Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 20 kwietnia 2021

Sygn. akt I C 1370/19

WYROK

Dnia 20 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Chłopecka

Protokolant: Klaudia Kowalewska

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2021 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa G. K.

przeciwko J. K.

o zapłatę

I.  powództwo oddala,

II.  ustala, że powód w całości ponosi koszty postępowania, z tym, że ich rozliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt I C 1370/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 października 2019 roku powód G. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego J. K. na rzecz powoda G. K. kwoty 1.000.000,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 maja 2019 roku do dnia zapłaty. Powód wniósł ponadto o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Uzasadniając swoje stanowisko, powód wskazał, iż powód wraz z drugim wspólnikiem spółki (...) S.A. z siedzibą w Ł. zawarli w dniu 30 czerwca 2017 roku umowę spółki, powołując spółkę (...) sp. z o.o. w organizacji. Powód wyraził zgodę na wsparcie działalności spółki poprzez udzielenie spółce (...) sp. z o.o. w organizacji pożyczki w kwocie 1.000.000,00 złotych. (...) sp. z o.o. w organizacji w ramach umowy pożyczki była reprezentowana przez pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników tj. przez J. K. (w tamtym czasie członka Zarządu (...) S.A. z siedzibą w Ł.). Powód wypłacił (...) sp. z o.o. w organizacji kwotę 1.000.000,00 złotych dnia 18 lipca 2017 roku.

Powód wyjaśnił, iż kilkukrotnie zwracał się on do (...) sp. z o.o. z wnioskiem o zapłatę odsetek umownych, jak również z wnioskiem o udzielenie informacji o aktualnym stanie spółki i jej zdolności do spłaty pożyczki. W odpowiedzi na zapytanie powód uzyskał nieoficjalną informację, że spółka nie będzie w stanie spłacić pożyczki.

Powód wskazał także, iż ze sprawozdania finansowego z 2018 roku (...) sp. z o.o. wynika jednoznacznie, iż spółka nie posiada majątku oraz zdolności finansowych by zaspokoić istniejące zobowiązania, a zatem osiągnęła stan niewypłacalności ( pozew o zapłatę k. 3-8).

W odpowiedzi na pozew z dnia 11 grudnia 2019 roku pozwany J. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany wyjaśnił, iż to powód G. K. był inicjatorem zawiązania spółki i jej wieloletnim Prezesem Zarządu. Zobowiązał się rozwijać działalność gospodarczą spółki, co wynika jednoznacznie z treści dołączonych do odpowiedzi na pozew dowodów w postaci umowy wspólników z dnia 30 czerwca 2017 roku, oraz Porozumienia dotyczącego ostatecznego rozliczenia stron i sprzedaży udziałów z dnia 30 czerwca 2017 roku. Po wtóre, zdaniem pozwanego, rozwój przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. w T., wedle zamierzeń powoda zabezpieczała mu funkcja w zarządzie na stanowisku Prezesa Zarządu, z zagwarantowanym powodowi niemałym wynagrodzeniem oraz de facto nieusuwalnością.

Pozwany wyjaśnił także, iż zaangażowanie finansowe powoda w spółkę, jako jej aktualnego wspólnika i członka zarządu (do maja 2019 roku), obarczone było istotnym ryzykiem gospodarczym. Powodzenie biznesowe tego projektu zależało natomiast od powoda. Powyższe znajduje pełne odzwierciedlenie w umowie pożyczki, której wymagalność uzależniono wyraźnie od standingu finansowego pożyczkobiorcy. Zamierzenie to, zdaniem pozwanego, było wiadome stronom umowy i w pełni przez nie akceptowane, albowiem spłata pożyczki uzależniona została od możliwości spełnienia świadczenia przez dłużnika. Co więcej, tak ukształtowana treść stosunku prawnego pożyczki w wiadomy powodowi sposób upodabniała pożyczkę do wkładu wspólnika na kapitał zakładowy, albowiem w przypadku braku powodzenia realizowanego przedsięwzięcia powód obejmował swą świadomością, że zwrot pożyczki nie nastąpi.

Pozwany wskazał ponadto, że nie jest on podmiotem ponoszącym odpowiedzialność solidarnie za zobowiązanie z umowy pożyczki z dnia 30 czerwca 2017 roku w rozumieniu art. 13 § 1 k.s.h. Pozwany podniósł także zarzut niewymagalności roszczenia, jak również zarzut nadużycia prawa podmiotowego ( odpowiedź na pozew k. 62-74).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

30 czerwca 2017 roku pomiędzy (...) S.A., reprezentowaną przez J. K., A. P. (1) oraz G. K. zawarta została umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.. Powód był inicjatorem zawiązania tej spółki i zobowiązał się rozwijać jej działalność gospodarczą.

Spółka została zawiązana na czas nieokreślony. W § 4 umowy wskazany został przedmiot działalności spółki. W § 5 umowy wskazano, iż kapitał zakładowy spółki wynosi 5.000,00 złotych, Udziały w kapitale zakładowym miały zostać pokryte w następujący sposób: przez wspólnika (...) S.A. poprzez objęcie 80 udziałów o wartości nominalnej 50,00 złotych każdy, czyli o łącznej wartości nominalnej 4.000,00 złotych oraz przez wspólnika G. K. poprzez objęcie 20 udziałów o wartości nominalnej 50,00 złotych każdy, czyli o łącznej wartości nominalnej 1.000,00 złotych.

Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) sp. z o.o. z dnia 30 czerwca 2017 roku na Prezesa Zarządu Spółki został powołany powód G. K.. Na pełnomocnika spółki do zawarcia umowy z członkiem zarządu został zaś powołany J. K.. Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników została również wyrażona zgoda na zawarcie umowy pożyczki i powołania pełnomocnika spółki do zawarcia umowy z członkiem zarządu ( umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością k. 109-113, protokół Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników k. 114-116).

Również w dniu 30 czerwca 2017 roku pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w Ł., reprezentowaną przez J. K., Prezesa Zarządu oraz A. P. (1), Członka Zarządu a Z. K. oraz G. K. zawarte zostało Porozumienie dotyczące ostatecznego rozliczenia stron i sprzedaży udziałów.

W § 5 Umowy strony wskazały, że G. K. oraz (...) zobowiązują się utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (...), o kapitale zakładowym w wysokości 5.000,00 złotych, przy czym udziały w kapitale zakładowym tej spółki miały zostać objęte przez (...) w 80%, a G. K. w 20%. Kapitał zakładowy (...) miał zostać pokryty wkładami pieniężnymi: przez (...) w wysokości 4.000,00 złotych oraz przez G. K. w wysokości 1.000,00 złotych (ust. 1).

G. K., jako wspólnik (...) zobowiązał się udzielić tej spółce pożyczki długoterminowej w kwocie 1.000.000,00 złotych oprocentowanej na poziomie (...) + 1,5%, której termin spłaty uzależniony miał być od wystąpienia któregokolwiek z następujących warunków lub terminu:

-osiągnięcie przez spółkę dodatniego wyniku finansowego w poprzednim roku obrotowym poczynając od roku obrotowego 2018 oraz uzyskanie zgody Zgromadzenia Wspólników spółki na spłatę pożyczki, w takim przypadku roszczenie o zwrot pożyczki miało stać się wymagalne z dniem 14 lipca roku podjęcia uchwały w sprawie wyrażenia zgody przez Zgromadzenie Wspólników; lub

-osiągnięcie przez spółkę dodatniego wyniku finansowego za trzy kolejne lata obrotowe poczynając od roku obrotowego 2018, w takim przypadku roszczenie o zwrot pożyczki miało stać się wymagalne z dniem 14 lipca roku następującego po trzecim kolejnym roku obrotowym w którym spółka osiągnęła dodatni wynik finansowy.

W przypadku niespełnienia się któregokolwiek z powyższych warunków, pożyczka miała stać się wymagalna:

-z dniem 14 lipca 2023 roku w stosunku do 50% kwoty należności głównej pożyczki i należnych oraz niezapłaconych na ten dzień odsetek;

-z dniem 14 lipca 2024 roku w stosunku do 25% kwoty należności głównej pożyczki i należnych oraz niezapłaconych na ten dzień odsetek;

-z dniem 14 lipca 2025 roku w stosunku do 25% kwoty należności głównej pożyczki i należnych oraz niezapłaconych na ten dzień odsetek.

Niezależnie od terminu wymagalności należności głównej, odsetki naliczane miały być na dzień 30 czerwca każdego roku, poczynając od 30 czerwca 2018 roku i płatne miały być corocznie w terminie 14 dni od tej daty ( Porozumienie dotyczące ostatecznego rozliczenia stron i sprzedaży udziałów k. 86-92).

W dniu 30 czerwca 2017 roku w W. pomiędzy G. K. oraz (...) S.A. z siedzibą w Ł., reprezentowaną przez J. K., Prezesa Zarządu oraz A. P. (1), Członka Zarządu zawarta została również Umowa wspólników dotycząca realizacji celów spółki (...) sp. z o.o.

Na podstawie § 2 powyższej Umowy, dla zapewnienia zamierzonego rozwoju spółki, strony zaakceptowały powołanie G. K. na Prezesa Zarządu spółki na okres co najmniej 3 lat (ust. 1). Wynagrodzenie powoda – jako Prezesa Zarządu – w ramach kontraktu menadżerskiego wynosić miało 33.000,00 złotych netto (+ VAT) miesięcznie (ust. 5). Wynagrodzenie powoda z tytułu świadczenia usług na rzecz (...) sp. z o.o. wynosić miało ponadto 250,00 złotych netto (+VAT) za każdą rozpoczęto godzinę pracy i tylko na zlecenie wyznaczonych przez (...) sp. z o.o. osób. Warunki współpracy (...) sp. z o.o. określić miała odrębna umowa (ust. 7).

W § 3 Umowy określone zostały szczegółowe obowiązki G. K. jako Prezesa Zarządu (...). W szczególności, powód został zobowiązany do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania spółki – zgodnie z jej celem, umową spółki oraz kierunkami przyjętymi przez wspólników; koordynowania i nadzorowania pracy poszczególnych pionów w celu osiągnięcia przez spółkę jak najlepszej efektywności i zamierzonych wyników; czy kształtowania dobrego imienia i pozytywnego wizerunku spółki wśród pracowników oraz na rynku (ust. 1). Prezes Zarządu (...) został zobowiązany również do sumiennego i starannego wykonywania obowiązków wynikających z kodeksu cywilnego, umowy spółki, a także postanowień regulaminu organizacji zleceniodawcy i innych obowiązujących przepisów ( umowa wspólników realizacji celów spółki (...) sp. z o.o. k. 82-85).

Ponadto, w dniu 30 czerwca 2017 roku pomiędzy G. K. a (...) sp. z o.o. w organizacji z siedzibą w T. zawarta została umowa pożyczki. Jej postanowienia były zbieżne z zawartym w/w porozumieniem. Na jej podstawie powód udzielił spółce pożyczki w kwocie 1.000.000,00 złotych. Pożyczkobiorca zobowiązał się spłacić pożyczkę z odsetkami wysokości ustalonej w oparciu o wskaźnik (...) + 1,5% w skali roku naliczanymi od dnia wypłaty pożyczki do dnia jej zwrotu, określonego w § 2. (§ 1 umowy). Spłata uzależniona miała być od wystąpienia któregokolwiek z następujących warunków lub terminu:

-osiągnięcie przez spółkę dodatniego wyniku finansowego w poprzednim roku obrotowym poczynając od roku obrotowego 2018 oraz uzyskanie zgody Zgromadzenia Wspólników spółki na spłatę pożyczki, której Zgromadzenie Wspólników bezzasadnie odmawiać nie będzie, w takim przypadku roszczenie o zwrot pożyczki miało stać się wymagalne z dniem 14 lipca roku podjęcia uchwały w sprawie wyrażenia zgody przez Zgromadzenie Wspólników; lub

-osiągnięcie przez spółkę dodatniego wyniku finansowego za trzy kolejne lata obrotowe poczynając od roku obrotowego 2018, w takim przypadku roszczenie o zwrot pożyczki miało stać się wymagalne z dniem 14 lipca roku następującego po trzecim kolejnym roku obrotowym w którym spółka osiągnęła dodatni wynik finansowy ( § 2 ust. 1 umowy).

W przypadku niespełnienia się któregokolwiek z powyższych warunków, pożyczka miała stać się wymagalna:

-z dniem 14 lipca 2023 roku w stosunku do 50% kwoty należności głównej pożyczki i należnych oraz niezapłaconych na ten dzień odsetek;

-z dniem 14 lipca 2024 roku w stosunku do 25% kwoty należności głównej pożyczki i należnych oraz niezapłaconych na ten dzień odsetek;

-z dniem 14 lipca 2025 roku w stosunku do 25% kwoty należności głównej pożyczki i należnych oraz niezapłaconych na ten dzień odsetek. W takim przypadku spłata pożyczki nie była uzależniona od uzyskania zgody Zgromadzenia Wspólników Pożyczkobiorcy na spłatę pożyczki, jak też spełnienia innych warunków (§ 2 ust. 2 umowy pożyczki).

Niezależnie od postanowień § 2 ust. 1 i terminu wymagalności należności głównej pożyczkobiorca zobowiązany był do zapłaty na rzecz pożyczkodawcy odsetek umownych, które naliczane będą na dzień 30 czerwca każdego roku, poczynając od 30 czerwca 2018r. i płatne będą corocznie w terminie 14 dni od daty naliczenia odsetek.

Kwota pożyczki została przez powoda przelana na rachunek bankowy spółki (...) ( umowa pożyczki k. 12-15, potwierdzenie wykonania przelewu k. 16).

Zgodnie ze sprawozdaniem finansowym za okres od 1 stycznia 2018 roku do 31 grudnia 2018 roku, spółka (...) sp. z o.o. poniosła stratę w wysokości 1.942.296,80 złotych. Suma zobowiązań spółki wyniosła na koniec 2018r. 5.394.172,37 zł ( sprawozdanie finansowe za okres od 1 stycznia 2018 do 31 grudnia 2018 roku k. 93-108).

Dnia 26 czerwca 2019 roku w W. odbyło się Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników (...) sp. z o.o. z siedzibą w T.. Na podstawie uchwały nr 1, na Przewodniczącego Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników został wybrany P. Z..

Podczas Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników, Prezes Zarządu – A. P. (2) – przedstawił informację na temat aktualnej sytuacji spółki, stwierdzając, że w związku z faktem, iż spółka aktualnie nie prowadzi działalności gospodarczej i nie zatrudnia pracowników, a także z uwagi na to, że suma jej aktywów jest mniejsza od kwoty kapitału zakładowego, jak również w związku z faktem, że spółka nie posiada rezerw finansowych i nie istnieje gospodarczy sens dalszego prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę, Zarząd rekomenduje podjęcie uchwały o rozwiązaniu spółki i jej likwidacji.

W konsekwencji, podjęta została uchwała nr 3 w sprawie rozwiązania spółki oraz otwarcia jej likwidacji z dniem 26 czerwca 2019 roku. Uchwała została podjęta w głosowaniu jawnym (80 głosów „za” i 20 głosów „przeciw”). Przeciwko uchwale głosował pełnomocnik powoda G. K.. Uchwałą nr 4 został wybrany likwidator spółki ( protokół k. 22-29, informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców k. 187-196).

Niniejszy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów i kserokopii dokumentów przedstawionych przez strony, co do których wiarygodności Sąd nie miał wątpliwości, a także wątpliwości tych nie zgłaszały strony postępowania.

Dla ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie nie miała znaczenia korespondencja e-mailowa załączona przez powoda do repliki na odpowiedź na pozew ( korespondencja k. 133-162).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 1.000.000 zł z tytułu zwrotu pożyczki, udzielonej przez powoda na rzecz (...) sp. z o.o. w organizacji. Powód powołał się na art. 13 § 1 k.s.h. w zw. z art. 161 § 2 k.s.h. i wskazał, że za zobowiązania spółki w organizacji odpowiada również pełnomocnik powołany jednomyślną uchwałą wspólników.

Zgodnie z art. 13 § 1 k.s.h. za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Zgodnie zaś z art. 161 § 2 k.s.h. spółka w organizacji może być reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. Pełnomocnik powołany jednomyślną uchwałą wspólników może reprezentować spółkę z o.o. tylko w okresie, gdy nie powołano w niej zarządu, albo gdy zarząd z innych przyczyn nie jest zdolny do działania. Czyli jak podkreśla się w doktrynie wyklucza się kumulację podmiotów uprawnionych do reprezentowania spółki z o.o. w organizacji. Pełnomocnik powołany jednomyślną uchwałą wspólników spółki z o.o. w organizacji jest uprawniony więc do działania za spółkę do czasu powołania organu uprawnionego do reprezentacji tego podmiotu. Tym samym, z chwilą powołania w spółce z o.o. w organizacji zarządu, wcześniej udzielone w uchwale wspólników pełnomocnictwo wygasa, a uprzednie ustanowienie zarządu wyklucza powołanie jednomyślną uchwałą wspólników pełnomocnika. Jednakże od powołania pełnomocnika w myśl art. 161 § 2 k.s.h., należy odróżnić ustanowienie dla spółki w organizacji pełnomocnika do dokonywania czynności prawnych pomiędzy spółką a członkami jej zarządu (art. 210 k.sh. w zw. z art. 11 § 2 k.s.h.). W przypadku (...) sp. z o.o. w organizacji zarząd został powołany 30 czerwca 2017r. i prezesem zarządu został powód. Nie było więc potrzeby powoływania pełnomocnika jednomyślną uchwałą spółki. Jednakże w związku z koniecznością zawarcia z powodem, jako członkiem zarządu w wspólnikiem spółki umowy pożyczki, Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników podjęło uchwałę nr 3 w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie umowy pożyczki i powołanie pełnomocnika do tej czynności z powodem. Z tego wynika, że pozwany nie był pełnomocnikiem do reprezentacji spółki z o.o. w organizacji, tylko pełnomocnikiem w rozumieniu art. 210 § 1 k.s.h. Dlatego też Sąd uznał, że pozwany nie jest odpowiedzialny za zobowiązanie z w/w umowy pożyczki.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.