Wyrok SR w Głubczycach z 22 stycznia 2016 r. w sprawie o podwyższenie alimentów.

Sygn. akt III RC 16/15

WYROK

Dnia 22 stycznia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Głubczycach, III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Daria Dusanowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Mikler

po rozpoznaniu w dniach 04 grudnia 2014 r., 27 sierpnia 2015 r. i 22 stycznia 2016 r. w G.

na rozprawie sprawy

z powództwa A. Z. (1)

przeciwko A. Z. (2)

o podwyższenie alimentów

1.  Oddala powództwo,

2.  Odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu,

3.  Nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt III RC 16/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 08 października 2014 r. powód A. Z. (1) wniósł o podwyższenie alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt III RC 647/12 z kwoty 400,00 zł do kwoty 1.000,00 zł miesięcznie.

W uzasadnienie wskazano, iż powód jest uczniem Liceum Ogólnokształcącego o profilu mundurowym w Zespole Szkół (...) w G., umundurowanie kosztowało 700,00 zł, zaś wyprawka szkolna 600,00 zł. Powód wskazał, iż planuje aplikować na Akademię (...) we W., wobec czego zachodzi konieczność pobierania korepetycji z przedmiotów maturalnych, których miesięczny koszt to kwota 320,00 zł. Ponadto wskazano, iż powód pragnie rozwijać się artystycznie – jest w zespole (...). F., wyjeżdża na zgrupowania teatralno – muzyczne, udziela się również jako wolontariusz w akcji „Podziel się posiłkiem”.

W odpowiedzi na pozew pozwany A. Z. (2) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, iż żądanie jest bezpodstawne, albowiem w 2013 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu podwyższył alimenty do kwoty 400,00 zł miesięcznie i od tego czasu nie zmieniła się sytuacja materialna powoda, zaś zmieniła się sytuacja materialna pozwanego. Pozwany podniósł, iż w związku ze zniesieniem współwłasności pomiędzy matką powoda, a pozwanym, pozwanemu przyznana została nieruchomość położona we W. z obowiązkiem spłaty w kwocie 222.649,75 zł. Nadto pozwany od 08 maja 2013 r. został zobowiązany do uiszczania alimentów na rzecz małoletniej A. Z. (3) – pochodzącej ze związku z G. Z. w kwocie 450,00 zł. Miesięczne zarobki pozwanego, po ściągnięciu alimentów na rzecz powoda, wynoszą 1.964,24 zł, zaś koszty utrzymania oscylują na poziomie 2.157,82 zł.

Na rozprawie z dnia 04 grudnia 2014 r. powód podtrzymał powództwo precyzując, iż podwyższenia alimentów domaga się od dnia 01 listopada 2014 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. akt III RC 647/12 Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu zasądził od pozwanego A. Z. (2) alimenty na rzecz małoletniego powoda A. Z. (1) w wysokości po 400,00 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki małoletniego powoda T. Z. do dnia 15 – tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności poszczególnych rat, począwszy od dnia 17 lipca 2012 r., a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 21 października 2003 r. sygn. akt XIII RC 49/04 w wysokości po 300,00 zł miesięcznie.

dowód: wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej we Wrocławiu karta 4 akt

W dacie wydania przedmiotowego orzeczenia A. Z. (1) był małoletni, miał 16 lat, był uczniem Gimnazjum, nie posiadał żadnego majątku ani oszczędności. Przedstawicielka ustawowa małoletniego T. Z. prowadziła własną działalność gospodarczą w zakresie handlu odzieżą, osiągając z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości około 2.000,00 zł miesięcznie. W 2011 r. T. Z. otrzymała kwotę 220.000,00 zł tytułem spłaty w wyniku podziału majątku wspólnego, za którą to kwotę zakupiła dom w G., wraz z hektarem pola, który oddany jest w użytkowanie sąsiadom oraz dokonała spłaty swoich wcześniejszych zobowiązań.

Pozwany A. Z. (2) w dacie wydania poprzedniego orzeczenia zatrudniony był za wynagrodzeniem w wysokości około 2.400,00 zł brutto miesięcznie. Mieszkał w domu położonym we W. przy ul. (...). Gospodarstwo domowe prowadził z żoną G. Z., która pracowała dorywczo uzyskując wynagrodzenie w kwocie około 1.000,00 zł miesięcznie. Z tego związku pozwany posiada córkę A., która wówczas miała 6 lat. Pozwany miał zobowiązania kredytowe w kwocie 1722,00 zł miesięcznie z tytułu spłaty rat kredytu zaciągniętego na spłatę T. Z., ponosił również koszty związane z utrzymaniem swojej nieruchomości.

dowód: dokumenty znajdującego się w aktach sprawy SR dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu sygn. akt III RC 647/12

Obecnie A. Z. (1) ma 19 lat, jest uczniem III klasy o profilu mundurowym Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół (...) w G., nauka w szkole odbywa się w systemie dziennym, jest bezpłatna, planowany termin ukończenia nauki to kwiecień 2016 r. Powód osiąga dostateczne wyniki w nauce, w tym roku szkolnym nie przystępuje do matury, nie ma sprecyzowanych planów na przyszłość odnośnie dalszej edukacji, chciałby podjąć pracę w Policji. A. Z. (1) z uwagi na zagrożenie oceną niedostateczną z matematyki pobierał korepetycje z tego przedmiotu. Korepetycji z innych przedmiotów nie pobierał.

Rozpoczynając naukę w Liceum powód zobowiązany był zakupić dwa mundury oraz akcesoria do mundurów, czego łączny koszt wyniósł około 1.000,00 zł. W kolejnych latach edukacji zachodziła jedynie konieczność dokupienia poszczególnych akcesoriów w kwocie około 50,00 zł oraz konieczność zakupu książek. Do szkoły pozwany obecnie dojeżdża własnym samochodem marki F. (...) rok produkcji 1998, który otrzymał w prezencie od matki i ojczyma, wcześniej dojeżdżał do szkoły skuterem lub z mamą. A. Z. (1) nie podejmuje żadnego zatrudnienia, mieszka z matką oraz ojczymem w domu jednorodzinnym stanowiącym własność jego matki. A. Z. (1) jest zdrowy.

Matka powoda T. Z. w dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą osiągają z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie około 2.000,00 zł miesięcznie, ojczym od 3 tygodni pracuje za granicą.

dowód: zaświadczenia ze szkoły karta 70, 215 akt,

zeznania powoda A. Z. (1) karta 267-268 akt (00:14:51 nagrania),

zaświadczenia karta 214 akt,

kopia świadectwa szkolnego karta 216 akt

Pozwany A. Z. (4) nadal zatrudniony jest w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej we W. na czas nieokreślony, jego aktualne wynagrodzenie wynosi średnio 1.964,24 zł netto. Pozwany wciąż jest właścicielem nieruchomości położonej we W. przy ul. (...). Gospodarstwo domowe prowadzi żoną O. H., z którą 22 sierpnia 2013 r. zawarł związek małżeński oraz jej córką. Żona pozwanego pracuje dorywczo, osiągając z tego tytułu dochód w kwocie około 500,00 zł miesięcznie, córka jego żony została przyjęta na studia, pobiera stypendium szkoleniowe w wysokości 150,00 zł miesięcznie.

Jeden pokój wraz z kuchnią o powierzchni 16 m 2 pozwany wynajmuje swojemu znajomemu S. R., z tego tytułu oraz z tytułu zużytych mediów w/w uiszcza pozwanemu kwotę 400,00 zł miesięcznie. Inne pokoje w w/w nieruchomości nie są wynajmowane.

Wyrokiem z dnia 08 maja 2013 r. sygn. akt XIII RC 690/12 Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądził od pozwanego A. Z. (2) tytułem alimentów na rzecz A. Z. (3) kwotę po 450,00 zł miesięcznie.

Pozwany ponosi koszty utrzymania domu we W. przy ul. (...) w kwocie około 560,00 zł miesięcznie, w dalszym ciągu spłaca kredyt hipoteczny zaciągnięty w 2011 r. w kwocie 241.114,87 zł, aktualnie posiada zadłużenie z tytułu podatku od nieruchomości oraz wywozu nieczystości.

Pozwany cierpi na nadciśnienie tętnicze oraz zwyrodnienie kręgosłupa.

dowód: postanowienie SO we Wrocławiu karta 29

zaświadczenie o zarobkach karta 49-50 akt

wyrok SO we Wrocławiu karta 33-34 akt,

kopia odpisu skróconego aktu małżeństwa karta 35 akt,

decyzja Wojewody (...) z dnia 23 października 2014 r. karta 36 akt,

umowa kredytu karta 37 akt,

haromonogram spłat karta 38 akt

tytuł wykonawczy karta 39-40, 258 akt,

pismo z dnia 03 listopada 2014 r. karta 41 akt,

faktury karta 42-46 akt,

wezwania do zapłaty karta 47-48 akt,

zaświadczenie lekarskie karta 51 akt,

zeznania świadka S. R. karta 164 akt

zeznania pozwanego A. Z. (2) karta 166 akt,

zaświadczenia lekarskie wraz z receptami karta 183 – 190, 259 - 260 akt,

zaświadczenie z dnia 10 marca 2015 r. karta 192 akt,

zeznania świadka E. M. karta 237 akt (00:02:19 nagrania)

zeznania świadka M. K. karta 243 akt (00:02:12 nagrania)

decyzja o przyjęciu na studnia karta 256 akt,

zawiadomienie o zajęciu wierzytelności karta 257 akt,

Pozwany nie utrzymuje żadnych kontaktów z synem, ostatni raz widział powoda w 2005 r. w związku ze sprawą sądową o podział majątku. Poza orzeczonymi alimentami nie przyczynia się w inny sposób do zaspokajania jego potrzeb, nie czyni mu żadnych prezentów.

dowód: zeznania pozwanego A. Z. (2) karta 166 -167 akt,

zeznania powoda A. Z. (1) karta 267-268 akt

zeznania świadka M. W. karta 165-166 akt

Sąd zważył co następuje :

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się m.in. istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji oraz istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na wskazanym przepisie wymaga, po pierwsze, porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu, po drugie zaś oznacza, że upływ czasu, jaki nastąpił od daty ostatniego wyroku alimentacyjnego do daty orzekania o podwyższeniu alimentów sam w sobie nie może jeszcze przemawiać za zasadnością powództwa; na stronie ciąży wówczas obowiązek wykazania, że zmiany takie nastąpiły stosownie do ogólnej reguły dowodowej (zob. K. P. (red.): Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Wydawnictwo (...)). Powództwo o zmianę orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego nie może zmierzać do weryfikacji prawomocnego orzeczenia sądu dotyczącego tego obowiązku, skoro podstawą takiego powództwa może być tylko późniejsza zmiana stosunków (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27.02.1981r., III CRN 21/81, OSNCP 1981/11/217; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.07.1999r., I CKN 687/98, LEX nr 503167).

W myśl zaś art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Przepis art. 135 § 1 k.r.o. stanowi natomiast, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (§ 2).

W okolicznościach niniejszej sprawy żądanie A. Z. (1) w przedmiocie podwyższenia alimentów od pozwanego z kwoty 400,00 zł. do kwoty 1.000,00 zł miesięcznie, w ocenie Sądu, nie zasługuje na uwzględnienie.

Po pierwsze zważyć bowiem należy, że od daty uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 25 stycznia 2013 r., sygn. akt III RC 647/12, co nastąpiło z dniem 16 lutego 2013 r., a złożeniem przez powoda niniejszego powództwa o podwyższenie alimentów minął rok i 7 miesięcy, a żądanie pozwu dotyczy podwyższenia uprzednio orzeczonych alimentów o 150%.

Oczywistym jest, iż rozpoczęcie nauki w Liceum wymaga zakupu książek, zeszytów, przyborów do szkoły itp. Nie oznacza to jednakże, iż z każdym nowym rokiem szkolnym istnieją podstawy do wystąpienia z powództwem, o którym mowa w art. 138 k.r.o., powołując się jedynie na tego rodzaju okoliczności. Alimenty zasądzane przez Sąd są bowiem nie tylko alimentami wymagalnymi w dacie orzekania o nich, ale też alimentami na przyszłość, uwzględniającymi typowe wydatki, które pojawią się w przyszłości. Dopiero zaś istotna zmiana stosunków może stanowić podstawę do zmiany orzeczenia w tym zakresie. W ocenie Sądu, po stronie powoda nie nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby podwyższenie alimentów. Otóż w dacie poprzedniego orzeczenia powód był małoletni, miał 16 lat i kończył naukę w Gimnazjum, aktualnie zaś A. Z. (1) ma 19 lat i kończy naukę w Liceum. Wprawdzie faktycznie w związku z rozpoczęciem nauki w Liceum powstała konieczność poniesienia dodatkowych kosztów z tytułu zakupu umundurowania, jednakże wydatek ten miał charakter jednorazowy w toku trzyletniego okresu nauki, zaś konieczności ponoszenia innych dodatkowych wydatków uzasadniających podwyższenie alimentów aż o 150% powód w żaden sposób nie wykazał. W szczególności nie znalazła potwierdzenia podnoszona w pozwie konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów z tytułu pobierania korepetycji z przedmiotów maturalnych, celem podnoszenia wiedzy w związku z planami dalszej edukacji w Akademii (...) we W.. Otóż z zeznań samego powoda wynika, iż w tym roku nie zamierza on w ogóle przystępować do matury i osiąga zaledwie dostateczne wyniki w nauce. Faktycznie A. Z. (1) pobierał korepetycje z matematyki, jednakże wiązało się to z zagrożeniem oceną niedostateczną i brakiem promocji do kolejnej klasy. Korepetycje te zresztą przyniosły nieznaczne efekty, albowiem powód otrzymuje z matematyki oceny mierne. W okolicznościach sprawy, uwzględniając stopę życiową osób zobowiązanych do alimentacji, za zwiększone potrzeby nie sposób było również uznać kosztów paliwa ponoszonych przez powoda celem dojazdu do szkoły własnym samochodem.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, iż powód obecnie jest osobą pełnoletnią, co oczywiste samo w sobie nie czyni żądania podwyższenia alimentów bezzasadnym, jednakże w ocenie Sądu wymaga poczynienia dodatkowych ustaleń w zakresie zasadności dalszego rozbudowywania obowiązku alimentacyjnego rodzica względem pełnoletniego dziecka. Z chwilą osiągnięcia pełnoletności wygasa bowiem władza rodzicielska względem dziecka, pełnoletniego dziecka rodzice już nie wychowują, ani też nim nie kierują. Obowiązek alimentacyjny rodziców kończy się z momentem, w którym dziecko – z reguły po uzyskaniu wykształcenia i przygotowania do określonego zawodu – jest w stanie utrzymać się samodzielnie. A. Z. (1) w kwietniu tego roku kończy naukę w Liceum Ogólnokształcącym, ze względu na wyniki w nauce w tym roku nie przystępuje do matury, nie ma sprecyzowanych planów co do dalszej edukacji, wręcz przeciwnie podczas swoich zeznań wskazywał na chęć podjęcia pracy w Policji.

W ocenie Sądu nie zmieniła się także w sposób istotny sytuacja osób zobowiązanych do alimentacji. Matka powoda T. Z. w dalszym ciągu utrzymuje się z prowadzonej działalności gospodarczej, której dochody kształtują się na zbliżonym poziomie co w dacie wydania poprzedniego orzeczenia. Nie ulegał zmianie również jej sytuacja mieszkaniowa ani życiowa, nie ma dodatkowych osób względem której ciążyłby na niej obowiązek alimentacyjny.

Wbrew twierdzeniom pozwanego A. Z. (2) nie nastąpiła również istotna zmiana stosunków po jego stronie, polegająca na pogorszeniu jego możliwości majątkowych i zarobkowych. Podkreślenia wymaga, iż od 1991 r. do chwili obecnej pozwany zatrudniony jest w Regionalnym Zarządzie Gospodarki Wodnej we W., za wynagrodzeniem, które od 2013 r. nie uległo zasadniczym zmianom, wciąż też jest właścicielem nieruchomości położonej we W. przy ul. (...), ponosząc koszty związane z utrzymaniem tejże nieruchomości. Zdaniem Sądu o pogorszeniu sytuacji majątkowej pozwanego nie świadczy fakt spłaty zobowiązania kredytowego, albowiem przedmiotowy kredyt zaciągnięty został już w roku 2011, a zatem zobowiązanie to istniało już także dacie orzekania przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt III RC 647/12. W ocenie Sądu nie stanowi istotnej zmiany okoliczności zasądzenie wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 08 maja 2013 r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 690/12 od pozwanego alimentów na rzecz A. Z. (3) w kwocie po 450,00 zł miesięcznie, albowiem w dacie wydania poprzedniego orzeczenia na pozwanym ciążył już obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej córki A. Z. (3), która wówczas razem z nim mieszkała. Pozwany nie wykazał aby stan jego zdrowia pogarszał jego sytuację majątkową i zarobkową, zwłaszcza iż problemy zdrowotne zgłaszał także i w poprzednim postepowaniu o podwyższenie alimentów.

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, że w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, brak jest podstaw do twierdzenia, iż wystąpiła w niniejszej sprawie istotna zmiana stosunków w zakresie usprawiedliwionych potrzeb powoda, czy też możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, stąd Sąd uznał powództwo za nieuzasadnione.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu uzasadnia brzmienia art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Uwzględniając charakter niniejszej sprawy – sprawa o podwyższenie alimentów, relacje pomiędzy stronami, wiek oraz sytuację majątkową i życiową powoda, w ocenie Sądu zaistniały szczególne przesłanki do zastosowania zasady słuszności poprzez odstąpienie od obciążenia powoda kosztami procesu.

Mając na względzie powołane okoliczności, na podstawie wskazanych przepisów, orzeczono jak w sentencji wyroku.