Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe

art. 1. więcej Art. 1. Ustawa niniejsza reguluje właściwość prawa dla stosunków z zakresu
prawa prywatnego związanych z więcej niż jednym państwem.

art. 2. więcej Art. 2. 1. Jeżeli ustawa przewiduje właściwość prawa ojczystego, obywatel
polski podlega prawu polskiemu, chociażby prawo innego państwa uznawało go za
obywatela tego państwa.
2. Cudzoziemiec mający obywatelstwo dwóch lub więcej państw podlega,
jako prawu ojczystemu, prawu tego z nich, z którym jest najściślej związany.
3. Jeżeli ustawa uzależnia właściwość prawa od tego, czy określone osoby są
obywatelami tego samego państwa, do przyjęcia, iż wymaganie to jest spełnione,
wystarczy, że prawo tego państwa osoby te uznaje za swoich obywateli.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Jeżeli ustawa przewiduje właściwość prawa ojczystego,
a obywatelstwa danej osoby ustalić nie można, osoba ta nie ma obywatelstwa
żadnego państwa albo nie można ustalić treści prawa ojczystego, stosuje się prawo
państwa, w którym znajduje się jej miejsce zamieszkania; w razie braku miejsca
zamieszkania stosuje się prawo państwa, w którym znajduje się miejsce jej
zwykłego pobytu.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby, która uzyskała ochronę
w innym państwie niż państwo ojczyste w związku z faktem, że jej więzy
z państwem ojczystym uległy trwałemu zerwaniu z powodu naruszania w tym
państwie podstawowych praw człowieka.

art. 4. więcej Art. 4. 1. W przypadkach przewidzianych w ustawie można dokonać wyboru
prawa właściwego.
2. Wybór prawa powinien być wyraźny lub w sposób jednoznaczny wynikać
z okoliczności sprawy, chyba że przepis dopuszczający wybór prawa stanowi
inaczej.
3. Wybór prawa dokonany po powstaniu stosunku prawnego nie narusza praw
osób trzecich.
4. Jeżeli przy dokonaniu czynności prawnej, a przed wyborem prawa zostały
dopełnione wymagania w zakresie formy przewidziane przez prawo właściwe dla
formy tej czynności, jej ważność nie może być podważana na podstawie prawa,
któremu ta czynność podlega w wyniku wyboru prawa.
5. Przy ustalaniu, czy dokonano wyboru prawa oraz do oceny ważności
wyboru prawa stosuje się przepisy art. 11, art. 17, art. 24 i art. 25.
6. Przepisy ust. 2–5 stosuje się do zmiany i uchylenia wyboru prawa.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Jeżeli prawo obce, wskazane jako właściwe przez ustawę niniejszą,
każe stosować do danego stosunku prawnego prawo polskie, stosuje się prawo
polskie.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli wskazanie prawa właściwego:
1) nastąpiło w drodze wyboru prawa;
2) dotyczy formy czynności prawnej;
3) dotyczy zobowiązań umownych, pozaumownych lub z jednostronnych
czynności prawnych, dla których prawo właściwe określa niniejsza ustawa.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Prawo właściwe stosowane na podstawie przepisów ustawy
niniejszej obejmuje także przepisy prawa publicznego, które według tego prawa
znajdują zastosowanie do danego stosunku prawnego.
2. Jeżeli prawo właściwe dla ocenianego stosunku prawnego zawiera przepisy
przewidujące domniemania prawne lub inne reguły określające ciężar dowodu,
odnoszące się do tego stosunku, stosuje się te przepisy.

art. 7. więcej Art. 7. Prawa obcego nie stosuje się, jeżeli jego stosowanie miałoby skutki
sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej
Polskiej.

art. 8. więcej Art. 8. 1. Wskazanie prawa obcego nie wyłącza zastosowania tych przepisów
prawa polskiego, z których treści lub celów w sposób niewątpliwy wynika, że regulują one podlegający ocenie stosunek prawny bez względu na to, jakiemu prawu on podlega.
2. Przy stosowaniu prawa właściwego można uwzględnić przepisy
bezwzględnie wiążące innego państwa, z którymi oceniany stosunek prawny jest
ściśle związany, jeżeli przepisy te, według prawa tego państwa, stosuje się bez
względu na to, jakiemu prawu ten stosunek podlega. Podczas rozstrzygania
o uwzględnieniu tych przepisów należy mieć na uwadze ich naturę i cel oraz skutki,
które wynikną z ich uwzględnienia oraz te, które wyniknęłyby w razie ich
pominięcia.

art. 9. więcej Art. 9. Jeżeli w państwie, którego prawo jest właściwe, obowiązują różne
systemy prawne, prawo tego państwa wskazuje, który z tych systemów należy
stosować. W razie braku takiego wskazania, stosuje się ten z tych systemów, który
związany jest najściślej z danym stosunkiem prawnym.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Jeżeli nie można ustalić okoliczności, od których zależy
właściwość prawa, stosuje się prawo najściślej związane z danym stosunkiem
prawnym.
2. Jeżeli nie można stwierdzić w rozsądnym terminie treści właściwego prawa
obcego, stosuje się prawo polskie.

art. 11. więcej Art. 11. 1. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osoby
fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu.
2. Jeżeli osoba fizyczna dokonuje czynności prawnej w zakresie
prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, wystarczy, że ma ona zdolność do
dokonania tej czynności według prawa państwa, w którym przedsiębiorstwo jest
prowadzone.
3. Przepis ust. 1 nie wyłącza zastosowania prawa, któremu czynność prawna
podlega, jeżeli z tego prawa wynikają szczególne wymagania w zakresie zdolności
w odniesieniu do tej czynności prawnej.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Jeżeli umowę zawarły osoby znajdujące się w tym samym
państwie, osoba fizyczna, która ma zdolność do jej zawarcia według prawa tego państwa, może się powołać na swoją niezdolność wynikającą z prawa wskazanego
w przepisie art. 11 ust. 1 tylko wtedy, gdy w chwili zawarcia umowy druga strona
o niezdolności wiedziała lub nie wiedziała z powodu niedbalstwa.
2. Osoba fizyczna dokonująca jednostronnej czynności prawnej, mająca
zdolność do jej dokonania według prawa miejsca dokonania czynności, może
powołać się na niezdolność wynikającą z prawa wskazanego w przepisie art. 11 ust.
1 tylko wtedy, gdy nie przyniesie to uszczerbku osobom, które postępując
z należytą starannością działały w przeświadczeniu, że osoba dokonująca
czynności prawnej zdolność taką miała.
3. Jeżeli osoba fizyczna działa za pośrednictwem przedstawiciela, przy
ustalaniu przesłanek stosowania przepisów ust. 1 i 2 rozstrzygają okoliczności
występujące po stronie przedstawiciela.
4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do czynności prawnych z zakresu prawa
rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa spadkowego ani do rozporządzeń
dotyczących nieruchomości położonych w innym państwie niż państwo, w którym
czynność prawna została dokonana.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Ubezwłasnowolnienie podlega prawu ojczystemu osoby fizycznej,
której ono dotyczy.
2. Jeżeli o ubezwłasnowolnieniu cudzoziemca orzeka sąd polski, stosuje się
prawo polskie.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Do uznania za zmarłą albo stwierdzenia zgonu osoby fizycznej
stosuje się jej prawo ojczyste.
2. Jeżeli o uznaniu za zmarłego albo o stwierdzeniu zgonu cudzoziemca
orzeka sąd polski, stosuje się prawo polskie.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Imię i nazwisko osoby fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu.
2. Do nabycia albo zmiany imienia lub nazwiska stosuje się prawo właściwe
do oceny skutków zdarzenia, które prowadzi do nabycia albo zmiany imienia lub
nazwiska. Jednakże wybór nazwiska przy zawarciu lub rozwiązaniu małżeństwa
podlega prawu ojczystemu każdego z małżonków.

art. 16. więcej Art. 16. 1. Dobra osobiste osoby fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu.
2. Osoba fizyczna, której dobro osobiste jest zagrożone naruszeniem lub
zostało naruszone może żądać ochrony na podstawie prawa państwa, na którego terytorium nastąpiło zdarzenie powodujące to zagrożenie naruszenia lub naruszenie, albo prawa państwa, na którego terytorium wystąpiły skutki tego
naruszenia.
3. Jeżeli do naruszenia dobra osobistego osoby fizycznej doszło w środkach
społecznego przekazu, o prawie do odpowiedzi, sprostowania lub innego
podobnego środka ochronnego rozstrzyga prawo państwa, w którym ma siedzibę
albo miejsce zwykłego pobytu nadawca lub wydawca.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Osoba prawna podlega prawu państwa, w którym ma siedzibę.
2. Jeżeli jednak prawo wskazane w przepisie ust. 1 przewiduje właściwość
prawa państwa, na podstawie którego osoba prawna została utworzona, stosuje się
prawo tego państwa.
3. Prawu wskazanemu w przepisach ust. 1 i 2 podlegają w szczególności:
1) powstanie, łączenie, podział, przekształcenie lub ustanie osoby prawnej;
2) charakter prawny osoby prawnej;
3) nazwa oraz firma osoby prawnej;
4) zdolność osoby prawnej;
5) kompetencje i zasady działania oraz powoływanie i odwoływanie członków
organów;
6) reprezentacja;
7) nabycie i utrata statusu wspólnika lub członkostwa oraz prawa i obowiązki
z nimi związane;
8) odpowiedzialność wspólników lub członków za zobowiązania osoby prawnej;
9) skutki naruszenia przez osobę reprezentującą osobę prawną ustawy, aktu
założycielskiego lub statutu.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Jeżeli osoba prawna dokonuje czynności prawnej w zakresie
prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, wystarczy, że ma zdolność do
dokonania tej czynności według prawa państwa, w którym przedsiębiorstwo jest
prowadzone.
2. Osoba prawna może się powołać wobec drugiej strony na ograniczenia
dotyczące jej zdolności lub reprezentacji wynikające z prawa wskazanego w przepisach art. 17 ust. 1 i 2, jeżeli ograniczeń takich nie przewiduje prawo
państwa, w którym czynność prawna została dokonana tylko wtedy, gdy druga
strona o nich wiedziała lub nie wiedziała z powodu niedbalstwa. Przepisu tego nie
stosuje się do rozporządzeń dotyczących nieruchomości położonych w innym
państwie niż państwo, w którym czynność prawna została dokonana.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Z chwilą przeniesienia siedziby do innego państwa, osoba prawna
podlega prawu tego państwa. Osobowość prawna uzyskana w państwie
dotychczasowej siedziby jest zachowana, jeżeli przewiduje to prawo każdego
z zainteresowanych państw. Przeniesienie siedziby w obrębie Europejskiego
Obszaru Gospodarczego nie prowadzi do utraty osobowości prawnej.
2. Połączenie osób prawnych mających siedziby w różnych państwach
wymaga dopełnienia wymagań określonych w prawie tych państw.

art. 20. więcej Art. 20. Do ochrony dóbr osobistych osób prawnych stosuje się odpowiednio
przepisy art. 16.

art. 21. więcej Art. 21. Przepisy art. 17–20 stosuje się odpowiednio do jednostek
organizacyjnych niemających osobowości prawnej.

art. 22. więcej Art. 22. Przedstawicielstwo ustawowe podlega prawu właściwemu dla
stosunku prawnego, z którego wynika umocowanie do reprezentowania.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Pełnomocnictwo podlega prawu wybranemu przez mocodawcę.
Jednakże wobec osoby trzeciej, z którą pełnomocnik dokonał czynności prawnej,
można się powołać na prawo wybrane tylko wtedy, gdy osoba ta o wyborze
wiedziała albo mogła się z łatwością o nim dowiedzieć. Mocodawca może się
powołać wobec pełnomocnika na prawo wybrane tylko wtedy, gdy ten o wyborze
prawa wiedział lub mógł się z łatwością o nim dowiedzieć.
2. W razie braku wyboru prawa pełnomocnictwo podlega kolejno:
1) prawu państwa siedziby pełnomocnika, w której on stale działa, albo
2) prawu państwa, w którym znajduje się przedsiębiorstwo należące do
mocodawcy, jeżeli tu stale działa pełnomocnik, albo
3) prawu państwa, w którym pełnomocnik rzeczywiście działał, reprezentując
mocodawcę, lub w którym wedle woli mocodawcy powinien działać.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Przy ustalaniu, czy dokonano czynności prawnej, stosuje się prawo
dla niej właściwe.
2. Strona, która twierdzi, że nie złożyła oświadczenia woli, może się powołać
na prawo państwa, w którym ma miejsce zwykłego pobytu, jeżeli z okoliczności
wynika, że ocena skutków jej zachowania według prawa wskazanego w przepisie
ust. 1 nie byłaby zasadna.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Forma czynności prawnej podlega prawu właściwemu dla tej
czynności. Wystarczy jednak zachowanie formy przewidzianej przez prawo
państwa, w którym czynność zostaje dokonana. Jeżeli umowę zawierają osoby
znajdujące się w chwili złożenia oświadczeń woli w różnych państwach, wystarczy
wówczas zachowanie formy przewidzianej dla tej czynności przez prawo jednego
z tych państw.
2. Przepisu ust. 1 zdanie drugie i trzecie nie stosuje się do rozporządzeń
dotyczących nieruchomości oraz do czynności prawnych, których przedmiotem jest
powstanie, łączenie, podział, przekształcenie lub ustanie osoby prawnej albo
jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.
3. Jeżeli czynności prawnej dokonał przedstawiciel, w razie stosowania
przepisu ust. 1 zdanie drugie i trzecie, bierze się pod uwagę okoliczności dotyczące
przedstawiciela.

art. 26. więcej Art. 26. Przedawnienie roszczenia podlega prawu właściwemu dla tego
roszczenia.

art. 27. więcej Art. 27. Przepis art. 26 stosuje się odpowiednio do innych instytucji
związanych z upływem czasu.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Prawo właściwe dla zobowiązania umownego określa
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia
17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych
(Rzym I) (Dz. Urz. UE L 177 z 04.07.2008 r., str. 6).
2. Do zobowiązań umownych, które na podstawie przepisu art. 1 ust. 2 lit. j
rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, zostały wyłączone z zakresu jego
zastosowania, stosuje się przepisy tego rozporządzenia odpowiednie dla danego
zobowiązania.

art. 29. więcej Art. 29. 1. Jeżeli prawo polskie przewiduje obowiązek ubezpieczenia, umowa
takiego ubezpieczenia podlega prawu polskiemu.
2. Jeżeli prawo państwa członkowskiego Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, które przewiduje obowiązek ubezpieczenia, każe dla umowy
takiego ubezpieczenia stosować jako właściwe własne prawo, stosuje się to prawo.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Poza przypadkami uregulowanymi w rozporządzeniu, o którym
mowa w art. 28, wybór prawa państwa, niebędącego państwem członkowskim
Europejskiego Obszaru Gospodarczego, dla umowy, która wykazuje ścisły związek
z obszarem co najmniej jednego państwa członkowskiego, nie może prowadzić do
pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu przepisami prawa polskiego
wdrażającymi następujące dyrektywy:
1) dyrektywę Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie
nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L
95 z 21.04.1993, str. 29; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15,
t. 2, str. 288);
2) (uchylony)
3) dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja
1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych
i związanych z tym gwarancji (Dz. Urz. WE L 171 z 07.07.1999, str. 12; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 4, str. 223);
4) dyrektywę 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września
2002 r. dotyczącą sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość oraz zmieniającą dyrektywę Rady 90/619/EWG oraz dyrektywy 97/7/WE
i 98/27/WE (Dz. Urz. UE L 271 z 09.10.2002, str. 16; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 4, str. 321);
5) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia
2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającą dyrektywę
Rady 87/102/EWG (Dz. Urz. UE L 133 z 22.05.2008, str. 66, z późn. zm.).
2. Jeżeli prawem właściwym dla umowy, objętej zakresem zastosowania
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/122/WE z dnia 14 stycznia
2009 r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do niektórych aspektów
umów timeshare, umów o długoterminowe produkty wakacyjne, umów
odsprzedaży oraz wymiany (Dz. Urz. UE L 33 z 03.02.2009, str. 10), jest prawo
państwa niebędącego państwem członkowskim Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, to konsument nie może być pozbawiony ochrony przyznanej mu
przez przepisy prawa polskiego wdrażające tę dyrektywę:
1) jeżeli którakolwiek z nieruchomości jest położona na terytorium jednego
z państw członkowskich, lub
2) w przypadku umowy niezwiązanej bezpośrednio z nieruchomością, jeśli
przedsiębiorca wykonuje swoją działalność gospodarczą lub zawodową
w jednym z państw członkowskich lub w jakikolwiek sposób kieruje taką
działalność do jednego z państw członkowskich, a umowa wchodzi w zakres
tej działalności.

art. 31. więcej Art. 31. Zobowiązanie wynikające z papieru wartościowego innego niż
weksel i czek podlega prawu państwa, w którym papier wartościowy został
wystawiony lub wyemitowany.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Zobowiązanie z jednostronnej czynności prawnej podlega prawu
wybranemu przez osobę dokonującą tej czynności. Od chwili gdy obie strony
takiego zobowiązania są zindywidualizowane, wybór prawa, jego zmiana lub
uchylenie wymagają porozumienia obu stron tego stosunku.
2. W razie braku wyboru prawa zobowiązanie z jednostronnej czynności
prawnej podlega prawu państwa, w którym osoba dokonująca czynności prawnej
ma miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę. Jeżeli z okoliczności wynika, że zobowiązanie pozostaje w ściślejszym związku z prawem innego państwa, stosuje się prawo tego państwa.

art. 33. więcej Art. 33. Prawo właściwe dla zobowiązania ze zdarzenia niebędącego
czynnością prawną określa rozporządzenie (WE) nr 864/2007/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla
zobowiązań pozaumownych („Rzym II”) (Dz. Urz. UE L 199 z 31.07.2007,str. 40).

art. 34. więcej Art. 34. Prawo właściwe dla pozaumownej odpowiedzialności cywilnej
wynikającej z wypadków drogowych określa Konwencja o prawie właściwym dla
wypadków drogowych, sporządzona w Hadze dnia 4 maja 1971 r. (Dz. U. z 2003 r.
Nr 63, poz. 585).

art. 35. więcej Art. 35. Odpowiedzialność cywilna za działania i zaniechania organów
wykonujących w danym państwie władzę publiczną podlega prawu tego państwa.

art. 36. więcej Art. 36. Prawo państwa, któremu podlega przelewana wierzytelność
rozstrzyga o skutkach przelewu wobec osób trzecich.

art. 37. więcej Art. 37. Do przejęcia długu stosuje się prawo państwa, któremu podlega
przejmowany dług.

art. 38. więcej Art. 38. Wpływ zmiany wartości waluty na wysokość zobowiązania ocenia
się według prawa właściwego dla tego zobowiązania.

art. 39. więcej Art. 39. 1. Umowa o arbitraż podlega prawu wybranemu dla niej przez strony.
2. W razie braku wyboru prawa, umowa o arbitraż podlega prawu państwa,
w którym znajduje się uzgodnione przez strony miejsce arbitrażu. Jeżeli nie
dokonano takiego uzgodnienia umowa o arbitraż podlega prawu właściwemu dla
stosunku prawnego, którego spór dotyczy; wystarczy jednak, że umowa jest
skuteczna według prawa państwa, w którym postępowanie się toczy lub sąd
arbitrażowy wydał orzeczenie.

art. 40. więcej Art. 40. Forma umowy o arbitraż podlega prawu państwa miejsca arbitrażu.
Wystarczy jednak zachowanie formy przewidzianej przez prawo państwa, któremu
umowa o arbitraż podlega.

art. 41. więcej Art. 41. 1. Własność i inne prawa rzeczowe podlegają prawu państwa,
w którym znajduje się ich przedmiot.
2. Nabycie i utrata własności, jak również nabycie i utrata oraz zmiana treści
lub pierwszeństwa innych praw rzeczowych, podlegają prawu państwa, w którym
przedmiot tych praw znajdował się w chwili, gdy nastąpiło zdarzenie pociągające
za sobą wymienione skutki prawne.

art. 42. więcej Art. 42. Prawa rzeczowe na statku powietrznym i wodnym oraz na pojeździe
szynowym podlegają prawu państwa, w którym statek lub pojazd jest wpisany do
rejestru, a w razie braku rejestru lub wpisu do rejestru – prawu państwa
macierzystego portu, stacji lub innego podobnego miejsca.

art. 43. więcej Art. 43. Prawa rzeczowe na rzeczy w transporcie podlegają prawu państwa,
z którego rzecz wysłano. Jeżeli z okoliczności wynika, iż prawa te są związane
ściślej z prawem innego państwa, stosuje się prawo tego państwa.

art. 44. więcej Art. 44. Prawo wynikające z zapisu papieru wartościowego na rachunku
prowadzonym w systemie rozrachunku papierów wartościowych, podlega prawu
państwa, w którym prowadzony jest ten rachunek.

art. 45. więcej Art. 45. Przepisy art. 41–44 stosuje się odpowiednio do posiadania.

art. 46. więcej Art. 46. 1. Powstanie, treść i ustanie prawa własności intelektualnej podlegają
prawu państwa, w którym ma miejsce korzystanie z tego prawa.
2. Przepis ust. 1 stosuje się także do rozporządzeń prawem własności
intelektualnej oraz do ustalenia pierwszeństwa tych praw.
3. Do ochrony praw własności intelektualnej stosuje się prawo państwa, na
podstawie którego dochodzi się ochrony.

art. 47. więcej Art. 47. Uprawnienia pracownika wobec pracodawcy z tytułu praw własności
intelektualnej związanych z jego działalnością w ramach stosunku pracy podlegają
prawu właściwemu dla tego stosunku.

art. 48. więcej Art. 48. O możności zawarcia małżeństwa rozstrzyga w stosunku do każdej
ze stron jej prawo ojczyste z chwili zawarcia małżeństwa.

art. 49. więcej Art. 49. 1. Forma zawarcia małżeństwa podlega prawu państwa, w którym
jest ono zawierane.
2. Jeżeli małżeństwo zawierane jest poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej, wystarczy zachowanie formy wymaganej przez prawo ojczyste obojga
małżonków albo przez wspólne prawo miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu
małżonków z chwili zawarcia małżeństwa.

art. 50. więcej Art. 50. O skutkach braku możności oraz niezachowania formy zawarcia
małżeństwa rozstrzyga odpowiednio prawo, o którym mowa w przepisach art. 48
i art. 49.

art. 51. więcej Art. 51. 1. Stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami podlegają
każdoczesnemu wspólnemu prawu ojczystemu.
2. W razie braku wspólnego prawa ojczystego stosuje się prawo państwa,
w którym oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania, a w razie braku miejsca
zamieszkania w tym samym państwie – prawo państwa, w którym oboje
małżonkowie mają miejsce zwykłego pobytu. Jeżeli małżonkowie nie mają miejsca
zwykłego pobytu w tym samym państwie, stosuje się prawo państwa, z którym
małżonkowie w inny sposób są wspólnie najściślej związani.

art. 52. więcej Art. 52. 1. Małżonkowie mogą poddać swe stosunki majątkowe prawu
ojczystemu jednego z nich albo prawu państwa, w którym jedno z nich ma miejsce
zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu. Wyboru prawa można dokonać także
przed zawarciem małżeństwa.
2. Majątkowa umowa małżeńska podlega prawu wybranemu przez strony
zgodnie z przepisem ust. 1. W razie braku wyboru prawa, do majątkowej umowy
małżeńskiej stosuje się prawo właściwe dla stosunków osobistych i majątkowych
między małżonkami z chwili zawarcia umowy.
3. Dokonując wyboru prawa dla stosunków majątkowych małżeńskich lub
majątkowej umowy małżeńskiej wystarczy zachować formę przewidzianą dla majątkowych umów małżeńskich przez prawo wybrane lub prawo państwa, w którym do wyboru prawa doszło.

art. 53. więcej Art. 53. 1. Jeżeli małżonek i osoba trzecia będąca wierzycielem mają
w chwili powstania zobowiązania miejsce zwykłego pobytu w tym samym
państwie, prawo tego państwa stosuje się do oceny skuteczności małżeńskiego
ustroju majątkowego wobec osób trzecich, chyba że osoba trzecia w chwili
powstania zobowiązania znała charakter i treść tego ustroju lub przy dołożeniu
należytej staranności mogła je poznać albo zostały dopełnione wymagania
dotyczące jawności i wpisów przewidziane w prawie właściwym dla małżeńskiego
ustroju majątkowego lub – w odniesieniu do praw rzeczowych na
nieruchomościach – w prawie państwa, na którego terytorium nieruchomość się
znajduje.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności małżonka za
zobowiązania zaciągnięte przez drugiego małżonka w sprawach wynikających
z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Rozwiązanie małżeństwa podlega wspólnemu prawu ojczystemu
małżonków z chwili żądania rozwiązania małżeństwa.
2. W razie braku wspólnego prawa ojczystego małżonków właściwe jest
prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają w chwili żądania rozwiązania
małżeństwa miejsce zamieszkania, a jeżeli małżonkowie nie mają w chwili żądania
rozwiązania małżeństwa wspólnego miejsca zamieszkania – prawo państwa,
w którym oboje małżonkowie mieli ostatnio miejsce wspólnego zwykłego pobytu,
jeżeli jedno z nich ma w nim nadal miejsce zwykłego pobytu.
3. W razie braku okoliczności rozstrzygających o właściwości prawa na
podstawie przepisów ust. 1 i 2, do rozwiązania małżeństwa stosuje się prawo
polskie.
4. Postanowienia ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do separacji.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka podlegają prawu
ojczystemu dziecka z chwili jego urodzenia.
2. Jeżeli prawo ojczyste dziecka z chwili jego urodzenia nie przewiduje
sądowego ustalenia ojcostwa, do sądowego ustalenia ojcostwa stosuje się prawo
ojczyste dziecka z chwili ustalenia pochodzenia dziecka.
3. Uznanie dziecka podlega prawu ojczystemu dziecka z chwili jego uznania.
W razie gdy prawo to nie przewiduje uznania dziecka, stosuje się prawo ojczyste
dziecka z chwili jego urodzenia, jeżeli to prawo uznanie przewiduje.
4. Uznanie dziecka poczętego lecz nienarodzonego podlega prawu
ojczystemu matki z chwili uznania.

art. 56. więcej Art. 56. 1. Prawo właściwe dla spraw z zakresu władzy rodzicielskiej
i kontaktów z dzieckiem określa Konwencja o jurysdykcji, prawie właściwym,
uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności
rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzona w Hadze w dniu
19 października 1996 r. (Dz. Urz. UE L 151 z 11.06.2008, str. 39; Dz. U. z 2010 r.
Nr 172, poz. 1158).
2. W razie zmiany zwykłego pobytu dziecka na pobyt w państwie niebędącym
stroną konwencji, o której mowa w ust. 1, prawo tego państwa określa od chwili tej
zmiany warunki stosowania środków podjętych w państwie dawnego zwykłego
pobytu dziecka.

art. 57. więcej Art. 57. 1. Przysposobienie podlega prawu ojczystemu przysposabiającego.
2. Przysposobienie wspólne przez małżonków podlega ich wspólnemu prawu
ojczystemu. W razie braku wspólnego prawa ojczystego stosuje się prawo państwa,
w którym oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania, a w razie braku miejsca
zamieszkania w tym samym państwie – prawo państwa, w którym oboje
małżonkowie mają miejsce zwykłego pobytu. Jeżeli małżonkowie nie mają miejsca
zwykłego pobytu w tym samym państwie, stosuje się prawo państwa, z którym
małżonkowie w inny sposób są wspólnie najściślej związani.

art. 58. więcej Art. 58. Przysposobienie nie może nastąpić bez zachowania przepisów prawa
ojczystego osoby, która ma być przysposobiona, dotyczących zgody tej osoby,
zgody jej przedstawiciela ustawowego oraz zezwolenia właściwego organu
państwowego, a także ograniczeń przysposobienia z powodu zmiany dotychczasowego miejsca zamieszkania na miejsce zamieszkania w innym państwie.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Prawo właściwe dla opieki i kurateli nad dzieckiem określa
Konwencja o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu
i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony
dzieci, sporządzona w Hadze w dniu 19 października 1996 r.
2. W razie zmiany zwykłego pobytu dziecka na pobyt w państwie niebędącym
stroną konwencji, o której mowa w ust. 1, prawo tego państwa określa od chwili tej
zmiany warunki stosowania środków podjętych w państwie dawnego zwykłego
pobytu dziecka.

art. 60. więcej Art. 60. 1. Ustanowienie opieki albo kurateli lub innych środków ochronnych
dla osoby pełnoletniej podlega prawu ojczystemu tej osoby.
2. Jeżeli sąd polski orzeka o środkach, o których mowa w ust. 1, w stosunku
do cudzoziemca mającego miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu
w Rzeczypospolitej Polskiej, stosuje się prawo polskie.
3. Wykonywanie środków, o których mowa w ust. 1, podlega prawu państwa,
na którego terytorium ma miejsce zwykłego pobytu osoba, której te środki dotyczą.
4. W przypadkach, o których mowa w art. 1107 § 2 i 3 ustawy z dnia
17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101,
z późn. zm.), stosuje się prawo polskie. To samo dotyczy wykonywania
orzeczonych środków.

art. 61. więcej Art. 61. Do kurateli dla osoby prawnej stosuje się prawo państwa, któremu
osoba ta podlega.

art. 62. więcej Art. 62. Dla kurateli do załatwienia poszczególnej sprawy stosuje się prawo
państwa, któremu sprawa ta podlega.

art. 63. więcej Art. 63. Prawo właściwe dla zobowiązań alimentacyjnych określa
rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie
jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz
współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. Urz. UE L
7 z 10.01.2009, str. 1).

art. 64. więcej Art. 64. (uchylony).

art. 65. więcej Art. 65. (uchylony).

art. 66. więcej Art. 66. (uchylony).

Art. 66a. Prawo właściwe dla spraw spadkowych określa rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie
jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń,
przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących
dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia
spadkowego (Dz. Urz. UE L 201 z 27.07.2012, str. 107, z późn. zm.).

art. 67. więcej Art. 67. W razie braku wskazania prawa właściwego w niniejszej ustawie,
przepisach szczególnych, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej
ratyfikowanych umowach międzynarodowych i prawie Unii Europejskiej, do
stosunku objętego zakresem niniejszej ustawy należy stosować prawo państwa,
z którym stosunek ten jest najściślej związany.

art. 68. więcej Art. 68. Do stosunków prawnych objętych niniejszą ustawą nie stosuje się art.
3 ust. 1, art. 6 i art. 7 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U.
z 2013 r. poz. 1393, z późn. zm.).

art. 69. więcej Art. 69. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z
późn. zm.) uchyla się art. 449¹¹.

art. 70. więcej Art. 70. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.
94, z późn. zm.) uchyla się art. 6.

art. 71. więcej Art. 71. W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o pracy na morskich statkach handlowych (Dz. U.
Nr 61, poz. 258, z późn. zm.) uchyla się art. 2.

art. 72. więcej Art. 72. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004 r. Nr
223, poz. 2268, z późn. zm.) w art. 11b ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć odpowiedzialności
określonej w art. 11a, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.”.

art. 73. więcej Art. 73. W ustawie z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr
22, poz. 271, z późn. zm.) art. 17 otrzymuje brzmienie:
„Art. 17. Nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć praw konsumenta określonych w art. 1–16e.”.

art. 74. więcej Art. 74. W ustawie z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz.
1081, z późn. zm.) art. 17 otrzymuje brzmienie:
„Art. 17. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać uprawnień konsumenta przewidzianych w ustawie. W takich przypadkach stosuje się przepisy ustawy.”.

art. 75. więcej Art. 75. W ustawie z dnia 18 września 2001 r. – Kodeks morski (Dz. U. z 2009 r. Nr 217,
poz. 1689 oraz z 2010 r. Nr 127, poz. 857) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 355:
a) uchyla się § 1 i § 3;
b) § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Do przywilejów na statku i na ładunku stosuje się prawo państwa, w
którym dochodzone jest przed sądem roszczenie o zaspokojenie wierzytelności zabezpieczonej przywilejem.”;
2) art. 356 otrzymuje brzmienie:
„Art. 356. Jeżeli właściwość prawa zależy od miejsca zdarzenia, to za miejsce zdarzenia, które nastąpiło na statku morskim znajdującym się
poza terytorium państwa nadbrzeżnego, uważa się państwo jego bandery.”;
3) uchyla się art. 358 i art. 359.

art. 76. więcej Art. 76. W ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696,
z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Przepisów prawa lotniczego nie stosuje się do lotnictwa państwowego, z wyjątkiem przepisów art. 1 ust. 6, art. 2, art. 3–9, art. 14, art. 33, art. 35 ust. 2,
art. 43, art. 44, art. 60, art. 74, art. 75, art. 76 ust. 2, art. 89, art. 92, art. 119–
125, art. 128, art. 130, art. 133, art. 140, art. 149 i art. 150 ustawy, oraz z zastrzeżeniem ust. 5.”;
2) uchyla się art. 10;
3) w art. 11 uchyla się ust. 1;
4) uchyla się art. 12 i art. 13;
5) w art. 15 uchyla się ust. 2.

art. 77. więcej Art. 77. W ustawie z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, z 2009 r. Nr 115, poz. 960 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 169) art. 11 otrzymuje brzmienie:
„Art. 11. Uprawnień unormowanych w niniejszej ustawie nie można wyłączyć ani ograniczyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. W szczególności nie można tego dokonać przez oświadczenie kupującego, że wie o wszelkich niezgodnościach towaru z umową.”.

art. 78. więcej Art. 78. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r.
Nr 11, poz. 66, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 129 uchyla się ust. 3–5;
2) uchyla się art. 130.

art. 79. więcej Art. 79. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.) w art. 3 uchyla się ust. 2.

art. 80. więcej Art. 80. Traci moc ustawa z dnia 12 listopada 1965 r. – Prawo prywatne
międzynarodowe (Dz. U. Nr 46, poz. 290, z 1995 r. Nr 83, poz. 417 oraz z 1999 r.
Nr 52, poz. 532), z wyjątkiem przepisów odnoszących się do zobowiązań
alimentacyjnych, które w tym zakresie pozostają w mocy do dnia 17 czerwca
2011 r.

art. 81. więcej Art. 81. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem art. 63, który wchodzi w życie z dniem 18 czerwca 2011 r.