa tego sądu, którego działanie lub bezczynność
według twierdzeń skarżącego spowodowało przewlekłość postępowania, doręczając
mu odpis skargi.
2. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania prowadzonego przez
komornika sądowego, sąd zawiadamia komornika oraz Skarb Państwa – prezesa tego
sądu rejonowego, przy którym działa komornik, doręczając im odpis skargi.
2a. Jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przygotowawczego, sąd
właściwy zawiadamia Skarb Państwa – prokuratora przełożonego nad prokuratorem
prowadzącym lub nadzorującym postępowanie przygotowawcze, doręczając mu odpis skargi.
3. Skarbowi Państwa oraz komornikowi, w razie zgłoszenia udziału w sprawie,
przysługują prawa strony w zakresie rozpoznania skargi.

art. 11. więcej Art. 11. Sąd wydaje orzeczenie w terminie dwóch miesięcy, licząc od daty
złożenia skargi.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Skargę niezasadną sąd oddala.
2. Uwzględniając skargę, sąd stwierdza, że w postępowaniu, którego skarga
dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania.
3. Na żądanie skarżącego lub z urzędu sąd zaleca podjęcie przez sąd
rozpoznający sprawę co do istoty albo przez prokuratora prowadzącego lub
nadzorującego postępowanie przygotowawcze odpowiednich czynności
w wyznaczonym terminie, chyba że wydanie zaleceń jest oczywiście zbędne.
Zalecenia nie mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy.
4. Uwzględniając skargę, sąd na żądanie skarżącego przyznaje od Skarbu
Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez
komornika – od komornika, sumę pieniężną w wysokości od 2000 do 20 000 złotych.
Wysokość sumy pieniężnej, w granicach wskazanych w zdaniu pierwszym, wynosi
nie mniej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania,
niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość
postępowania. Sąd może przyznać sumę pieniężną wyższą niż 500 złotych za każdy
rok dotychczasowego trwania postępowania, jeżeli sprawa ma szczególne znaczenie
dla skarżącego, który swoją postawą nie przyczynił się w sposób zawiniony do
wydłużenia czasu trwania postępowania. Na poczet tej sumy zalicza się kwoty
przyznane już skarżącemu tytułem sumy pieniężnej w tej samej sprawie. Sumy
pieniężnej nie przyznaje się w razie uwzględnienia skargi wniesionej przez Skarb
Państwa albo państwowe jednostki sektora finansów publicznych.
5. W przypadku przyznania sumy pieniężnej od Skarbu Państwa, wypłaty dokonuje:
1) sąd prowadzący postępowanie, w którym nastąpiła przewlekłość postępowania –
ze środków własnych tego sądu;
2) jednostka organizacyjna prokuratury, w której w trakcie prowadzenia
postępowania przygotowawczego nastąpiła przewlekłość postępowania, a w
odniesieniu do postępowania przygotowawczego prowadzonego w prokuraturze rejonowej – właściwa prokuratura okręgowa – ze środków własnych tej jednostki.
6. W sytuacji przyznania sumy pieniężnej w przypadku, o którym mowa w art. 4
ust. 1a, wypłaty dokonuje sąd okręgowy, a w przypadku, o którym mowa w art. 4
ust. 1b, wypłaty dokonuje sąd apelacyjny – ze środków własnych tego sądu.
7. Jeżeli do przewlekłości postępowania doszło w postępowaniu przed więcej niż
jednym organem, przyznając sumę pieniężną, sąd wskazuje, w jakiej części wypłaty
dokonuje dany organ.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Odpis orzeczenia uwzględniającego skargę dotyczącą przewlekłości
postępowania sądowego sąd doręcza prezesowi właściwego sądu. Prezes sądu,
któremu doręczono orzeczenie, jest obowiązany do podjęcia czynności nadzoru
przewidzianych w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2062, z późn. zm.).
2. Odpis orzeczenia uwzględniającego skargę dotyczącą przewlekłości
postępowania prowadzonego przez komornika sąd doręcza Ministrowi
Sprawiedliwości.
3. Odpis orzeczenia uwzględniającego skargę dotyczącą przewlekłości
postępowania przygotowawczego sąd doręcza prokuratorowi przełożonemu nad
prokuratorem prowadzącym lub nadzorującym postępowanie przygotowawcze.
Prokurator, któremu doręczono odpis orzeczenia, jest obowiązany do podjęcia
czynności nadzoru przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. –
Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2017 r. poz. 1767).

art. 14. więcej Art. 14. 1. Skarżący może wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie po
upływie 12 miesięcy, a w postępowaniu przygotowawczym, w którym stosowane jest
tymczasowe aresztowanie, oraz w sprawie egzekucyjnej lub innej dotyczącej
wykonania orzeczenia sądowego – po upływie 6 miesięcy, od daty wydania przez sąd
orzeczenia, o którym mowa w art. 12.
2. W przypadku odrzucenia skargi na podstawie art. 9 ust. 1 skarżący może
wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu
dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu
Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika.
2. Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym
o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do stwierdzenia przewlekłości
postępowania.

art. 16. więcej Art. 16. Strona, która nie wniosła skargi na przewlekłość postępowania zgodnie
z art. 5 ust. 1, może dochodzić – na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia
1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, 933 i 1132) – naprawienia
szkody wynikłej z przewlekłości, po prawomocnym zakończeniu postępowania co do
istoty sprawy.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Skarga podlega stałej opłacie w wysokości 200 złotych.
2. Jeśli skargę wniosło kilka osób, każda z nich uiszcza opłatę oddzielnie; jeżeli
została uiszczona jedna opłata bez odpowiedniego wskazania, uznaje się, że wniosła
ją osoba wymieniona jako pierwsza w skardze.
3. Uwzględniając lub odrzucając skargę, sąd z urzędu zwraca uiszczoną od niej opłatę.

art. 18. więcej Art. 18. 1. W okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
osoby, które przed tym dniem złożyły skargę do Europejskiego Trybunału Praw
Człowieka (zwanego dalej „Trybunałem”), zarzucając naruszenie prawa do
rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 Konwencji
o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1993 r. poz. 284, z
późn. zm.), mogą wnieść skargę o stwierdzenie przewlekłości postępowania na
podstawie przepisów niniejszej ustawy, jeżeli skarga do Trybunału została wniesiona
w toku postępowania, którego ona dotyczy, i o ile Trybunał nie wydał postanowienia
w przedmiocie dopuszczalności skargi.
2. Skarga wniesiona w trybie ust. 1 powinna wskazywać datę wniesienia skargi do Trybunału.
3. Właściwy sąd niezwłocznie zawiadamia ministra właściwego do spraw
zagranicznych o skargach wniesionych w trybie, o którym mowa w ust. 1.

art. 19. więcej Art. 19. Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.