Wyrok SA we Wrocławiu z 16 czerwca 2016 r. w sprawie o zapłatę, rentę i ustalenie.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2 lutego 2016 r. Sąd Okręgowy w Opolu zasądził od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda R. S. kwotę 72.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 16 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.345,27 zł z tytułu utraconego zarobku wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 23 września 2014 r. do dnia zapłaty, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.428 zł tytułem odszkodowania za pomoc osób trzecich wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 23 września 2014 r. do dnia zapłaty, zasądził od pozwanego na rzecz powoda 1.319 zł z tytułu zwrotu kosztów leczenia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 23 września 2014 r. do dnia zapłaty, zasądził od pozwanego na rzecz powoda rentę z tytułu utraconych możliwości i zmniejszenia się szans powodzenia na przyszłość, począwszy od 1 stycznia 2014 r. w kwocie po 667,40 zł płatnej do 1-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności; w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Nadto Sąd ustalił odpowiedzialność pozwanego na przyszłość za skutki wypadku któremu uległ powód w dniu 19 listopada 2011 r. oraz zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 5.384,64 złotych tytułem opłaty sądowej od uwzględnionego żądania i części kosztów wynagrodzenia biegłych przypadających od pozwanego i odstąpił od obciążenia powoda kosztami oddalonego powództwa znosząc wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego.

Wyrok ten sąd wydał na podstawie następującego stanu faktycznego ustalonego w toku postępowania dowodowego. W dniu 19.11.2011 r. w miejscowości B. kierujący samochodem osobowym marki O. (...) nr rej. (...) naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem, oświetlając drogę światłami mijania, nienależycie obserwując jezdnię przed pojazdem i nie podejmując żadnych manewrów w celu uniknięcia zderzenia w prawidłowo idącym jezdnią pieszym R. S., doprowadził do potrącenia powoda. Przeciwko sprawcy wypadku - M. S., przed Sądem Rejonowym w S. II Wydziałem Karnym, toczyło się postępowanie karne, które w dniu 14.08.2012 r. zostało zakończone wydaniem prawomocnego wyroku skazującego.

Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony do Szpitala Powiatowego w S., gdzie po przyjęciu do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. U powoda stwierdzono ból miednicy i prawej nogi, bolesność głowy w prawej okolicy ciemieniowej, z otarciem w tym miejscu kończyny dolnej, bolesność biodra i uda lewego, z zniekształceniem obrysów uda, bolesność kolana i podudzia lewego. Wykonane badania wykazały u powoda wieloodłamowe skośno - spiralne złamanie podkrętarzowe kości udowej lewej, w związku z czym powód został skierowany do Oddziału Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej celem całodobowej hospitalizacji oraz wykonania zabiegu operacyjnego.

W dniu 20.11.2011r., powód został przyjęty do Oddziału Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej Szpitala Wojewódzkiego w O., gdzie przebywał do 21.12.2011r. W dniu 21.11.2011r. W wyniku badań u powoda stwierdzono wieloodłamowe, spiralne złamanie kości udowej. W dniu 22.11.2011r. zastosowano u powoda leczenie w postaci wprowadzenia drutu Steinmana poniżej guzowatości kości piszczelowej lewej oraz założeniu klamry wyciągowej, nadto wdrożono rehabilitację na łóżku. Następnie, w dniu 23.11.2011r. zastosowano u powoda założenie wyciągu bezpośredniego za guzowatość kości piszczelowej lewej. W dniu 08.12.2011r. przeprowadzono u powoda zabieg operacyjny otwartego nastawienia złamania z wykonaniem wewnętrznej stabilizacji kości udowej - założeniem zespolenia gwoździem śródszpikowym Gamma Medgal. Z uwagi na złe wyniki morfologii u powoda konieczne było przetoczenie siedmiu jednostek koncentratu krwinek czerwonych oraz dwóch jednostek osocza.

W dniu 21.12.2011 r. powód został wypisany do domu z zaleceniem kontroli w Poradni Ortopedycznej, oraz bezwzględnym zakazem obciążania operowanej kończyny. W dniu 19.01.2012 r. powód podjął leczenie w Poradni Urazowo -Ortopedycznej Szpitala Wojewódzkiego w O.. Z uwagi na znaczne ograniczenie ruchomości stawu kolanowego, został skierowany do Oddziału Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej Szpitala Wojewódzkiego w O., gdzie został przyjęty w 06.03.2012r.

U powoda rozpoznano częściowe uszkodzenie zastarzałe rogu przedniego łąkotki przyśrodkowej, chonodromalację powierzchni stawowej rzepki lewej II stopnia, przerost fałdu podrzepkowego stawu kolanowego lewego, przykurcz wyprostny stawu kolanowego lewego, stan po operacyjnym leczeniu złamania podkrętarzowego kości udowej lewej gwoździem Gamma . W związku z powyższym konieczne było podjęcie leczenia operacyjnego. W dniu 08.03.2012 r. powód został poddany zabiegowi artroskopii stawu kolanowego. Wykonano u niego resekcję fałdu podrzepkowego, resekcję częściową uszkodzonego fragmentu rogu przedniego łąkotki przyśrodkowej oraz redresję stawu kolanowego lewego. W dniu 09.03.2012 r. został wypisany do domu z zaleceniem stawienia się na kontrolę w Poradni Ortopedycznej w dniu 22.03.2012 r. oraz chodzenia o kulach z jednoczesnym bezwzględnym zakazem obciążania operowanej kończyny.

W okresie od 25.04.2012 r. do 16.05.2012 r. powód przebywał w Oddziale Rehabilitacji Ogólnoustrojowej SP ZOZ (...) Centrum (...), gdzie kontynuowane było leczenie usprawniające w postaci ćwiczeń indywidualnych i grupowych, w wodzie i w podwieszeniu, fizykoterapii, mobilizacji i manipulacji, itd. Powód bowiem w dalszym ciągu miał problemy z poruszaniem się z uwagi na konieczność odciążania lewej nogi i przykurczu stawu kolanowego. Nadal dokuczał mu ból w okolicy uda lewego i stawu kolanowego. W wykonanym w trakcie pobytu na Oddziale stwierdzono u powoda nieanatomiczne ustawienie odłamów złamania i brak zrostu.

Powód, po opuszczeniu (...) Centrum (...) - z uwagi na utrzymujące się ograniczenie ruchomości stawu biodrowego i kolanowego oraz zaniki mięśniowe uda i obręczy barkowej - kontynuował leczenie i rehabilitację w Szpitalu Wojewódzkim w O.. Zgodnie z zaleceniami powód podjął ponadto rehabilitację na basenie oraz kontynuował ćwiczenia stawu kolanowego. R. S. złożył również wniosek o ponowne przyjęcie na Oddział (...) Centrum (...) w K. celem kontynuowania ćwiczeń mających na celu powrót do zdrowia. Pismem z 25.08.2012 r. otrzymał informację, że termin przyjęcia na leczenie został wyznaczony na dzień 28.10.2014 r.

W okresie od 02.01.2013 r. do 25.01.2013 r. powód przebywał na leczeniu sanatoryjnym, w trakcie którego zastosowano wobec niego zabiegi z zakresu kinezyterapii oraz fizykoterapii. Po powrocie z sanatorium powód został skierowany na dalsze zabiegi fizjoterapeutyczne. Utrzymujące się bowiem dolegliwości bólowe, przykurcz i ograniczenie ruchomości stawu kolanowego lewego uniemożliwiały bowiem dalsze normalne funkcjonowanie powoda w życiu codziennym.

W marcu 2013 r. okazało się, że brak jest szans na pełen zrost złamanej kości bez ponownej interwencji chirurgicznej. W związku z powyższym powód otrzymał skierowanie do szpitala i został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego polegającego na wszczepieniu w pierwszej kolejności przeszczepów kostnych, a następnie na podaniu autogennych czynników wzrostu i podjęciu próby repozycji przemieszczonego odłamu kostnego.

Zabieg został przeprowadzony w dniu 09.05.2013r., a w dniu 15.05.2013r. powód został wypisany do domu z zaleceniem zmiany opatrunków rany pooperacyjnej, zakazem moczenia rany pooperacyjnej, nakazem wyższego układania operowanej nogi w celu prawidłowego gojenia rany, chodzenia w asekuracji kuł łokciowych, usunięcia szwów w 14 dobie po operacji oraz stawienia się do kontroli w dniu 05.07.2013 r. Podczas kontroli w dniu 03.01.2014 r., powód otrzymał skierowanie do poradni rehabilitacyjnej. Ponadto, pismem z 10.01.2014 r. został skierowany na rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS do szpitala uzdrowiskowego w D. celem dalszej rehabilitacji operowanej kończyny. Turnus odbył się w okresie od 20.03.2014 r. do 12.04.2014 r. Oprócz dysfunkcji chodu wskutek przebytych urazów, stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe lewego stawu kolanowego po leczeniu artroskopowym. W trakcie pobytu w uzdrowisku wobec powoda zastosowano szereg zabiegów z zakresu kinezyterapii i fizykoterapii, co jednak nie pozwoliło powodowi na powrót do zdrowia. Powód zakończył leczenie sanatoryjne z zaleceniem dalszego leczenia rehabilitacyjnego, kontroli specjalistycznej ortopedycznej oraz okresowego powtarzania uzdrowiskowego leczenia rehabilitacyjnego.

Sprawca wypadku w dacie zdarzenia posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...). Szkoda została zgłoszona pismem z dnia 29.05.2012r., a następnie poszkodowany zgłosił pozwanemu dodatkowe roszczenia pismami z dnia: 04.07.2012r., 24.07.2012r., 07.12.2012r., 05.02.2013r., 17.04.2013r. i 26.06.2013r.

Pozwany przejął na siebie odpowiedzialność z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC za sprawcę wypadku i w toku postępowania likwidacyjnego - w oparciu o decyzje z dnia: 31 sierpnia 2012r., 14 lutego 2013r., 10 czerwca 2013r. i 3 września 2013r. - wypłacił powodowi następujące kwoty: 28.000 zł tytułem zadośćuczynienia; 1.088,48 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu leków; 3.333,91 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu; 250 zł tytułem zwrotu kosztów zniszczonej odzieży; 1.319,23 zł za okres od 20.11.2011r. do 24.04.2012r., 960,29 zł za okres od 24.04.2012r. do 30.11.2012r., 981,78 zł za okres od 1.12.2012r. do 28.02.2013r. oraz 829,40 zł za okres od 1.04.2013r. do 14.05.2013r. - tytułem zwrotu utraconego dochodu; 44,75 zł tytułem zwrotu kosztów udostępnienia dokumentacji medycznej; 207,10 zł tytułem zwrotu kosztów poniesionych na opłaty parkingowe; 162,71 zł tytułem zwrotu kosztów za korzystanie z basenu; 1.296 zł tytułem zwrotu kosztów rehabilitacji; 9.132 zł z tytułu opieki osób trzecich za okres od 20.11.2011r, do 30.09.2012r. oraz 1.440 zł tytułem opieki osób trzecich za okres od 1.01.2013r. do 28.02.2013r.

Ponadto, w okresie październik - grudzień 2012r. oraz marzec - kwiecień 2013r., wypłacał powodowi kwotę 720 zł miesięcznie z tytułem bieżącej renty z tytułu zwiększonych potrzeb za opiekę osób trzecich.

Badanie ortopedyczne wykonane przez biegłego sądowego lekarza ortopedę wykazało u powoda: stan po przebytym wieoodłamowym złamaniu kości udowej lewej, leczonym operacyjnie, stan po reoperacji złamania kości udowej lewej z powodu utrudnionego zrostu, stan po trzykrotnej artroskopii kolana lewego z powodu przykurczu wyprostnego oraz uszkodzenia łękotki przyśrodkowej i powierzchni chrzestnej rzepki, początkowe zmiany zwyrodnieniowe kolana lewego z częściowym uszkodzeniem aparatu więzadłowego, obustronnie początkowe zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych z większym nasileniem zmian po stronie lewej.

W wyniku wypadku, któremu uległ powód doznał wieoodłamowego złamania kości udowej lewej. Leczony był z tego powodu operacyjnie. Z powodu urazu oraz długotrwałego odciążania kończyny dolnej lewej z ograniczoną możliwością usprawniania, doszło do przykurczu wyprostnego stawu kolanowego lewego, który również wymagał kilkukrotnego leczenia operacyjnego. Obecnie stan zdrowia powoda jest zadowalający. Odzyskał on bowiem zarówno funkcję podporową jak i lokomotoryczną w zakresie kończyny dolnej lewej.

Nadal istnieją zaniki mięśniowe w obrębie lewej kończyny dolnej oraz częściowa dysfunkcja stawu kolanowego lewego, które mają charakter utrwalony i pozostają w związku przyczynowym z przebytym wypadkiem komunikacyjnym. Ponadto u powoda w zakresie układu narządu ruchu stwierdza się obustronnie początkowe zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych. Łącznie trwały procentowy uszczerbek na zdrowiu powoda w związku z przebytym wypadkiem wynosi 25%.

Leczenie na chwilę obecną nie zostało zakończone, albowiem powód wymaga jeszcze leczenia operacyjnego polegającego na usunięciu materiału zespalającego z obrębu kości udowej lewej. Ponadto z uwagi na istniejące zaniki mięśniowe i częściowe ograniczenia ruchomości sąsiadujących z przebytym złamaniem stawów, wskazana jest dalsza rehabilitacja, której celem będzie głównie zapobieganie ewentualnej dalszej progresji obecnie stwierdzanych zmian pourazowych. Niewykluczone także jest, że w przyszłości zaistnieje konieczność wdrożenia kolejnych zabiegów operacyjnych, czy to w zakresie stawu kolanowego lewego, czy też biodrowego lewego.

Obecny stan zdrowia powoda, biorąc pod uwagę czasokres, jaki minął od wypadku, należy uznać za utrwalony. Zatem stosowanie dalszego leczenia będzie miało głównie zadanie profilaktyczne, polegające na utrzymaniu obecnego stopnia sprawności i ewentualnie chociażby częściowej odbudowy aparatu dynamicznego, czyli odbudowy uległych zanikowi mięśni w zakresie kończyny dolnej lewej.

Kwestia rokowań na przyszłość jest właśnie zależna od prowadzonego dalszego leczenia profilaktycznego. Niemniej jednak należy założyć, że w zakresie lewego stawu biodrowego oraz lewego stawu kolanowego, będzie stopniowo postępować szybsza progresja zmian o typie zwyrodnieniowym, aniżeli w stawach które nie ucierpiały w trakcie przedmiotowego wypadku.

Największe nasilenie dolegliwości, jakie wystąpiło po przebytym wypadku, dotyczyło głównie kończyny dolnej lewej powoda i mogło trwać przez kilka pierwszych tygodni. W późniejszym okresie kolejne nasilenia dolegliwości bólowych oraz dyskomfortu mogły występować po kolejnych etapach leczenia operacyjnego, a także w czasie usprawniania. Obecnie również mogą występować dolegliwości bólowe w zakresie lewej kończyny dolnej powoda, szczególnie powysiłkowe, jednakże z uwagi na brak możliwości precyzyjnej obiektywnej oceny tego stanu, należałoby się raczej w tym względzie oprzeć na informacjach zapodawanych przez powoda.

Badanie psychologiczne powoda wykazało, że powód nigdy nie był leczony psychiatrycznie. Nigdy nie korzystał z konsultacji psychologicznych. Brak czasu nie jest usprawiedliwieniem faktu, że nie podjął takiego leczenia. Analiza dokumentacji medycznej z okresu leczenia nie wskazuje, aby powód kiedykolwiek komukolwiek zgłaszał trudności w funkcjonowaniu psychicznym. Zgłaszane przez powoda skargi nie dają przesłanek do diagnozowania zaburzenia psychicznego. Dotyczą jednak poczucia obniżenia się jakości życia w stosunku do tej, jaka towarzyszyła mu przed wypadkiem.

Po przypadku powoda można mówić o zmianie (obniżeniu się) poziomu komfortu życia w okresie, kiedy był leczony, w związku z doznanym urazem doświadczał bólu fizycznego, był ograniczony w mobilności, korzystał ze wsparcia i pomocy innych osób. Aktualnie powód skarży się na to, że nie może podejmować na taką skalą i takiego rodzaju aktywności fizycznych, jakie podejmował przed urazem. Taka sytuacja może powodować nadal pewien dyskomfort, bo np. wymusza zmianę sposobu spędzania wolnego czasu i rzutuje na wybór oferty zawodowej (z zawodu murarz - do tej pory stan kończyny po urazie powodował niezdolność do pracy w wyuczonym zawodzie murarza).

Przed wypadkiem powód był w pełni sprawnym mężczyzną. Pracował jako murarz, aktywnie spędzał czas wolny ze znajomymi. Był zatrudniony na stanowisku murarza w pełnym wymiarze czasu pracy w przedsiębiorstwie (...) s.c. Firma (...), K. T." za miesięcznym 1.037,34 zł netto.

Po wypadku utracił poprzednią sprawność. Bezpośrednio po opuszczeniu szpitala był osobą lezącą. Wymagał pomocy osób trzecich przy wszystkich czynnościach związanych z utrzymaniem higieny, codziennej toalety, przygotowywaniem posiłków. Odczuwał ból w uszkodzonych częściach ciała, musiał przyjmować silne środki przeciwbólowe. Miał kłopoty ze snem. Po około 4 miesiącach od operacji poruszał się najpierw za pomocą „balkonika” a następnie przy pomocy kul. Po operacji w P. poruszał się przy pomocy jednej kuli. Po kolejnej operacji uda musiał ponownie korzystać z dwóch kul. Obecnie oczekuje na kolejną operację usunięcia śrub z kości udowej.

Wypadek spowodował u powoda cierpienia psychiczne, miał trudności z zaakceptowaniem utraty pełnej sprawności fizycznej, stał się wycofany i drażliwy. Z uwagi na ograniczenia ruchomości nogi zmuszony był kupić samochód z automatyczną skrzynią biegów. Obecnie powód potrafi sam się ubrać, dokonać toalety codziennej, przygotować posiłek. Porusza się nadal za pomocą kul. Nadal odczuwa ból, jednak w mniejszym natężeniu, ma z tego powodu kłopoty ze snem.

Powód nie pracuje pobiera świadczenie rentowe 569,80 zł miesięcznie, na rehabilitację wydaje około 400 zł miesięcznie, na dojazdy na basen 125 zł miesięcznie, wymienia kule co pół roku wydając 50 zł na ich zakup. Zalecenia lekarskie to rozpoczęcie ćwiczeń na siłowni, karnet – 60 zł miesięcznie.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w części. Sąd uznał, iż należne powodowi zadośćuczynienie winno wynosić 100.000 zł i biorąc pod uwagę zakres wypłaconego świadczenia zasądził dodatkowo kwotę 72.000 zł.

Powód domagał się ponadto zasądzenia kwoty 1.345,27 zł za okres od dnia 19.11.2011 r. do dnia 31.12.2013 r. tytułem skapitalizowanej renty z tytułu utraconych zarobków. Sąd uznał to roszczenie za uzasadnione i zasądził dochodzona kwotę. Sąd uznał także, że powodowi należna jest renta wyrównawcza w wysokości 667,40 zł miesięcznie za utracone możliwości zarobkowe oraz zmniejszenie się szans powodzenia w przyszłości. Sad Okręgowy uznał także, że zasadne było żądanie zasądzenia kwoty 1.319 zł tytułem odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów leczenia.

Sąd uznał, iż zasadnym jest przyznanie odszkodowania za opiekę osób trzecich w ilości 744 godzin wraz z wyrównaniem stawki godzinowej za okres od 20.11.2011r. do 30.06.2012r., stąd też kwota łączna z tego tytułu 10.428 zł, w pozostałym zakresie roszczenie zostało oddalone jako nie uzasadnione. Dotyczy to zwłaszcza okres po 30 czerwca 2013 r. do 3.01.2014 r., kiedy to powód nie wymagał opieki osób trzecich. Sąd uznał także za zasadne żądanie ustalenia odpowiedzialności na przyszłość.

Apelację od wyroku złożył pozwany:

- w części tj. co do pkt I w zakresie kwoty 30.000 zł (tj. ponad kwotę 42.000 zł) oraz

- co do pkt. V wyroku w całości (w zakresie renty z tytułu utraconych możliwości i zmniejszenia się szans powodzenia na przyszłość)

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  Naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy,tj. art. 233 k.p.c., poprzez błędne przyjęcie, że przedłożony przez powoda materiał dowodowy dał podstawę do przyjęcia udowodnienia wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia oraz przyznania renty, zarówno co do zasady jak i co do wysokości;

2.  Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 KC poprzez jegoniewłaściwe zastosowanie, tj. błędne przyjęcie, że ustalona kwota zadośćuczynienia w łącznej wysokości 72.000 zł tytułem zadośćuczynienia jest stosowną sumą pieniężną i nie wykracza poza kompensacyjny charakter zadośćuczynienia;

3.  Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 481 § 1 KC poprzez jegoniewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że datą wymagalności roszczeniastanowi dzień 16.01.2013 r.

4.  Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 444 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i nieuzasadnione przyjęcie, że okoliczności sprawy przemawiają za zasądzeniem na rzecz powoda renty z tytułu utraconych możliwości i zmniejszenia się szans powodzenia na przyszłość w kwocie po 667,40 zł miesięcznie, w szczególności z uwagi na jej bezterminowy charakter.

W oparciu o przytoczone zarzuty pozwany wniósł o: zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 42.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 02.02.2016 r. do dnia zapłaty;

2.  oddalenie powództwa w zakresie renty z tytułu utraconych możliwościi zmniejszenia się szans powodzenia na przyszłość z uwagi na jej bezzasadność;

3.  Zmianę zaskarżonego wyroku w przedmiocie kosztów procesu;

4.  Zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego,w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W ocenie pozwanego biorąc pod uwagę cały materiał dowodowy gromadzony w przedmiotowej sprawie, kwota 70.000 zł tytułem zadośćuczynienia rekompensuje doznaną przez powoda szkodę. Natomiast w zakresie zasądzonej renty po 667,40 zł miesięcznie było nieuzasadnione w szczególności z uwagi na jej bezterminowy charakter

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny w całości podzielił ustalenia faktyczne, dokonane w sprawie przez Sąd Okręgowy, czyniąc je jednocześnie podstawą swojego rozstrzygnięcia. Sąd Okręgowy, w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie zaoferowanego przez strony materiału dowodowego. Jednocześnie na podstawie tak przeprowadzonego postępowania dowodowego i zgromadzonych dowodów, Sąd I instancji wywiódł trafne wnioski i oceny prawne, które Sąd Apelacyjny w całości podziela.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisu art. 233 KPC, stwierdzić należy, że w ocenie Sądu Apelacyjnego zarzut taki nie może być uznany za uzasadniony, albowiem pozwany nie podniosła żadnego argumentu przemawiającego za przyznaniem, iż doszło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów przez Sąd I instancji. Pozwany przedstawia bowiem jedynie własną ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, a naruszenia upatruje wyłącznie w tym, że Sąd I instancji dokonał oceny odmiennej.

Zgodnie z art. 233 § 1 KPC Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przepis art. 233 § 1 KPC przyznaje Sądowi swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli Sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki bądź z doświadczeniem życiowym. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 KPC nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych poprzez przedstawienie przez skarżącego własnej oceny prawidłowo ustalonego wersji stanu faktycznego. Formułując taki zarzut skarżący powinna wskazać, jakie kryteria oceny Sąd naruszył przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając (por. red. A. Zieliński, K. Flaga - Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2014). Skuteczność zarzutu naruszenia przez Sąd art. 233 KPC i wynikającej z normy przewidzianej w tym przepisie zasady swobodnej oceny dowodów zależy od wykazania przez apelującego niekonsekwencji w rozumowaniu, kojarzeniu faktów i wyciąganiu z nich wniosków, a więc naruszenia uznanych zasad oceny dowodów i prawniczej argumentacji.

Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutów pozwanego odnoszących się do naruszenia przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 KPC i nie znalazł podstaw do podważenia oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji. W szczególności niezasadne są twierdzenia, iż Sąd Okręgowy nie rozważył wszechstronnie całego materiału dowodowego w sprawie. Zwrócić należy bowiem uwagę, iż w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd I instancji odniósł się do wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów, co świadczy o tym, iż dokonał całościowej ich oceny zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 445 § 1 KC i ustalenia nieprawidłowej zdaniem pozwanego i rażąco wysokiej kwoty zadośćuczynienia zasądzonego na rzecz powoda, Sąd Apelacyjny uznał, że biorąc po uwagę intensywność bólu i cierpienia powoda, ilość zabiegów operacyjnych i innych zabiegów leczniczych, stan psychiczny powoda po wypadku i w chwili obecnej a także pomocniczo trwały 25 % uszczerbek powoda na zdrowiu, że ustalona przez Sąd Okręgowy kwota zadośćuczynienia na poziomie 100.000 zł jest adekwatna do zakresu bólu, cierpienia, krzywdy i trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Należy zwrócić uwagę na zakres cierpienia fizycznego i psychicznego powoda, które jest podstawowym wyznacznikiem określenia zadośćuczynienia. Należy podkreślić, że na skutek wypadku komunikacyjnego powód nie tylko odniósł obrażenia, ale także z uwagi na zakres uszkodzenia ciała był poddawany wielokrotnym zabiegom operacyjnym oraz długotrwałej i bolesnej rehabilitacji. Powód pomimo poddania się intensywnym zabiegom medycznym pozostaje częściowo niepełnosprawny i oszpecony przez rozległe blizny. Powód zmuszony był do ograniczenia swojej aktywności, zaniechania uprawiania sportu, stracił pracę oraz doznał szeregu cierpień tak fizycznych jak i psychicznych spowodowanych ograniczeniami wynikającymi z częściowej niepełnosprawności.

Z tych powodów zasądzona na rzecz powoda kwota jest adekwatna do zakresu odczuwanego cierpienia i skutków zdrowotnych i z pewnością nie jest kwotą rażąco wygórowaną. Biorąc pod uwagę, że pozwany dobrowolnie wypłacił powodowi z tytułu zadośćuczynienia kwotę 28.000 zł, z tego tytułu prawidłowo została przez Sąd Okręgowy zasądzona na rzecz powoda dodatkowa kwota 72.000 zł.

W odniesieniu do zarzutu art. 481 § 1 KC dotyczącego błędnego zdaniem pozwanego przyjęcie, że datą wymagalności roszczenia stanowi dzień 16.01.2013 r., stwierdzić należy, że apelacja pozwanego była bezzasadna. Zarzut apelacyjny pozwanego, że odsetki należą się one wierzycielowi dopiero od dnia wyrokowania, jest nieuzasadniony i sprzeczny z aktualną linią orzecznictwa i stanowiskiem doktryny w tym zakresie. Pozwany w apelacji podnosił, że jak wskazał sam Sąd I instancji, powód skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 15.000 zł a nie kwoty wywiedzionej w pozwie, czy nawet zasądzonej. Z tych przyczyn, pozwany twierdził, że wymagalność odsetek od dnia 16.01.2013 r. może dotyczyć wyłącznie kwoty 15.000 zł, o zapłatę której powód wezwał pozwanego. Pozostała kwota zadośćuczynienia oraz jej wymagalność, zaktualizowała się dopiero w dniu jej orzeczenia przez Sąd I instancji. Formułując taki zarzut pozwany dopuszcza się oczywistej manipulacji, bowiem zna doskonale treść wezwania do zapłaty, z którego wynika wezwanie do zapłaty kwoty 150.000 zł, a wskazanie przez Sąd Okręgowy kwoty 15.000 zł jest oczywistą omyłką pisarską.

W ocenie Sądu Apelacyjnego odsetki ustawowe żądane od zadośćuczynienia zostały przez Sąd Okręgowy prawidłowo zasądzone na podstawie art. 817 § 1 KC w zw. z art. 481 § 1 KC i art. 14 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w zw. z art. 481 § 1 KC i art. 321 § 1 KPC od dnia następnego po wymagalności roszczenia. Zakład ubezpieczeń odpowiadający za sprawcę wypadku komunikacyjnego z tytułu odpowiedzialności cywilnej dopuszcza się zwłoki, jeżeli nie spełnia świadczenia na rzecz poszkodowanego w terminie 30 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku. Doręczenie pisma zawierającego żądanie należy uznać za zgłoszenie w tym zakresie szkody, a rzeczą zakładu ubezpieczeń jest rozpoznanie zasadności roszczenia w terminie 30 dni (m.in. wyrok SN z dnia 2.03.2006 r., sygn. I CSK 7/05).

W toku procesu nie wykazano natomiast zaistnienia przeszkód, które skutkowałyby niemożliwością dokonania koniecznych ustaleń we wskazanym powyżej terminie, zwłaszcza iż rozmiar doznanej szkody w okresie tym demonstrował się już jednoznacznie, a wina sprawcy wypadku nie była kwestionowana. We wskazanym powyżej określonym ustawowo terminie, ubezpieczyciel był w stanie przy zachowaniu należytej staranności określić wysokość należnych świadczeń, stosując właściwą miarę i wykorzystując profesjonalnie doświadczenie w swojej działalności, a nie musiał oczekiwać na zakończenie postępowania cywilnego. Jako profesjonalista winien zbadać przesłanki swojej odpowiedzialności, tzn. aktywnie, samodzielnie dążyć do wyjaśnienia wszelkich okoliczności, czego nie może przerzucać na inne podmioty, biernie wyczekując na wynik postępowania sądowego (M. Lemkowski, Odsetki cywilnoprawne, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa 2007, str. 284).

Wobec wskazanej powyżej jednoznacznej regulacji brak było podstaw do uwzględnienia koncepcji strony pozwanej w zakresie bezzasadności żądania odsetek ustawowych od zadośćuczynienia i odszkodowania za okres wcześniejszy niż data wyrokowania, która nie zasługuje na akceptację, co potwierdza utrwalona już linia aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego (por. m.in. wyrok SN z dnia 14.01.2011r., sygn. I PK 145/10: wyrok SN z dnia 18.02.2010r., sygn. II CSK 434/09; wyrok SN z dnia 25.03.2009r., sygn. V CSK 370/08; wyrok SN z dnia 16.07.2004r., sygn. I CK 83/04). Obecnie funkcja odszkodowawcza odsetek przeważa nad ich funkcją waloryzacyjną, a w tej sytuacji zasądzanie odsetek od daty wyrokowania prowadziłoby w istocie do ich umorzenia za okres sprzed daty wyroku i stanowiło nieuzasadnione uprzywilejowanie dłużnika, skłaniając go do jak najdłuższego zwlekania z opóźnionym świadczeniem, w oczekiwaniu na orzeczenie sądu znoszące obowiązek zapłaty odsetek za czas wcześniejszy, zwłaszcza że orzeczenie przyznające zadośćuczynienie oraz odszkodowanie wbrew poglądom pozwanego ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego, a powołany wcześniej art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ma charakter bezwzględnie obowiązujący (por. Wyrok SA w Warszawie z dnia 28.10.2011 r., sygn. VI ACa 247/11 a także: M. Serwach, Komentarz do art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, LEX 2010).

W rozpoznawanej sprawie powód pismem z 07.12.2012 r. ostatecznie wezwał pozwanego o zapłatę kwoty 150.000zł tytułem zadośćuczynienia (k. 45). Sąd Okręgowy zasadnie przyjął iż pozwany wezwanie otrzymał po 7 dniach. Z tych względów pozwany w terminie 30 dni powinien spełnić świadczenie tj. do 15.01.2013 r., zatem od dnia następnego pozostaje w zwłoce i obowiązany jest do zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie w płatności.

Pozwany zakwestionował w apelacji także zasądzoną na rzecz powoda kwotę po 667,40 zł miesięcznie renty z tytułu utraconych możliwości i zmniejszenia się szans powodzenia na przyszłość. Apelacja pozwanego w tym zakresie była nieuzasadniona. Powód w związku z trwałym 25 % uszczerbkiem na zdrowiu ma mniejsze możliwości znalezienia pracy i uzyskiwania dochodów. Powód nie jest osobą całkowicie sprawną i ma ograniczone możliwości pracy i zarobkowania a jednocześnie zwiększone potrzeby związane ze swoją częściową niepełnosprawnością.

Sąd Okręgowy uznał, że powodowi należna jest renta wyrównawcza stanowiąca różnicę pomiędzy uzyskiwanymi przez powoda przed wypadkiem, a najniższym wynagrodzeniem, wynoszącym na dzień orzekania (1.181,38 zł netto) a uzyskiwaną przez powoda miesięczną rentą (569,80 zł). Powód przed wypadkiem zarabiał minimalne wynagrodzenie i z dużym prawdopodobieństwem gdyby był sprawny i nie uległ wypadkowi to osiągałby co najmniej najniższe miesięczne wynagrodzenie. Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, że minimalne wynagrodzenia za pracę w 2013 r., w kolejnym roku miesięczne wynagrodzenie za pracę powoda wynosiłoby co najmniej 1.181,38 zł netto. Pomniejszając te kwotę o otrzymywaną przez powoda rentę oraz powiększając o dodatkowe wydatki związane z rehabilitacją i uznając, że powód na skutek trwałego uszczerbku na zdrowiu ma ograniczone możliwości zarobkowe, zasądził prawidłowo dochodzoną przez powoda kwotę renty uzupełniającej w wysokości 667,40 zł.

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie IX zaskarżonego wyroku było prawidłowe ponieważ sytuacja powoda na skutek wypadku, uzasadniała zastosowanie art. 100 k.p.c. w z. z art. 108 § 1 k.p.c.

Z podanych powyżej powodów apelacja pozwanego jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 KPC.

Orzeczenie o kosztach postępowania apelacyjnego wydane zostało na podstawie art. 98 KPC.