Wyrok SR w Kędzierzynie Koźlu z 27 stycznia 2015 r. w sprawie o alimenty i roszczenia związane z urodzeniem dziecka.

Sygn. akt III RC 357/14

WYROK

Dnia 27 stycznia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Maciej Bainczyk

Protokolant st. sekr. sąd. Aneta Wcisło

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2015 r. w Kędzierzynie-Koźlu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. D. (1) i małoletniego A. D. (2) reprezentowanego przez A. D. (1)

przeciwko A. D.

o alimenty i roszczenia związane z urodzeniem dziecka

1.  zasądza od pozwanego A. D. na rzecz małoletniego powoda A. D. (2) ur. (...) tytułem alimentów za okres od dnia 29 października 2014 r. do dnia 26 stycznia 2015 r. kwotę 600 zł (sześćset złotych) oraz kwoty po 800 zł (osiemset złotych) miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniego powoda A. D. (1) do dnia 10-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 27 stycznia 2015 r.,

2.  zasądza od pozwanego A. D. na rzecz powódki A. D. (1) kwotę 3.000 zł (trzy tysiące złotych) wraz z ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty,

3.  w pozostałej części powództwo oddala,

4.  koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami wzajemnie znosi,

5.  odstępuje od obciążania strony powodowej kosztami postępowania, które w tej części poniesie Skarb Państwa,

6.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 680 zł (sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem należnej opłaty sądowej oraz 6 zł (sześć złotych) za klauzulę wykonalności,

7.  wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 357/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 października 2014 r. przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda A. D. (1) domagała się zasądzenia od pozwanego A. D. na rzecz małoletniego A. D. (2) kwoty 1.000 zł miesięcznie tytułem alimentów oraz wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 5.500 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z ciążą i porodem.

W uzasadnieniu żądania podano, że pozwany przez okres od września 2012 r. do stycznia 2014 r. pozostawał w związku z matką małoletniego powoda, z którego to związku pochodzi małoletni powód. Matka małoletniego powoda własnymi siłami i środkami przeprowadziła remont pokoju dla dziecka i wyposażyła go w nowe meble oraz niezbędne urządzenia, a pozwany akceptował ten stan i zobowiązał się do pokrycia kosztów remontu, które wyniosły 5.000 zł. Dodano, że w okresie ciąży matka małoletniego powoda korzystała z porad lekarza ginekologa i odbyła łącznie 10 wizyt płacąc za każdą wizytę 150 zł. Dotychczas pozwany nie pokrył w żadnym wymiarze kosztów wyprawki dla dziecka oraz kosztów, które poniosła matka powoda w okresie ciąży oraz po urodzeniu dziecka. Wskazano, że matka małoletniego pobiera zasiłek macierzyński w wysokości 2.800 zł miesięcznie, a pozwany zarabia kwotę ponad 10.000 zł miesięcznie. Podniesiono, że matka małoletniego wydaje na lekarstwa i żywność dla dziecka – 600 zł, na ubranka, pampersy, kosmetyki – około 600 zł, natomiast koszty utrzymania mieszkania przypadające na małoletniego wynoszą 350 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o jego oddalenie w całości. Zarzucił, że kwota 600 zł, jaką regularnie przekazuje matce małoletniego, jest wystarczająca na utrzymanie małoletniego powoda. Podniósł, że żądana przez A. D. (1) kwota 5.500 zł jest zawyżona i nieudokumentowana. Zaznaczył, że matka małoletniego powoda otrzymuje bardzo wysoki zasiłek macierzyński.

Na rozprawie w dniu 20 stycznia 2015 r. pozwany wystąpił z propozycją zawarcia ugody i zaproponował, że będzie uiszczał alimenty na rzecz małoletniego syna w kwocie po 700 zł miesięcznie oraz zwróci jego matce koszty wyprawki do wysokości 2.500 zł oraz że będzie co miesiąc przekazywał świadczenia rodzinne wypłacane w Niemczech w kwocie po 180 € od momentu jego przyznania, jednak do zawarcia ugody nie doszło.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni A. D. (3) pochodzi ze związku (...) i został uznany przez ojca. W okresie od września 2012 r. do stycznia 2014 r. A. D. i A. D. (1) pozostawali w związku partnerskim. Ponieważ ciąża A. D. (1) była zagrożona skorzystała ona z 10 prywatnych wizyt do lekarza ginekologa, a każda kosztowała 150 zł. Na przełomie stycznia i lutego 2014 r. A. D. i A. D. (1) rozstali się.

Małoletni powód urodził się w dniu (...) Na wydatki związane z pobytem w szpitalu (...) wydała około 150 zł, na którą to kwotę tą składały się koszty zakupu bielizny, kosmetyków i przyborów toaletowych.

Matka małoletniego w całości pokryła koszty „wyprawki” dla dziecka, które wyniosły łącznie około 2.880 zł. W szczególności kupiła ona wózek dziecięcy wraz z akcesoriami oraz fotelik samochodowy za łączną kwotę około 2.280 złotych, wanienkę, butelki do karmienia, smoczki, pościel, ręczniki, pieluchy, sterylizator za łączną kwotę około 200 zł. Na podstawową odzież dla małoletniego przeznaczyła około 200 zł. Przed urodzeniem się małoletniego A. D. (1) odnowiła pokój dla małoletniego na co wydała około 1.000 zł. Na kwotę tą składał sie koszt materiałów w wysokości około 600 zł oraz koszt robocizny w wysokości około 400 zł. W celu wyposażenia tego pokoju kupiła ona między innymi łóżeczko dla dziecka oraz komodę na ubrania za łączną kwotę około 800 zł.

Dowód:

- odpis zupełny aktu urodzenia małoletniego – k. 8,

- kopia rachunków faktur i przelewów – k. 10-17,

Małoletni powód A. D. (3) ukończył 10 miesięcy i pozostaje pod bezpośrednią opieką matki. Jest dzieckiem zdrowym, a jego koszty utrzymania kształtują sie na poziomie około 1.200 zł miesięcznie. Na kwotę tą składają się miesięczne koszty wyżywienia – 400 zł oraz koszty zakupu: odzieży i obuwia – 150 zł, lekarstw (w tym wizyty lekarskie) – 100 zł, kosmetyków i środków higieny – 100 zł, pieluch – 100 zł, zabawek – 50 zł. Poza szczepieniami refundowanymi przez NFZ, małoletni był szczepiony prywatnie, a dotychczasowy koszt szczepienia wyniósł łącznie 470 zł.

Matka małoletniego powoda A. D. (1) ma 34 lata i z zawodu jest przedstawicielem handlowym. Od marca 2014 r. pobiera zasiłek macierzyński w kwocie 2.800 zł netto miesięcznie, a świadczenie to będzie jej przysługiwało do marca 2015 r. Mieszka ona wraz z małoletnim synem w mieszkaniu należącym do jej ojca, gdzie miesięcznie płaci 390 zł tytułem czynszu, 120 – 150 zł za internet, telefon i telewizję oraz 130 zł za prąd. Co drugi miesiąc za gaz płaci 120 zł. Posiada ona samochód osobowy marki M. z 1999 r.

Dowód:

- zaświadczenie o dochodach – k. 77,

- kopia rachunków, faktur i przelewów – k. 18-39,

- faktura za wydatki na małoletniego – k. 86,

- zaświadczenie lekarskie – k. 14,

- zeznania powódki A. D. (1) – k. 89-90,

Pozwany A. D. ma 27 lat i pracuje w fabryce samochodów (...) w Niemczech, zarabiając około 1.900 € netto miesięcznie. Mieszka w Niemczech, gdzie wynajmuje pokój w domu jednorodzinnym. Do pracy dojeżdża autobusem na co wydaje miesięcznie około 30 €. Miesięcznie płaci 290 € za czynsz, 30 € za internet, 45 € za prąd, 30 € za wodę, a na wyżywienie wydaje 400 €. Od września 2014 r. uczestniczy w półrocznym kursie języka niemieckiego, gdzie miesięczna opłata wynosi 150 €. Pozwany dwa razy w miesiącu przyjeżdża do Polski, a taka podróż do Polski i z powrotem kosztuje od 50 do 100 €. W Polsce na swoje utrzymanie przeznacza od 200 do 300 zł, a dodatkowo opłaca rachunki za prąd w domu siostry, które, w zależności od pory roku wynoszą od 18 do 230 zł. Spłaca on kredyt ratami miesięcznymi w wysokości 100 €. Pozwany poza małoletnim powodem nie ma nikogo na utrzymaniu i stara się on utrzymywać systematyczny kontakt z synem. Dobrowolnie łoży on na utrzymanie małoletniego kwoty 600 zł miesięcznie, z tym, że w czerwcu przekazał na rzecz małoletniego kwotę 700 zł, a w lipcu - 650 zł. Dołożył się on do kosztów szczepienia małoletniego kwotą 200 zł i kupuje zabawki na co wydaje od 60 do 120 zł miesięcznie. Wystąpił on o przyznanie niemieckiego świadczenia rodzinnego - tzw. „kindergeld” – a procedura jest w toku.

Dowód:

- zaświadczenie o dochodach – k. 78,

- umowa o dostarczanie energii wraz rachunkami i rozliczeniem – k. 57-76, 87,

- zeznania pozwanego A. D. – k. 90.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo o alimenty i w przedmiocie zwrotu wydatków związanych z ciążą i porodem oraz wyprawki dla małoletniego dziecka zasługiwało na uwzględnienie w części.

Podstawą żądania roszczenia zasądzenia alimentów od pozwanego A. D. na rzecz małoletniego powoda A. D. (2) był przepis art. 133 § 1 k.r.o. który mówi, iż rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania oraz przepis art. 135 § 1 k.r.o., zgodnie z którym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

W niniejszej sprawie bezspornym jest fakt, iż powód jest osobą małoletnią i chociażby z uwagi na swój wiek nie jest w stanie jeszcze utrzymać się samodzielnie oraz nie posiada majątku, z którego dochody pozwalałby na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Pozwany nie kwestionował zresztą swojego obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego syna co do zasady, natomiast nie zgadzał się z wysokością świadczenia dochodzonego przez matkę małoletniego, uznając je za wygórowane. Stąd też przedmiotem postępowania było ustalenie poziomu usprawiedliwionych małoletniego i dostosowanie rozmiaru obowiązku alimentacyjnego pozwanego do jego możliwości.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że małoletni powód ma niecały rok. Nie choruje przewlekle i nie wymaga szczególnej diety. Rozwija się prawidłowo i pozostaje pod opieką matki.

Ustalając koszty utrzymania małoletniego sąd opierał się w głównej mierze na zasadach doświadczenia życiowego i posiłkował przedłożonymi rachunkami, paragonami i fakturami na wydatki na małoletniego. Należy zaznaczyć, że strona powodowa przedłożyła jedynie kopię wyżej wymienionych dokumentów. W toku postępowania pozwany zażądał przedłożenia ich oryginałów, czego jednak strona powodowa nie uczyniła. Dlatego też sąd podszedł do oceny przedmiotowych dowodów z dużą ostrożnością, przy czym, w ocenie sądu, przedłożone kopie paragonów, rachunków i faktur mogą stanowić wartościowy materiał dowodowy. Po pierwsze, dokumenty te nie zostały wystawione przez strony, lecz przez osoby trzecie, które nie są zainteresowane wynikiem niniejszego postępowania. Po drugie, zostały one wystawione na kilka dni przed porodem, a także już po urodzeniu się małoletniego powoda. Paragony i rachunki sprzed daty porodu zostały wystawione za przedmioty niezbędne matce małoletniego powoda w szpitalu, między innymi tj. zestaw kosmetyczny, pieluszki, majtki wielorazowe siateczkowe oraz za rzeczy stanowiące części wyprawki dla małoletniego, takie jak wózek i akcesoria do niego. Natomiast paragony, rachunki i faktury wystawione po dacie porodu potwierdzają między innymi zakup artykułów spożywczych dla małoletniego, pieluch, kosmetyków dla dzieci, lekarstw, wanienki, materaca, pościeli i innych rzeczy dla dzieci. Po trzecie, paragony, rachunki i faktury kwestionowane przez pozwanego nie opiewają na przesadnie wysokie kwoty, które przewyższałyby koszty utrzymania dziecka w wieku małoletniego powoda. W związku z powyższym, sąd dał wiarę kopiom paragonów, rachunków i faktur przedłożonych przez stronę powodową, lecz jednocześnie jedynie posiłkował się nimi w toku ustalania stanu faktycznego.

Odnosząc się do kosztów utrzymania małoletniego powoda, w szczególności uwzględniając zasady doświadczenia życiowego oraz mając na uwadze poziom życia rodziców dziecka i potrzeby w zakresie wyżywienia (400 zł), potrzeby w zakresie zakupu obuwia i odzieży (150 zł), środków czystości i pielęgnacji (100 zł), zakupu witamin, lekarstw oraz wizyt lekarskich (150 zł), zabawek (50 zł) sąd uznał, że usprawiedliwiony całkowity koszt utrzymania małoletniego powoda, w tym koszt utrzymania mieszkania przypadający na małoletniego (290 zł), kształtuje się na poziomie rzędu 1.200 zł miesięcznie, przy czym, ustalając wysokość kosztów utrzymania się małoletniego, sąd miał na względzie standard i poziom życia jego rodziców – zgodnie z zasadną równej stopy życiowej dziecka i rodzica. Zaznaczyć należało w tym miejscu, że sytuacja finansowa pozwanego jest korzystna. Poza małoletnim powodem nie ma nikogo na utrzymaniu, a obecnie pracuje na terenie Niemiec w fabryce samochodów (...), osiągając miesięczny dochód rzędu 1.900 € netto miesięcznie (co odpowiada kwocie 8.018 zł – przy średnim kursie waluty europejskiej na dzień 27 stycznia 2015 r. wynoszącym 4,22 zł). Za dojazdy do pracy płaci 30 € (126 złotych) miesięcznie, wynajęcie pokoju kosztuje 395 € (1.667 złotych) miesięcznie, a wyżywienie przeznacza - 400 € (1.688 złotych) miesięcznie. Ponadto pozwany spłaca kredyt ratami miesięcznymi w wysokości około 100 € (422 złote). Co najmniej dwa razy w miesiącu przyjeżdża do Polski, co kosztuje go najwyżej 200 € euro (844 złote) miesięcznie. W Polsce utrzymuje on dom należący do jego siostry opłaca rachunki za energię elektryczną, które, w zależności od pory roku, wynoszą od 18 do 230 zł. W Polsce na swoje utrzymanie wydaje około 300 zł. W czasie pobytu w Polsce stara się on spotkać z synem, a podczas spotkania wręcza małoletniemu prezent o wartości co najmniej 50 zł. Pozwany dobrowolnie łoży na utrzymanie małoletniego po 600 zł miesięcznie. Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że, ustalając koszty utrzymania pozwanego, sąd nie wziął pod uwagę wydatków pozwanego na kurs językowy, albowiem nie mają one charakteru stałego. Podsumowując, łączne stałe miesięczne wydatki pozwanego wynoszą około 5.900 zł, wobec czego do jego swobodnej dyspozycji pozostaje kwota co najmniej rzędu 2.100 zł miesięcznie. Z kolei z analizy sytuacji majątkowej matki małoletniego powoda wynika, że jest lepsza od przeciętnej. Mieszka ona z małoletnim powodem w mieszkaniu należącym do jej ojca, a miesięcznie na utrzymanie tego mieszkania wydaje około 700 zł. Pobiera ona zasiłek macierzyński w wysokości 2.800 zł netto i poza małoletnim powodem nie ma nikogo na utrzymaniu. Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki, z których wynika, że korzysta ona z pomocy finansowej swoich rodziców, albowiem kwota, która miesięcznie pozostaje do jej dyspozycji, pozwala na zaspokojenie jej potrzeb oraz w przeważającej części - potrzeb małoletniego powoda.

Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że udział pozwanego A. D. w kosztach utrzymania małoletniego powoda A. D. (2) powinien kształtować się w kwocie 800 zł miesięcznie tytułem alimentów (co stanowi około 66 % usprawiedliwionych potrzeb małoletniego), począwszy od daty wydania wyroku czyli od dnia 27 stycznia 2015 r. Jednocześnie, za okres od dnia wniesienia powództwa do dnia wyrokowania sąd zasądził od pozwanego alimenty w wysokości po 200 zł miesięcznie (łącznie 600 zł za 3 miesiące), celem wyrównania należnych świadczeń do kwot po 800 zł miesięczne, z uwzględnieniem już wypłaconych przez pozwanego sum po 600 zł miesięcznie. Wskazać należy, że w ocenie sądu matka małoletniego powoda w sposób należyty wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, między innymi poprzez osobiste starania o jego wychowanie i świadczenie czynności opiekuńczych (art. 135 § 2 k.r.o.), dlatego też w mniejszym zakresie niż pozwany powinna finansować koszty utrzymania małoletniego w pieniądzu, a poza tym jej obecne dochody są wielokrotnie niższe od dochodów pozwanego. Zaś deklaracja pozwanego o zamiarze przekazywania na rzecz dziecka świadczenia „kindergeld” – wobec braku informacji o przyznaniu takiej pomocy rodzinnej w Niemczech – nie mogła mieć znaczenia dla ustalenia kwoty należnych świadczeń.

W związku z powyższym, uznając, iż powództwo o zasądzenie alimentów zasługuje na uwzględnienie częściowo, sąd, na podstawie art. 133 k.r.o. w związku z art. 135 k.r.o., orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku. W pozostałym zakresie powództwo oddalono jako nadmiernie wygórowane i nie znajdujące odzwierciedlenia w zebranym materialne dowodowym niniejszej sprawy.

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda poza alimentami domagała się również zasądzenia od pozwanego na jej rzecz poniesionych przez nią kosztów związanych z ciąża i porodem. W tym zakresie jej roszczenie znajduje podstawę art. 141 § 1 k.r.o. według którego ojciec nie będący mężem matki zobowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu.

W przedmiotowej sprawie, biorąc pod uwagę zgromadzony materiał dowodowy, w szczególności zasady doświadczenia życiowego oraz przedłożone rachunki i faktury, koszt tzw. „wyprawki” dla małoletniego powoda kształtował się na poziomie około 2.880 zł, na co składał się: koszt zakupu wózka dla dziecka i akcesoriów do niego w kwocie 2.280 zł oraz koszt zakupu podstawowych przedmiotów potrzebnych w opiece nad dzieckiem w kwocie 200 zł oraz koszt zakupu pierwszej odzieży dla małoletniego w kwocie 200 zł. Sąd uznał, że zwrotowi powinna podlegać również kwota przeznaczona przez matkę małoletniego powoda na odnowienie pokoju dla małoletniego oraz wyposażenia go w niezbędne meble, tj. łóżeczko i komodę. Kwota ta wyniosła łącznie 1.800 zł. W szczególności sąd przyjął, że koszty „robocizny” polegającej na położeniu w pokoju dla dziecka tynku i pomalowania ścian nie powinien przekraczać kwoty 400 zł. Zdaniem Sądu, wskazana przez matkę małoletniego powoda kwota 5.000 zł jaką miała ona przeznaczyć na remont pokoju dla małoletniego jest rażąco za wysoka. Do wydatków związanych z ciążą i porodem Sąd zaliczył również koszty wizyt u lekarza ginekologa jakie poniosła matka małoletniego powoda, a także koszty zakupu przedmiotów potrzebnych jej w czasie porodu oraz zaraz po nim. Koszt wizyt lekarskich wyniósł łącznie 1.500 zł, bowiem wizyt tych było 10, a każda z nich kosztowała 150 zł. Pozwany wiedział, że korzysta on z prywatnych wizyt lekarskich i nie sprzeciwiał się temu, zatem brak akceptacji tych wydatków wyrażany w trakcie postępowania, nie został uwzględniony. Wprawdzie, jak wynika z jego zeznań, dopytywał się on jej czy nie może korzystać z wizyt refundowanych przez NFZ, lecz korzystanie z wizyt prywatnych podyktowane było tym, że ciąża była zagrożona. Z kolei, na rzeczy związane z pobytem w szpitalu w czasie porodu matka małoletniego powoda wydała łącznie 150 zł.

W sumie wydatki związane z ciąża i porodem jakie poniosła wyłącznie matka małoletniego powoda wyniosły około 6.130 zł. Sąd nie uwzględnił w tej kwocie kosztów zakupu drugiego, tańszego wózka, gdyż w ocenie sądu wydatek ten był zbędny, skoro matka małoletniego powoda dysponowała wózkiem dużo droższym, a zatem – prawdopodobnie lepszym. Nie wzięte pod uwagę zostały również koszty wyżywienia matki małoletniego powoda, które wynikały z konieczności karmienia dziecka piersią, bowiem nie były ona uzasadnione żadnymi nadzwyczajnymi okolicznościami, a wykazywaną kwotę należało uznać za nadzwyczaj wysoką.

W ocenie sądu, mając na uwadze powyższe, zasadnym było obciążenie pozwanego obowiązkiem zwrotu kwoty 3.000 złotych, jak orzeczono w punkcie II sentencji wyroku, co odpowiada połowie poniesionych i uzasadnionych wydatków. Zasądzając powyższą kwotę sąd nie uwzględnił przekazanej matce małoletniego powoda we wrześniu 2013 r. przez pozwanego kwoty 1.000 zł. A. D. (1) przyznała, że otrzymała od pozwanego kwotę we wskazanej wysokości. W tej dacie matka małoletniego oraz pozwany pozostawali w związku i trudno jest się zgodzić z twierdzeniami pozwanego, że przedmiotowa kwota została przekazana na potrzeby dziecka, ponieważ A. D. (1) była dopiero w 4 miesiącu ciąży, więc nie było jeszcze wydatków związanych z utrzymaniem małoletniego. Również ciąża A. D. (1) nie generowała wówczas tak wysokich kosztów.

O kosztach zastępstwa procesowego w punkcie IV sentencji wyroku, orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., stosownie do wyniku rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy i przy uwzględnieniu poniesionych przez strony kosztów.

Na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 13 i 18 oraz art. 77 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2012 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd obciążył pozwanego opłatą sądową w wysokości 680 zł, w tym opłatą kancelaryjną za stwierdzenie wykonalności w kwocie 6 zł.