Postanowienie SA we Wrocławiu z 20 lutego 2012 r. w sprawie o koszty procesu.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2012.2011 r. Sąd Okręgowy w Legnicy uwzględnił powództwo w niniejszej sprawie co do kwoty 144.724,02 zł z żądanymi przez powoda ustawowymi odsetkami. W punkcie II umorzył postępowanie co do kwoty 24.719,13 zł, z czego co do kwoty 24.581,60 zł - z uwagi na częściowe spełnienie przez stronę pozwaną świadczenia po wniesieniu pozwu i cofnięcie żądania w tym zakresie przez powoda, zaś co do kwoty 137,53 zł - z uwagi na cofnięcie żądania przez powoda. W punkcie III kwotę zasądzoną na rzecz strony powodowej w punkcie I rozłożył na raty. W punkcie IV wyroku Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 8.473 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, odstępując od obciążania strony pozwanej obowiązkiem zwrotu na rzecz strony powodowej kosztów zastępstwa prawnego.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia zawartego w punkcie IV wyroku, Sąd Okręgowy wskazał, że strona powodowa uległa co do swojego roszczenia jedynie w nieznacznej części (137,53 zł), przez co zgodnie z art. 100 k.p.c., winna uzyskać zwrot poniesionych kosztów procesowych od strony pozwanej. W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie zachodziły jednak podstawy do zastosowania art. 102 k.p.c. i obciążenia pozwanego kosztami poniesionymi przez powoda jedynie w części – z wyłączeniem kosztów zastępstwa prawnego. Zdaniem Sądu zła sytuacja strony pozwanej w zestawieniu z okolicznością, iż jest to podmiot szczególny, należący do grupy publicznych zakładów zdrowotnych, mieści się w kategorii wypadków szczególnie uzasadnionych, o których mowa w art. 102 k.p.c. Sąd podkreślił, że pozwany jest finansowany w szczególny sposób i nie może dowolnie dysponować swoimi środkami. Dodał, że pozwany prowadził postępowanie z należytą starannością, w sposób lojalny wobec przeciwnika.

Zażalenie na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie IV wyroku złożyła strona powodowa.

Domagając się zmiany postanowienia przez podwyższenie zasądzonej na rzecz powoda w punkcie IV wyroku kwoty o kwotę 3600 zł z tytułu kosztów zastępstwa radcowskiego oraz o kwotę 17 zł z tytułu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, a także zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, strona powodowa zarzuciła:

- naruszenie art. 102 k.p.c. przez przyjęcie, ze w niniejszej sprawie zachodzi opisany w tym artykule wypadek szczególny,

- naruszenie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 100 zd. 2 k.p.c. przez nieuwzględnienie kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, mimo że był to wydatek celowy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie strony powodowej było uzasadnione.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie nie było podstaw do przyjęcia, że sytuacja procesowa i pozaprocesowa strony pozwanej uzasadniała tezę o spełnieniu przesłanki „szczególnie uzasadnionego wypadku”, wskazanej w art. 102 k.p.c.

Odstąpienie od obciążania strony przegrywającej sprawę kosztami procesu poniesionymi przez jej przeciwnika procesowego jest możliwe jedynie w wypadkach szczególnie uzasadnionych, tj. wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności (art. 102 k.p.c.). Podstawą do takiej oceny może być zachowanie się strony w procesie, jak i jej sytuacja pozaprocesowa (stan majątkowy, szczególna sytuacja zdrowotna i życiowa), przy czym zła sytuacja finansowa, stanowiąca podstawę do zwolnienia strony od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, nie wyczerpuje sama w sobie przesłanek zastosowania art. 102 k.p.c., a przepis ten, z uwagi na swój szczególny charakter, nie może być wykładany rozszerzająco i wyklucza uogólnienie.

Okoliczności niniejszej sprawy nie pozwalają zdaniem Sądu Apelacyjnego na zastosowanie w niniejszej sprawie dyspozycji art. 102 k.p.c. Zła sytuacja finansowa strony nie uzasadnia jeszcze odstąpienia od obciążenia jej kosztami poniesionymi w procesie przez jej przeciwnika, o ile nie zachodzą dodatkowe, szczególne okoliczności, w świetle których obciążenie podmiotu przegrywającego sprawę kosztami procesowymi musiałoby zostać uznane a niesłuszne. Strona pozwana w żaden sposób nie wykazała, że jej zła sytuacja finansowa jest skutkiem okoliczności lub wydarzeń, których nie mogła przewidzieć ani uniknąć. Fakt, iż pozwana wykonuje zadania publiczne związane z ochroną zdrowia nie uzasadnia – jak trafnie zarzucił skarżący – przerzucania na podmioty prywatne, będące jej kontrahentami i dostawcami, kosztów prowadzonej przez nią działalności, w tym również kosztów, do których pokrycia jest zobowiązana w związku z celowym dochodzeniem od niej przez inne podmioty roszczeń przed sądem. Do takich celowych kosztów niewątpliwie należy zaś koszt wynagrodzenia jednego pełnomocnika procesowego. Należy podkreślić, że niekorzystna sytuacja pozwanej została uwzględniona przez Sąd I instancji przez uwzględnienie jej wniosku o rozłożenie świadczenia zasądzonego od niej na rzecz strony powodowej na 6 miesięcznych rat, zaś dalsze przerzucanie ciężaru finansowego niniejszej sprawy na stronę powodową nie znajduje w ocenie Sądu Apelacyjnego uzasadnienia.

Z uwagi na powyższe na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) i zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 330 zł tytułem zwrotu kosztów procesowych w postępowaniu zażaleniowym.

mw