Wyrok SR w Kędzierzynie Koźlu z 25 listopada 2015 r. w sprawie o alimenty.

Sygn. akt III RC 364/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015r.

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu Wydział III Rodzinny i Nieletnich

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Bogna Witek

Protokolant: stażysta Agnieszka Kaszta

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015r. w Kędzierzynie – Koźlu

na rozprawie sprawy

z powództwa I. M.

przeciwko S. M.

o alimenty

1.  zasądza od pozwanego S. M. tytułem alimentów na rzecz powódki I. M. kwotę po 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) miesięcznie , płatne z góry do rąk powódki do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 25.11.2015 r.,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  nakazuje ściągnąć od pozwanego S. M. na rzecz Skarbu Państwa (kasa tutejszego Sądu) kwotę 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem należnej opłaty sądowej oraz 6zł (sześć złotych) za klauzulę wykonalności,

4.  odstępuje od obciążenia powódki kosztami oddalonego powództwa,

5.  wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 364/14

UZASADNIENIE

Dnia 4 listopada 2014 r. wpłynął do tut. Sądu pozew I. M. przeciwko byłemu małżonkowi S. M. o zasądzenie alimentów w kwocie 300 zł miesięcznie.

Uzasadniając pozew powódka wskazała, iż pomiędzy stronami orzeczono rozwód z winy pozwanego. Podała, iż jest inwalidą II grupy, a otrzymywana przez nią renta socjalna oraz dodatek pielęgnacyjny pozostają niewystarczające do zaspokojenia jej uzasadnionych potrzeb życiowych.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, iż sam jest osobą żyjącą w niedostatku, albowiem od 2010 r. pozostaje osobą bezrobotną i utrzymuje się ze środków finansowych otrzymywanych z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz pomocy rodziny.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. M. zawarła związek małżeński ze S. M. w dniu 28 maja 1994 r. Zamieszkali w domu należącym do pozwanego. Strony z tego związku nie posiadają dzieci. Na przełomie 2002/2003 roku małżonkowie ukończyli szkolenie dla kandydatów na rodzinę zastępczą. Stanowili rodzinę zastępczą dla ok. 5 dzieci. W trakcie małżeństwa, w latach 2006-2008 powódka samodzielnie zaciągała kredyty na ocieplenie domu i wymianę okien. Pozwany wykonywał prace dorywcze jako murarz osiągając miesięczne dochody rzędu 2500-3000 zł, natomiast powódka otrzymywała rentę socjalną w wysokości 500 zł. Na przełomie lat 2007/2008 pozwany wyjechał do pracy do Szwecji, gdzie związał się z nową partnerką.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 9 marca 2010 r. wydanym w sprawie I RC 1149/09 rozwiązano związek małżeński S. M. i I. M. z winy S. M..

Powódka mieszkała wówczas wspólnie z pozwanym i jego nową partnerką. W roku 2013 r. powódka wyprowadziła się ze wspólnego domu, albowiem pozwany zakręcił kaloryfery i odłączył ciepłą wodę. I. M. wyprowadziła się do znajomego.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu, Wydziału I Cywilnego z dnia 26 listopada 2014 r. wydanym w sprawie I C 747/14 przywrócono I. M. utracone przez nią na skutek naruszenia pozwanego S. M. posiadanie nieruchomości położonej przy ul. (...) w K. poprzez nakazanie S. M. dopuszczenia powódki do posiadania nieruchomości w dotychczasowym zakresie, w tym korzystania z zajmowanego przez nią pokoju oraz wydanie jej kluczy umożliwiających jej dostęp do opisanego wyżej budynku mieszkalnego i pokoju.

W grudniu 2014 r. pozwany darował przedmiotowy dom swemu bratu. Do dnia dzisiejszego pozwany nie udostępnił w/w domu powódce.

dowód:

- odpis wyroku w sprawie I RC 1149/09 SO w Opolu, k. 3,

- przesłuchanie świadka H. B., k. 43,

- odpis wyroku SR w K-K.sygn. akt I C 747/14, k. 123,

- zaświadczenie kwalifikacyjne z ośrodka adopcyjnego w O., k. 124,

- przesłuchanie powódki, k. 126,

- przesłuchanie pozwanego. k. 127,

- akta SO w Opolu sygn. I RC 1149/09

I. M. ma 59 lat. Została na stałe zaliczona do II grupy inwalidzkiej z uwagi na zanik nerwu wzrokowego. Cierpi na nadciśnienie oraz cukrzycę. Bierze również leki psychotropowe. Powódka otrzymuje rentę socjalną w wysokości 739,58 zł miesięcznie, przy czym jest ona pomniejszana o kwotę 184,89 zł, z uwagi na prowadzoną egzekucję komorniczą celem uregulowania zadłużenia powstałego jeszcze w trakcie wspólnego pożycia z pozwanym. Wysokość świadczenia przekazywanego powódce wynosi 458,13 zł netto. Na dochód powódki składa się jeszcze zasiłek pielęgnacyjny przyznany z tytułu niepełnosprawności w wysokości 153 zł miesięcznie. Z tytułu zaciągniętych kredytów powódce zostało do spłaty ponad 40.000 zł wraz z odsetkami.

Powódka obecnie mieszka u znajomego. Jest zobowiązana do uiszczania opłat za gaz i wodę w wysokości 120-130 zł miesięcznie. Nadto powódka przeznacza 300-400 zł miesięcznie na zakup żywności oraz ok. 300 zł na leki. Powódka pożycza drobne kwoty rzędu 50-100 zł od sąsiadki.

dowód:

- informacja ZUS w K-K.dot. I. M., k. 4-5,

- decyzja MOPS w K-K.dot. I. M., k. 6, 58,

- faktury VAT, k. 7-8,

- faktura VAT, k. 53,

- wypis z treści orzeczenia lekarskiego wojewódzkiej komisji lekarskiej, k. 55,

- zaświadczenie ZUS, k. 56-57,

- decyzja MOPS w K-K., k. 58,

- zaświadczenie o pobycie w szpitalu (...), k. 99,

- przesłuchanie świadka J. M., k. 101

- informacja o pobycie w szpitalu (...), k. 105,

- zaświadczenie o wysokości renty otrzymywanej przez powódkę, k. 119-122,

- przesłuchanie powódki, k. 126

- przesłuchanie pozwanego. k. 127

S. M. jest obecnie w wieku 58 lat. Ma wykształcenie podstawowe. Posiada orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności wydane do dnia 31 stycznia 2017 r. w związku ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa. W stosunku do pozwanego istnieją przeciwwskazania jedynie do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej.

Od dnia 3 kwietnia 2014 r. S. M. jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w K.. Podejmował i obecnie nadal próbuje podejmować prace dorywcze jako murarz. Pozwany otrzymuje zasiłek okresowy z tytułu bezrobocia w wysokości 246 zł miesięcznie.

Obecnie mieszka w domu pozostającym własnością jego brata, przy czym poprzednio tenże dom należał do pozwanego. Brat pozwanego nie mieszka w nim, natomiast sam uiszcza wszystkie opłaty.

dowód:

- decyzja MOPS w K-K.dot. S. M., k. 17,

- zaświadczenie PUP w K-K.dot. S. M., k. 18,

- rachunki i faktury, k. 32-38,

- orzeczenie o niepełnosprawności S. M., k. 39,

- przesłuchanie świadka H. B., k. 43

- decyzja MOPS w K-K., k. 100,

- przesłuchanie świadka B. M., k. 115

- przesłuchanie pozwanego. k. 127

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Sąd wydając przedmiotowy wyrok oparł się głównie na dyspozycji przepisów art. 60 § 2 i 130 k.r.o.

W myśl art. 130 k.r.o. obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka. Przepis art. 60 § 2 k.r.o. stanowi, że jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Przepis wyszczególnia więc dwie przesłanki, które muszą być spełnione kumulatywnie, aby jego dyspozycja miała zastosowanie. Są to po pierwsze – wyłączna wina małżonka zobowiązanego do alimentacji, po drugie – istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego.

W przedmiotowej rozpatrywanej sprawie pierwsza przesłanka nie budzi wątpliwości. Sąd Okręgowy w Opolu orzekając o rozwiązaniu małżeństwa I. i S. M. przez rozwód orzekł, że winny rozkładu pożycia jest S. M.. Należy zauważyć, że w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego określenie „winny” oznacza to samo co „wyłącznie winny” (tak SN w orzeczeniu z dnia 07.01.1969 r. II CR 528/68 [OSN 1969, poz. 179]).

Co do drugiej przesłanki „istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego”, to należy porównać sytuację majątkową w jakiej małżonek niewinny znalazł się po rozwodzie, z sytuacją, w jakiej by się znajdował, gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo (tak SN w orzeczeniu z 28.10.1980 r. III CRN 222/80). Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że poprzednio jedynym źródłem dochodu powódki pozostawał zasiłek socjalny. Jednakowoż jeszcze w trakcie małżeństwa na dochód rodziny składały się także środki finansowe uzyskiwane przez pozwanego z tytułu podejmowanych prac dorywczych. Nie ustalono, aby te dochody nie pozwalały zaspokoić potrzeb małżonków w sposób wystarczający. Co także istotne, małżonkowie zamieszkiwali wspólnie w domu należącym do pozwanego. W dniu 9 marca 2010 r. zapadł wyrok przed Sądem Okręgowym w Opolu, w którym orzeczono o rozwiązaniu małżeństwa z winy S. M..

Niewątpliwie w ustalonym stanie faktycznym rozwód przyniósł istotne pogorszenie sytuacji materialnej powódki, która już tylko własnymi staraniami, zmuszona została do ponoszenia kosztów własnego utrzymania. Szczególnie widoczna dysproporcja widoczna jest na niwie obciążających obecnie powódkę kosztów wynajmowanego pokoju, obejmującymi opłaty za gaz i wodę. Orzeczenie rozwodu pomiędzy stronami doprowadziło bowiem do sytuacji, gdzie powódka nie mogła już korzystać w sposób swobodny z poprzednio zajmowanego wspólnie z pozwanym domu. Pomimo tego, iż bezpośrednio po rozwodzie strony w dalszym ciągu zamieszkiwały wspólnie, powódka podjęła decyzję o wyprowadzce, opierając ją na złej atmosferze panującej w domu oraz nieprzychylnym zachowaniu byłego małżonka, który to nie pozwalał na prawidłowe korzystanie z lokalu zajmowanego przez powódkę. Ustalono, iż w stosunku do pozwanego orzeczono obowiązek udostępnienia powódce lokalu uprzednio przez nią zajmowanego, czego do tej pory nie uczynił. Wręcz przeciwnie, dokonał on, w ocenie Sądu, niekorzystnego rozporządzenia własnym majątkiem. W dwa miesiące po wydaniu wyżej wspomnianego orzeczenia darował dom stanowiący jego własność bratu. Pozwany swoim zachowaniem uniemożliwił zatem powódce korzystanie z poprzednio zajmowanego lokum.

Tym samym należy stwierdzić, iż rozwód w istocie pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji majątkowej powódki. Obecnie bowiem na jej dochód składają się zasiłek socjalny oraz zasiłek pielęgnacyjny, które to łącznie, przy uwzględnieniu zajęcia komorniczego dają kwotę 611 zł. Mając na uwadze koszty utrzymania powódki obejmujące zakup żywności oraz leków, które to w całości konsumują uzyskiwany przez nią dochód, należy z całą stanowczością stwierdzić, iż nie jest ona w stanie ponieść dodatkowych kosztów mieszkaniowych związanych z wynajęciem pokoju. Należy mieć także na uwadze jej stan zdrowotny, który co do zasady uniemożliwia podjęcie pracy zarobkowej.

Sąd uznał, że pozwany winien przyczyniać się do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb powódki, z tym iż winno to nastąpić w "odpowiednim zakresie”. Uwzględniając powyższe okoliczności sąd przyjął, iż minimalna kwota która jest niezbędna powódce na utrzymanie siebie wynosi ok. 750 zł miesięcznie. Sąd przy uwzględnieniu sytuacji materialnej pozwanego uznał, iż posiada on możliwości zarobkowe , które umożliwiają mu łożenie na rzecz byłej małżonki alimentów w kwocie 150 zł miesięcznie. Ustalono bowiem, iż pomimo tego, iż obecnie pozostaje on osobą bezrobotną, uzyskującą jedyny stały dochód w wysokości 246 zł, jest on w stanie podjąć się określonych prac dorywczych. Posiada on bowiem orzeczenie o niepełnosprawności jedynie w stopniu lekkim, co oznacza, iż nie może on podejmować zatrudnienia jedynie przy ciężkich fizycznie pracach. Nie oznacza to także, iż został on całkowicie pozbawiony możliwości zarobkowania. Sam wskazał, iż próbuje podejmować się dodatkowego zatrudnienia. W przeszłości z tegoż tytułu uzyskiwał dochody rzędu 2500-3000 zł miesięcznie. Można zatem uznać, iż nawet nie podejmując dorywczego zatrudnienia w uprzednio wykonywanym zakresie jest on w stanie uzyskać kwotę 150 zł miesięcznie.

W odniesieniu do pozwanego należy także wskazać na przepis art. 136 k.r.o., zgodnie z którym jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych. Ustalając zatem, iż pozwany bez ważnego powodu darował swemu bratu dom jednorodzinny, kierując się w/w przepisem należy wskazać, iż czynność ta nie wpływa na ustalenie jego możliwości majątkowych w zmniejszonym, wynikającym z w/w czynności, zakresie. Wiadomym bowiem jest, iż brat pozwanego nie zajmuje osobiście przedmiotowego domu, natomiast twierdzenia powoda o niemożności samodzielnego utrzymania domu nie uzasadniają jego postępowania. Jego zachowanie pozostaje również wątpliwe w obliczu wyroku tut. Sądu nakazującego mu udostępnienie powódce przedmiotowego lokum, które pozostaje zbieżne z czasem dokonanej przez pozwanego darowizny. Uznając zatem, iż zachowanie pozwanego miało jedynie cechy pozorne, mające na celu uniemożliwienie wykonania zapadłego orzeczenia, Sąd nie wziął pod uwagę rzeczywistego uszczuplenia majątku pozwanego.

Reasumując Sąd uznał, iż pozwany winien w odpowiednim stopniu przyczynić się do utrzymania byłej małżonki w wymiarze 150 zł miesięcznie. Kwota ta w sposób wyczerpujący pokryje jej koszty utrzymania, zwiększone odpowiednio w wyniku zapadłego pomiędzy stronami rozwodu.

W pozostałej części Sąd powództwo oddalił, uznając za zbyt wygórowane.

W części w jakiej powództwo uwzględniono obciążono pozwanego kosztami postępowania w oparciu o art. 98 k.p.c.

Sąd odstąpił od obciążenia strony powodowej kosztami oddalonego powództwa.

Mając na uwadze art. 333 § 1 k.p.c. zasądzonej kwocie alimentów nadano rygor natychmiastowej wykonalności.