Wyrok SR w Kędzierzynie Koźlu z 20 marca 2013 r. w sprawie o obniżenie alimentów.

Sygn. akt III RC 350/12

WYROK

Dnia 20 marca 2013r.

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu Wydział III Rodzinny i Nieletnich

Przewodnicząca: Wiceprezes Sądu Rejonowego Elżbieta Semeniuk

Protokolant: Stażysta Emilia Bzdziuła

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2013r. w Kędzierzynie – Koźlu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. P.

przeciwko małoletnim S. P. (1) i S. P. (2) reprezentowanym przez matkę M. P.

o obniżenie alimentów

1.  powództwo oddala,

2.  obciąża powoda J. P. opłatą sądową w zakresie już uiszczonym.

UZASADNIENIE

Dnia 10 września 2012r. wpłynął do tutejszego Sądu pozew J. P. przeciwko małoletnim S. P. (1) i S. P. (2) reprezentowanym przez przedstawiciela ustawowego M. P. o obniżenie alimentów, zasądzonych na rzecz małoletnich pozwanych wyrokiem zaocznym Sądu Okręgowego w Opolu w dniu 23 listopada 2010r., sygn. akt I RC 1427/10, z dotychczasowej kwoty 1.000 zł. miesięcznie do kwoty 550 zł. miesięcznie w przypadku S. P. (1) oraz z kwoty 900 zł. miesięcznie do kwoty 450 zł. miesięcznie w przypadku S. P. (2).

Uzasadniając żądanie powód podniósł, iż, jego dochody jako przedstawiciela handlowego w przemyśle odzieżowym, uległy znacznemu zmniejszeniu z uwagi na pogarszającą się sytuację rynkową podmiotu gospodarczego, z którym współpracuje, prowadząc jednoosobową działalność. Od stycznia 2012r. jego średni dochód brutto zmniejszył się z 4.136 zł. miesięcznie do 3.392.zł.miesięcznie.Po wyprowadzeniu się byłej małżonki wzrosły jego wydatki mieszkaniowe, ponadto spłaca kredyt mieszkaniowy w wysokości 900 zł. miesięcznie. Podkreślił również, że jego zaangażowanie w utrzymanie małoletnich pozwanych nie ogranicza się do łożenia alimentów. Powód urządza pokoje dla małoletnich, podniósł również, że M. P. nie wywiązuje się z obowiązku zapewniania dzieciom wypoczynku, co wywołało dodatkowe wydatki po jego stronie, gdyż kilkakrotnie opłacał wyjazdy zagraniczne M. P. i S. P. (1). Sytuacja materialna M. P., jego zdaniem, uległa poprawie, gdyż nie ponosi ona części kosztów utrzymania nieruchomości, której jest współwłaścicielem, a ponadto małoletnia S. P. (2) uczęszcza do przedszkola i nie wymaga już opiekunki.

Małoletnie pozwane S. P. (1) i S. P. (2) reprezentowane przez przedstawiciela ustawowego M. P., wniosły o oddalenie powództwa, zarzucając iż dochody powoda nie zmniejszyły się , zaś przedstawiona przez niego kwota została przygotowana na potrzeby postępowania sądowego. Obszar działalności powoda jest na tyle rozległy, że zatrudnia pracownika, który obsługuje jego klientów. Przeczy to, ich zdaniem, stanowisku o jego trudnej sytuacji materialnej. Małoletnie pozwane poddały również pod wątpliwość liczne wydatki powoda związane z urządzeniem jego domu m.in. dywan, pościel, kwiaty doniczkowe. Powód nie ujawnia ich zdaniem, iż otrzymuje wynagrodzenie również od kontrahentów zagranicznych oraz wykorzystuje korzystne wahania kursów walut, uzyskując z tego tytułu dodatkowy dochód. Natomiast koszty utrzymania małoletnich pozwanych nie uległy zmniejszeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem zaocznym z dnia 23 listopada 2010r. Sąd Okręgowy w Opolu, I RC 1427/10

rozwiązał przez rozwód, bez orzekania o winie, związek małżeński M. P. i J. P. oraz zasądził od J. P. na rzecz małoletnich alimenty w kwocie 1.000 zł. na rzecz małoletniej S. P. (1) oraz w kwocie 900 zł. miesięcznie na rzecz S. P. (2). Powódka wskazywała wówczas na dochody pozwanego w granicach 7000 – 16000 złotych miesięcznie, swoje w kwocie 4000 złotych. Podane koszty utrzymania małoletnich miały wynosić ok. 1200-1300 złotych miesięcznie na rzecz każdej z nich, nie licząc ich udziału w kosztach utrzymania mieszkania.

Dowód: akta SO w Opolu- IRC 1427/10

Małoletnie S. P. (1) i S. P. (2) mają aktualnie odpowiednio 14 lat i 3 lata. Zamieszkują wspólnie z matką M. P. w mieszkaniu o powierzchni 67 m 2 w K., który M. P. odziedziczyła.

Podstawowe koszty utrzymania małoletniej S. P. (1) istotnie nie zmieniły się, oscylują wokół kwoty ok.1200 złotych miesięcznie. Małoletnia wymaga m.in. następujących wydatków: żywność - 400zł.miesięcznie, odzież, obuwie -330 zł. miesięcznie, środki higieny i kosmetyczne ok. 100 zł. miesięcznie, koszt partycypacji w kosztach utrzymania mieszkania-220 zł. miesięcznie, wydatki szkolne-110 zł. miesięcznie, korepetycje 40-80 zł. miesięcznie. Uczy się jazdy konnej. Korzysta z aparatu ortodontycznego, którego nabycie sfinansował jej ojciec. Ponadto koszty wypoczynku, rozrywki, telefonu komórkowego i.t.p.

Koszt utrzymania małoletniej S. P. (2) również nie zmienił się i jest porównywalny z kosztem utrzymania małoletniej S. P. (1), z powodu wieku odpowiednio niższy w zakresie wyżywienia, ubrania i wydatków szkolnych. Dodatkowo jednak małoletnia wymaga opłaty za uczęszczanie do przedszkola, miesięczna opłata ok-400 zł. Ponadto wymaga m.in. pieczy opiekunki w czasie choroby albo nieobecności matki w miejscu zamieszkania z powodu wyjazdów służbowych czy zajęć dodatkowych związanych z pełnioną przez nią funkcję dyrektora szkoły -ok. 300-400 zł. miesięcznie. Jest leczona stomatologicznie.

M. P. ma 43 lata i z zawodu jest nauczycielem. Pełni funkcję dyrektora szkoły podstawowej za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 3.450 zł. miesięcznie. Średnio co cztery miesiące uzyskuje premię. Nie świadczy pracy w wymiarze ponadnormatywnym. W związku z pełnioną funkcję często odbywa podróże zawodowe, prowadzi spotkania z rodzicami itp. W ostatnim czasie zaciągnęła kredyt wysokości 33.000 zł. na remont mieszkalnia. Jest właścicielem samochodu V. (...) z 2002r., nabytego za pieniądze z kredytu oraz środki pieniężne uzyskane tytułem spadku.

Dowód: faktury i rachunki-k.31-33,41-50

zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia-k.53

zaświadczenie z (...) w G.-k.88

zaświadczenie z PP nr 13 w K.-k.89

koszty leczenia stomatologicznego-k.90

polecenia wyjazdu służbowego-k.94-100

zeznania M. P.-k.162-163

J. P. ma 44 lata. Zamieszkuje w P. w domu jednorodzinnym, w którym zamieszkiwała cała rodzina. Od wielu lat prowadzi tę samą działalność gospodarczą, handlową, współpracując w charakterze agenta z (...) sp. z o.o. w S.. Zatrudnia jednego, tego samego od lat pracownika, który otrzymuje płacę minimalną.

Z matką małoletnich są właścicielami zabudowanej nieruchomości w P. w której zamieszkuje powód. Dom ma powierzchnię 130m 2. Nieruchomość została sfinansowana za środki pieniężne pochodzące z kredytu mieszkaniowego. Miesięcznie powód płaci z tego tytułu kwotę 750-800 zł. Ponadto uiszcza podatek od nieruchomości w wysokości 33 zł. miesięcznie. Koszt eksploatacji nieruchomości wynosi: 400 zł. miesięcznie-koszt energii gazowej, 100 zł.miesięcznie-energia elektryczna, żywność, środki czystości odzież-700 zł. miesięcznie. Jest również właścicielem samochodu osobowego marki C. (...) o wartości 45.000 zł. Używa także samochodu marki F. (...), należący do (...) sp. z o.o. w S.. Według rocznego zeznania podatkowego za 2012r. jego dochód wyniósł 5.600 zł. miesięcznie, za 2011r. 14.270 zł. miesięcznie, a za 2010r. 6.512 zł. miesięcznie. Kwoty te uwzględniają już wszystkie poniesione koszty działalności gospodarczej.

Na początku 2012r. powód przeprowadził remont pokojów małoletnich S. P. (2) i S. P. (1), co wymagało od niego nakładu finansowego w wysokości 7.000 zł. W tym samym roku zapłacił również za wyjazdy zagraniczne małoletniej S. P. (1) do Wielkiej Brytanii i Egiptu. Córka pozostawała wówczas pod jego pieczą.

Dowód :faktury i rachunki-k.7-10

zaświadczenie biura rachunkowego-k.12,69

zeznanie podatkowe(Pit) za rok 2010-k.77-79

zeznanie podatkowe( Pit) za rok 2011-k.80-81

zaświadczenie o zatrudnieniu-k.87

umowy zlecenie-k.103-105

zeznanie podatkowe(Pit ) za rok 2012r.

zestawienie operacji na rachunku bankowym-k.128-160

zeznania J. P.-k.162

Sąd zważył, co następuje;

Powództwo z uwagi na brak uzasadnionych podstaw należało oddalić.

Wysuwane przez powoda żądanie zmiany wysokości bieżących świadczeń alimentacyjnych swoją podstawę prawną znajduje w treści art. 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964r.-Kodeks rodzinny i opiekuńczy(Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.-dalej ”k.r.o.”). Przepis ten stanowi, iż: » W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego «.

Celem analizy, czy przedmiotowa przesłanka- zmiany stosunków- miała miejsce, Sąd na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, poddał rozwadze sytuację materialną i osobistą strony powodowej oraz małoletnich pozwanych, jak również zmiany w nich zachodzące w okresie od ustalenia wysokości dotychczasowych świadczeń alimentacyjnych do czasu wyrokowania w niniejszej sprawie.

Zgodnie z przep.art. 135 § 1 k.r.o., zakres świadczeń każdego z rodziców wobec dziecka zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a nadto kształtowany jest wedle ich możliwości zarobkowych i majątkowych, przy czym obowiązany swój obowiązek alimentacyjny względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może częściowo lub w całości spełniać poprzez osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie dziecka (art. 135 § 2 k.r.o.).

Powód J. P. nie uczestniczy na co dzień w wychowaniu swoich małoletnich dzieci, co sprawia, iż winien on w większym materialnym zakresie wypełniać ciążący na nim obowiązek alimentacyjny.

Z uwagi, iż niniejsza sprawa dotyczyła obniżenia świadczenia alimentacyjnego, należało podkreślić, iż rozwadze Sądu podlegał jedynie stosunek usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych zdolności obowiązanego w tej części, co do której powód podniósł, że uległa ona zmianie. Przesądza to, iż wydatki uprawnionych do alimentacji, których wysokość, według twierdzeń strony powodowej, nie była podważana, pozostawały pod ochroną ustalenia z poprzedniej sprawy alimentacyjnej. Należy stwierdzić, iż potrzeby małoletnich S. P. (1) i S. P. (2) nie uległy istotnej zmianie. Pozwany, co należy jednoznacznie stwierdzić, nie kwestionował w zasadzie wysokości potrzeb swoich córek ani w drodze wywiedzenia środka odwoławczego od poprzedniego wyroku alimentacyjnego(rozwodowego) ani w drodze podnoszenia konkretnych, sprecyzowanych twierdzeń i przedkładania odpowiednich środków dowodowych w toku niniejszej sprawy. Przesłuchanie przedstawiciela ustawowego strony pozwanej przekonało Sąd, iż wysokość usprawiedliwionych potrzeb małoletnich jest dla stron bezsporna z wyjątkiem kosztów utrzymania małoletniej S. P. (2) w zakresie wiążącym z potrzebą zatrudnienia dla niej opiekunki. Okoliczność ta została przez powoda podniesiona już w treści pozwu. Ustosunkowując się do niej, należało odmówić jej racji, albowiem powód pominął, że charakter pracy M. P., a także wiek małoletniej, wymagają, aby korzystała ona jeszcze w niezbędnym zakresie z pieczy opiekunki w czasie choroby małoletniej pozwanej, bądź wyjazdów lub dodatkowych zajęć służbowych M. P.. Niewątpliwie wydatek ten, aczkolwiek w mniejszym wymiarze tj. ok.400 zł., jest wciąż uzasadnionym, gdyż pełnienie funkcji dyrektora placówki oświatowej pozwala uzyskiwać matce małoletnich wyższe wynagrodzenie, czym zaspokaja w większym stopniu ich potrzeby. Wiek małoletniej, jak wynika z doświadczenia życiowego, jest okresem, w który dzieci są podatne na zachorowania. Około 300-400 zł. wynosi koszt przedszkola małoletniej. W przybliżeniu więc łącznie ok. 700-800 zł., co odpowiada dotychczasowemu wynagrodzeniu, które uiszczane było opiekunce małoletniej. Ustalenie powyższej okoliczności pozwoliło przyjąć jako wiarygodne w tej części stanowisko przedstawiciela ustawowego małoletnich pozwanych, iż od czasu poprzedniej sprawy alimentacyjnej(rozwodowej), zakończonej wyrokiem zaocznym Sądu Okręgowego w Opolu, nie doszło w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletnich do zmian, które uzasadniałyby pogląd, iż z tego względu alimenty na ich rzecz powinny zostać obniżone. Ich potrzeby nie zmniejszyły się bowiem, zaś pozew o obniżenie alimentów, co trzeba z całą stanowczością podkreślić, nie służy kwestionowaniu wcześniejszego wyroku alimentacyjnego, lecz zmierza on do obniżenia alimentów z uwagi na zdarzenia, która zaistniały po jego wydaniu.

Z racji na powyższe względy, należało poddać rozwadze zmianę, która według powoda, zaistniała po stronie dłużnika alimentacyjnego w zakresie jego możliwości majątkowych i zarobkowych. Analizując sytuację materialną powoda, Sąd ustalił przede wszystkim, że uzyskiwał on w ostatnich latach wysokie dochody. Zgodzić trzeba się również z nim, że w 2012r. uległy one zmniejszeniu, co rzeczywiście obniżyło jego możliwości zarobkowe. Mylnie dłużnik alimentacyjny przyjmuje jednakowoż, że zmiana, która zaistniała, uzasadnia korektę wysokości świadczeń alimentacyjnych, które łoży on na utrzymanie swoich córek. Zaznajomienie się z dochodami powoda z ostatnich lat wskazuje, że w chwili wydania ostatniego wyroku alimentacyjnego wskazany w wyniku rozliczenia rocznego dochód miesięczny wyniósł ok. 6.512 zł. miesięcznie( Pit 2010r.) Co fakt w następnym roku jego dochody znacznie wzrosły( Pit 2011 powyżej 14.000 zł. ), lecz nie zmienia to faktu, że dochodem, z którym należy konfrontować obecny jego dochód w wysokości 5.600 zł.miesięcznie, jest dochód z 2010r. Nie sposób zaprzeczyć, iż jest to dochód o ok. 900 zł. miesięcznie wyższy niż aktualnie. Należało wobec tego odpowiedzieć na pytanie, czy różnica, która w tym czasie zaistniała, zasługuje na uwzględnienie z punktu widzenia żądania pozwu.

Poddając ocenie wydatki powoda, Sąd zauważył, że koszty ogrzewania nieruchomości, w której zamieszkuje są bardzo wysokie, w rozmiarze, który nie może zasługiwać na uwzględnienie. Okazuje się bowiem, że powód przeznacza na ten cel około 8.000 zł. rocznie, co w przypadku domu o powierzchni 130m 2 jest kwotą zawyżoną albo nieracjonalną. Sąd, co oczywiste, nie ma wątpliwości, że koszty ogrzewania nieruchomości, na której stoi budynek nie są niskie, lecz powód, chcąc optymalizować swoje wydatki, powinien rozważyć ogrzewanie tańszym materiałem grzewczym albo poczynić starania, aby ogrzewać tylko cześć nieruchomości do poziomu temperatury optymalnej. Nie wydaje się prawdopodobne, aby powód, zamieszkując sam, wykorzystywał z jednakową intensywnością wszystkie pomieszczenia, które znajdują się w tym budynku i zużywał w sezonie 20 kubików drzewa. Kierując się doświadczeniem życiowym oraz zasadami logicznego rozumowania, Sąd uznał za wiarygodne wydatki na ogrzewanie nieruchomości, gazowe do kwoty ok.5000 rocznie(ok.400 zł. miesięcznie), przyjmując, że w pozostałym zakresie, nie są one wiarygodne. Za usprawiedliwiony uznał Sąd wydatek w postaci podatku od nieruchomości-33 zł. miesięcznie, opłaty za pobór energii elektrycznej-100 zł.miesięcznie, wywóz śmieci, koszt wody i kanalizacji, łącznie ok. 550- 600. Rata kredytu w wysokości 750-800 zł. miesięcznie, winna zostać rozliczona w podziale majątku wspólnego. Uwzględniając zwykły, typowy koszt nabycia żywności, środków czystości, odzieży i obuwia, koszt utrzymania powoda to ok. 2.000 zł. miesięcznie. Nawet przyjmując za wiarygodne jego stanowisko, iż koszt jego utrzymania wynosi 2.500 zł. miesięcznie, co należy uznać za kwotę pozwalająca zaspokajać wszystkie potrzeby powoda na dobrym poziomie,, to koszt uiszczania alimentów w łącznej kwocie 1.900 zł. miesięcznie, nie wyczerpuje jego wszystkich bieżących dochodów. Sięgają one bowiem dopiero kwoty 4.400 zł. miesięcznie. Należy przy tym pamiętać, iż w 2011r. powód osiągnął znacznie wyższe dochody, mógł więc poczynić oszczędności.

W kontekście tych ustaleń, nie jest wiarygodne twierdzenie, na których oparł on swoje żądanie, a to znacznego pogorszenia się jego sytuacji finansowej. Pomimo zmniejszenia dochodu w stosunku do roku 2010 nadal jest on w stanie sprostać potrzebom alimentacyjnym swoich dzieci, tym bardziej, gdy również te potrzeby nie uległy zmniejszeniu. Powoływane przez powoda wydatki na rzecz małoletnich córek poniesione w przeszłości, nie mogą mieć wpływu na wysokość bieżących świadczeń alimentacyjnych. Również nie można zgodzić się z powodem, iż wszystkie wydatki, które czyni on na rzecz małoletnich córek są alimentami i mają wpływ na ich rozmiar. Trzeba jasno stwierdzić, iż alimenty służą pokrywaniu aktualnych potrzeb bytowych. Poza treścią obowiązku alimentacyjnego pozostają świadczenia wprawdzie życiowo przyjęte i życiowo celowe, ale niesłużące zaspokajaniu bieżących potrzeb uprawnionych np. prezenty, wyjazdy, które przewyższają zwykłe koszty wypoczynku. Powód nie może domagać się zatem obniżenia alimentów z powodu finansowania wyjazdów córki, czy byłej małżonki za granicę. Nieskuteczne okazały się w końcu zarzuty, które powód podniósł, a to znacznego polepszenia się sytuacji majątkowej M. P.. Jej dochody nie zmieniły się istotnie. Remont mieszkania, które matka małoletnich odziedziczyła został sfinansowany z kwoty kredytu, zaś samochód osobowy, który stanowi jej własność został również częściowo nabyty z kredytu, natomiast częściowo z pieniędzy pochodzących ze spadku. Powód nie wykazał, aby dochodu M. P. w chwili wyrokowania w poprzedniej sprawie były niższe niż obecnie.

Rozstrzygnięcie w pkt 2 uzasadnia art. 98 §1 ustawy z dnia 17 listopada 1964r.-Kodeks postępowania cywilnego(Dz. U. Nr 43, poz.296 ze zm.-dalej ”k.p.c.”).