Wyrok SA we Wrocławiu z 22 grudnia 2015 r. w sprawie o przywłaszczenie.

Sygnatura akt II AKa 310/15

WYROK

Dnia 22 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Andrzej Kot

Sędziowie: SSA Edward Stelmasik

SSO del. do SA Tomasz Wysocki

Protokolant: Beata Sienica

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2015 r.

sprawy Z. G.

oskarżonego z art. 284 § 2 kk w związku z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 2 września 2015 r. sygn. akt III K 310/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce czynu przypisanego oskarżonemu Z. G., uznaje go za winnego tego, że w okresie od 21 marca 2011 roku do 18 listopada 2011 roku, we W., w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, przywłaszczył powi erzone mu - na mocy udzielonego przez G. K. pełnomocnictwa z dnia 28 lutego 2011 roku - pieniądze w kwocie 214 469,53 zł stanowiące własność G. K., pochodzące ze sprzedaży jego obligacji, w ten sposób, że po ich wypłacie z kasy (...) rozporządził nimi jak właściciel wbrew woli mocodawcy, tj. przestępstwa z art.284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 294 § 1 kk i art. 33 § 2 i 3 kk wymierza mu kary roku pozbawienia wolności i 200 (dwieście) stawek dziennych grzywny po 20 (dwadzieścia) złotych, przy czym wykonanie kary pozbawienia wolności na podstawie art.69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 kk warunkowo zawiesza na okres próby 3 (trzech) lat;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Z. G. ego na rzecz G. K. 2400 (dwa tysiące czterysta ) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zasądza od Z. G. na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości 980 (dziewięćset osiemdziesiąt) złotych za obie instancje.

UZASADNIENIE

Z. G. został oskarżony o to, że :

od dnia 14 lutego 2014 r., do dnia 17 listopada 2014 r., we W. przywłaszczył środki finansowe w kwocie 233.836,20 zł uzyskane ze sprzedaży zgromadzonych w (...) obligacji, stanowiących własność G. K., wbrew jego woli

tj. o przestępstwo z art. 284 § 2 k.k . w zw. z art. 294 § 1 k.k .

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 2 września 2015 r., sygn.. akt: III K 310/14 orzekł:

I. uznał oskarżonego Z. G. za winnego popełnienia czynu polegającego na tym, że w okresie od 24 stycznia 2011 r., do 18 listopada 2011 r., we W., działając czynem ciągłym, posiadając umocowanie w postaci pełnomocnictwa notarialnego rep. (...) nr (...) oraz trzech odrębnych pełnomocnictw z 28 lutego 2011 r., dotyczących instrumentów finansowych: obligacji (...) D. (...), (...) S.A., (...) SA (...), oraz do (...) S.A. obligacji (...) SA (...), do reprezentowania G. K. – właściciela obligacji ww. wskazanych w (...) S.A., działając wbrew jego woli, dokonał ich sprzedaży przed terminem wykupu, zaś uzyskane w ten sposób środki pieniężne w kwocie 233.836,38 zł, przywłaszczył poprzez dokonywanie dyspozycji sprzedaży i wypłat bez wiedzy i zgody G. K., czym działał na szkodę wymienionego, tj. przestępstwa z art. 284 § 2 k.k., w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k., wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 1 - 3 k.k. grzywnę w wysokości 200 (dwustu) stawek dziennych, przy czym ustalił wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) złotych;

II. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. (w brzmieniu obowiązującym przed 1.07.2015r.,) wykonanie wymierzonej wobec oskarżonego kary 2 lat pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 3 (trzech) lat;

III. na podstawie art. 628 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 640 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela subsydiarnego koszty związane z ustanowieniem pełnomocnika w wysokości 7.640 zł;

IV.na podstawie art. 626 § 1 k.p.k., art. 627 k.p.k., 628 k.p.k. obciążył oskarżonego w całości kosztami postępowania i z tego tytułu zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym – na podstawie art. 1 art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych – opłatę w kwocie 1.100 zł oraz 300 zł tytułem zwrotu opłaty od subsydiarnego aktu oskarżenia, od uiszczenia której oskarżyciel subsydiarny został zwolniony.

Apelację od tego wyroku wniosła obrończyni oskarżonego, zarzucając:

I. obrazę przepisów prawa materialnego mających wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

a) art. 284 § 2 k.k. poprzez jego błędną interpretację wyrażającą się w przyjęciu, iż dokonanie dyspozycji sprzedaży obligacji skarbowych przez upoważnionego pełnomocnika wypełnia znamiona czynu z art. 284 § 2 kk, podczas gdy prawidłowa wykładnia powyżej wskazanego przepisu prowadzi do wniosku, że dla wyczerpania ustawowych znamion tegoż przestępstwa niezbędne jest wykorzystanie środków przez pełnomocnika niezgodnie z wolą mocodawcy określoną w pełnomocnictwie , zatem treść pełnomocnictwa będzie przesądzać o bycie przestępstwa popełnionego przez upoważnionego pełnomocnika,

b) art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk poprzez ich błędne zastosowanie wyrażające się w przyjęciu, iż oskarżony dokonując dyspozycji sprzedaży obligacji skarbowych działał czynem ciągłym , w celu przywłaszczenia środków pieniężnych pochodzących z obligacji skarbowych należących do G. K. , przy jednoczesnym zaniechaniu rozważenia faktu, iż przestępstwo skodyfikowane w art. 284 § 2 w zw. z art. 12 kk stanowi przestępstwo materialne , którego skutek w postaci utraty przez właściciela rzeczy powstaje z chwilą rozporządzenia rzeczą przez sprawcę z wyłączeniem osoby upoważnionej , a sprawcy musi towarzyszyć zamiar bezpośredni, zamiar zatrzymania cudzego mienia ruchomego dla siebie lub dla innej osoby, bez żadnego ku temu tytułu. W zamiarze tym nie mieści się więc jedynie czasowe uniemożliwienie dysponowanie rzeczą przez jej właściciela.

II. Obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia , a mianowicie:

A) art. 4 kpk w zw. z art. 410 kpk wyrażającą się w pominięciu przez Sąd Okręgowy przy wyrokowaniu okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, a w szczególności wynikających bezpośrednio z :

1. Zeznań świadka M. M. z dnia 6 sierpnia 2015r.

2. Zeznań świadka R. K. z dnia 26 maja 2015r.

3. Zeznań świadka A. B., z dnia 6 sierpnia 2015r.

B) art. 7 kpk w zw. z art. 424 kpk poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażające się w:

1. bezkrytycznym uznaniu za wiarygodne zeznań Oskarżyciela subsydiarnego G. K. oraz świadka R. K. jako korespondujących z ustalonym stanem faktycznym, mimo że zeznania wskazanych powyżej nacechowane są wewnętrznymi sprzecznościami, a dodatkowo zeznania G. K. jako kierującego subsydiarny akt oskarżenia w przedmiotowym postępowaniu oraz R. K. , ojca G. K., są stronnicze

2. uzależnienia oceny wiarygodności zeznań Oskarżyciela subsydiarnego oraz świadka R. K. od oceny biegłej sądowej J. B..

C) art. 170 § 1 pkt 2 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego Z. G. na rozprawie w dniu 2 lipca 2015r. o dopuszczenie dowodu z informacji o ujawnieniu przychodów G. K. za lata 2010-2011 z Urzedu Skarbowego,

D) art. 201 kpk wyrażająca się w oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego

1. o powołanie biegłego sądowego rzeczoznawcy w zakresie poczynionego remontu przez Oskarżonego i nakładu finansowego albowiem kosztorys w niniejszej sprawie został dokonany przez biegłego bez oględzin mieszkania przy ul. (...), oddalony na rozprawie w dniu 25 czerwca 2015r.

Obrończyni wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy przez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie z ostrożności procesowej o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do Sądu Okręgowego do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie na rzecz oskarżonego kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się częściowo zasadna.

Rację ma obrończyni, że działanie oskarżonego, polegające na złożeniu dyspozycji sprzedaży obligacji skarbowych, a następnie wypłata uzyskanych z tego tytułu środków, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez G. K., nie może być traktowane jako przestępstwo przywłaszczenia.

Poza sporem jest bowiem, że oskarżonemu zostało udzielone w dniu 28 lutego 2011r. pełnomocnictwo dotyczące instrumentów finansowych w postaci obligacji (...) D., (...) oraz (...). Jak wynika z treści pełnomocnictwa, zostało udzielone ono osobiście przez G. K. do wszystkich wymienionych typów obligacji w (...). Obejmowało ono zarówno zlecenie sprzedaży obligacji, jak i wypłatę środków uzyskanych z tego tytułu. Przyznając w tym zakresie rację apelującemu, Sąd odwoławczy skorygował opis czynu przypisanego oskarżonemu, eliminując te zachowania oskarżonego, które mieściły się w granicach umocowania udzielonego mu przez pokrzywdzonego. Rzecz jednak w tym, że owo akcentowane przez skarżącego pełnomocnictwo, nie upoważniało pełnomocnika do dalszych, prawidłowo ustalonych przez Sad Okręgowy, działań, sprowadzających się do włączenia środków uzyskanych ze sprzedaży obligacji pokrzywdzonego do majątku oskarżonego, które jako przywłaszczenie trafnie już zostały ocenione. Przyjęta przez Sad orzekający wykładnia przepisu art. 284 § 2 kk była prawidłowa. Interpretując ów przepis, słusznie bowiem Sad I instancji wyraził pogląd, że przywłaszczeniem w rozumieniu przepisów kodeksu karnego jest bezprawne, z wyłączeniem osoby uprawnionej rozporządzanie rzeczą ruchomą, znajdującą się w posiadaniu sprawcy przez włączenie jej do swego majątku i powiększenie w ten sposób swego stanu posiadania lub stanu posiadania innej osoby albo wykonywanie w inny sposób w stosunku do rzeczy uprawnień właścicielskich, bądź przeznaczenie jej na inny cel niż przekazanie właścicielowi(vide wyrok SN z dnia 6 stycznia 1978 r., V KR 197/77, OSNPG 1978/5/64, wyrok SN z dnia 2 grudnia 2008 r., II KK 221/08, Biul. PK 2009 Nr 2). Świadome zaprzeczenie przez sprawcę wobec właściciela, że rzecz posiada, jak też odmowa zwrotu rzeczy, może być przywłaszczeniem, jeżeli towarzyszy temu zamiar zatrzymania rzeczy w swoim majątku przez sprawcę(vide postanowienie SN z dnia 15 listopada 2002 r., IV KKN 380/99, LEX nr 77427). W myśl utrwalonej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, przestępny zamiar owego działania, określany jako tzw. „ animus rem sibi habendi”,sprowadza się do istnienia po stronie sprawcy zamiaru powiększenia swego majątku kosztem majątku osoby pokrzywdzonej(vide: wyrok SN z dnia 11 marca 2003 r., V KK 212/02, Prok. i Pr. 2003, poz. 8, str. 9, KZS 2003 nr 8, poz. 29, str. 16).Z kolei okolicznością tworzącą typ kwalifikowany przywłaszczenia w postaci sprzeniewierzenia (art. 284 § 2 k.k.), jest powierzenie rzeczy ruchomej przez jej właściciela. Norma ta odnosi się zatem do sytuacji nadużycia zaufania, jakim obdarzył sprawcę właściciel rzeczy, przekazując mu władztwo nad rzeczą ruchomą, powiązane z ustaleniem, określonego w umowie cywilnoprawnej sposobu postępowania z nią, dodatkowo połączone z zastrzeżeniem konieczności jej zwrotu właścicielowi w przyszłości.

Z tych oto powodów zarzut naruszenia prawa materialnego uznać należało za chybiony.

Czyniąc ustalenie, że oskarżony Z. G. przywłaszczył pieniądze przelane w dniu 14.02.2011r. na rachunek bankowy G. K. , prowadzony w (...), (...) S.A. w wysokości 18.608,70 zł., Sąd Okręgowy przeoczył, że postanowieniem z dnia 29.01.2015r., sygn. Akt III K 310/14, prawomocnie umorzył postępowanie przeciwko Z. G. o czyn z art.284 § 2 k.k., polegający na tym, że w okresie od 25.02.2011r. do dnia 1.03.2013 roku we W. w (...), z rachunku o numerze (...) należącego do G. K., oskarżony dokonał bez uzgodnienia i wbrew woli uprawnionego wypłaty, a następnie przywłaszczenia zgromadzonych tam środków pieniężnych na kwotę łączną 46.775 zł. Zakresem skargi subsydiarnej nie był objęty czyn polegający na rozporządzeniu pieniędzmi wypłaconymi przez oskarżonego z rachunku o numerze (...) należącego do G. K.. Niniejsze postępowanie toczyło się o czyn, którego przedmiotem były pieniądze wypłacone przez oskarżonego bezpośrednio z (...), w którym nastąpiła sprzedaż obligacji pokrzywdzonego. W świetle powyższego ustalenie, że Z. G. przywłaszczył kwotę 18.608,70 zł, uzyskaną wprawdzie ze sprzedaży obligacji, ale następnie przelaną na rachunek bankowy pokrzywdzonego, musiało zostać z opisu czynu przypisanego oskarżonemu wyeliminowane.

Pozostałe zarzuty skarżącej okazały się niezasadne. Kluczową kwestią w niniejszej sprawie, było ustalenie w jaki sposób oskarżony Z. G. rozporządził pieniędzmi uzyskanymi ze sprzedaży obligacji, w wysokości 214 469,53 zł (po odliczeniu kwoty 18.608,70zł przelanej na rachunek bankowy oskarżyciela subsydiarnego).

Sąd Apelacyjny nie ma wątpliwości, że prawidłowe są ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy, iż oskarżony Z. G. nadużył uprawnień pełnomocnika i zaufania, którym obdarzył go pokrzywdzony i rozporządził jego środkami uzyskanymi ze sprzedaży obligacji, jak swoją własnością. Tym samym dopuścił się przywłaszczenia powierzonych mu pieniędzy.

Ustalenie powyższe wynika przede wszystkim z zeznań pokrzywdzonego G. K., który jednoznacznie stwierdził: „ Nic z tych pieniędzy on mi nie przekazał. Z. G. nie oddał mi żadnych pieniędzy z 240.000 zł”. (k. 14). Sąd Okręgowy nie stracił z pola widzenia faktu, że G. K. jest osobą chorą psychicznie, stwierdzono u niego psychozę – schizofrenię, dlatego też dokonał szczególnie ostrożnej i dokładnej analizy tego środka dowodowego, posiłkując się opinią powołanej w sprawie biegłej lekarza psychiatry J. B. (k. 229 ), uczestniczącej w przesłuchaniu pokrzywdzonego w dniu 26 maja 2015 r. Biegła stanowczo wskazała, że wypowiedzi G. K. nie miały charakteru urojeń. Ocena zeznań pokrzywdzonego, stosownie do wymogów art. 7 k.p.k., uwzględniała także pozostałe dowody, które korespondowały z zeznaniami pokrzywdzonego, w tym przede wszystkim zeznania R. K., J. M., I. M., A. B. i M. M., dokumenty w postaci aktu notarialnego w zakresie udzielenia pełnomocnictwa oraz poświadczenia dziedziczenia (k. 4 – 5, k. 123 – 124), a także zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez dr A. B. (k. 110) historii rachunku bankowego prowadzonego, na rzecz G. K. (k. 78 – 81 ), bankowe zestawienie należności dot. obligacji (k. 10) oraz dokumentację uzyskaną w ramach zwolnienia z zachowania tajemnicy zawodowej (k. 168 – 202 ). Sąd Okręgowy poddał tak dokładnej analizie zeznania pokrzywdzonego G. K. (str. 29-32 uzasadnienia), że powtarzanie tej, zasadniczo trafnej, argumentacji jest zbędne. Istotnie, zgodnie z twierdzeniami skarżącej, pokrzywdzony zeznawał nieco odmiennie w szczegółach, jednak jest to sytuacja całkowicie naturalna dla zdarzeń odległych w czasie i którym towarzyszy stres. Na ogół w takich sytuacjach relacje świadków dotyczące zdarzenia nie są w pełni jednolite. Nie w tym więc rzecz, czy różnią się one w szczegółach, lecz w tym, czy różnią się one w kwestiach istotnych i tym samym wyłączają przyjęcie wersji dla oskarżonego niekorzystnej.

W granicach art. 7 kpk miał prawo Sąd Okręgowy nie dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego G., że pieniądze, które uzyskał ze sprzedaży obligacji, przekazywał G. K. albo R. K.. Z elementarnych zasad doświadczenia życiowego wynika, że gdyby rzeczywiście oskarżony, posiadający wyższe wykształcenie i doświadczenie w prowadzeniu działalności gospodarczej, przekazywał wymienionym owe środki pieniężne, zadbałby o pokwitowanie ich odbioru, szczególnie zważywszy na chorobę psychiczną G. K.. Sam zresztą oskarżony przyznał w swoich wyjaśnieniach, że jakieś pokwitowania ma, ale ostatecznie Sądowi orzekającemu ich nie przedstawił. Na niekorzyść oskarżonego przemawia również jego zmienna postawa w trakcie postępowania, w szczególności w zakresie twierdzeń co do przeznaczenia pieniędzy pokrzywdzonego wypłaconych przez oskarżonego w (...).

Sąd Okręgowy oceniając zebrane dowody nie pominął cytowanych przez skarżącego zeznań świadków, którzy mieli, według skarżącej, zaprzeczać wersji pokrzywdzonego G. K.. Świadek M. M. potwierdziła jedynie, że w cywilnym postępowaniu spadkowym mówiła o odziedziczonych przez pokrzywdzonego G. K. środkach pieniężnych z obligacji(k.319). Powyższa okoliczność nie ma żadnego związku z czynem przypisanym oskarżonemu G.. Podobnie informacje przekazane przez lekarza psychiatrę A. B.(k.316) : „Informacja odnośnie celu badania, którą ja pamiętam i odnotowałem to to, że ciocia G. K. chce zagarnąć jego spadek i prosi o przeprowadzenie badania psychicznego” nie wpływają na wiarygodność pokrzywdzonego, tym bardziej, że G. K. w toku postępowania nie kwestionował, że istniał spór w jego rodzinie.

Autorka apelacji cytując zeznania R. K., który potwierdził, iż pokrzywdzony kilkakrotnie bywał w (...) SA, co ma przeczyć jego wersji, że nie wiedział o wypłacie środków pochodzących z obligacji przez oskarżonego G., nie zauważa, że fakt obecności G. K. w (...) nie jest i nie był kwestionowany. Z pisma Banku (k.169) wynika, że oskarżyciel subsydiarny G. K. w dniu 28.02.2011r. osobiście udzielił pełnomocnictwa Z. G., a w dniu 10.02.2011r. zlecił natomiast sprzedaż obligacji. Z tego samego pisma wynika, że „Wszystkie środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży obligacji były wypłacane w kasie przez pełnomocnika - Z. G., za wyjątkiem kwoty 18.608,70zł, która została przelana na rachunek o nr (...) w dniu 14.02.2011r.” Trzeba też dodać, że podobnie jak w przypadku opisanych wyżej zeznań G. K., wiarygodność zeznań świadka R. K., Sąd Okręgowy oceniał przez pryzmat wszystkich zebranych w sprawie dowodów, a nie tylko opinii biegłej psychiatry J. B., jak wskazuje obrończyni w apelacji.

Sąd Apelacyjny nie uznał również zarzutów naruszenia przepisów postępowania dowodowego wskazanych w apelacji. Oddalenie wniosków dowodowych obrońcy oskarżonego z dni 25 czerwca i 2 lipca 2015r. nastąpiło po wszechstronnym wyjaśnieniu sprawy przez Sąd Okręgowy, w zakresie istotnym dla postawionego w akcie oskarżenia zarzutu i miało podstawy prawne.

Kwestionując ustalenia faktyczne nie uwzględnia apelujący, że oskarżony stanowczo zaprzeczał, jakoby remont mieszkania przeprowadził ze środków uzyskanych ze sprzedaży obligacji. Warto również przypomnieć, że Z. G. potwierdził, że ustalił z G. K., iż w zamian za dokonanie remontu, w mieszkaniu pokrzywdzonego będzie mógł zamieszkać jego syn D. G.. Powyższe ustalenia wynikają z wyjaśnień oskarżonego: „Remont tego mieszkania trwał do października 2011r. Ja w ten remont inwestowałem swoje pieniądze. Szacunkowo uzgodniliśmy, że 10 lat mój syn będzie tam mieszkał” „Doszliśmy do porozumienia, że jak ma stać puste, to że w rozliczeniu mój syn tam zamieszka. Rozliczenie to polegało na remoncie, opłatach” (k.116).

Z tych wszystkich powodów, istniały prawne i faktyczne podstawy do przyjęcia, że oskarżony dopuścił się przywłaszczenia pieniędzy należących do G. K. w sposób opisany w wyroku Sądu odwoławczego.

Kara pozbawienia wolności wymierzona została oskarżonemu w dolnej granicy ustawowego zagrożenia i w takiej wysokości właściwie uwzględnia stopień winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości czynu. Prognoza warunkująca zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności nie była kwestionowana.

Orzekając grzywnę wobec oskarżonego miał Sąd Apelacyjny przede wszystkim na uwadze by była ona adekwatna do wysokości szkody wyrządzonej przez oskarżonego i do jego sytuacji majątkowej.

Orzeczenie w punkcie III wyroku znajduje oparcie w art. 640 kpk w zw. z art.628 ust. 1 kpk.

Mając na uwadze wynik postępowania odwoławczego oraz brzmienie art. 10 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych wymierzono oskarżonemu opłatę za obie instancje. Jej wysokość uwarunkowana była rozmiarem orzeczonych kar ( art. 2 ust. 1 pkt. 3 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych).

SSA Edward Stelmasik SSA Andrzej Kot SSO( del.do SA)Tomasz Wysocki