Wyrok SA we Wrocławiu z 16 marca 2016 r. w sprawie o dowody.

UZASADNIENIE

W. Ż. został oskarżony o to, że:

w okresie od początku listopada 2012r. do końca maja 2014r. w Ż. woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu i wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia znacznej wartości w ten sposób, że będąc Liderem Planowania w Zakładzie (...), bez wiedzy i zgody dyrekcji wyż./wym. wywiózł z terenu firmy 5 207 ( pięć tysięcy dwieście siedem) sztuk europalet o wartości nie mniejszej niż 156 210,00 (sto pięćdziesiąt sześć tysięcy dwieście dziesięć złotych)oraz 8 778 (osiem tysięcy siedemset siedemdziesiąt osiem) sztuk palet zwykłych o wartości nie mniejszej niż 96 558,00 zł (dziewięćdziesiąt sześć tysięcy pięćset pięćdziesiąt osiem złotych) powodując straty w łącznej kwocie 252 768,00 zł (dwieście pięćdziesiąt dwa tysiące siedemset sześćdziesiąt osiem złotych) na szkodę firmy (...) Oddział w Ż. repr. Przez P. S., to jest o czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 9 września 2015 r. sygn. akt III K 84/15 orzekł:

I.  oskarżonego W. Ż. uznał za winnego tego, że w okresie od początku listopada 2012r. do końca maja 2014r.w Ż. woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu i wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia znacznej wartości w ten sposób, że będąc Liderem Planowania a następnie Kierownikiem Magazynu (...) w Zakładzie (...), bez wiedzy i zgody dyrekcji wyż./wym. wywiózł z terenu firmy 5 207 (pięć tysięcy dwieście siedem) sztuk europalet o wartości nie mniejszej niż 52.070 zł (pięćdziesiąt dwa tysiące siedemdziesiąt złotych) oraz 8 778 (osiem tysięcy siedemset siedemdziesiąt osiem) sztuk palet zwykłych o wartości nie mniejszej niż 35.112 zł (trzydzieści pięć tysięcy sto dwanaście złotych, powodując straty w łącznej kwocie 87.182 zł (osiemdziesiąt siedem tysięcy sto osiemdziesiąt dwa złote) na szkodę firmy (...) Oddział w Ż. i kwalifikując zarzucany mu czyn z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat;

III.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę kwoty 87.182 zł (osiemdziesiąt siedem tysięcy sto osiemdziesiąt dwa złote) na rzecz firmy (...) Oddział w Ż.;

IV.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w całości w wysokości 214,95 zł w tym na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) wymierza mu opłatę sądową w wysokości 300 złotych.

Wyrok ten zaskarżył w całości obrońca oskarżonego wyrokowi temu zarzucając:

1)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to obrazę art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez:

a)  bezzasadne i błędne pominięcie przez tut. Sąd, przy analizie i ocenie dowodów, istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy tj. wiarygodnych dowodów w postaci dokumentów urzędowych – kart przekazania odpadów,

b)  pominięcie przez Sąd Okręgowy przy dokonywaniu ustaleń faktycznych ważnych okoliczności wynikających z uznanych za wiarygodne zeznań świadków, a to zeznań S. Z. i M. P., którzy słuchani podczas rozprawy głównej w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości oświadczyli, że oskarżony wywoził, nie jak błędnie przyjął Sąd Okręgowy, palety lecz złom paletowy (odpad paletowy), celem minimalizacji zagrożenia pożarowego i tym samym oparcie ustaleń faktycznych jedynie na części materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, ponadto nie wzięcie pod uwagę przez tut. Sąd zeznań tych świadków, w zakresie w którym potwierdzili wyjaśnienia oskarżonego, zgodnie z którymi oskarżony nigdy nie uzyskał korzyści majątkowej w zamian za wywóz palet,

c)  bezkrytyczne, sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, oparcie się przez tut. Sąd na zeznaniach świadków, a to zeznaniach pracowników firmy (...), którzy nie przeszli jakiegokolwiek szkolenia z zakresu oceny jakościowej palet, a tym samym zeznania ich dotyczące stanu złomu paletowego należałoby uznać za niewiarygodne i nieprzydatne dla niniejszego postępowania z uwagi na brak elementarnej wiedzy dotyczącej możliwości oceny jakościowej palet, ponadto przyjęcie, że zeznania te były spójne podczas gdy były one wzajemnie sprzeczne i rozbieżne ze stanem rzeczywistym o czym świadczy chociażby twierdzenie P. Ł. odnośnie istnienia umowy z firmą (...), której w rzeczywistości nie było,

d)  bezkrytyczne danie wiary przez tut. Sąd zeznaniom świadków twierdzących jakoby temat palet miałby być najważniejszym tematem w całym magazynie, a w szczególności załadowanie palet byłoby niż ich zwrot do dostawcy a w szczególności danie wiary świadkowi A. B. oraz A. P. (1), która wbrew twierdzeniom Sądu, zawartym w uzasadnieniu, była w konflikcie z oskarżonym, który nie był zadowolony z jakości jej pracy i który nosił się z zamiarem wypowiedzenia jej umowy, podczas gdy przekonanie o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną, jeśli tylko jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (tak: postanowienie SN z dnia 28 czerwca 2007 r., sygn. akt: II KK 20/07),

2)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to obrazę art. 7 kpk w zw. z art. 167 kpk poprzez zaniechanie przesłuchania w charakterze świadka K. G. (1) tj. osoby będącej w ówczesnym czasie osoba zatrudnioną w firmie (...) podczas gdy w wypadku, gdy oskarżony nie przyznaje się do zarzuconego mu czynu i podaje okoliczności mogące świadczyć o jego niewinności, obowiązkiem organów prowadzących postępowanie przygotowawcze, jak i sądu rozpoznającego sprawę jest dokładne sprawdzenie linii obrony oskarżonego i dopiero ocenienie tak zebranego materiału dowodowego, po przeanalizowaniu okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego zgodnie z zasadą określoną w art. 3 § 1 i art. 4 § 1 kpk (tak: wyrok SN z dnia 20 lipca 1987 r., sygn. akt: II KR 167/87),

3)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to obrazę art. 167 kpk w zw. z art. 193 kpk poprzez arbitralne i całkowicie dowolne a w konsekwencji nieprawidłowe przyjęcie przez Sąd, który nie ma wiedzy specjalistycznej z zakresu podatności euro palet i palet zwykłych na ogień, iż palety euro nie sprowadzają niebezpieczeństwa spowodowania pożaru większego niż palety zwykłe, podczas gdy, w rzeczywistości, palety euro mają znacznie lepsze, pod względem łatwopalności, elementy drewniane niż palety jednorazowe tj. wsporniki (klocki palety) oraz mają grubsze deski. Dlatego też w razie pożaru gęstości obciążenia ogniowego i tym samym czas spalania jest znacznie dłuższa dla palet euro niż dla palet jednorazowych, podczas gdy okoliczności te jako mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymagały wiadomości specjalnych, a tym samym Sąd winien zasięgnąć opinii biegłego bowiem rozstrzygnięcie kwestii porównania podatności palet na ogień, z uwagi na ściśle specjalistyczny charakter, nie mogło nastąpić w oparciu o doświadczenie i wiedzę sędziowską.

4)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to obrazę podstawowej zasady procesu karnego, tj. zasady wyrażonej w art. 6 kpk – zasady prawa do obrony oraz obrazę zasady z art. 4 kpk – zasady obiektywizmu, polegającą w szczególności na uniemożliwieniu obrońcy zapoznania się z materiałem dowodowym, mającym dla sprawy istotne znaczenie, a przedłożonym przez firmę (...), trudno bowiem uznać, iż akademicki kwadrans narzucony przez Sąd Okręgowy do zapoznania się z dokumentacją, stanowi wyraz respektowania prawa do obrony i nie godzi w zasadę obiektywizmu, a ponadto stanowi o realnym charakterze obrony, podczas gdy ustanowiony obrońca musi mieć zapewnioną możliwość rzetelnego zaznajomienia się z aktami sprawy (tak: wyrok SN z dnia 7 lipca 2006 r., sygn. akt III KK 418/05), co w przedmiotowej sprawie zostało obrońcy oskarżonego, przez Sąd uniemożliwione,

5)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, w szczególności polegający na:

a)  błędnym przyjęciu, iż palety stanowiły własność firmy (...), podczas gdy w rzeczywistości stanowiły one mienie dostawców,

b)  nieprawidłowym przyjęciu przez tut. Sąd, co znalazło odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, iż S. Z. prowadzący firmę (...) sp. z o.o. nie jest powiązany z firmą (...) w T., która była wskazywana jako odbiorca palet na dokumentach WZ wystawionych przez pracowników firmy (...) podczas gdy w rzeczywistości spółka maj (...) należała do żony S. Z., dodatkowo S. Z. na stronach internetowych dotyczących firmy (...) figuruje jako osoba z którą należy się kontaktować tudzież właściciel,

c)  błędnym przyjęciu przez Sąd Okręgowy, iż oskarżony nie informował swoich pracowników, iż pozbywają się złomu paletowego ze względu bezpieczeństwa, podczas gdy oskarżony wielokrotnie na problem składowania zużytych palet zwracał uwagę nie tylko pracowników firmy lecz również ochrony, a ponadto oskarżony podkreśla, że na terenie należącym, do przedsiębiorstwa doszło do kilku kolizji TIRów oraz wózków widłowych, a ich przyczyną było składowanie zbyt dużej ilości złomu paletowego i palet na terenie należącym do przedsiębiorstwa (...), ponadto o problemach z paletami był wielokrotnie informowany poprzednik M. K. G. M.,

d)  nieprawidłowym przyjęciu, iż oskarżony tytułował wysyłane maile do strefy przyjęć jako „palety na wymianę” bądź „zwrot palet” co zdaniem sądu znaczyłoby, iż oskarżony sugerował podległym sobie pracownikom, iż dokonuje wymiany palet z oddziałem firmy (...) w Ś. podczas gdy prawidłowa ocena stanu faktycznego doprowadziłaby do konkluzji, iż użycie wyżej zacytowanych przez Sąd zwrotów miało charakter celowy bowiem to zamiarem oskarżonego było rozróżnienie sytuacji w której pracownicy magazynu mieliby zwracać uszkodzone przez siebie palety od sytuacji w której zwrot palet odbywał się regularnie i jego powodem nie było ich uszkodzenie,

e)  nieznajdującym potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, a tym samym niczym nieuzasadnionym przyjęciu, iż oskarżony miałby się przyznać do rzekomej kradzieży, podczas gdy taka sytuacja nie miała miejsca,

f)  błędnym przyjęciu przez tut. Sąd, a wynikającym z braku wiadomości specjalnych, a dotyczących umiejętności odróżnienia złomu paletowego od nadających się do użytku palet, co skutkowało nieprawidłowym przyjęciem przez tut. Sąd, iż złomu paletowego nie można ułożyć w słupki, co w efekcie doprowadziło do poczynienia przez Sąd pierwszej instancji błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegających na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony W. Ż. popełnił czyn z art. 278 § 1q kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk w sytuacji gdy brak było wystarczających i jednoznacznych dowodów świadczących o sprawstwie oskarżonego, a zebrany w sprawie materiał dowodowy jest niekompletny.

Podnosząc powyższe zarzuty na podstawie art. 427 § 1 kpk oraz 437 § 1 kpk w zw. art. 414 kpk obrońca wniósł o:

1)  uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, ewentualnie

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie niniejszej sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja częściowo zasługiwała na uwzględnienie.

Obrońca oskarżonego w apelacji podniósł szereg zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych. Wszystkie te zarzuty miały wykazać, że „brak było wystarczających i jednoznacznych dowodów świadczących o sprawstwie oskarżonego, a zebrany w sprawie materiał dowodowy jest niekompletny” (str. 5 apelacji).

Sąd Apelacyjny na skutek apelacji obrońcy oskarżonego dokonał zmiany zaskarżonego wyroku w opisie czynu przypisanego oskarżonemu i w zakresie kary a także obowiązku naprawienia szkody. Natomiast Sąd Apelacyjny nie podzielił przekonania obrony, że oskarżony nie popełnił przestępstwa z art. 278 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na szkodę (...) sp. z o.o. (występującej w sprawie w charakterze oskarżyciela subsydiarnego).

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu obrazy przepisów postępowania – art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. (pkt 1 lit. a-d apelacji).

Na wstępie podkreślić należy, że zarzut obrazy przepisu art. 7 k.p.k. może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, że sąd orzekający - oceniając dowody - naruszy zasady logicznego rozumowania, nie uwzględni przy ich ocenie wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, a tym samym dokona oceny dowolnej, a nie oceny swobodnej spełniającej dyrektywy wskazanej wyżej zasady procesowej. W odniesieniu do podniesionych w apelacji kwestii tego rodzaju naruszeń obrońca jednak nie wykazał. Podobnie obrońca nie wykazał naruszenia art. 410 k.p.k. Z naciskiem trzeba podkreślić, że nie stanowi naruszenia tego przepisu dokonanie takiej czy innej oceny dowodu przeprowadzonego lub ujawnionego na rozprawie. Jeżeli więc z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, przy czym wskazał powody tego stanowiska, to nieuwzględnienie okoliczności wynikających z tych wyjaśnień nie stanowi naruszenia przepisów postępowania. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., gdy jest poprzedzone wyjaśnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, a tak bez wątpienia było w tej sprawie.

Obrońca w apelacji podtrzymał w zasadzie linię obrony oskarżonego zaprezentowaną przez niego w postępowaniu przygotowawczym i przed Sądem I instancji. Obrona zatem nie zaprzecza, że oskarżony wywoził palety z zakładu pracy, z tym jednak zastrzeżeniem, że miał to być złom paletowy, a zgodnie z wyjaśnieniami oskarżonego powodem takiego postępowania była minimalizacja zagrożenia pożarowego, zapewnienie porządku na terenie firmy i zmniejszenie kosztów wywożenia odpadów (k. 362, k. 637).

W celu wykazania słuszności swoich racji obrońca zarzucił pominięcie przy analizie materiału dowodowego - dowodów w postaci dokumentów tj. kart przekazania odpadów. Sąd meriti ocenił jednak dowód z w/w kart przekazania odpadów na str. 12 uzasadnienia zaskarżonego wyroku, uznając w rezultacie, że dokumenty te budzą wątpliwości co do ich rzetelności. Sąd Apelacyjny podziela to przekonanie Sądu Okręgowego jeżeli zważy się na oczywiste błędy i nieścisłości w treści tych dokumentów, ale także okoliczność, że oskarżony po dniu wystawienia przez S. Z., jako reprezentanta N. Centrum sp. o.o., pierwszego dokumentu datowanego na 31.01.2014r., dalej w e-mailach do pracowników wskazywał sp. z o.o. (...) jako odbiorcę palet. Wreszcie trzeba podkreślić, że nie ma powodów, aby dowód z kart przekazania odpadów był oceniany inaczej niż inne dowody tj. zgodnie z wymogami zawartymi w art.7 k.p.k., także w kontekście innych dowodów zgromadzonych w sprawie takich jak np. zeznania świadków, w celu rozstrzygnięcia w jakim stanie technicznym były palety tj. czy były odpadem czy też nie. O tej kwestii będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd meriti w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie dokonał oceny zeznań świadków S. Z. i M. P. (o zeznaniach pierwszego z nich wspomniał tylko w kontekście oceny kart odpadów), nie mniej jednak w okolicznościach tej sprawy wskazane wyżej uchybienie Sądu Okręgowego nie miało wpływu na treść wyroku. Trzeba tylko dodać, że nie oznacza to, że Sąd tych zeznań nie analizował. W każdym jednak razie zeznania te nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych w sprawie w oczekiwanym przez obrońcę zakresie.

Świadek S. Z. jest udziałowcem (...) Centrum sp. z o.o., która prowadziła działalność m.in. w T. przy ul. (...) nr działki (...) polegającą na skupie, naprawie oraz sprzedaży palet (k. 198 v.). W sprawie ustalono, że palety były przywożone do (...) Centrum sp. z o.o. tj. od początku listopada 2012r. do końca maja 2014r. mimo, że na dokumentach WZ widniała inna nazwa odbiorcy palet tj. (...) spółka z o.o., a nadto umieszczone na nich były zapisy o treści „zwrot palet” i „wymiana palet”, a nie złom paletowy. (...) Centrum sp. z o.o. nie miała upoważnienia od (...) spółki z o.o. do odbioru palet i co więcej (...) spółka z o.o. nie wiedziała, że (...) Centrum spółka z o.o. odbiera palety, które według dokumentacji powinny być przekazane do niej (k. 724). Zeznania tego świadka, w zakresie w jakim twierdzi on, że przyjmował złom paletowy od oskarżonego, nie są wiarygodne jeżeli zestawić je z zeznaniami świadków będących pracownikami (...) sp. z o.o., którym z kolei Sąd Okręgowy dał zasadnie wiarę.

Analiza zeznań M. P. nie wskazuje na to aby miał on kompletną wiedzę na temat jakości i stanu palet. Po pierwsze świadek ten osobiście nie przyjeżdżał do (...) sp. z o.o. a wysyłał kierowców (tym samym nie był obecny przy załadunku tych palet). Po drugie palety były zawożone do skupu w T.. Jak zeznał świadek „po rozładunku na pojeździe zostawało około 15 palet niekompletnych, które były przewożone na bazę i tam naprawiane. Co do palet, które były przywożone to widziałem osobiście, że były uszkodzone, niekompletne natomiast co do pozostałych to nie widziałem ich osobiście i nie wiem w jakim były stanie” (k.340 v). Z powyższego wynika, że choć świadek nie miał pełnej informacji o jakości przewożonych palet to jednocześnie stwierdził, że te palety, które zostawały u niego nadawały się do jakiegoś użytku i miały określoną wartość skoro „były przewożone na bazę i tam naprawiane”.

Sąd Apelacyjny podziela pogląd Sądu Okręgowego co do wiarygodności zeznań pracowników (...) sp. z o.o. O/Ż.. Oskarżony nie podnosił w toku postępowania, że niektórzy pracownicy są w stosunku do niego negatywnie nastawieni czy też, że pozostają z nim w konflikcie. Stąd obecne twierdzenia apelującego o zaistnieniu konfliktu między nim a świadkiem A. P. (1) nie są przekonywujące, zwłaszcza, że ograniczają się jedynie do samego twierdzenia o takiej okoliczności, bez wskazania konkretnych dowodów na ich potwierdzenie czy choćby ich uprawdopodobnienia.

W sprawie nie ma wątpliwości, że oskarżony nie posiadał zgody pracodawcy na współpracę z (...) Centrum spółka z o.o. czy też (...) spółka z o.o. Obie spółki z całą pewnością nie były kontrahentami (...) sp. z o.o. o czym zeznał dyrektor pokrzywdzonej spółki (...). Świadek ten podkreślił, że oskarżony nie miał uprawnień do nawiązywania współpracy z kontrahentami i jeśli pracownik chciał nawiązać taką współpracę to musiał w tym uczestniczyć dział zakupów (k.639 v.). Z arkuszu opisu stanowiska pracy nie wynika także, że oskarżony miał uprawnienia do samodzielnego zawierania umów z kontrahentami (k.322-324). Świadek M. K. (specjalista ds. zakupów w pokrzywdzonej spółce) potwierdził, że oskarżony nie mógł samodzielnie nawiązać współpracy z firmą (...) (k. 645 v.). Obrońca wprawdzie odmówił wiary tym zeznaniom ale jednocześnie nie wykazał aby ocena tych zeznań dokonana przez Sąd meriti naruszała art. 7 k.p.k.

Ponadto według świadka P. S. oskarżony nie zgłaszał problemu zalegających palet na terenie spółki. Powyższe potwierdziła w zasadzie świadek K. G. (2) zatrudniona w spółce jako kierownik łańcucha dostaw. Świadkowie wytłumaczyli jednocześnie, że odpady drewniane składowane były do kontenerów i sukcesywnie wywożone a potrzebne palety składowane. Zdaniem świadka P. S. palety te nie stwarzały zagrożenia przeciwpożarowego.

Świadkowie A. P. (1) i J. D., S. P., i P. Ł. w sposób przekonywujący zeznali, że oskarżony wysyłał do (...) sp. z o.o. palety w dobrym stanie, jak najlepsze i jak najwięcej (A. P. (1) k. 160 v. – palety, które pojechały do(...)były w dobrym stanie; J. D. k. 644-oskarżony kazał sprawdzać co rano ilość palet na placu; dostałem polecenie od oskarżonego, że mają być ładowane palety proste, jak najlepsze (k. 568- w bardzo dobrym stanie, jak najwięcej) w pierwszej kolejności euro a następnie zwykłe; S. P., k. 336- załadunek i wysyłanie palet było priorytetem, w pewnym momencie kazał ładować więcej europalet droższych i dopełniać zwykłymi, polecał ładować te w najlepszym stanie; P. Ł. k. 345v – oskarżony mówił do pracowników żeby wysyłać sprawne palety, jak była niesprawna to mieli naprawić).

Sąd Apelacyjny nie ma przy tym wątpliwości, że świadkowie nie musieli przechodzić szkolenia z zakresu oceny jakościowej palet, aby określić jaka była ich jakość skoro takiej oceny mogli dokonać na podstawie elementarnej wiedzy życiowej. Jeżeli weźmie się także pod uwagę, że pracownicy otrzymywali od oskarżonego jasne polecenia, aby ładować palety jak najlepszej jakości a jak wyjaśnił sam oskarżony na k. 638v. „wydałem dyspozycje pracownikom w jaki sposób odróżnić jedne od drugich (tj. uszkodzone palety od nieuszkodzonych – przyp. SA) nie ma wątpliwości, że pracownicy obiektywnie ocenili w swoich zeznaniach jakość przedmiotowych palet. Należy przy tym zaznaczyć, że Sąd Okręgowy przyjął, że palety będące przedmiotem przestępstwa były używane i cześć z nich mogła być uszkodzona, stąd – stosując zasadę z art. 5 §2 k.p.k. - przyjął, że znajdowały się w drugiej klasie uszkodzenia i w zależności od rodzaju kosztowały każda po 10 zł (europalety) i 4 zł (zwykłe palety).

Dla dopełnienia pełnego obrazu przestępczej działalności oskarżonego zdecydowanie należy podkreślić, że oskarżony jedynie stwarzał swoim zachowaniem wrażenie, że dokonywana jest wymiana niepotrzebnych palet. W tym celu polecał pracownikom w e-mailach aby w dokumentach WZ wypisywać „wymiana palet”, „zwrot palet”. Skoro więc jak wyjaśniał oskarżony pozbywał się z zakładu pracy nikomu niepotrzebnego złomu paletowego powstaje pytanie dlaczego ukrywał ten fakt. Prawidłowo ustalił Sąd Okręgowy, że oskarżony W. Ż. sugerował w ten sposób podległym sobie pracownikom, że dokonuje wymiany palet z oddziałem E. w Ś., pisząc dodatkowo w każdym e-mailu „na WZ-ce proszę zapisać wymiana palet+scan do mnie abym rozliczył się ze Ś.”. Tak zorganizowany wywóz palet z terenu spółki sprawiał, że dział księgowości pokrzywdzonej spółki nie miał informacji, że takie „transakcje” miały miejsce.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut obrazy przepisów postępowania, mający wpływ na treść orzeczenia a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. poprzez zaniechanie przesłuchania w charakterze świadka K. G. (1) (pkt 2 apelacji).

Obrońca w toku postępowania przed Sądem I instancji nie zawnioskował o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania wskazanego świadka, nie wniósł także o jego przeprowadzenie przed Sądem Apelacyjnym. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 20 marca 2014r. sygn. akt II AKa 56/14 słusznie wywiódł, że „w wypadku bierności stron, powinność sądu wynikająca z art. 167 k.p.k. powstaje wtedy tylko, gdy dowód, o którym sąd powziął informację i który jest możliwy do przeprowadzenia, może mieć istotne w sprawie znaczenie, a zaniechanie jego przeprowadzenia rodzi realne ryzyko dokonania błędnych ustaleń faktycznych i wydania błędnego rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie. Pamiętać przy tym trzeba, że sąd nie jest organem śledczym poszukującym dowodów w procesie udowodniania sprawstwa i winy oskarżonego. Nie może też wchodzić w taką rolę procesową, jego funkcją jest bowiem bezstronne rozpoznanie sporu procesowego i rozstrzygnięcie co do racji stron procesowych”. Tymczasem obrońca nie poddał wskazanego dowodu z zeznań świadka żadnej sensownej analizie, nie wykazał jego wartości, przydatności i niezbędności w procesie poznania faktów prawdziwych, nie wykazał, że Sąd Okręgowy mimo że mógł ten dowód przeprowadzić i wiedział o jego istnieniu nie uczynił tego, i wreszcie nie wykazał, że zaniechanie przeprowadzenia tego dowodu mogło mieć realny wpływ na treść wyroku. Jeżeli nadto weźmie się pod uwagę, że obrońca nawet nie wskazał w apelacji na jaką okoliczność ma składać ma zeznania K. G. (3) zarzut ten jawi się jako zupełnie nieuprawniony.

Podobnie nie zasługuje na uwzględnienie zarzut obrazy przepisów postępowania, mający wpływ na treść orzeczenia a to art. 167 k.p.k. w zw. z art. 193 k.p.k. (pkt 3 apelacji).

Odnośnie tego zarzutu aktualność zachowują wskazane wyżej wywody Sądu Apelacyjnego w zakresie naruszenia art. 167 k.p.k. W ocenie Sądu Apelacyjnego w sprawie nie zachodziła konieczność zasięgnięcia opinii biegłego, który miałby ocenić zakres podatności euro palet i palet zwykłych na ogień. Sąd Okręgowy str.11 uzasadnienia słusznie wywiódł, że euro palety nie sprowadzają niebezpieczeństwa pożaru większego niż zwykłe palety opierając się w tym zakresie na zeznaniach pracowników, zwłaszcza świadka P. S.. Z notatki służbowej (k.662) wynika, że barak opodal zakładu zapalił się w dniu 22 grudnia 2013 r. zaś W. Ż. zajmował się wywożeniem palet już rok wcześniej. Zdarzenie to nie mogło więc być powodem przekazywania palet innym podmiotom bez wiedzy i zgody kierownictwa firmy, któremu oskarżony nie sygnalizował zagrożenia pożarowego. Ponadto zgodnie z wiarygodnymi zeznaniami pracowników oskarżony polecał pakować w pierwszej kolejność nieuszkodzone euro palety. Kryterium wywożenia palet z zakładu pracy nie była więc odporność ogniowa i palność tych palet ale ich stan i co tym idzie wartość, bo przecież uszkodzone i nieuszkodzone palety paliłyby się tak samo.

Niezasadny jest zarzut naruszenia art. 6 k.p.k. i art. 4 k.p.k. polegający na uniemożliwieniu obrońcy zapoznania się z materiałem dowodowym mającym dla sprawy istotne znaczenie, a przedłożonym przez (...) sp. z o.o., występujące w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy (pkt 4 apelacji).

Z akt sprawy wynika, że Sąd meriti umożliwił zapoznanie się obrońcy z dokumentami załączonymi przez oskarżyciela posiłkowego do pisma z 7 września 2015r. (k.688-721) udzielając w tym celu 30 minutowej przerwy w rozprawie (a nie 15 min. jak twierdzi obrona co wynika z k. 725 v.). Oczywiście obrońca może twierdzić, że czas ten był dla niego niewystarczający ale przecież po wydaniu wyroku mógł już z całą pewnością z tymi dokumentami zapoznać się, przeznaczając na to tyle czasu ile uważał za stosowne. Tymczasem obrońca ograniczył się w skardze apelacyjnej jedynie do podniesienia wskazanego wyżej zarzutu, nie uzasadniając go jednak, w tym nie wskazał jakie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy lub obrony oskarżonego okoliczności znajdują się w dokumentach złożonych przez oskarżyciela posiłkowego. Okoliczność, że obrońca nie przeprowadził w apelacji żadnej analizy tych dokumentów nie tylko wskazuje, że jego zarzuty są całkowicie gołosłowne ale także pośrednio potwierdza zasadność decyzji Sądu meriti, wynikającą z doświadczenia sędziowskiego, że z tego rodzaju dokumentami można zapoznać się w ciągu krótkiego czasu, bez uszczerbku dla obrony oskarżonego czy też zasady obiektywizmu. Oczywiście Sąd Apelacyjny zapoznał się z tymi dokumentami i stwierdza, że nie mają one znaczenia dla odpowiedzialności karnej oskarżonego a część z nich była oskarżonemu i jego obrońcy znana (por. k. 677-683 i k. 719-721). Sąd meriti na str. 8 uzasadnienia powołał te dokumenty (dokumenty związane z obrotem paletami od 18 sierpnia 2014r. do 6 października 2014r. - karta 224- 321, 688-721 akt) ustalając, że „po ujawnieniu procederu prowadzonego przez W. Ż. firma (...) wdrożyła własne procedury w zakresie obrotu używanymi paletami, dokonując ich sprzedaży na rzecz firmy (...) s.c. w Ś. oraz nadal dokonując wymiany barterowej z firmą (...) jak i sprzedaży”.

Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się także błędu w ustaleniach faktycznych mających wpływ na treść wyroku (pkt 5 lit. a-e apelacji).

Obrońca zarzucając, że Sąd meriti błędnie przyjął, że palety stanowiły własność firmy (...) sp. z o.o. podczas gdy stanowiły one mienie dostawców, nie wziął pod uwagę dwóch kwestii. Po pierwsze tego, że cześć dostawców współpracujących z (...) sp. z o.o. zastrzegała sobie zwrot wykorzystanych palet, natomiast cześć dostarczała towar razem z paletami nie zastrzegając ich późniejszego zwrotu (tak Sąd meriti prawidłowo ustala na str. 1 uzasadnienia). Potwierdziła to m.in. świadek K. G. (2), która zeznała, że palety części dostawców były zwracane co było uwidocznione w prowadzonej na tę okoliczność ewidencji (k.642; także świadek A. P. k. 643). W tej ostatniej sytuacji palety będące częścią opakowania sprzedawanego towaru dzieliły jego los także w zakresie możliwości dysponowania tyle, że nabywca był zobowiązany do zwrócenia zbywcy takich samych ( ale przecież nie tych samych) palet. Po drugie obrońca nie wziął pod uwagę, że przepis art. 278 § 1 k.k. chroni także posiadanie, będące atrybutem własności, które może być faktycznie przekazywane innemu podmiotowi, np. użytkownikowi, dzierżawcy, najemcy czy prawnemu posiadaczowi rzeczy (tak SA w Gdańsku w wyroku z 29.10.2014r. II AKa 358/14, LEX nr 1713034).

Prawidłowe też jest ustalenie Sądu Okręgowego, że wprawdzie oskarżony wskazywał, iż miejscem dostawy była firma (...) Sp. z o.o. ul. (...) w T. jednak rzeczywistym odbiorcą palet była spółka (...) sp. z o.o. położona przy ul. (...) w M., natomiast palety były przywożone i składane na jej placu położonym w T. przy ul. (...), działka (...). Dane zawarte w KRS wskazują, że obie wskazane spółki są odrębnymi podmiotami gospodarczymi.

Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się również błędu w ustaleniach faktycznych Sądu Okręgowego w zakresie pozostałych kwestii poruszanych w związku z zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych.

I tak pracownicy pokrzywdzonej spółki w swoich zeznaniach nie wskazali, że byli informowani o tym, że powodem wywozu palet do (...) sp. z o.o. (taka spółka była wskazana na dokumentach WZ ) były różnego rodzaju względy bezpieczeństwa (ochrona ppoż., zapobieganie kolizji pojazdów na placu). Świadek S. P. - administrator magazynu zeznała, że oskarżony informował, że na subkonto magazynu będą wpływać pieniądze za sprzedaż palet, przeznaczone na premie, koszty uszkodzeń (335v.). Świadek J. D. potwierdził, że oskarżony podczas zebrania powiedział, iż ma „zielone światło” na sprzedaż palet celem uzyskania środków na ewentualne szkody magazynowe i premie. Świadek A. P. (1) zeznała, że oskarżony nie zgłaszał, że ma za dużo palet lub złomu paletowego (k. 641v.). Świadek P. S. zeznał, że oskarżony nie zgłaszał o zalegających, uszkodzonych paletach a gdyby stwierdził nadmiar palet powinien zwrócić się do przełożonej – K. G. (2) lub do działu zakupów (640v.).

Obrońca twierdzi w apelacji, że używając w e-mailach wyrażeń „zwrot palet”, „palety na wymianę” oskarżony zamierzał do odróżnienia zwracania palet uszkodzonych przez pracowników magazynu od regularnego zwrotu palet. Ten argument jest nieprzekonujący skoro oskarżony w toku postępowania nie wspominał o takim powodzie żądania umieszczania tych adnotacji na WZ. Oskarżony po okazaniu e-maila z k.9 wyjaśnił, że „zawsze chodziło o wysyłkę uszkodzonych palet. Nie potrafię powiedzieć, jak się ma wystawienie na WZ „wymiana palet ze Ś.” do „miejsca składowania (...)”, ponieważ nie mam swojego narzędzia pracy czyli laptopa. Myślę, że to było tak, że uszkodzone palety miały pojechać do T. a stamtąd dobre palety w po przeliczeniu barterowym miały być przekazane do zakładu w Ś.. Nie pamiętam tego. Nie potrafię powiedzieć dlaczego w pismach prosiłem o wystawienie WZ z taką adnotacją” ( k. 638 v.).

Sąd Apelacyjny nie ma również wątpliwości, że prawidłowe są ustalenia Sądu Okręgowego, że oskarżony podczas spotkania z pracownikami (...) sp. z o.o. przyznał się do popełnienia przestępstwa kradzieży na szkodę tej spółki. Tak zeznali świadkowie P. Ł. (oskarżony podczas mowy pożegnalnej powiedział, że wobec nas był w porządku ale oszukał pracodawcę, k.346), K. G. (2) (oskarżony wyznał, że najpierw miał kontakt z firmą (...) celem współpracy z nią jako E., że kilka razy mu się udało wywieźć palety a potem już „jakoś tak poszło”; przepraszał, że mu przykro i wstyd, chciał polubownie załatwić sprawę pod warunkiem niezawiadamiania prokuratury, k. 138), P. S. ( oskarżony powiedział, że na pomysł wpadł podczas współpracy z oddziałem w Ś. podczas wymiany palet, pytał jak mógłby spłacić pokrzywdzoną spółkę; oskarżony przyznał, że współpracował z (...) jako osoba fizyczna, k.3). Zeznania wymienionych świadków niewątpliwie dodatkowo potwierdzają sprawstwo oskarżonego w zakresie zarzucanego mu przestępstwa kradzieży.

Obrońca przy okazji zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych jeszcze raz poruszył kwestię uznania palet wywożonych przez oskarżonego z pokrzywdzonej spółki jako złom paletowy. Zarzucił mianowicie błędne przyjęcie przez Sąd I instancji , że złomu paletowego nie można ułożyć w słupki (takie ustalenie Sądu meriti na str. 16 uzasadnienia).

Po pierwsze w związku z tym zarzutem, Sąd Apelacyjny uznaje w tym przedmiocie za aktualną argumentację przytoczoną wyżej w uzasadnieniu. Po drugie przywołania wymagają zeznania świadka J. D., który wskazał na to, że dobre palety ustawiane były po 20 w słupku, tak samo było z euro paletami, paleta uszkodzona to była paleta nadłamana lub bez klocka a złom – paleta w kilku częściach, której nie można było poskładać; palety były posegregowane (k. 644).

Zwrócić należy jeszcze uwagę na ten aspekt sprawy, który obrońca zupełnie pomija. Mianowicie obrona skupiła się na wykazaniu, że palety, których wywóz zlecał oskarżony były złomem. Nie mniej jednak nie sposób zaprzeczyć, że były one własnością spółki w której zatrudniony był W. Ż., oskarżony nie miał przecież pozwolenia przełożonych na ich wywóz do skupu palet w T. i chociaż – jak twierdzi obrona- były złomem to przedstawiały określoną wartość materialną (np. mogły służyć do naprawy uszkodzonych palet). Przedmiotem zaboru może być rzecz cudza, czyli rzecz, która jest własnością innego podmiotu niż sprawca zaboru. Pojęcie „rzecz cudza” to niewątpliwie położenie akcentu na fakt, że do danej rzeczy sprawcy przestępstwa nie przysługuje żadne prawo rzeczowe, wyłączające inne osoby. Z punktu widzenia bytu kradzieży istotne jest więc tylko ustalenie, że zabrana rzecz nie jest własnością sprawcy. Stąd zupełnie niezrozumiałym jest wywodzenie obrony, że skoro palety miały być złomem, oskarżony mógł tej własności od tak pozbawić pokrzywdzoną spółkę. Oczywiście obrona stoi na stanowisku, że oskarżony miał odpowiednie upoważnienie od przełożonych na wywóz tych palet i wszystko odbyło się zgodnie z obowiązujący regułami, ale przeczą temu wiarygodne zeznania choćby świadka P. S.. Ponadto nie ma znaczenia dla popełnienia przestępstwa z art. 278 §1 k.k. kwestia tego, czy oskarżony uzyskał korzyść majątkową w zamian za wywóz palet czy też nie. Zabór mienia w celu przywłaszczenia oznacza działanie w zamiarze wyjęcia rzeczy spod władztwa osoby nią władającej i objęcie jej we własne władanie. Bez znaczenia dla takiej oceny zamiaru sprawcy pozostaje to, czy jego zachowanie motywowane jest chęcią uzyskania korzyści majątkowej chęci wzbogacenia, czy też działa on z innych pobudek, np. w celu zaspokojenia potrzeb innej osoby.

Oceniając całościowo apelację obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, że analiza treści skargi apelacyjnej wskazuje, że w gruncie rzeczy wywody zawarte w niej są jedynie wyrazem subiektywnego przekonania skarżącego o słuszności własnych racji, nieomal w całości opartego na tej wersji przebiegu zdarzenia, którą w sposób najbardziej korzystny dla siebie przedstawił oskarżony w toku postępowania, oraz w oparciu o subiektywną ocenę dowodów, bez odniesienia własnych twierdzeń do analiz i ocen Sądu. Obrona w apelacji, przedstawiając wywody i argumenty skargi w bardzo stanowczej formie, kierując je pod adresem poprawności procedowania i ocen sędziowskich, odniosła je także do kwestii, które albo nie mają dla ustaleń w tej sprawie istotnych żadnego znaczenia albo mają znaczenie tylko marginalne, bez wykazania, że wytykane uchybienia mogły mieć wpływ na treść wyroku w zakresie przypisanego oskarżonemu sprawstwa. Tak jest z tymi fragmentami apelacji, w których obrońca powołuje się na twierdzenie świadka P. Ł. odnośnie istnienia umowy z firmą (...) (mimo tego, Sąd Apelacyjny zauważa, że świadek nigdzie nie mówił o umowie z E. tylko o współpracy, a że taka miała być nawiązana nie ma wątpliwości), czy też daniu wiary świadkowi A. B. w zakresie jej zeznań, że w pewnym momencie temat palet był najważniejszy dla oskarżonego (zeznania świadka k. 331). Ponadto dotyczy to kwestii liczy dzieci na utrzymaniu oskarżonego, współpracy pokrzywdzonej spółki z firmą (...) i czasu jej nawiązania oraz podpisania instrukcji gospodarowania odpadem.

Sąd Apelacyjny dokonał tylko niewielkiej korekty zaskarżonego wyroku.

Po pierwsze z opisu czynu przypisanego w punkcie I części rozstrzygającej wyeliminował słowa: „znacznej wartości”, „Liderem Planowania a następnie” i ustalił, że przedmiotem zaboru było (...) wartości 37420 zł oraz 7873 palet zwykłych wartości 31492 zł, łącznej wartości 68912 zł.

Powyższe ustalenie wynika z wzięcia pod uwagę, że oskarżony został uznany za winnego czynu z art. 278 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełnionego w okresie od początku listopada 2012r. do końca maja 2014r. a więc Sąd Okręgowy nie ustalił, że przedmiotem zaboru były palety, które były wywożone na podstawie dokumentów WZ wystawionych przed listopadem 2012r. Czynienie innych, mniej korzystnych dla oskarżonego ustaleń było wyłączone na podstawie art. 434 § 1 k.p.k. Z zestawienia palet wywiezionych przez oskarżonego (k.7) w okresie od 30.05.2012 r. do 30.05.2014 r. wynika, że w czasie objętym czynem przypisanym zabrane przez W. Ż. euro palety to 3742 sztuk, co przy przyjęciu wartości ustalonej przez Sąd Okręgowy daje 37420 zł, a palety zwykłe to 7873 sztuk, co uwzględniając wartość 1 palety przyjętą przez Sąd I instancji daje 31 492 zł, i razem 68912 zł.

Ponadto w czasie popełnienia przestępstwa oskarżony nie był już zatrudniony jako lider planowania lecz jako kierownik magazynu komponentów (od 14.12.2011 r.). Natomiast odnośnie znamienia „znacznej wartości” to sam Sąd meriti przyznał w uzasadnieniu wyroku na str. 17, że dokonując zmiany opisu czynu nie ustrzegł się błędu pozostawiając znamię mienia znacznej wartości i jest to omyłka przy redagowaniu opisu czynu zarzucanego oskarżonemu.

Po drugie Sąd Apelacyjny obniżył do roku i trzech miesięcy orzeczoną wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r.) biorąc pod uwagę, że rozmiar wyrządzonej przez oskarżonego szkody okazał się niższy niż ustalił to początkowo Sad meriti. Ponadto Sąd Apelacyjny na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. ,w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r., wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata uznając, że jest to okres wystarczający aby osiągnąć cele wychowawcze i ogóloprewencyjne kary, w tym zapobiec powrotowi oskarżonego do przestępstwa.

Po trzecie Sąd Apelacyjny obniżył do 68.912 (sześćdziesiąt osiem tysięcy dziewięćset dwanaście) zł orzeczony w punkcie III części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku obowiązek naprawienia szkody na rzecz firmy (...) sp. z o.o. co było konsekwencją ustalenia, że przedmiotem zaboru jest mniejsza liczba palet niż ustalona przez Sąd meriti.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak na wstępie.

Na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 320 zł kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) Sąd Apelacyjny wymierzył oskarżonemu opłatę sądową w wysokości 300 zł za obie instancje.

SSA Jerzy Skorupka

SSA Cezariusz Baćkowski

SSA Tadeusz Kiełbowicz