Wyrok SR w Strzelcach Opolskich z 10 maja 2013 r. w sprawie o alimenty.

Sygn. akt IIIRC 282/12

WYROK

Dnia 10 maja 2013 roku

Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodnicząca SSR Agnieszka Czajkowska

Protokolant Marta Stańczak

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2013 roku w Strzelcach Opolskich

sprawy z powództwa małol. J. N. (1) dział. przez matkę J. N. (2)

przeciwko J. N. (3)

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego J. N. (3) na rzecz małoletniej córki J. N. (1), tytułem alimentów, kwotę po 500zł (pięćset złotych ) miesięcznie, płatną z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka J. N. (2), poczynając od dnia 14.09.2012 roku;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego J. N. (3) na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich, kwotę 300 zł (trzysta złotych ) tytułem opłaty sądowej oraz 6zł (sześć zł ) tytułem opłaty kancelaryjnej;

IV.  w pozostałym zakresie koszty postępowania między stronami wzajemnie znosi;

V.  wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka J. N. (1) reprezentowana przez matkę J. N. (2) wniosła w dniu 14.09.2012 r. o zasądzenie na jej rzecz od ojca J. N. (3) alimentów w kwocie po 1.200 zł miesięcznie płatnych z góry do rąk matki, do dnia 15 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat, poczynając od miesiąca kwietnia 2012 roku.

W uzasadnieniu pozwu podano, że J. i J. N. (3) są małżeństwem. Zamieszkują razem, ale od maja 2012 roku nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. J. N. (3) mieszka i pracuje w Niemczech. Początkowo pozostawiał miesięcznie kwotę 400 zł na rzecz opłat. Aktualnie nie dokłada się do utrzymania małoletniej. Przedstawicielka ustawowa pracuje i osiąga dochód w kwocie ok. 1.116, 86 zł miesięcznie netto. W bieżącym utrzymani pomaga je brat i matka. J. N. (1) ma 12 lat. J. miesięczny koszt utrzymania to około 1.500 zł. Na koszt ten składa się - wyżywienie wraz z witaminami - 400 zł, obiady w szkole - 200 zł, korepetycje z j. angielskiego i matematyki oraz pomoc przy odrabianiu lekcji - ok. 500 zł, kieszonkowe - 100 zł, odzież, przybory szkolne, środki czystości - ok. 200 zł.

Pozwany na rozprawie w dniu 12.03.2013 roku i 10.05.2013 roku uznał powództwo do kwoty 500 zł, w pozostałym zaś zakresie wniósł o jego oddalenie. Nie wyraził zgody na propozycję zawarcia ugody na kwotę 800 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. i J. N. (3) są małżeństwem od 19.09.1981 r. Z małżeństwa posiadają czworo dzieci, w tym jedno małoletnie - córkę J. ur. (...)

dowody:

1.  odpis skrócony aktu urodzenia J. N. (1), k. 4,

2.  odpis skrócony aktu małżeństwa stron, k. 5,

Oboje małżonkowie wraz z dziećmi - małoletnią J. i dorosłymi synem i córką mieszkają we wspólnym domu stanowiącym ich współwłasność małżeńską. Od maja 2012 r. nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego.

J. N. (2)utrzymuję się z wynagrodzenia za pracę w kwocie netto ok. 1116,86 zł miesięcznie. Jest zatrudniona w Szpitalu (...)w S.na stanowisku(...). Posiada zadłużenie u swojej matki na kwotę 200 zł pożyczoną na zakup ubrań dla córki i na kwotę 500 zł u brata pożyczoną na zakup leków dla córki. Nie posiada majątku ani oszczędności.

J. N. (1) jest osobą opóźnioną w rozwoju od urodzenia. Z uwagi na głębokie deficyty rozwoju funkcji odpowiedzialnych za wnioskowanie, klasyfikowanie, porządkowanie informacji, jak również deficyty w zakresie pamięci słuchowej uczy się z dużymi trudnościami. Chodzi do publicznej szkoły, ale wymaga osobnego toku nauczania. Do kwietnia 2012 r. uczęszczała kilka razy w tygodniu na korepetycje z j. angielskiego, j. niemieckiego i matematyki oraz korzystała z odpłatnej pomocy w zakresie odrabiania lekcji. Łącznie rodzice ponosili z tego tytułu koszt ok. 500 zł miesięcznie. Aktualnie - od maja 2012 r. nie korzysta z pomocy w tym zakresie z uwagi na brak środków finansowych matki.

dowody:

1.  zaświadczenie Szpitala (...) w S. Op. k. 6, 22

2.  zaświadczenie lekarskiego (...) w K. z 7.03.13r. k:20

3.  opinia o małol. J. N. (1) wydanej przez PP-P w S. Op. w dn. 27.01.2011r. k:23-24

4.  zaświadczenie (...) Bank (...). w S. Op. z 14.02.2013r. k: 21

5.  zaświadczenie dot. leczenia J. N. (1) z dn. 11.04.2013 roku k:32

6.  skierowanie do poradni specjalistycznej k: 33;

7.  recepty k:34-35

8.  paragon fiskalny na kwotę 100zł za wizytę w prywatnym w gabinecie lekarskim k: 36

9.  zeznania J. N. (2) k: 25

10.  zeznania J. N. (3) k: 25- 26

J. N. (3)pracuje na ternie Niemiec. Świadczy prace wskazane przez pośrednika pracy. Od 01.11.2012 r. do kwietnia 2012 r. był osobą bezrobotną. W tym czasie przebywał na stałe w Polce. Pobierał zasiłek dla bezrobotnych w kwocie ok. 600 euro. Nie posiadał innych dochodów. Przed tym okresem od kwietnia 2010 r. zarabiał ok. 1000 euro miesięcznie netto. Brak zatrudnienia wynikał z przestoju w produkcji w firmie dla której świadczył pracę. Od 1 kwietnia 2013 r. podjął ponownie zatrudnienie przez agencję pracy w Niemczech. Jego zarobki będą się plasowały na poziomie ok. 1000 -1100 euro netto miesięcznie

J. N. (3) od czerwca 2012r. zablokował konto żonie - do tego czasu ona robiła opłaty za dom z tego konta. Od zablokowania konta sam czyni i ponosi wszelkie opłaty, tj. światło ok. 200zł miesięcznie (we wrześniu 2012 r. dodatkowo 731 zł tytułem niedopłaty), gaz co 2 miesiące 57zł woda i ścieki ok. 200zł miesięcznie, wywóz śmieci ok 337 zł rocznie, podatek od nieruchomości ok. 500zł rocznie. Nadto zakupił opał na zimę w roku 2012/2013 za cenę ok. 6000zł. W październiku 2012 r. zakupił piec CO do domu za kwotę 8500zł, zakończył budowę garażu na przełomie 2012/2013, co kosztowało 700zł na rzecz kierownika budowy. Ponadto wymienił wszystkie rynny na nowe przed ubiegłą zimą, co kosztowało ok. 3000zł, zakupił bojler na wodę w październiku 2012r. za kwotę 850zł i opłacił robotników go montujących w kwocie 650zł. Wydatki te poniósł za zwrot nadpłaconego podatku w lecie 2012r. w kwocie ponad 3.000 euro.

Od czerwca do listopada 2012 r. wracał do domu co dwa tygodnie i w tym czasie czynił opłaty, o których mowa powyżej oraz pozostawiał dla żony kwotę ok 400 zł miesięcznie.

Od kiedy przebywał w domu - codziennie kupował pieczywo dla całej rodziny, a raz w tygodniu robił zakupy żywnościowe również dla całej rodziny. Gotował codziennie zarówno dla siebie, jak córki J. oraz dwójki dorosłych dzieci. Żona nie korzystała z jego obiadów.

Dorosły syn pracuje, nie dokłada się do opłat. Dorosła córka nie pracuje z uwagi na brak pracy po zakończeniu szkoły średniej - pozostaje na utrzymaniu rodziców. Korzysta z zakupów żywnościowych oraz obiadów gotowanych bądź przez matkę bądź ojca - wedle swego wyboru. Również małoletnia ma możliwość spożywania posiłków przygotowanych bądź przez matkę bądź przez ojca.

Ojciec dziecka nie zajmuje się małoletnią. Nie daje córce żadnych pieniędzy. Nie uczestniczył w kosztach wyprawki szkolnej - koszt książek to kwota ok 400 zł, poza kupnem plecaka za kwotę 50 zł, ale córka przebywa z nim w domu, podczas gdy matka jest w pracy.

dowody:

1.  przekład wierzytelny z języka niemieckiego wraz z oryginałem decyzji o przyznaniu świadczenia z Federalnej Agencji Pracy k: 41

2.  tłumaczenia poświadczone z języka niemieckiego zaświadczenia o zarobkach pozwanego k:29-31

3.  zeznania J. N. (2) k: 25

4.  zeznania J. N. (3) k: 25- 26

Sąd zważył, co następuje;

Powództwo zasługuje w części na uwzględnienie.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci wynika z treści art. 133 § 1 krio, który stanowi, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny jest konsekwencją obowiązku troski o prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy dziecka.

Ustalając zakres świadczeń alimentacyjnych Sąd uwzględnia zarówno usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 krio). Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokryciu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (§2).

Na usprawiedliwione potrzeby dziecka składają się nie tylko elementarne aspekty związane z zaspokojeniem minimum egzystencji, takie jak wyżywienie, mieszkanie, odzież, higiena osobista, leczenie, ale również potrzeby związane z rozwojem duchowym i intelektualnym dziecka z uwzględnieniem jego wieku, uzdolnień i zainteresowań (patrz SN III CZP 91/06).

Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego ocenia się z uwzględnieniem posiadanej przez niego wiedzy, umiejętności, możliwych do osiągnięcia przy dołożeniu przez niego należytej staranności. Świadczenia, do których rodzice są zobowiązani względem dzieci mogą mieć postać materialną bądź niematerialną. Przy określaniu świadczeń materialnych należy mieć na względzie możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych, czyli co mogliby uzyskać przy pełnym wykorzystaniu swoich sił i możliwości zarobkowania. Świadczenia niematerialne wiążą się z kolei z osobistymi staraniami rodzica o rozwój i wychowanie dziecka. Określając obowiązek alimentacyjny zawsze należy mieć na uwadze, że dziecko ma prawo żyć na równej stopie życiowej ze swoimi rodzicami i rodzice mają obowiązek mu to zapewnić. Oznacza to, że rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. Jednak w sytuacji, gdy możliwości zarobkowe zobowiązanego rodzica są ograniczone, nie można obciążać go obowiązkiem alimentacyjnym z zakresie przewyższającym te możliwości, doprowadzając go tym samym do niedostatku i niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb.

W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 krio), przy zachowaniu reguł wynikających z art. 135 krio. Poprzez pojęcie „stosunków” należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zatem zmiana stosunków to zmiana okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego-rozumie się przez to zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, które uzasadniają potrzebę skorygowania -zmniejszenia lub zwiększenia- wysokości świadczeń alimentacyjnych. Należy wziąć pod uwagę okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków majątkowych stron takie jak zmiana stosunków własnościowych powodująca utratę bądź zwiększenie majątku, okoliczności świadczące o zmianie możliwości zarobkowych stron, a także zmiany co do zakresu usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej. Zaznaczyć trzeba, że zmiana stosunków będąca podstawą do zmiany orzeczenia musi zaistnieć po uprawomocnieniu się wyroku, w którym zasądzono alimenty (wyrok SN z dnia 25 maja 1999r. w sprawie o sygn. akt I CKN 274/99).

Analiza stanu faktycznego dokonana w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, których autentyczność nie była w toku procesu kwestionowana, a także w oparciu o zeznania przedstawicielki ustawowej oraz pozwanego, które w zasadzie były spójne i niekwestionowane wzajemnie przez małżonków, doprowadziła Sąd do wniosku, iż w realiach niniejszej sprawy zasadnym jest orzeczenie alimentów na rzecz małoletniej J. N. (2) w kwocie 500 zł miesięcznie.

Przede wszystkim wskazać należy, że pozwany uznał zadanie pozwu, do tej właśnie kwoty. Zgodnie z treścią art. 213 § 2 kpc Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba, że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie Sąd nie dopatrzył się powyższego, był związany uznaniem powództwa do kwoty 500 zł. Innymi słowy nie mógł zasadzić tytułem alimentów kwoty mniejszej niż 500 zł.

Odnośnie zaś oddalenia powództwa ponad przedmiotową kwotę, Sąd miał na uwadze, że małoletnia ma 11 lat. Mieszka wspólnie z rodzicami i dorosłym rodzeństwem. Matka jej potrzeby określa na kwotę 1.500 zł miesięcznie, wskazując tu na koszty opłat, bieżącego utrzymania, ubrania, leczenia, dodatkowych zajęć, wyprawki szkolnej. Wskazuje również, że ojciec dziecka nie uczestniczy w pokrywaniu tych kosztów, poza kupnem plecaka i czynieniem opłat. W ocenie Sądu jednak właśnie przez fakt, że ojciec czyni wszelkie opłaty związane z utrzymaniem domu, w którym mieszka rodzina, a co więcej czyni bieżące a konieczne remonty i renowacje tego domu, w dużej części wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego wobec córki. Nie bez znaczenia w tym zakresie pozostaje również fakt, że podczas jego pobytu w domu kupuje żywność, gotuje obiady i robi zakupy dla całej rodziny - co jest bezsporne między stronami. Po odliczeniu zatem od kosztów utrzymania małoletniej ponoszonych przez ojca kosztów wszelkich opłat i remontów oraz części kosztów wyżywienia, należy stwierdzić, że uznana przez pozwanego kwota 500 zł jest wystarczającą dla pokrycia pozostałych kosztów utrzymania małoletniej - jak dodatkowe koszty wyżywienia, ubrania, przyjemności, kosztów nauki i leczenia, przy uwzględnieniu oczywiście również udziału matki w ich ponoszeniu. Do alimentacji dzieci bowiem zobowiązani są oboje rodzice. Mimo że obowiązek ten jak wynika z treści wskazano art. 135 kro może polegać w całości lub w części, na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, a w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokryciu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (§2) - a matka małoletniej niewątpliwie sprawuje niemal w całości i samodzielnie bieżącą pieczę nad dzieckiem - to jednak w ocenie Sądu wina ona również finansowo uczestniczyć w utrzymaniu małoletniej. Posiada bowiem stały dochód, który wobec pokrywania bieżących opłat przez męża, może przeznaczyć na inne koszty utrzymani siebie i córki.

Przy tym zauważyć należy że matka koszty utrzymania córki wskazuje na bardzo wysokim poziomie, nie wykazując jednoczenie, że np. wyjazdy i wycieczki szkolne generują koszty na poziomie 100 zł miesięcznie (1.200 zł rocznie), czy też zakup odzieży i przyborów szkolnych kwotę 200 zł miesięcznie (2.400 zł rocznie).

Mając powyższe na uwadze, zasądzona kwota w ocenie Sądu pozwoli na zaspokojenie niezbędnych wydatków związanych z utrzymaniem małoletniej powódki (które można ocenić na kwotę ok. 1200 zł), a przy tym leży w granicach możliwości zarobkowych pozwanego i nie spowoduje jego niedostatku. Podkreślić bowiem należy, że podczas ostatniej rozprawy pozwany był już pewien swojego zatrudnienia i zarobków na poziomie ok. 1000 - 1100 euro miesięcznie. Roszczenie w pozostałym zakresie zostało oddalone jako zbyt wygórowane i nie uzasadnione okolicznościami sprawy.

Sąd zasądził alimenty od dnia złożenia pozwu oddalając powództwo również w części żądania ich od kwietnia 2012 r. mając na uwadze powyższe rozważania dotyczące dotychczasowego udziału J. N. (3) w kosztach utrzymania małoletniej oraz to, że strona powodawa nie wykazała niezaspokojonych potrzeb z czasu przed wytoczeniem powództwa - do czego obligowała ją treść art. 137 § 2 kro.

Zgodnie z art. 333 §1 pkt 1 kpc wyrokowi w pkt I nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 96 ust. 1 pkt 2 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 kpc Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego kwotę 300 zł tytułem opłaty sądowej oraz kwotę 6 zł tytułem opłaty kancelaryjnej. Zgodnie bowiem z tymi przepisami strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, a kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator lub prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Natomiast w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone (art. 100 kpc) .