Postanowienie SA we Wrocławiu z 30 sierpnia 2012 r. w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił opozycję pozwanego przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego. W ocenie Sądu Okręgowego z uwagi na żądanie pozwu – a mianowicie ustalenie nieistnienia lub nieważność uchwały walnego zgromadzenia pozwanego w sprawie zwrotu przez członków zaliczek pobranych w 2003 r. na cele bytowe – orzeczenie zapadłe w sprawie ma moc prawną względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów. Skoro interwenient uboczny jest członkiem pozwanej Spółdzielni, czemu pozwany nie przeczy, to wyrok w sprawie może odnieść skutek także względem niego. Powyższe pozwala uznać, że ma on interes prawny w przystąpieniu do sporu po stronie powoda.

W zażaleniu na powyższe postanowienie pozwany wniósł o jego zmianę i uwzględnienie jego opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego do sprawy oraz o zasądzenie na jego rzecz od interwenienta zwrotu kosztów postępowania.

Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego, a to art. 6 k.c. przez uznanie, że interwenient uboczny wykazał interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na jego korzyść, naruszenie przepisów postępowania, a to art. 76 k.p.c. przez uznanie, że interwenient uboczny posiada interes prawny w rozstrzygnięciu sprawy na korzyść powoda wynikający z członkowstwa w pozwanej spółdzielni, a także sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego przez pominięcie okoliczności, że powód nie jest członkiem spółdzielni oraz pominięcie okoliczności, że interwenient wskazał na toczącą się sprawę między nim a pozwaną o zapłatę zwrotu zaliczek na cele bytowe (sygn. akt I C 581/11 Sądu Rejonowego w Ś. oraz sygn. akt II Ca 359/12 Sądu Okręgowego w Świdnicy).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Zgłoszenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego do sporu nakłada na interwenienta ubocznego ciężar uprawdopodobnienia rzeczywiście istniejącego interesu prawnego w przystąpieniu do sporu.

Zgodnie z treścią art. 76 k.p.c. kto ma interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może w każdym stanie sprawy aż do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji przystąpić do tej strony (interwencja uboczna). Przesłanką dopuszczalności wstąpienia do procesu w charakterze interwenienta ubocznego jest istnienie po stronie osoby wstępującej interesu prawnego w tym, aby strona, do której przystępuje, wygrała proces. Interes ten istnieje wtedy, gdy rozstrzygnięcie, jakie zapadnie, może wywołać skutki prawne w sferze praw interwenienta. W literaturze interes prawny w rozumieniu art. 76 k.p.c. określa się więc jako subiektywnie odczuwaną potrzebę utrzymania istniejącego stanu rzeczy albo spowodowania takiego stanu rzeczy, jaki dany podmiot uważa za korzystny prawnie. Tak rozumiany interes prawny ma swoje źródło w przepisach prawa materialnego np. we współwłasności, wspólności ustawowej małżeńskiej i odpowiedzialności z majątku wspólnego za długi małżonka, w umowie sprzedaży i odpowiedzialności sprzedawcy za wady rzeczy, w poręczeniu, w odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, wspólności praw autorskich (por. J. Klimkowicz, Interwencja uboczna według kodeksu postępowania cywilnego, Warszawa 1972, s. 48, 50; J. Jodłowski (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., t. 1, red. J. Jodłowski, K. Piasecki, s. 178).

Zgodzić się należy z Sądem I instancji, iż co do zasady w sprawach o uchylenie, stwierdzenie nieistnienia lub stwierdzenie nieważności uchwał organów spółdzielni, orzeczenie zapadłe w sprawie niepodzielnie będzie dotyczyło jej członków oraz wiązać będzie jego organy. W konsekwencji każdy członek spółdzielni, jeśli z uwagi na przedmiot taka uchwała dotyczy jego osobiście, ma interes prawny we wstąpieniu do toczącego się postępowania rozumieniu art. 76 k.p.c. Skoro w rozpoznawanej sprawie kwestionowana uchwała nakazywała członkom spółdzielni zwrot pobranych w 2003 r. zaliczek na cele bytowe, to interwenient uboczny R. B. sam będąc zobowiązany do zwrotu kwoty blisko 5.000 zł miał interes prawny rozumiany jako wywołanie skutków prawnych w sferze praw interwenienta. Dla istnienia interesu prawnego interwenienta ubocznego w rozumieniu art. 76 k.p.c. nie ma znaczenia wskazywana w zażaleniu okoliczność, iż powód nie jest członkiem spółdzielni. Zważyć należy, że powództwo o ustalenie nieważności uchwały czy też nieistnienia uchwały wywodzone jest na podstawie art. 189 k.p.c. i przysługuje każdemu, kto ma interes prawny w ustaleniu, a nie wyłącznie członkowie spółdzielni.

Niemniej dla rozstrzygnięcia sprawy istotne jest to, że ów interes prawny istniał będzie dopóty, dopóki również w odniesieniu do interwenienta ubocznego będzie można mówić o niepewności prawa. Tymczasem jak wynika z wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 19.06.2012 r. (sygn. akt II Ca 359/12, k. 110-117) pozwana, opierając się o treść kwestionowanej uchwały nr 13, domagała się od interwenienta ubocznego zapłaty kwoty 4.978,59 zł jako zwrotu pobranych zaliczek na cele bytowe i żądanie to zostało prawomocnie oddalone. Skoro zatem zostało przesądzone, że na interweniencie ubocznym, niezależnie od pozostawania w obrocie prawnym uchwały nr 13, nie spoczywa obowiązek świadczenia na rzecz pozwanej, to zgodzić się należało ze skarżącym, że interwenient uboczny R. B. nie ma interesu prawnego w przystąpieniu do sprawy po stronie powoda.

Mając powyższe na uwadze należało zmienić zaskarżone postanowienie i uwzględnić opozycję pozwanego wobec wstąpienia do sprawy interwenienta ubocznego. Z tych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i § 10 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

mw