Wyrok SA we Wrocławiu z 24 marca 2015 r. w sprawie o karę.

UZASADNIENIE

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Świdnicy oskarżył A. K. o to, że :

I w dniu 22 lutego 2014 roku w Ż., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z D. P. (1) a także wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, dokonał rozboju na osobie M. B., w taki sposób, że około godziny 20:00 A. K. z zamaskowaną twarzą wszedł do punktu z automatami do gier o niskich wygranych, w którym pracuje M. B. i grożąc natychmiastowym użyciem wobec niej niebezpiecznego narzędzia w postaci noża, przybliżając nóż do twarzy pokrzywdzonej, zażądał wydania saszetki z pieniędzmi oraz telefonu i portfela z pieniędzmi, a następnie po wskazaniu przez pokrzywdzoną na saszetkę z pieniędzmi przeznaczonymi do automatów do gier w łącznej kwocie około 1000.00 zł zabrał ją w celu przywłaszczenia, powodując szkodę w tej wysokości na rzecz właściciela lokalu – K. M., natomiast nie zabrał telefonu i portfela należącego do M. B., z uwagi na ukrycie ich przez pokrzywdzoną, a D. P. (2), wiedząc, w jaki sposób postępuje A. K., przebywając w samochodzie na czatach, obserwował lokal, do którego wszedł A. K., a po dokonanym rozboju podzielił się zabranymi przez niego w celu przywłaszczenia pieniędzmi, otrzymując kwotę około 200,00 zł,

tj. o czyn z art. 280 § 2 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k.

II w dniu 26 lutego 2014 roku w S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z D. P. (1) a także wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, dokonał rozboju na osobie W. M., w taki sposób, że około godziny 1.40 w nocy, A. K. z zamaskowaną twarzą wszedł do punktu z automatami do gier o niskich wygranych (...), w którym pracuje W. M. i grożąc jej natychmiastowym użyciem wobec niej niebezpiecznego narzędzia w postaci noża, przybliżając nóż do twarzy pokrzywdzonej, zażądał wydania pieniędzy oraz telefonu, a następnie po wydaniu przez pokrzywdzoną kasetki z pieniędzmi przeznaczonymi do automatów do gier w łącznej kwocie około 770,00 zł i należącego do niej telefonu komórkowego marki S. o wartości 200,00 zł, zabrał te przedmioty w celu przywłaszczenia, powodując szkodę w tej wysokości 770,00 zł na rzecz właściciela lokalu oraz 200,00 zł na rzecz pokrzywdzonej W. M., a D. P. (2) wiedząc w jaki sposób postępuje A. K., przebywając w tym czasie w samochodzie na czatach obserwował lokal do którego wszedł A. K., a po dokonanym rozboju podzielił się zabranymi przez niego w celu przywłaszczenia pieniędzmi, otrzymując kwotę około 200,00 zł,

tj. o czyn z art. 280 § 2 k.k.

III w dniu 02 marca 2014 roku w S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z E. D. a także wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą, dokonał rozboju na osobie P. P., w taki sposób, że około godziny 5.00 rano E. D. po uprzednim sprawdzeniu, że w lokalu nie ma klientów, przebywając w nim, bezpośrednio przed dokonaniem rozboju za pomocą telefonu komórkowego, przesyłając wiadomość tekstową, powiadomiła A. K. o tym, iż nie ma w nim klientów i może on do niego wejść, celem dokonania czynu zabronionego, po czym A. K. z zamaskowaną twarzą wszedł do punktu z automatami do gier o niskich wygranych (...), w którym pracuje P. P. i grożąc jej natychmiastowym użyciem wobec niej niebezpiecznego narzędzia w postaci noża, przystawiając jej nóż do szyi, zażądał wydania pieniędzy, a następnie po wskazaniu przez pokrzywdzoną na bilon, jaki był w szufladzie, zabrał w celu przywłaszczenia kwotę około 30,00 zł oraz należące do P. P. torbę z tabletem o wartości około 1000,00 zł, torebkę wraz z zawartością kosmetyków wartości 20 zł oraz telefon komórkowy marki N. o wartości 100,00 zł należący do właściciela lokalu, powodując szkodę na rzecz właściciela lokalu – T. P. oraz P. P.,

tj. o czyn z art. 280 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 22 grudnia 2014 r. o sygn. akt III K 86/14 :

I oskarżonego A. K. uznał za winnego tego, że w okresie od 22 lutego 2014 roku do 2 marca 2014 roku w Ż. i S. działając w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu

- w dniu 22 lutego 2014 roku w Ż. działając wspólnie i w porozumieniu z D. P. (2) oraz inną osobą, grożąc M. B. natychmiastowym użyciem przemocy, posługując się przy tym nożem zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie około 1000 zł stanowiące utarg punktu z automatami do gier na szkodę właścicielki lokalu K. M. oraz usiłował zabrać w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki (...) oraz portfel łącznej wartości około 220 zł na szkodę M. B. lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na ukrycie tych przedmiotów przez pokrzywdzoną,

- w dniu 26 lutego 2014 roku w S. działając wspólnie i w porozumieniu z D. P. (2) oraz inną osobą grożąc W. M. natychmiastowym użyciem przemocy, posługując się przy tym nożem zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie około 770 zł stanowiące utarg punktu z automatami do gier (...) na szkodę właściciela tego lokalu oraz telefon komórkowy marki (...) wartości 200 zł na szkodę W. M.,

- w dniu 02 marca 2014 roku w S. działając wspólnie i w porozumieniu z E. D. oraz inną osobą grożąc P. P. natychmiastowym użyciem przemocy, posługując się przy tym nożem zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 30 zł stanowiące utarg punktu z automatami do gier (...) oraz telefon komórkowy marki N. wartości 60 zł na szkodę właściciela tego lokalu T. P. oraz torebkę wartości 60 zł z zawartością tabletka wartości 1000 zł oraz kosmetyków wartości 20 zł łącznej wartości 1080 zł na szkodę P. P.,

to jest czynu z art. 280 § 2 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i za to na podstawie art. art. 280 § 2 k.k. wymierzył mu karę 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności.

II na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek i zniszczenie dowodów rzeczowych w postaci kominiarki materiałowej koloru czarnego oraz scyzoryka marki S. opisane w wykazie dowodów rzeczowych na karcie 390 poz. 8 i 9, zaś na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. orzekł zwrot A. K. dowodów rzeczowych w postaci spodni jeansowych, czapki z daszkiem koloru czarnego oraz obuwia skórzanego koloru czarnego marki (...) opisanych w wykazie dowodów rzeczowych na karcie 390 poz. 2,3,4,

III zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. J. G. kwotę (...),20 (jeden tysiąc czterysta dwa złote 20/100 gr.) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej obrony oskarżonego A. K. przed sądem,

IV na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, zaliczając wydatki poniesione w sprawie na rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok w zakresie rozstrzygnięcia o karze zaskarżył obrońca oskarżonego A. K.. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności.

Stawiając powyższy zarzut obrońca oskarżonego wniósł o :

1 zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o karze poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 4 lat pozbawienia wolności,

2 zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu przed sądem odwoławczym.

Sąd Apelacyjny zważył :

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie. Zarzut rażącej niewspółmierności kary może być zasadnym tylko wtedy, gdy jego autor wskaże na nowe okoliczności, które są istotne dla wymiaru kary, a nie zostały ustalone przez Sąd I instancji, względnie wykaże, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara nie uwzględnia w stopniu dostatecznym.

Ponadto należy pamiętać, że nie każda "surowość" bądź "łagodność" orzeczonej kary daje podstawę do zmiany kary, a tym samym uznania za słuszny tego zarzutu, ale tylko taka niewspółmierność, która jest rażąca. Zaś o rażącej niewspółmierności można mówić wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na wymiar kary, można przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą orzeczoną przez Sąd I instancji, a karą która byłaby prawidłowa w świetle dyrektyw zawartych w art. 53 k.k. W ocenie Sądu Apelacyjnego kara wymierzona A. K. jest karą rażąco surową.

W pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń, które należało brać pod ocenę przy wymiarze kary. Trafnie Sąd Okręgowy w Świdnicy wskazał na okoliczności obciążające. Oskarżony ( ur. (...)) mimo bardzo młodego wieku był już czterokrotnie karany za przestępstwa przeciwko mieniu, w tym za rozboje/ k. 322/. Wykonanie wszystkich dotychczas orzeczonych kar było warunkowo zawieszone. Tak orzeczone kary okazały się nieskuteczne, gdyż nie powstrzymały oskarżonego od popełniania kolejnych przestępstw. Konsekwencją postawy oskarżonego jest zarządzenie do wykonania uprzednio orzeczonych kar/ k. 582/. Sposób działania oskarżonego trafnie został oceniony jako bardzo niebezpieczny. Posługując się nożem oskarżony przystawiał pokrzywdzonym nóż do twarzy lub szyi. Działał w sposób zaplanowany i przygotowany. Popełnienie trzech przestępstw w krótkim odstępie czasu dowodzi rażącego lekceważenia podstawowych zasad porządku prawnego. W popełnieniu przestępstw działał z innymi osobami, przy czym to on bezpośrednio był wykonawcą przestępstwa. Za jego namową udział w przestępstwie wzięła E. D.. Poważne są również konsekwencje przestępstw popełnionych przez oskarżonego. Do takiej oceny upoważniają zeznania pokrzywdzonych, które w związku z przestępstwami oskarżonego doznały urazów psychicznych, a w konsekwencji zmuszone były do skorzystania z pomocy lekarza i w konsekwencji czynów oskarżonego porzuciły pracę.

Sąd Okręgowy w Świdnicy trafnie również wskazał na okoliczność łagodzącą, przyznanie się oskarżonego do popełnienia przypisanych mu przestępstw.

Apelacja nie kwestionuje ustaleń sądu pierwszej instancji oraz nie przedstawia okoliczności, które uszłyby uwadze Sądu Okręgowego. Nie podziela natomiast oceny sądu pierwszej instancji w zakresie potrzeby wymierzenia kary 8 lat pozbawienia wolności. Rażącej surowości orzeczonej kary dopatruje się w niedostatecznym stopniu uwzględnienia pozytywnej postawy oskarżonego w toku całego postępowania.

W ocenie Sądu Apelacyjnego sąd pierwszej instancji nie uwzględnił w stopniu właściwym okoliczności łagodzących. Istotną okolicznością łagodzącą jest przyznanie się oskarżonego do popełnienia zarzucanych mu przestępstw. Zważyć przy tym należy, że A. K. został zatrzymany w tej sprawie pierwszy/ k. 44/. Pierwszy też składał wyjaśnienia. W czasie pierwszego przesłuchania przyznał się oraz wskazał osoby uczestniczące w rozboju i ich rolę/ k. 50-55/. Szczególnie istotne jest, że w czasie tego przesłuchania ujawnił okoliczności popełnienia dwóch innych przestępstw oraz osób, które z oskarżonym współdziałały. Był konsekwentny w swych wyjaśnieniach/ k. 126 i k. 534-535/. Wskazane okoliczności należy uwzględnić przy wymiarze kary.

Oskarżonemu wymierzono karę z zastosowaniem art. 91 §1k.k. przewidującego nadzwyczajne obostrzenie kary. W ocenianej sprawie ma miejsce sytuacja przewidziana w art. 57 §2k.k. Stąd też w tym miejscu zasadnym jest odwołanie się do ukształtowanego na gruncie art. 57 §2k.k. orzecznictwa. Między innymi w postanowieniu z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 363/07, Prok. i Pr.-wkł.2008/18/6, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że w wypadku zbiegu nadzwyczajnego obostrzenia i złagodzenia kary tracą one obligatoryjny charakter przewidziany przepisem szczególnym. W sytuacji gdy sprawca popełnił przestępstwa w warunkach ciągu przestępstw (art. 91 § 1 k.k.), przy czym co do niektórych z tych przestępstw zachodziły przesłanki przewidziane w art. 60 § 3 k.k., sąd, orzekając jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona każde z tych przestępstw wyczerpuje, może - na podstawie art. 57 § 2 k.k. - albo zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, albo wymierzyć karę z nadzwyczajnym jej obostrzeniem, albo orzec karę w granicach "zwyczajnego" ustawowego zagrożenia, natomiast przy podejmowaniu decyzji, którą z możliwości wybrać i w jakiej wysokości orzec karę, powinien kierować się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k.

W ocenianej sprawie kara została wymierzona w granicach zwyczajnego ustawowego zagrożenia. To stanowisko nie jest kwestionowane i uznać należy go za trafne, gdy się zważy, że w odniesieniu do oskarżonego przeważają okoliczności obciążające. Jednak istotną przeciwwagą dla powyższych okoliczności są okoliczności łagodzące, których w wystarczającym stopniu nie uwzględnił sąd pierwszej instancji. Zważyć również należy na wewnętrzną sprawiedliwość wyroku i karę wymierzoną D. P. (2)( za dwa rozboje popełnione w ciągu przestępstw) przy zbieżnych okolicznościach z tymi, które sąd wskazał wymierzając karę A. K.( za trzy rozboje popełnione w ciągu przestępstw) oraz jednakowe korzyści jakie obaj odnosili z popełnianych przestępstw.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wskazane okoliczności przemawiały za złagodzeniem wymierzonej A. K. kary pozbawienia wolności do 5 lat.

Stąd też mając na uwadze powyższe oraz treść art. 437 §1k.k. orzeczono jak na wstępie. Orzeczenie o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu przed sądem odwoławczym wynika z treści §14 ust.2 pkt 5 i §2 ust 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu/ Dz. U. Nr 163,poz.1348 ze zm./.

Oskarżony jest pozbawienia wolności. Nie posiada dochodów ani majątku. Stąd też mając te okoliczności na uwadze oraz treść art. 624 §1k.k. Sąd Apelacyjny zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za drugą instancję zaliczając wydatki związane z postępowaniem odwoławczym na rachunek Skarbu Państwa.