Wejscie w życie: 1 stycznia 1995

Ostatnia Zmiana: 19 września 2020

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane

art. 1. więcej Art. 1. Ustawa – Prawo budowlane, zwana dalej „ustawą”, normuje działalność
obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów
budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych
dziedzinach.

art. 2. więcej Art. 2. 1. Ustawy nie stosuje się do wyrobisk górniczych.
2. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów odrębnych, a w szczególności:
1) prawa geologicznego i górniczego – w odniesieniu do obiektów budowlanych
zakładów górniczych;
2) prawa wodnego – w odniesieniu do urządzeń wodnych;
3) o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – w odniesieniu do obiektów
i obszarów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów i obszarów objętych
ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego.

art. 3. więcej Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt
małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania
obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów
budowlanych;
2) budynku – należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale
związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych
oraz posiada fundamenty i dach;
2a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym – należy przez to rozumieć budynek
wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej,
służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie
samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch
lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego
o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej
budynku;
3) budowli – należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący
budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska,
mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące
maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe
i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne,
hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia
techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania
wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci
uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części
budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni
jądrowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod
maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części
przedmiotów składających się na całość użytkową;
3a) obiekcie liniowym – należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego
charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze
zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia
i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona
bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane oraz kable zainstalowane
w kanale technologicznym nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani
urządzenia budowlanego;
4) obiekcie małej architektury – należy przez to rozumieć niewielkie obiekty,
a w szczególności:
a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
b) posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak:
piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki;
5) tymczasowym obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć obiekt
budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od
jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub
rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak:
strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia
namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy,
obiekty kontenerowe, przenośne wolno stojące maszty antenowe;
5a) przenośnym wolno stojącym maszcie antenowym – należy przez to rozumieć
wszelkie konstrukcje metalowe bądź kompozytowe, samodzielne bądź
w połączeniu z przyczepą, rusztem, kontenerem technicznym, lub szafami telekomunikacyjnymi, posadowione na gruncie, wraz z odciągami,
balastami i innymi elementami konstrukcji, instalacją radiokomunikacyjną
i infrastrukturą zasilającą, przeznaczone do wielokrotnego montażu i demontażu
bez utraty wartości technicznej;
6) budowie – należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego
w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu
budowlanego;
7) robotach budowlanych – należy przez to rozumieć budowę, a także prace
polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu
budowlanego;
7a) przebudowie – należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych,
w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych
istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany
charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic
pasa drogowego;
8) remoncie – należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie
budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu
pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się
stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;
9) urządzeniach budowlanych – należy przez to rozumieć urządzenia techniczne
związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania
obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne,
w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy,
ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki;
10) terenie budowy – należy przez to rozumieć przestrzeń, w której prowadzone są
roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza
budowy;
11) prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane – należy przez to
rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego,
zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego,
przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych;
12) pozwoleniu na budowę – należy przez to rozumieć decyzję administracyjną
zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót
budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego;
13) dokumentacji budowy – należy przez to rozumieć pozwolenie na budowę wraz
z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów
częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji
obiektu, operaty geodezyjne i książkę obmiarów, a w przypadku realizacji
obiektów metodą montażu – także dziennik montażu;
14) dokumentacji powykonawczej – należy przez to rozumieć dokumentację budowy
z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz
geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi;
14a) mapie do celów projektowych – należy przez to rozumieć mapę do celów
projektowych w rozumieniu art. 2 pkt 7a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020 r. poz. 276, 284, 782 i 1086);
14b) geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej – należy przez to rozumieć
geodezyjną inwentaryzację powykonawczą obiektów budowlanych
w rozumieniu art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne
i kartograficzne;
15) terenie zamkniętym – należy przez to rozumieć teren zamknięty, o którym mowa
w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego;
16) (uchylony)
17) (uchylony)
18) (uchylony)
19) organie samorządu zawodowego – należy przez to rozumieć organy określone
w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów
oraz inżynierów budownictwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 1117);
20) obszarze oddziaływania obiektu – należy przez to rozumieć teren
wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów
odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w
zabudowie tego terenu.
21) (uchylony)
22) (uchylony)
23) (uchylony)

art. 4. więcej Art. 4. Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże
prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem
zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze
związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę
przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony
w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy
technicznej, zapewniając:
1) spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych
określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane
warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego
dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz. Urz. UE L 88 z 04.04.2011, str. 5, z późn.
zm.), dotyczących:
a) nośności i stateczności konstrukcji,
b) bezpieczeństwa pożarowego,
c) higieny, zdrowia i środowiska,
d) bezpieczeństwa użytkowania i dostępności obiektów,
e) ochrony przed hałasem,
f) oszczędności energii i izolacyjności cieplnej,
g) zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych;
2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności
w zakresie:
a) zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb,
w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych
czynników,
b) usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;
2a) możliwość dostępu do usług telekomunikacyjnych, w szczególności w zakresie
szerokopasmowego dostępu do Internetu;
3) możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego;
4) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i
mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne,
o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych,
sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz.
1169 oraz z 2018 r. poz. 1217), w tym osoby starsze;
4a) minimalny udział lokali mieszkalnych dostępnych dla osób niepełnosprawnych,
o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych,
sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., w tym osób starszych
w ogólnej liczbie lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym;
5) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;
6) ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej;
7) ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych
ochroną konserwatorską;
8) odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej;
9) poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu,
uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi
publicznej;
10) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie
budowy.
2. Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem
i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie
technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym
z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1–7.
2a. W nowych budynkach oraz istniejących budynkach poddawanych
przebudowie lub przedsięwzięciu służącemu poprawie efektywności energetycznej
w rozumieniu przepisów o efektywności energetycznej, które są użytkowane przez
jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach
publicznych, zaleca się stosowanie urządzeń wykorzystujących energię wytworzoną z
odnawialnych źródeł energii oraz umożliwiających wytwarzanie energii z takich
źródeł, a także technologie mające na celu budowę budynków o wysokiej
charakterystyce energetycznej.
2b. W przypadku robót budowlanych polegających na dociepleniu budynku,
obejmujących ponad 25% powierzchni przegród zewnętrznych tego budynku, należy
spełnić wymagania minimalne dotyczące energooszczędności i ochrony cieplnej
przewidziane w przepisach techniczno-budowlanych dla przebudowy budynku.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
4a. (uchylony)
5. (uchylony)
5a. (uchylony)
5b. (uchylony)
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. (uchylony)
9. (uchylony)
10. (uchylony)
11. (uchylony)
12. (uchylony)
13. (uchylony)
14. (uchylony)
15. (uchylony)

Art. 51. (uchylony).

Art. 52. (uchylony).

Art. 5a. 1. W przypadku budowy obiektu liniowego, którego przebieg został
ustalony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a także
wykonywania innych robót budowlanych dotyczących obiektu liniowego, gdy liczba
stron w postępowaniu przekracza 20, stosuje się przepis art. 49 Kodeksu postępowania
administracyjnego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do inwestora oraz właścicieli, użytkowników
wieczystych i zarządców nieruchomości, jeżeli na tych nieruchomościach są lub będą
wykonywane roboty budowlane.

art. 6. więcej Art. 6. Dla działek budowlanych lub terenów, na których jest przewidziana
budowa obiektów budowlanych lub funkcjonalnie powiązanych zespołów obiektów
budowlanych, należy zaprojektować odpowiednie zagospodarowanie, zgodnie
z wymaganiami art. 5 ust. 1–2b, zrealizować je przed oddaniem tych obiektów
(zespołów) do użytkowania oraz zapewnić utrzymanie tego zagospodarowania we
właściwym stanie techniczno-użytkowym przez okres istnienia obiektów (zespołów)
budowlanych.

art. 7. więcej Art. 7. 1. Do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się:
1) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich
usytuowanie;
2) warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.
2. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, określą, w drodze rozporządzenia:
1) minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa dla budynków oraz związanych z nimi
urządzeń;
2) właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa, dla obiektów budowlanych niewymienionych w pkt 1.
3. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą określić, w drodze
rozporządzenia:
1) minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa – dla budynków mieszkalnych;
2) właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa – dla innych obiektów budowlanych.
4. Właściwi ministrowie, określając warunki techniczne, o których mowa
w ust. 1, uwzględniają wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 1–2b, oraz potrzeby
osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r.
o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. poz. 1696 i
2473).

art. 8. więcej Art. 8. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, dodatkowe
warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki służące bezpieczeństwu lub
obronności państwa, albo których przepisów, wydanych na podstawie art. 7 ust. 2
pkt 1, nie stosuje się do tych budynków, biorąc pod uwagę funkcję tych budynków
oraz potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa lub obronności państwa.

art. 9. więcej Art. 9. 1. W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo
od przepisów techniczno-budowlanych, o których mowa w art. 7. Odstępstwo nie
może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a w stosunku
do obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa
wielorodzinnego – ograniczenia dostępności dla potrzeb osób ze szczególnymi
potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu
dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, oraz nie może powodować
pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu
środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych.
2. Zgody na odstępstwo, po uzyskaniu upoważnienia ministra, który
ustanowił przepisy techniczno-budowlane, udziela albo odmawia udzielenia,
w drodze postanowienia, organ administracji architektoniczno-budowlanej,
przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o zmianie
pozwolenia na budowę.
3. Wniosek do ministra, o którym mowa w ust. 2, w sprawie upoważnienia
do udzielenia zgody na odstępstwo organ administracji architektoniczno-
-budowlanej składa przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo
decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Wniosek zawiera:
1) charakterystykę obiektu oraz, w miarę potrzeby, projekt zagospodarowania
działki lub terenu, a jeżeli odstępstwo mogłoby mieć wpływ na środowisko
lub nieruchomości sąsiednie – również projekty zagospodarowania tych
nieruchomości, z uwzględnieniem istniejącej i projektowanej zabudowy;
2) opinię organu wnioskującego wraz ze szczegółowym uzasadnieniem
o konieczności wprowadzenia odstępstwa;
3) propozycje rozwiązań zamiennych;
4) w przypadku obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków lub
do gminnej ewidencji zabytków oraz innych obiektów budowlanych
usytuowanych na obszarach objętych ochroną konserwatorską – pozytywną
opinię wojewódzkiego konserwatora zabytków w zakresie wnioskowanego
odstępstwa;
5) w przypadku odstępstwa od przepisów dotyczących bezpieczeństwa
pożarowego:
a) ekspertyzę rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych
oraz
b) postanowienie wyrażające zgodę na zastosowanie rozwiązań
zamiennych w stosunku do wymagań ochrony przeciwpożarowej,
o którym mowa w art. 6a ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o
ochronie przeciwpożarowej – w przypadku obiektów budowlanych
istotnych ze względu na konieczność zapewnienia ochrony życia,
zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub
innym miejscowym zagrożeniem, o których mowa w przepisach
wydanych na podstawie art. 6g ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r.
o ochronie przeciwpożarowej;
6) w przypadku odstępstw dotyczących wymagań higienicznych i zdrowotnych
– pozytywną opinię w zakresie proponowanych rozwiązań państwowego
wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
4. Minister, o którym mowa w ust. 2, może uzależnić upoważnienie do
wyrażenia zgody na odstępstwo od spełnienia dodatkowych warunków.
5. Odstępstwa, o którym mowa w ust. 1, nie dopuszcza się
w postępowaniach, o których mowa w rozdziale 5a.
6. W przypadku nadbudowy, rozbudowy, przebudowy lub zmiany sposobu
użytkowania istniejących obiektów budowlanych oraz w przypadku
dostosowywania tych obiektów do wymagań ochrony przeciwpożarowej,
w szczególności przy usuwaniu stanu zagrożenia życia ludzi, rozwiązania
zamienne w stosunku do wymagań ochrony przeciwpożarowej stosuje się na
podstawie zgody udzielonej w postanowieniu, o którym mowa w art. 6a ust. 2
ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, bez wymogu
uzyskiwania zgody na odstępstwo, o której mowa w ust. 2.

art. 10. więcej Art. 10. Wyroby wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym
w sposób trwały o właściwościach użytkowych umożliwiających prawidłowo
zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spełnienie podstawowych
wymagań, można stosować przy wykonywaniu robót budowlanych wyłącznie, jeżeli
wyroby te zostały wprowadzone do obrotu lub udostępnione na rynku krajowym
zgodnie z przepisami odrębnymi, a w przypadku wyrobów budowlanych – również
zgodnie z zamierzonym zastosowaniem.

Art. 10a. (uchylony).

art. 11. więcej Art. 11. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
rozporządzenia, dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla
zdrowia wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy
wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi.
2. Minister właściwy do spraw rolnictwa, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia, może określić, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne
stężenia i natężenia czynników szkodliwych w pomieszczeniach przeznaczonych dla
zwierząt.
3. Właściwi ministrowie, wydając rozporządzenia, o których mowa
w ust. 1 i 2, kierują się potrzebą zapewnienia ochrony zdrowia ludzi lub
zwierząt.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się
działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub
samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz
techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą:
1) projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych
i technicznych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego;
2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
3) kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz
nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów;
4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego;
5) sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych.
6) (uchylony)
7) (uchylony)
2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1–5,
mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie
techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania
działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone
decyzją, zwaną dalej „uprawnieniami budowlanymi”, wydaną przez organ samorządu
zawodowego.
3. Warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu ze
znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania
wiedzy technicznej.
3a. Właściwa izba samorządu zawodowego prowadzi postępowanie kwalifikacyjne na wniosek osoby
ubiegającej się o uprawnienia budowlane. Postępowanie, o którym mowa
w zdaniu poprzednim, składa się z dwóch etapów:
1) kwalifikowania wykształcenia i praktyki zawodowej jako odpowiednie lub
pokrewne dla danej specjalności uprawnień budowlanych, zwanego dalej
„kwalifikowaniem”;
2) egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego
zastosowania wiedzy technicznej.
4. Egzamin składa się przed komisją egzaminacyjną powoływaną przez organ
samorządu zawodowego albo inny upoważniony organ.
4a. Egzamin składa się z części pisemnej, przeprowadzanej w formie testu, oraz
z części ustnej.
4b. Z egzaminu zwalnia się absolwenta studiów prowadzonych na podstawie
umowy, o której mowa w art. 61 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie
wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r. poz. 85, 374, 695, 875 i 1086), zawartej między
uczelnią a właściwym organem samorządu zawodowego w zakresie odpowiadającym
programowi studiów opracowanemu z udziałem organu samorządu zawodowego oraz
zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 16.
4c. W zależności od posiadanego wykształcenia i zakresu odbytej praktyki
zawodowej egzamin jest przeprowadzany na uprawnienia budowlane do:
1) projektowania w danej specjalności;
2) kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności;
3) projektowania i kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności.
4d. Przy ubieganiu się o nadanie uprawnień budowlanych w innej specjalności
lub w innym zakresie niż posiadane egzamin jest ograniczony wyłącznie do zagadnień
nieobjętych zakresem egzaminu obowiązującym przy ubieganiu się o już posiadane
uprawnienia budowlane.
4e. Egzamin jest przeprowadzany co najmniej dwa razy w roku,
w terminach ustalanych przez właściwą izbę samorządu zawodowego, przy czym
część pisemna egzaminu odbywa się we wszystkich okręgowych izbach właściwej
izby, w tym samym dniu i o tej samej godzinie.
4f. Zawiadomienie o terminie egzaminu właściwa izba samorządu zawodowego
doręcza, za pośrednictwem operatora pocztowego przesyłką poleconą za potwierdzeniem odbioru, osobie ubiegającej się o nadanie uprawnień budowlanych,
co najmniej miesiąc przed tym terminem.
4g. Negatywny wynik części pisemnej egzaminu powoduje niedopuszczenie do
części ustnej.
4h. Osoba, która uzyskała negatywny wynik egzaminu, może ponownie do niego
przystąpić, nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy. Osoba, która uzyskała negatywny
wynik części ustnej egzaminu, może ponownie przystąpić tylko do tej części.
4i. Pozytywny wynik części pisemnej egzaminu jest ważny przez okres 3 lat od
dnia jego uzyskania.
5. Osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień budowlanych wnosi opłatę za
postępowanie kwalifikacyjne.
5a. Opłata za postępowanie kwalifikacyjne o nadanie uprawnień budowlanych,
o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 1–4:
1) z tytułu kwalifikowania nie przekracza 22% kwoty przeciętnego wynagrodzenia
w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym, ogłaszanego
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53, 252 i 568) zwanego dalej „przeciętnym
wynagrodzeniem”;
2) z tytułu przeprowadzenia egzaminu nie przekracza 22% kwoty przeciętnego
wynagrodzenia;
3) z tytułu ponownego przeprowadzenia części ustnej egzaminu nie przekracza 13%
kwoty przeciętnego wynagrodzenia.
5b. Opłata za postępowanie kwalifikacyjne o nadanie uprawnień budowlanych,
o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 5 i 6:
1) z tytułu kwalifikowania nie przekracza 33% kwoty przeciętnego wynagrodzenia;
2) z tytułu przeprowadzenia egzaminu nie przekracza 33% kwoty przeciętnego
wynagrodzenia;
3) z tytułu ponownego przeprowadzenia części ustnej egzaminu nie przekracza 19%
kwoty przeciętnego wynagrodzenia.
5c. Wysokość opłat za postępowanie kwalifikacyjne ustala i podaje do
publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej właściwa krajowa izba
samorządu zawodowego.
5d. Opłatę za postępowanie kwalifikacyjne wnosi się na rachunek bankowy
właściwej izby samorządu zawodowego, co najmniej 14 dni przed terminem
egzaminu. Opłata stanowi przychód właściwej izby samorządu zawodowego.
5e. Opłata, o której mowa w ust. 5a pkt 1 i ust. 5b pkt 1, nie podlega zwrotowi,
natomiast opłata, o której mowa w ust. 5a pkt 2 i 3 oraz ust. 5b pkt 2 i 3, podlega
zwrotowi w przypadku usprawiedliwionego niestawienia się na egzamin albo
usprawiedliwionego odstąpienia od egzaminu.
5f. Za udział w postępowaniu kwalifikacyjnym członkom komisji
egzaminacyjnej przysługuje wynagrodzenie z opłat za postępowanie kwalifikacyjne.
Wynagrodzenie członka komisji egzaminacyjnej nie może być wyższe niż:
1) za udział w kwalifikowaniu – 9% opłaty ustalonej na podstawie ust. 5a pkt 1
i ust. 5b pkt 1 od jednego wniosku o nadanie uprawnień budowlanych;
2) za przeprowadzenie egzaminu – 9% opłaty ustalonej na podstawie ust. 5a pkt 2
i ust. 5b pkt 2 od jednej osoby egzaminowanej;
3) za ponowne przeprowadzenie części ustnej egzaminu – 9% opłaty ustalonej na
podstawie ust. 5a pkt 3 i ust. 5b pkt 3 od jednej osoby egzaminowanej.
6. Osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie są
odpowiedzialne za wykonywanie tych funkcji zgodnie z przepisami i zasadami
wiedzy technicznej oraz za należytą staranność w wykonywaniu pracy, jej właściwą
organizację, bezpieczeństwo i jakość.
7. Podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie stanowi wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru, o którym
mowa w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a, oraz – zgodnie z odrębnymi przepisami – wpis na
listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony
zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności.
8. (uchylony)
9. Organy samorządu zawodowego są obowiązane przekazywać bezzwłocznie
informacje o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego oraz
o wykreśleniu z tej listy, w celu ujawnienia w rejestrze, o którym mowa w art. 88a
ust. 1 pkt 3 lit. a.

Art. 12a. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w art. 12
ust. 1, mogą również wykonywać osoby, których odpowiednie kwalifikacje
zawodowe zostały uznane na zasadach określonych w przepisach odrębnych.

Art. 12b. (uchylony).

Art. 12c. (uchylony).

art. 13. więcej Art. 13. 1. Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do projektowania lub
kierowania robotami budowlanymi, w ograniczonym zakresie lub bez ograniczeń.
2. W uprawnieniach budowlanych należy określić specjalność i ewentualną
specjalizację techniczno-budowlaną oraz zakres prac projektowych lub robót
budowlanych objętych danym uprawnieniem.
3. Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi stanowią również
podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych, o których mowa
w art. 12 ust. 1 pkt 3 i 4.
4. Uprawnienia do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi
stanowią również podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji
technicznych, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Uprawnienia budowlane są udzielane w specjalnościach:
1) architektonicznej;
2) konstrukcyjno-budowlanej;
3) inżynieryjnej:
a) mostowej,
b) drogowej,
c) kolejowej w zakresie kolejowych obiektów budowlanych,
d) kolejowej w zakresie sterowania ruchem kolejowym,
e) hydrotechnicznej,
f) wyburzeniowej;
4) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:
a) telekomunikacyjnych,
b) cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
c) elektrycznych i elektroenergetycznych.
2. W ramach specjalności wymienionych w ust. 1 mogą być wyodrębniane
specjalizacje techniczno-budowlane.
2a. Uzyskanie specjalizacji techniczno-budowlanej wymaga odbycia
pięcioletniej praktyki w zawodzie w zakresie specjalizacji w ramach posiadanych
uprawnień budowlanych bez ograniczeń:
1) przy sporządzaniu projektów – w przypadku specjalizacji do
projektowania;
2) na budowie – w przypadku specjalizacji do kierowania robotami
budowlanymi.
3. Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa
w ust. 1, wymaga:
1) do projektowania bez ograniczeń:
a) ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności,
b) odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie;
2) do projektowania w ograniczonym zakresie:
a) ukończenia:
– studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności lub
– studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej
specjalności,
b) odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia rocznej praktyki na budowie;
3) do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:
a) ukończenia studiów drugiego lub pierwszego stopnia na kierunku
odpowiednim dla danej specjalności,
b) odbycia odpowiednio półtorarocznej lub trzyletniej praktyki na budowie;
4) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie:
a) ukończenia:
– studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej
specjalności lub
– studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności, lub
– studiów pierwszego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej
specjalności, lub
b) posiadania:
– tytułu zawodowego technika lub mistrza, albo
– dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje
zawodowe, w zawodzie nauczanym na poziomie technika
– w zawodach związanych z budownictwem określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 16, w zakresie odpowiednim dla danej specjalności,
c) odbycia praktyki na budowie w wymiarze:
– półtora roku w przypadku, o którym mowa w lit. a tiret pierwsze
i drugie,
– trzech lat w przypadku, o którym mowa w lit. a tiret trzecie,
– czterech lat w przypadku, o którym mowa w lit. b;
5) do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:
a) ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności,
b) odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia półtorarocznej praktyki na budowie;
6) do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym
zakresie:
a) ukończenia:
– studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej
specjalności lub
– studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej
specjalności,
b) odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
c) odbycia półtorarocznej praktyki na budowie.
4. Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na
bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji
technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie
uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod
kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju.
4a. Praktykę studencką uznaje się za część lub całość praktyki zawodowej, o
której mowa w ust. 4, w przypadku gdy odbywała się na studiach w zakresie
odpowiadającym programowi studiów opracowanemu z udziałem organu samorządu
zawodowego oraz w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 16,
zgodnie z warunkami określonymi w umowie, o której mowa w art. 61 ustawy z dnia
20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, zawartej między uczelnią a
organem samorządu zawodowego.
4b. Za równorzędną z praktyką zawodową polegającą na bezpośrednim
uczestnictwie w pracach projektowych, o której mowa w ust. 4, uznaje się roczną
praktykę przy sporządzaniu projektów odbytą pod patronatem osoby posiadającej
odpowiednie uprawnienia budowlane, zwanej dalej „patronem”. Patronem, może być
osoba, która posiada co najmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe przy sporządzaniu
projektów w ramach posiadanych uprawnień budowlanych.
5. Do osób ubiegających się o nadanie uprawnień budowlanych bez ograniczeń,
posiadających uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie w tej specjalności,
nie stosuje się przepisów ust. 3 pkt 1 lit. b i c, pkt 3 lit. b lub pkt 5 lit. b i c.

art. 15. więcej Art. 15. (uchylony).

Art. 15a. 1. Uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej
specjalności uprawniają do sporządzania projektu zagospodarowania działki lub
terenu, w zakresie tej specjalności.
2. Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej bez ograniczeń
uprawniają do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi, w odniesieniu
do architektury obiektu.
3. Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej w ograniczonym
zakresie uprawniają do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi,
w odniesieniu do architektury obiektu o kubaturze do 1000 m3 w zabudowie zagrodowej lub na terenie zabudowy zagrodowej.
4. Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez
ograniczeń uprawniają do projektowania konstrukcji obiektu lub kierowania robotami
budowlanymi w odniesieniu do konstrukcji oraz architektury obiektu.
5. Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej
w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania konstrukcji obiektu lub kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do konstrukcji obiektu, o kubaturze
do 1000 m3 oraz:
1) o wysokości do 12 m nad poziomem terenu, do 3 kondygnacji nadziemnych
i o wysokości kondygnacji do 4,8 m;
2) posadowionego na głębokości do 3 m poniżej poziomu terenu, bezpośrednio na
stabilnym gruncie nośnym;
3) przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do
2 m;
4) niezawierającego elementów wstępnie sprężanych na budowie;
5) niewymagającego uwzględniania wpływu eksploatacji górniczej.
6. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej bez
ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania
robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:
1) drogowy obiekt inżynierski w rozumieniu przepisów o drogach publicznych;
2) kolejowy obiekt inżynieryjny: most, wiadukt, przepust, ściany oporowe, tunele
liniowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, w rozumieniu przepisów
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle
kolejowe i ich usytuowanie.
7. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej do
projektowania bez ograniczeń uprawniają również do obliczania światła mostów
i przepustów.
8. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej mostowej
w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub
kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:
1) jednoprzęsłowy obiekt mostowy, w rozumieniu przepisów o drogach
publicznych lub przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, o przęśle wykonanym z
zastosowaniem prefabrykatów i rozpiętości do 21 m, posadowiony na stabilnym
gruncie;
2) przepust.
9. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej drogowej bez
ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania
robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:
1) droga w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem
drogowych obiektów inżynierskich oprócz przepustów;
2) droga dla ruchu i postoju statków powietrznych oraz przepust.
10. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej drogowej
w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub
kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:
1) droga klasy: lokalna i dojazdowa oraz droga wewnętrzna, w rozumieniu
przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów
inżynierskich oprócz przepustów;
2) droga na terenie lotniska, nieprzeznaczona dla ruchu i postoju statków
powietrznych.
11. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej bez
ograniczeń w zakresie kolejowych obiektów budowlanych uprawniają do
projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi
w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: stacje, linie kolejowe, bocznice
kolejowe i inne budowle, w rozumieniu przepisów w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie,
z wyłączeniem obiektów budowlanych, o których mowa w ust. 6 pkt 2, sieci, instalacji
i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych przeznaczonych dla kolei, o których
mowa w ust. 22, oraz urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym.
12. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej
w ograniczonym zakresie w zakresie kolejowych obiektów budowlanych uprawniają
do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi
w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: stacje, linie kolejowe, bocznice
kolejowe i inne budowle kolejowe w rozumieniu przepisów w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie,
z wyjątkiem linii kolejowych przystosowanych do prędkości większych niż 200 km/h.
13. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej bez
ograniczeń w zakresie sterowania ruchem kolejowym uprawniają do projektowania
obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem
budowlanym w odniesieniu do urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem
kolejowym w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie.
14. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej kolejowej
w ograniczonym zakresie w zakresie sterowania ruchem kolejowym uprawniają do
projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi
związanymi z obiektem budowlanym, w zakresie urządzeń zabezpieczenia
i sterowania ruchem kolejowym w rozumieniu przepisów w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie,
z wyjątkiem stacji wyposażonych w ponad 50 rozjazdów i linii kolejowych w zakresie
blokad samoczynnych.
15. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej bez
ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania
robotami budowlanymi w zakresie morskich budowli hydrotechnicznych oraz
budowli hydrotechnicznych tymczasowych i stałych, w rozumieniu przepisów
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle
hydrotechniczne i ich usytuowanie, oraz przepisów w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać morskie budowle hydrotechniczne i ich
usytuowanie.
16. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej hydrotechnicznej
w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub
kierowania robotami budowlanymi w zakresie budowli hydrotechnicznych IV klasy
ważności, a w przypadku budowli morskich IV klasy chronionego obszaru,
w rozumieniu przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie, oraz przepisów w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać morskie budowle
hydrotechniczne i ich usytuowanie.
17. Uprawnienia budowlane w specjalności inżynieryjnej wyburzeniowej bez
ograniczeń uprawniają do projektowania robót rozbiórkowych lub kierowania tymi
robotami budowlanymi, związanymi z użyciem materiałów wybuchowych.
18. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych bez ograniczeń uprawniają do
projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi
związanymi z obiektem budowlanym, w zakresie telekomunikacji przewodowej wraz
z infrastrukturą telekomunikacyjną oraz telekomunikacji bezprzewodowej wraz
z infrastrukturą towarzyszącą.
19. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych w ograniczonym zakresie uprawniają do
projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi
związanymi z obiektem budowlanym wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną,
w odniesieniu do obiektu budowlanego, takiego jak lokalne linie i instalacje.
20. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych
i kanalizacyjnych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego
lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim
jak: sieci i instalacje cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne.
21. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych
i kanalizacyjnych w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania lub
kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami
i instalowaniem tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do 1000 m3.
22. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń
uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami
budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci, instalacje
i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne, w tym kolejowe, trolejbusowe
i tramwajowe sieci trakcyjne, sieci trakcyjne metra, wraz z instalacjami i urządzeniami
technicznymi zasilania, w tym kolejowej, trolejbusowej i tramwajowej sieci
trakcyjnej, sieci trakcyjne metra oraz elektrycznego ogrzewania rozjazdów.
23. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci,
instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych w ograniczonym zakresie
uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami
budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami o napięciu do 1 kV
w obiektach budowlanych o kubaturze do 1000 m3.
24. Uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności do kierowania
robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie, dla osób posiadających tytuł
zawodowy mistrza, stanowią podstawę do wykonywania czynności wyłącznie
w zakresie objętym danym rzemiosłem w odniesieniu do obiektów budowlanych
o kubaturze do 1000 m3.

art. 16. więcej Art. 16. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje i zakres przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie:
a) kierunki studiów odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności,
b) wykaz zawodów związanych z budownictwem,
c) wykaz specjalizacji wyodrębnionych w ramach poszczególnych
specjalności,
2) sposób stwierdzania posiadania przygotowania zawodowego i jego weryfikacji,
w tym sposób:
a) dokumentowania i weryfikacji posiadanego wykształcenia, a także
kwalifikowania,
b) stwierdzania przygotowania zawodowego oraz jego dokumentowania do
uzyskania specjalizacji techniczno-budowlanej,
c) dokumentowania i odbywania praktyki, a także kryteria uznawania
praktyki,
d) przeprowadzania egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz
umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej,
– mając na względzie zapewnienie przejrzystego i sprawnego przeprowadzania
czynności związanych z nadawaniem uprawnień budowlanych, a także uznawaniem
praktyk zawodowych.

art. 17. więcej Art. 17. Uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, są:
1) inwestor;
2) inspektor nadzoru inwestorskiego;
3) projektant;
4) kierownik budowy lub kierownik robót.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy,
z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
a w szczególności zapewnienie:
1) opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów,
2) objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
3) opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
4) wykonania i odbioru robót budowlanych,
5) w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót
budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót
budowlanych
– przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.
2. Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie.
3. Inwestor może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może w decyzji
o pozwoleniu na budowę nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora
nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego,
w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót
budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko.
2. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje
obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie
inspektora nadzoru inwestorskiego, oraz listę obiektów budowlanych i kryteria
techniczne, jakimi powinien kierować się organ administracji architektonicznobudowlanej podczas nakładania na inwestora obowiązku ustanowienia inspektora
nadzoru inwestorskiego.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:
1) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy,
ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących
zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy
technicznej;
1a) zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu
budowlanego osób posiadających uprawnienia budowlane do
projektowania w odpowiedniej specjalności;
1aa) wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez osoby, o których
mowa w pkt 1a, opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie
zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie
budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektu budowlanego, oraz
zapewnienie zgodności projektu technicznego z projektem
zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym;
1b) sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze
względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej
w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
1c) określenie obszaru oddziaływania obiektu;
2) uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych
w zakresie wynikającym z przepisów;
3) wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;
3a) sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej, o której
mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach
budowlanych (Dz. U. z 2020 r. poz. 215 i 471);
4) sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub organu administracji
architektoniczno-budowlanej w zakresie:
a) stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji
z projektem,
b) uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku
do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub
inspektora nadzoru inwestorskiego.
2. Projektant zapewnia sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego oraz technicznego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do
projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności.
3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy:
1) zakresu objętego sprawdzaniem i opiniowaniem na podstawie przepisów
szczególnych;
2) projektów obiektów budowlanych o prostej konstrukcji, jak: budynki mieszkalne
jednorodzinne, niewielkie obiekty gospodarcze, inwentarskie i składowe.
4. (uchylony)

art. 21. więcej Art. 21. Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo:
1) wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy
dotyczących jej realizacji;
2) żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie:
a) stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia,
b) wykonywania ich niezgodnie z projektem.

Art. 21a. 1. Kierownik budowy jest obowiązany, w oparciu o informację,
o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed
rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając
specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym
planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej.
1a. Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie sporządza się, jeżeli:
1) w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót
budowlanych wymienionych w ust. 2 lub
2) przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych
i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub
pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni.
2. W planie, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić specyfikę
następujących rodzajów robót budowlanych:
1) których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie
wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi,
a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości;
2) przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub
czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi;
3) stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym;
4) prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii
komunikacyjnych;
5) stwarzających ryzyko utonięcia pracowników;
6) prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach;
7) wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych;
8) wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza;
9) wymagających użycia materiałów wybuchowych;
10) prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów
prefabrykowanych.
3. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy wykonywaniu
robót budowlanych określają odrębne przepisy w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy.
4. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy zakres i formę:
a) informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
b) planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
– mając na uwadze specyfikę projektowanego obiektu budowlanego;
2) szczegółowy zakres rodzajów robót budowlanych, o których mowa w ust. 2,
mając na uwadze stopień zagrożeń, jakie stwarzają poszczególne ich rodzaje.

art. 22. więcej Art. 22. Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:
1) protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu
budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami
technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi
ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego;
2) prowadzenie dokumentacji budowy;
3) zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy
i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem lub
pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;
3a) koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia:
a) przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych założeń
planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które
mają być prowadzone jednocześnie lub kolejno,
b) przy planowaniu czasu wymaganego do zakończenia robót budowlanych
lub ich poszczególnych etapów;
3b) koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania
robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych
w przepisach, o których mowa w art. 21a ust. 3, oraz w planie bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia;
3c) wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji, o której mowa w art. 20 ust. 1
pkt 1b, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających
z postępu wykonywanych robót budowlanych;
3d) podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę
osobom nieupoważnionym;
3e) zapewnienie przy wykonywaniu robót budowlanych stosowania wyrobów,
zgodnie z art. 10;
4) wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości
powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego
organu;
5) zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym
wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie
z projektem;
6) realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy;
7) zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót
ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania
wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu
budowlanego do odbioru;
8) przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego;
9) zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika
budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia
stwierdzonych wad, a także przekazanie inwestorowi oświadczenia, o którym
mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2.

art. 23. więcej Art. 23. Kierownik budowy ma prawo:
1) występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są
one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót
budowlanych lub usprawnienia procesu budowy;
2) ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

Art. 23a. (uchylony).

art. 24. więcej Art. 24. 1. Łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru
inwestorskiego nie jest dopuszczalne.
2. Przepisy ust. 1 oraz art. 22 i art. 23 stosuje się odpowiednio do kierownika
robót.

art. 25. więcej Art. 25. Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego
należy:
1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej
realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami
wiedzy technicznej;
2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót budowlanych i stosowania przy
wykonywaniu tych robót wyrobów zgodnie z art. 10;
3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających,
uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń
technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do
użytkowania;
4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na
żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

art. 26. więcej Art. 26. Inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo:
1) wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych oraz informacji i dokumentów potwierdzających zastosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów, zgodnie z art. 10, a także informacji i dokumentów potwierdzających dopuszczenie do stosowania urządzeń technicznych;
2) żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.

art. 27. więcej Art. 27. Przy budowie obiektu budowlanego, wymagającego ustanowienia
inspektorów nadzoru inwestorskiego w zakresie różnych specjalności, inwestor
wyznacza jednego z nich jako koordynatora ich czynności na budowie.

Art. 27a. W trakcie projektowania i budowy obiektu budowlanego wykonanie
czynności geodezyjnych na potrzeby budownictwa w rozumieniu art. 2 pkt 2a ustawy
z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne przez osobę posiadającą
odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii zapewnia:
1) inwestor – w zakresie opracowania mapy do celów projektowych na potrzeby
wykonania projektu budowlanego;
2) kierownik budowy, a jeżeli nie został ustanowiony – inwestor – w zakresie
pozostałych czynności geodezyjnych wykonywanych w trakcie budowy obiektu
budowlanego, w szczególności dotyczących wytyczenia obiektu budowlanego
w terenie, wykonywania pomiarów kontrolnych oraz pomiarów przemieszczeń i
odkształceń obiektu budowlanego.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji
o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29–31.
1a. Decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje organ administracji
architektoniczno-budowlanej.
2. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz
właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się
w obszarze oddziaływania obiektu.
3. Przepisu art. 31 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się
w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę.
4. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się w postępowaniu w sprawie pozwolenia na
budowę wymagającym udziału społeczeństwa zgodnie z przepisami ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283, 284, 322 i 471).

art. 29. więcej Art. 29. 1. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast
wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, budowa:
1) wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar
oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których
zostały zaprojektowane;
2) sieci:
a) elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe
niż 1 kV,
b) wodociągowych,
c) kanalizacyjnych,
d) cieplnych,
e) gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa;
3) wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych
i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do
35 m2;
4) obiektów budowlanych, niewymienionych w pkt 2, 3 i 5–30 oraz w ust. 2,
usytuowanych na terenach zamkniętych, ustalonych decyzją Ministra
Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
z wyłączeniem budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz
użyteczności publicznej;
5) oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę;
6) zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m3
;
7) tymczasowych obiektów budowlanych niepołączonych trwale z gruntem
i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce – w terminie
określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia
rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu;
8) pomostów o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od korony
pomostu do dna akwenu, do 2,50 m;
9) instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem
o pojemności do 7 m3
, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych
w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych;
10) kanalizacji kablowej;
11) zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich oraz zatok parkingowych na tych
drogach;
12) obiektów budowlanych służących bezpośrednio do wykonywania
działalności regulowanej ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo
geologiczne i górnicze w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż
węglowodorów;
13) obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości
piętrzenia poniżej 1 m poza śródlądowymi drogami wodnymi oraz poza
obszarem parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków
krajobrazowych oraz ich otulin;
14) wolno stojących:
a) parterowych budynków gospodarczych,
b) garaży,
c) wiat
– o powierzchni zabudowy do 35 m2
, przy czym łączna liczba tych obiektów
na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni
działki;
15) przydomowych:
a) ganków,
b) oranżerii (ogrodów zimowych)
– o powierzchni zabudowy do 35 m2
, przy czym łączna liczba tych obiektów
na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni
działki;
16) wolno stojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej
rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku,
o powierzchni zabudowy do 35 m2
, przy czym liczba tych obiektów na
działce nie może przekraczać jednego na każde 500 m2 powierzchni działki;
17) parterowych budynków o powierzchni zabudowy do 35 m2
, służących jako
zaplecze do bieżącego utrzymania linii kolejowych, położonych na terenach
stanowiących własność Skarbu Państwa, sytuowanych na obszarze Natura
2000;
18) gospodarczych obiektów budowlanych o powierzchni zabudowy do 35 m2,
przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, oraz stawów
i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 500 m2 i głębokości
nieprzekraczającej 2 m od naturalnej powierzchni terenu, przeznaczonych
wyłącznie na cele gospodarki leśnej i położonych na gruntach leśnych
Skarbu Państwa, sytuowanych na obszarze Natura 2000;
19) stanowisk postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk
włącznie, sytuowanych na obszarze Natura 2000;
20) boisk szkolnych oraz boisk, kortów tenisowych, bieżni służących do
rekreacji;
21) ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m;
22) przydomowych tarasów naziemnych o powierzchni zabudowy powyżej
35 m2;
23) przyłączy:
a) elektroenergetycznych,
b) wodociągowych,
c) kanalizacyjnych,
d) gazowych,
e) cieplnych,
f) telekomunikacyjnych
– z zastrzeżeniem art. 29a;
24) kanałów technologicznych, w rozumieniu art. 4 pkt 15a ustawy z dnia
21 marca 1985 r. o drogach publicznych, w pasie drogowym w ramach
przebudowy drogi;
25) stacji ładowania, w rozumieniu art. 2 pkt 27 ustawy z dnia 11 stycznia
2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych, z wyłączeniem
infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego w rozumieniu
art. 2 pkt 3 tej ustawy;
26) niecek dezynfekcyjnych, w tym niecek dezynfekcyjnych z zadaszeniem;
27) podbudowy słupowej dla telekomunikacyjnych linii kablowych;
28) obiektów małej architektury w miejscach publicznych;
29) obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających
zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:
a) płyt do składowania obornika,
b) szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę,
c) naziemnych silosów na materiały sypkie, o pojemności do 30 m3
i wysokości nie większej niż 7 m,
d) silosów na kiszonkę;
30) stacji regazyfikacji LNG o pojemności zbiornika magazynowania gazu do
10 m3.
2. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia, o którym
mowa w art. 30, budowa:
1) obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających
zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:
a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do
35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
b) suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m2;
2) wiat o powierzchni zabudowy do 50 m2, sytuowanych na działce, na której
znajduje się budynek mieszkalny, lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba tych wiat na działce nie może
przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki;
3) wolno stojących altan o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna
liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde
500 m2 powierzchni działki;
4) altan działkowych i obiektów gospodarczych, o których mowa w ustawie
z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych;
5) wiat przystankowych i peronowych;
6) parterowych budynków o powierzchni zabudowy do 35 m2, służących jako
zaplecze do bieżącego utrzymania linii kolejowych, położonych na terenach
stanowiących własność Skarbu Państwa, z wyjątkiem budynków
sytuowanych na obszarze Natura 2000;
7) stanowisk postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk
włącznie, z wyjątkiem sytuowanych na obszarze Natura 2000;
8) gospodarczych obiektów budowlanych o powierzchni zabudowy do 35 m2,
przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, oraz stawów
i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 500 m2 i głębokości
nieprzekraczającej 2 m od naturalnej powierzchni terenu przeznaczonych
wyłącznie na cele gospodarki leśnej i położonych na gruntach leśnych
Skarbu Państwa, z wyjątkiem sytuowanych na obszarze Natura 2000;
9) wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych;
10) parkometrów z własnym zasilaniem;
11) zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych
drogach;
12) przepustów o przekroju wewnętrznym do 0,85 m2;
13) przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 50 m2;
14) obiektów budowlanych będących urządzeniami melioracji wodnych;
15) opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub
liniowych umocnień brzegów rzek i potoków górskich oraz brzegu
morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych, niestanowiących
konstrukcji oporowych;
16) pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
17) telekomunikacyjnych linii kablowych;
18) urządzeń pomiarowych, wraz z ogrodzeniami i drogami wewnętrznymi,
państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby
hydrogeologicznej:
a) posterunków: wodowskazowych, meteorologicznych, opadowych oraz
wód podziemnych,
b) punktów: obserwacyjnych stanów wód podziemnych oraz monitoringu
jakości wód podziemnych,
c) piezometrów obserwacyjnych i obudowanych źródeł;
19) obiektów małej architektury, z wyjątkiem obiektów małej architektury
w miejscach publicznych;
20) ogrodzeń o wysokości nieprzekraczającej 2,20 m;
21) obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji
robót budowlanych, położonych na terenie budowy, oraz ustawianie
barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych,
badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych;
22) tymczasowych obiektów budowlanych stanowiących wyłącznie eksponaty
wystawowe, niepełniących jakichkolwiek funkcji użytkowych,
usytuowanych na terenach przeznaczonych na ten cel;
23) znaków geodezyjnych, a także obiektów triangulacyjnych, poza obszarem
parków narodowych i rezerwatów przyrody;
24) poligonowych obiektów budowlanych, w szczególności stanowisk
obronnych, przepraw, budowli ziemnych, budowli fortyfikacyjnych,
instalacji tymczasowych oraz obiektów kontenerowych, lokalizowanych na
terenach zamkniętych wyznaczonych przez Ministra Obrony Narodowej do
prowadzenia ćwiczeń wojskowych z wykorzystaniem obozowisk polowych
oraz umocnień terenu do pozoracji bezpośredniego prowadzenia walki;
25) obudowy ujęć wód podziemnych;
26) punktów ładowania, w rozumieniu art. 2 pkt 17 ustawy z dnia 11 stycznia
2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych, z wyłączeniem
infrastruktury ładowania drogowego transportu publicznego w rozumieniu
art. 2 pkt 3 tej ustawy;
27) urządzeń sytuowanych w pasie drogowym dróg publicznych, wraz
z fundamentami, konstrukcjami wsporczymi oraz przynależnymi
elementami wyposażenia:
a) służących do zarządzania drogami, w tym do wdrażania inteligentnych
systemów transportowych,
b) służących do zarządzania ruchem drogowym, w tym urządzeń
bezpieczeństwa ruchu drogowego,
c) o których mowa w art. 13o ust. 1 i art. 20g ust. 1 ustawy z dnia
21 marca 1985 r. o drogach publicznych;
28) bankomatów, biletomatów, wpłatomatów, automatów sprzedających,
automatów przechowujących przesyłki lub automatów służących do
wykonywania innego rodzaju usług o wysokości do 3 m włącznie;
29) obiektów kontenerowych wraz z instalacjami i przyłączami oraz
związanych z nimi sieciami:
a) elektroenergetycznymi,
b) wodociągowymi,
c) kanalizacji sanitarnej,
d) cieplnymi
– lokalizowanych na terenach zamkniętych wyznaczonych decyzją Ministra
Obrony Narodowej;
30) naziemnych zbiorników będących obiektami budowlanymi, służących do
przechowywania paliw płynnych klasy III, na potrzeby własne użytkownika,
o pojemności do 5 m3;
31) przydomowych tarasów naziemnych o powierzchni zabudowy do 35 m2;
32) stawów i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 1000 m2
i głębokości nieprzekraczającej 3 m, położonych w całości na gruntach
rolnych.
3. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga
zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, wykonywanie robót budowlanych
polegających na:
1) przebudowie:
a) przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych budynków
mieszkalnych jednorodzinnych, o ile nie prowadzi ona do zwiększenia obszaru oddziaływania obiektu poza działkę, na której budynek jest
usytuowany,
b) obiektów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3, 9, 11–13 oraz 30,
c) sieci gazowych oraz sieci elektroenergetycznych innych niż wymienione
w ust. 1 pkt 2 lit. a i e,
d) dróg, torów i urządzeń kolejowych,
e) polegającej na dociepleniu budynków o wysokości powyżej 12 m i nie
wyższych niż 25 m,
f) instalacji odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy zainstalowanej
elektrycznej nie większej niż 1 MW wykorzystujących hydroenergię do
wytwarzania energii elektrycznej w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego
2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2020 r. poz. 261, 284,
568, 695 i 1086);
2) remoncie:
a) budowli, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na
budowę,
b) budynków, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu
na budowę – w zakresie przegród zewnętrznych albo elementów
konstrukcyjnych;
3) instalowaniu:
a) na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości
techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji
wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego
z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości
powyżej 3 m,
b) krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności
publicznej i zamieszkania zbiorowego,
c) tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem reklam świetlnych
i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym
w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym,
d) wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji gazowych,
e) mikroinstalacji biogazu rolniczego, o której mowa w art. 19 ust. 1
ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii.
4. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia, o którym
mowa w art. 30, wykonywanie robót budowlanych polegających na:
1) przebudowie:
a) budynków, których budowa wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu
na budowę, oraz budynków mieszkalnych jednorodzinnych
z wyłączeniem przebudowy przegród zewnętrznych oraz elementów
konstrukcyjnych,
b) obiektów, o których mowa w ust. 1 pkt 4–8, 10 i 14–29 oraz w ust. 2,
c) polegającej na dociepleniu budynków o wysokości nieprzekraczającej
12 m,
d) urządzeń budowlanych;
2) remoncie:
a) obiektów budowlanych, z wyłączeniem remontu:
– budowli, których budowa wymaga decyzji o pozwoleniu na
budowę,
– budynków, których budowa wymaga decyzji o pozwoleniu na
budowę – w zakresie przegród zewnętrznych albo elementów
konstrukcyjnych,
b) urządzeń budowlanych;
3) instalowaniu:
a) na obiektach budowlanych stanowiących albo niestanowiących całości
techniczno-użytkowej urządzeń, w tym antenowych konstrukcji
wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, a także związanego
z tymi urządzeniami osprzętu i urządzeń zasilających, o wysokości
nieprzekraczającej 3 m,
b) krat na obiektach budowlanych, z wyłączeniem instalowania krat na
budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej
i zamieszkania zbiorowego,
c) pomp ciepła, wolno stojących kolektorów słonecznych, urządzeń
fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż
50 kW z zastrzeżeniem, że do urządzeń fotowoltaicznych o mocy
zainstalowanej elektrycznej większej niż 6,5 kW stosuje się obowiązek
uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony
przeciwpożarowej, zwany dalej „uzgodnieniem pod względem ochrony
przeciwpożarowej”, projektu tych urządzeń oraz zawiadomienia
organów Państwowej Straży Pożarnej, o którym mowa
w art. 56 ust. 1a,
d) wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji,
z wyłączeniem instalacji gazowych;
4) utwardzaniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych.
5. Inwestor zamiast dokonania zgłoszenia dotyczącego budowy, o której
mowa w ust. 1, lub robót budowlanych, o których mowa w ust. 3, może wystąpić
z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.
6. Decyzji o pozwoleniu na budowę wymagają przedsięwzięcia, które
wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz
przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar
Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, z
wyłączeniem przedsięwzięć, o których mowa w ust. 1 pkt 17–19.
7. Roboty budowlane, o których mowa w ust. 1–4, wykonywane:
1) przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków – wymagają
decyzji o pozwoleniu na budowę,
2) na obszarze wpisanym do rejestru zabytków – wymagają dokonania
zgłoszenia
– przy czym do wniosku o decyzję o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia należy
dołączyć pozwolenie właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków wydane
na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
8. Przepisów ust. 6 i 7 nie stosuje się do przedsięwzięć polegających na
budowie i przebudowie przenośnych wolno stojących masztów antenowych
w przypadku, gdy inwestorem jest przedsiębiorca telekomunikacyjny lub
podmiot, o którym mowa w art. 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo
telekomunikacyjne.

Art. 29a. 1. Budowa przyłączy, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 23, lub stacji
ładowania, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 25, wymaga sporządzenia planu
sytuacyjnego na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej
przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
2. Do budowy, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy prawa
energetycznego albo o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków.
3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli inwestor dokonał zgłoszenia,
o którym mowa w art. 30.

art. 30. więcej Art. 30. 1. (uchylony)
1a. (uchylony)
1b. Zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych
dokonuje się organowi administracji architektoniczno-budowlanej.
2. W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres, miejsce i sposób
wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia.
2a. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;
2) odpowiednie szkice lub rysunki – w zależności od potrzeb;
3) pozwolenia, uzgodnienia i opinie, których obowiązek dołączenia wynika
z przepisów odrębnych ustaw, w szczególności decyzję o środowiskowych
uwarunkowaniach, zgodnie z art. 72 ust. 3 ustawy z dnia 3 października
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko;
4) projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym
instalacji, wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie
uprawnienia budowlane w przypadku:
a) budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 9, 23 i 30, oraz
b) instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. e;
5) projekt zagospodarowania działki lub terenu, wykonany przez projektanta
posiadającego wymagane uprawnienia budowlane, w przypadku budowy,
o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 27 i 28.
3. Projekt zagospodarowania działki lub terenu, w przypadku budowy
instalacji gazowej, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 9 i 30, oraz instalowania,
o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. e, uzgadnia się pod względem ochrony
przeciwpożarowej. W przypadku instalowania, o którym mowa
w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. e, stosuje się ponadto obowiązek zawiadomienia
organów Państwowej Straży Pożarnej, o którym mowa w art. 56 ust. 1a.
4. (uchylony)
4a. W zgłoszeniu przebudowy drogi w transeuropejskiej sieci drogowej należy
ponadto przedstawić:
1) wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 24l
ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych;
2) uzasadnienie zarządcy drogi, o którym mowa w art. 24l ust. 4 ustawy z dnia
21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
4b. Do zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–4, należy
dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1–4. Organ
administracji architektoniczno-budowlanej po otrzymaniu zgłoszenia dokonuje
jego sprawdzenia w zakresie, o którym mowa w art. 35 ust. 1.
4c. Do zgłoszenia przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a,
oraz instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d, należy dołączyć
dokumenty, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4. Organ administracji
architektoniczno-budowlanej po otrzymaniu zgłoszenia dokonuje jego
sprawdzenia w zakresie, o którym mowa w art. 35 ust. 1.
5. Zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia
robót budowlanych. Organ administracji architektoniczno-budowlanej,
w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia, może, w drodze decyzji, wnieść
sprzeciw. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli organ
administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu w tym
terminie.
5a. (uchylony)
5aa. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może z urzędu, przed
upływem terminu, o którym mowa w ust. 5, wydać zaświadczenie o braku podstaw do
wniesienia sprzeciwu. Wydanie zaświadczenia wyłącza możliwość wniesienia
sprzeciwu, o którym mowa w ust. 6 i 7, oraz uprawnia inwestora do rozpoczęcia robót
budowlanych. Przepis ust. 5e stosuje się odpowiednio.
5b. W przypadku nierozpoczęcia wykonywania robót budowlanych przed
upływem 3 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia, rozpoczęcie tych
robót może nastąpić po dokonaniu ponownego zgłoszenia.
5c. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia organ administracji
architektoniczno-budowlanej nakłada na zgłaszającego, w drodze postanowienia,
obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia – wnosi sprzeciw w drodze decyzji.
5d. Nałożenie obowiązku, o którym mowa w ust. 5c, przerywa bieg terminu,
o którym mowa w ust. 5.
5e. W przypadku gdy organ administracji architektoniczno-budowlanej
nie wniósł sprzeciwu, projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt
architektoniczno-budowlany dotyczący budowy, o której mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 1–4, oraz przebudowy, o której mowa
w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a, oraz instalowania, o którym mowa
w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d, podlegają ostemplowaniu. Organ administracji
architektoniczno-budowlanej dokonuje ostemplowania niezwłocznie po upływie
terminu na wniesienie sprzeciwu.
5f. Do wykonywania robót budowlanych polegających na budowie lub
przebudowie przenośnych wolno stojących masztów antenowych w przypadku, gdy
inwestorem jest podmiot, o którym mowa w art. 29 ust. 5, można przystąpić
w terminie 3 dni roboczych następujących po dniu doręczenia organowi administracji
architektoniczno-budowlanej zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1.
5g. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może wnieść sprzeciw do
zgłoszenia, o którym mowa w ust. 5f, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zgłoszenia
wyłącznie w przypadku, gdy wykonanie robót budowlanych lub obiektu objętego
zgłoszeniem może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia.
5h. (uchylony)
5i. Przepisy ust. 5f i 5g oraz art. 29 ust. 5 stosuje się podczas stanu zagrożenia
epidemicznego, stanu epidemii albo stanu klęski żywiołowej.
6. Organ administracji architektoniczno-budowlanej wnosi sprzeciw, jeżeli:
1) zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych
obowiązkiem uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę;
2) budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza
ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji
o warunkach zabudowy, inne akty prawa miejscowego lub inne przepisy;
3) zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego, o którym
mowa w art. 29 ust. 1 pkt 7, w miejscu, w którym taki obiekt istnieje;
4) roboty budowlane zostały rozpoczęte z naruszeniem ust. 5.
6a. Za dzień wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji w placówce
pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu art. 3 pkt 13 ustawy z dnia
23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1041) albo w przypadku,
o którym mowa w art. 391 Kodeksu postępowania administracyjnego, dzień
wprowadzenia do systemu teleinformatycznego.
7. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć,
w drodze decyzji, o której mowa w ust. 5, obowiązek uzyskania pozwolenia na
wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem
zgłoszenia, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy lub
spowodować:
1) zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia;
2) pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków;
3) pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych;
4) wprowadzenie, utrwalenie, zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla
terenów sąsiednich.

Art. 30a. W przypadku zgłoszenia budowy, o której mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a,
oraz instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d, z wyłączeniem
obiektów budowlanych usytuowanych na terenach zamkniętych, ustalonych
decyzją Ministra Obrony Narodowej, organ administracji architektoniczno-
-budowlanej zamieszcza, na okres nie krótszy niż 30 dni i nie dłuższy niż 60 dni,
w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go
urzędu w terminie 3 dni od dnia:
1) doręczenia zgłoszenia – informację o dokonaniu zgłoszenia, zawierającą imię
i nazwisko albo nazwę inwestora oraz adres i opis projektowanego obiektu;
2) wniesienia sprzeciwu – informację o dacie jego wniesienia;
3) upływu terminu, o którym mowa w art. 30 ust. 5 – informację o braku wniesienia
sprzeciwu.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Pozwolenia nie wymaga rozbiórka:
1) budynków i budowli – niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych
ochroną konserwatorską – o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od
granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości;
2) obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane
pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki;
3) budynków i budowli zlokalizowanych na terenach zamkniętych ustalonych
decyzją Ministra Obrony Narodowej, z wyłączeniem obiektów wpisanych
do rejestru zabytków oraz objętych ochroną konserwatorską.
2. Rozbiórka obiektów budowlanych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wymaga
uprzedniego zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej,
w którym należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania tych robót. Przepisy art. 30 ust. 5, 5aa,
5c, 5d i 6a oraz art. 33 ust. 4 pkt 1 stosuje się odpowiednio.
2a. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi wzór zgłoszenia, o którym mowa w ust. 2,
w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r.
o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z
2020 r. poz. 346, 568 i 695).
3. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć obowiązek
uzyskania pozwolenia na rozbiórkę obiektów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli
rozbiórka tych obiektów:
1) może wpłynąć na pogorszenie stosunków wodnych, warunków sanitarnych oraz
stanu środowiska lub
2) wymaga zachowania warunków, od których spełnienia może być uzależnione
prowadzenie robót związanych z rozbiórką.
4. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może żądać, ze względu na
bezpieczeństwo ludzi lub mienia, przedstawienia danych o obiekcie budowlanym lub
dotyczących prowadzenia robót rozbiórkowych.
5. Roboty zabezpieczające i rozbiórkowe można rozpocząć przed uzyskaniem
pozwolenia na rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem, jeżeli mają one na celu usunięcie
bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Rozpoczęcie takich
robót nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego uzyskania pozwolenia na rozbiórkę
lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Decyzja o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę
obiektu budowlanego może być wydana po uprzednim:
1) przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo
oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona
wymagana przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
2) uzyskaniu przez inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń,
uzgodnień lub opinii innych organów;
3) wyrażeniu zgody przez ministra właściwego do spraw energii – w przypadku
budowy lub rozbiórki gazociągu przesyłowego, linii przesyłowej
elektroenergetycznej albo rurociągu dalekosiężnego ropy naftowej lub
produktów naftowych, a także gazociągu, linii elektroenergetycznej albo
rurociągu ropy naftowej lub produktów naftowych dochodzących do granicy
Rzeczypospolitej Polskiej.
1a. Minister właściwy do spraw energii wyraża zgodę, o której mowa
w ust. 1 pkt 3, jeżeli budowa lub rozbiórka gazociągu przesyłowego, linii przesyłowej elektroenergetycznej albo rurociągu
dalekosiężnego ropy naftowej lub produktów naftowych, a także gazociągu, linii
elektroenergetycznej albo rurociągu ropy naftowej lub produktów naftowych
dochodzących do granicy Rzeczypospolitej Polskiej, nie stanowi zagrożenia dla
bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej, po uzyskaniu opinii Szefa
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Szefa Agencji Wywiadu. Wyrażenie
zgody następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia wniosku. Niezajęcie przez organ
stanowiska w tym terminie uznaje się za wyrażenie zgody.
1b. Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Szef Agencji Wywiadu,
w zakresie swoich właściwości, wydają pozytywne opinie, jeżeli budowa lub
rozbiórka gazociągu przesyłowego, linii przesyłowej elektroenergetycznej albo
rurociągu dalekosiężnego ropy naftowej lub produktów naftowych, a także gazociągu,
linii elektroenergetycznej albo rurociągu ropy naftowej lub produktów naftowych
dochodzących do granicy Rzeczypospolitej Polskiej, nie stanowi zagrożenia dla
bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej.
1c. Organy, o których mowa w ust. 1b, przedstawiają ministrowi właściwemu do
spraw energii, w drodze postanowienia, opinie, o których mowa w ust. 1a, w terminie
30 dni od dnia otrzymania wystąpienia o ich opinie.
1d. Organy, o których mowa w ust. 1b, mogą odstąpić od uzasadnienia opinii ze
względu na interes bezpieczeństwa państwa lub porządek publiczny.
2. Uzgodnienie, wyrażenie zgody lub opinii, o których mowa w ust. 1 pkt 2,
powinny nastąpić w terminie 14 dni od dnia przedstawienia proponowanych
rozwiązań. Niezajęcie przez organ stanowiska w tym terminie uznaje się jako brak
zastrzeżeń do przedstawionych rozwiązań.
3. Przepis ust. 2 nie dotyczy przypadków, w których stanowisko powinno być
wyrażone w drodze decyzji, oraz uzgodnienia i opiniowania przeprowadzanego
w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.
4. Pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto:
1) złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
1a) złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności pozwoleń, o których mowa
w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1, oraz
decyzji, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach
morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2019 r.
poz. 2169 oraz z 2020 r. poz. 284), jeżeli są one wymagane;
2) złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym
prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
4a. (uchylony)
4b. Jeżeli podstawę prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
stanowi użytkowanie wieczyste, niezgodność zamierzenia budowlanego z celem
użytkowania wieczystego nie może stanowić podstawy do wydania decyzji
o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.
5. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzory:
1) wniosku o pozwolenie na budowę;
2) oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele
budowlane;
3) (uchylony)
4) zgłoszenia budowy i przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego.
6. Wzory wniosku, oświadczenia oraz zgłoszenia, o których mowa w ust. 5,
powinny obejmować w szczególności dane osobowe lub nazwę inwestora oraz
inne informacje niezbędne do podjęcia rozstrzygnięcia w prowadzonym
postępowaniu.

art. 33. więcej Art. 33. 1. Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego.
W przypadku zamierzenia budowlanego obejmującego więcej niż jeden obiekt,
pozwolenie na budowę może, na wniosek inwestora, dotyczyć wybranych obiektów
lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie
z przeznaczeniem. Jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy wybranych obiektów lub
zespołu obiektów, inwestor jest obowiązany przedstawić projekt zagospodarowania
działki lub terenu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1, dla całego zamierzenia
budowlanego.
2. Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć:
1) trzy egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz
projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami,
pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia
wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień,
pozwoleń i innych dokumentów;
2) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele
budowlane;
3) decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona
wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym;
3a) pozwolenia, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1, oraz decyzję, o której
mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, jeżeli są one wymagane;
4) w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na
terenach zamkniętych i terenach, o których mowa w art. 82 ust. 3 pkt 1,
postanowienie o uzgodnieniu z organem administracji architektoniczno-budowlanej, o którym mowa w art. 82 ust. 2, projektowanych rozwiązań w zakresie:
a) linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od
strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych,
b) przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz
sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych poza granice terenu zamkniętego,
portów morskich i przystani morskich, a także podłączeń tych obiektów do
sieci użytku publicznego;
5) (uchylony)
6) (uchylony)
7) w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej:
a) wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 24l
ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,
b) uzasadnienie zarządcy drogi, o którym mowa w art. 24l ust. 4 ustawy z dnia
21 marca 1985 r. o drogach publicznych;
8) umowę urbanistyczną, jeżeli jej zawarcie jest wymagane zgodnie z miejscowym
planem rewitalizacji;
9) w przypadku instalacji radiokomunikacyjnych – oświadczenie projektanta,
posiadającego uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności, o której
mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2 lub 4 lit. a, że instalacja radiokomunikacyjna nie
spełnia warunków, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 60
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko.
10) oświadczenie projektanta dotyczące możliwości podłączenia projektowanego
obiektu budowlanego do istniejącej sieci ciepłowniczej, zgodnie z warunkami
określonymi w art. 7b ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne
(Dz. U. z 2020 r. poz. 833, 843 i 1086), złożone pod rygorem odpowiedzialności
karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 ustawy
z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1950 i 2128 oraz
z 2020 r. poz. 568, 875 i 1086); składający oświadczenie jest obowiązany do
zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy(-ma)
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń.
2a. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, nie przysługuje zażalenie.
3. (uchylony)
4. Do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę należy dołączyć:
1) zgodę właściciela obiektu;
2) szkic usytuowania obiektu budowlanego;
3) opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych;
4) opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia;
5) pozwolenia, uzgodnienia lub opinie innych organów, a także inne dokumenty,
wymagane przepisami szczególnymi; nie dotyczy to uzgodnienia i opinii
uzyskiwanych w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000;
6) w zależności od potrzeb, projekt rozbiórki obiektu.
5. Projekt budowlany i inne dokumenty, o których mowa w ust. 2–4, zawierające
informacje niejawne mogą być za zgodą organu administracji architektonicznobudowlanej przechowywane przez inwestora.
6. W przypadku wezwania do usunięcia braków innych niż braki, o których
mowa w art. 35 ust. 1, stosuje się art. 64 § 2 Kodeksu postępowania
administracyjnego, z tym że wezwanie wnoszącego do usunięcia braków nie powinno
nastąpić później niż po upływie 14 dni od dnia wpływu wniosku.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone
w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona
wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
lub w pozwoleniach, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1, oraz decyzji,
o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, jeżeli są one wymagane.
2. Zakres i treść projektu budowlanego powinny być dostosowane do specyfiki
i charakteru obiektu, stopnia skomplikowania robót budowlanych oraz w zależności
od przeznaczenia projektowanego obiektu określać niezbędne warunki do korzystania
z obiektu przez osoby ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia
19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
2a. Zakres i treść projektu budowlanego uwzględniają warunki ochrony
przeciwpożarowej.
2b. Uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności,
o których mowa w art. 15a, uprawniają do sporządzania projektu budowlanego
w zakresie tej specjalności.
3. Projekt budowlany zawiera:
1) projekt zagospodarowania działki lub terenu sporządzony na aktualnej
mapie do celów projektowych lub jej kopii poświadczonej za zgodność
z oryginałem przez projektanta, obejmujący:
a) określenie granic działki lub terenu,
b) usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów
budowlanych, w tym sieci uzbrojenia terenu, oraz urządzeń
budowlanych sytuowanych poza obiektem budowlanym,
c) sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków,
d) układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem
charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych
odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej
zabudowy terenów sąsiednich,
e) informację o obszarze oddziaływania obiektu;
2) projekt architektoniczno-budowlany obejmujący:
a) układ przestrzenny oraz formę architektoniczną istniejących
i projektowanych obiektów budowlanych,
b) zamierzony sposób użytkowania obiektów budowlanych, w tym liczbę
projektowanych do wydzielenia lokali, z wyszczególnieniem lokali
mieszkalnych,
c) charakterystyczne parametry techniczne obiektów budowlanych,
d) opinię geotechniczną oraz informację o sposobie posadowienia obiektu
budowlanego,
e) projektowane rozwiązania materiałowe i techniczne mające wpływ na
otoczenie, w tym środowisko,
f) charakterystykę ekologiczną,
g) informację o wyposażeniu technicznym budynku, w tym
projektowanym źródle lub źródłach ciepła do ogrzewania
i przygotowania ciepłej wody użytkowej,
h) opis dostępności dla osób niepełnosprawnych, o których mowa
w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej
w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., w tym osób starszych –
w przypadku obiektów budowlanych, o których mowa
w art. 5 ust. 1 pkt 4,
i) informację o minimalnym udziale lokali mieszkalnych, o których mowa
w art. 5 ust. 1 pkt 4a – w przypadku budynków mieszkalnych
wielorodzinnych,
j) postanowienie udzielające zgody na odstępstwo, o którym mowa
w art. 9, jeżeli zostało wydane;
3) projekt techniczny obejmujący:
a) projektowane rozwiązania konstrukcyjne obiektu wraz z wynikami
obliczeń statyczno-wytrzymałościowych,
b) charakterystykę energetyczną – w przypadku budynków,
c) projektowane niezbędne rozwiązania techniczne oraz materiałowe,
d) w zależności od potrzeb – dokumentację geologiczno-inżynierską lub
geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych,
e) inne opracowania projektowe;
4) w zależności od potrzeb – w przypadku drogi krajowej lub wojewódzkiej –
oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki
z drogą, zgodnie z przepisami o drogach publicznych;
5) opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty, o których mowa
w art. 33 ust. 2 pkt 1.
3a. Przepisu ust. 3 pkt 1 nie stosuje się do projektu budowlanego przebudowy lub
montażu obiektu budowlanego, jeżeli, zgodnie z przepisami o zagospodarowaniu
przestrzennym, nie jest wymagane ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania
terenu.
3b. Przepisów ust. 3 pkt 2 i 3 nie stosuje się do projektu budowlanego
budowy lub przebudowy urządzeń budowlanych oraz podziemnych sieci uzbrojenia terenu, jeżeli całość problematyki może być przedstawiona w projekcie zagospodarowania działki lub terenu.
3c. Projekt techniczny musi być zgodny z projektem zagospodarowania
działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym.
3d. Do projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu
architektoniczno-budowlanego oraz projektu technicznego dołącza się:
1) kopię decyzji o nadaniu projektantowi lub projektantowi sprawdzającemu,
jeżeli jest wymagany, uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności
potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sporządzającego projekt;
2) kopię zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7, aktualnego na dzień:
a) opracowania projektu – w przypadku projektanta,
b) sprawdzenia projektu – w przypadku projektanta sprawdzającego;
3) oświadczenie projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu
projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy
technicznej.
4. Projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt
architektoniczno-budowlany podlegają zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na
budowę.
4a. Zatwierdzeniu podlegają trzy egzemplarze projektu
zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-
-budowlanego, z których jeden egzemplarz przeznaczony jest dla inwestora,
jeden egzemplarz dla organu zatwierdzającego projekt oraz jeden egzemplarz
dla właściwego organu nadzoru budowlanego.
5. Inwestor, spełniający warunki do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, może żądać wydania odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu
lub projektu architektoniczno-budowlanego poprzedzającej wydanie decyzji
o pozwoleniu na budowę. Decyzja jest ważna przez czas w niej oznaczony, jednak
nie dłużej niż rok.
6. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy zakres i formę projektu budowlanego, uwzględniając zawartość
projektu budowlanego w celu zapewnienia czytelności danych;
2) szczegółowe zasady ustalania geotechnicznych warunków posadawiania
obiektów budowlanych, uwzględniając przydatność gruntu na potrzeby
projektowanego obiektu i jego charakteru oraz zakwalifikowania go do
odpowiedniej kategorii geotechnicznej.

Art. 34a. Organ administracji architektoniczno-budowlanej zamieszcza
w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu
informację o wszczęciu postępowania w sprawie pozwolenia na budowę dotyczącego
realizacji inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej oraz informuje
o tym postępowaniu w sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze właściwości tego
organu. Do informacji stosuje się odpowiednio przepis art. 30a pkt 1.

Art. 34b. Mapy do celów projektowych wykorzystywane w procesie
budowlanym powinny być opatrzone klauzulą urzędową określoną w przepisach
prawa geodezyjnego i kartograficznego stanowiącą potwierdzenie przyjęcia
materiałów lub zbiorów danych, w oparciu o które mapy te zostały sporządzone, do
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego albo oświadczeniem
wykonawcy prac geodezyjnych o uzyskaniu pozytywnego wyniku weryfikacji.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub
odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu
oraz projektu architektoniczno-budowlanego organ administracji
architektoniczno-budowlanej sprawdza:
1) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu
architektoniczno-budowlanego z:
a) ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku
miejscowego planu,
b) wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi
w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa
w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,
c) ustaleniami uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej;
2) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym
techniczno-budowlanymi;
3) kompletność projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu
architektoniczno-budowlanego, w tym dołączenie:
a) wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń,
b) informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, o której
mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b,
c) kopii zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7, dotyczącego
projektanta i projektanta sprawdzającego,
d) oświadczeń, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 9 i 10;
4) posiadanie przez projektanta i projektanta sprawdzającego odpowiednich
uprawnień budowlanych oraz aktualność zaświadczenia, o którym mowa
w art. 12 ust. 7.
5) (uchylony)
2. (uchylony)
3. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie określonym w ust. 1
organ administracji architektoniczno-budowlanej nakłada postanowieniem
obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich
usunięcia.
4. W razie spełnienia wymagań określonych w ust. 1 oraz w art. 32 ust. 4, organ
administracji architektoniczno-budowlanej nie może odmówić wydania decyzji
o pozwoleniu na budowę.
5. Organ administracji architektoniczno-budowlanej wydaje decyzję
o odmowie zatwierdzenia projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz
projektu architektoniczno-budowlanego i wydania decyzji o pozwoleniu na
budowę:
1) w przypadku niewykonania, w wyznaczonym terminie, postanowienia,
o którym mowa w ust. 3;
2) w przypadku wykonywania robót budowlanych przed uzyskaniem decyzji
o pozwoleniu na budowę;
3) jeżeli na terenie, którego dotyczy projekt zagospodarowania działki lub
terenu, znajduje się obiekt budowlany, w stosunku do którego wydano
ostateczną decyzję o nakazie rozbiórki.
6. W przypadku gdy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wyda
decyzji w sprawie pozwolenia na budowę:
1) w terminie 65 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji albo
2) w zakresie realizacji inwestycji kolejowej, w terminie 45 dni od dnia złożenia
wniosku o wydanie takiej decyzji,
3) w zakresie realizacji inwestycji zlokalizowanych na terenach zamkniętych
ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej, służących bezpieczeństwu
i obronności państwa, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie
takiej decyzji
– organ wyższego stopnia wymierza temu organowi, w drodze postanowienia, na które
przysługuje zażalenie, karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki. Wpływy z kar
stanowią dochód budżetu państwa.
6a. Przepisu ust. 6 nie stosuje się do pozwolenia na budowę wydawanego dla
przedsięwzięcia podlegającego ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
albo ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.
7. Karę uiszcza się w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia,
o którym mowa w ust. 6. W przypadku nieuiszczenia kary, o której mowa w ust. 6,
podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
8. Do terminu, o którym mowa w ust. 6, nie wlicza się terminów przewidzianych
w przepisach prawa do dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia
postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony, albo z przyczyn
niezależnych od organu.

Art. 35a. 1. W przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego na
decyzję o pozwoleniu na budowę wstrzymanie wykonania tej decyzji na wniosek
skarżącego sąd może uzależnić od złożenia przez skarżącego kaucji na zabezpieczenie
roszczeń inwestora z powodu wstrzymania wykonania decyzji.
2. W przypadku uznania skargi za słuszną w całości lub w części kaucja podlega
zwrotowi.
3. W przypadku oddalenia skargi kaucję przeznacza się na zaspokojenie roszczeń
inwestora.
4. W sprawach kaucji stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania
cywilnego o zabezpieczeniu roszczeń.

art. 36. więcej Art. 36. 1. W decyzji o pozwoleniu na budowę organ administracji
architektoniczno-budowlanej, w razie potrzeby:
1) określa szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót
budowlanych;
2) określa czas użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych;
3) określa terminy rozbiórki:
a) istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego
użytkowania,
b) tymczasowych obiektów budowlanych;
4) określa szczegółowe wymagania dotyczące nadzoru na budowie;
5) zamieszcza informację o obowiązkach i warunkach, wynikających z art. 54 lub
art. 55.
6) (uchylony)
2. (uchylony)

Art. 36a. 1. Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu zagospodarowania
działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego lub innych
warunków decyzji o pozwoleniu na budowę jest dopuszczalne jedynie po
uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę wydanej przez organ
administracji architektoniczno-budowlanej.
1a. Istotne odstąpienie od projektu zagospodarowania działki lub terenu
lub projektu architektoniczno-budowlanego złożonego wraz ze zgłoszeniem
budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–4, lub przebudowy, o której mowa
w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a, oraz instalowania, o którym mowa
w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d, wobec którego organ administracji architektoniczno-
-budowlanej nie wniósł sprzeciwu, jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji
o pozwoleniu na budowę dla całego zamierzenia budowlanego albo dokonaniu
ponownego zgłoszenia.
2. Organ administracji architektoniczno-budowlanej uchyla decyzje
o pozwoleniu na budowę, w przypadku wydania decyzji, o której mowa w art. 51
ust. 1 pkt 3.
3. W postępowaniu w sprawie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę,
przepisy art. 32–35 stosuje się odpowiednio do zakresu tej zmiany.
3a. W przypadku ponownego zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1a,
przepisy art. 30 stosuje się odpowiednio do zakresu zmiany wynikającej
z odstąpienia.
4. (uchylony)
5. Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu zagospodarowania
działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego lub innych
warunków pozwolenia na budowę stanowi odstąpienie w zakresie:
1) projektu zagospodarowania działki lub terenu, w przypadku zwiększenia
obszaru oddziaływania obiektu poza działkę, na której obiekt budowlany
został zaprojektowany;
2) charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego dotyczących:
a) powierzchni zabudowy w zakresie przekraczającym 5%,
b) wysokości, długości lub szerokości w zakresie przekraczającym 2%,
c) liczby kondygnacji;
3) warunków niezbędnych do korzystania z obiektu budowlanego przez osoby
niepełnosprawne, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób
niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r.,
w tym osoby starsze;
4) zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego
części;
5) ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, innych
aktów prawa miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu;
6) wymagającym uzyskania lub zmiany decyzji, pozwoleń lub uzgodnień, które
są wymagane do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę lub do
dokonania zgłoszenia:
a) budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–4, lub
b) przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a, oraz
instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d;
7) zmiany źródła ciepła do ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody
użytkowej, ze źródła zasilanego paliwem ciekłym, gazowym, odnawialnym
źródłem energii lub z sieci ciepłowniczej, na źródło opalane paliwem
stałym.
5a. (uchylony)
5b. Przepisów ust. 5:
1) pkt 1 nie stosuje się do urządzeń budowlanych oraz obiektów małej
architektury;
2) pkt 6 nie stosuje się w zakresie odstąpienia od:
a) projektowanych warunków ochrony przeciwpożarowej, jeżeli
odstąpienie zostało uzgodnione pod względem ochrony
przeciwpożarowej,
b) wymagań zawartych w pozwoleniu właściwego konserwatora zabytków
wydanego na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami, jeżeli odstąpienie zostało uzgodnione z właściwym
wojewódzkim konserwatorem zabytków,
c) projektowanych warunków higienicznych i zdrowotnych, jeżeli
odstąpienie zostało uzgodnione z właściwym państwowym
wojewódzkim inspektorem sanitarnym.
6. Projektant dokonuje kwalifikacji zamierzonego odstąpienia od
zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu
architektoniczno-budowlanego, lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na
budowę, a w przypadku uznania, że jest ono nieistotne, jest obowiązany zamieścić
w projekcie zagospodarowania działki lub terenu lub projekcie
architektoniczno-budowlanym odpowiednie informacje (rysunek i opis)
dotyczące tego odstąpienia. Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu
zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-
-budowlanego, lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na budowę nie
wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę oraz ponownego
zgłoszenia.

Art. 36b. 1. Wprowadzanie zmian w projekcie technicznym dotyczących
rozwiązań, które podlegały uzgodnieniom, wymaga ponownego uzyskania tych
uzgodnień.
2. Odstąpienie od projektu technicznego jest dopuszczalne po dokonaniu
przez projektanta zmian w tym projekcie oraz sprawdzeniu tych zmian przez
projektanta sprawdzającego, o ile to sprawdzenie jest wymagane.
3. Kierownik budowy okazuje aktualny projekt budowlany na każde
żądanie organu nadzoru budowlanego.

art. 37. więcej Art. 37. 1. Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została
rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub
budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata.
2. W przypadku:
1) określonym w ust. 1 albo
2) stwierdzenia nieważności albo uchylenia decyzji o pozwoleniu na budowę
– rozpoczęcie albo wznowienie budowy może nastąpić po wydaniu decyzji
o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28 ust. 1. Decyzję o pozwoleniu na
budowę wydaje się również w przypadku zakończenia robót budowlanych.
3. W przypadku, o którym mowa w art. 36a ust. 2, wznowienie budowy może
nastąpić po wydaniu decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych,
o której mowa w art. 51 ust. 4.

Art. 37a. 1. Inwestor może, przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia
budowy określonego w zgłoszeniu, złożyć wniosek o wydanie decyzji
o pozwoleniu na budowę tymczasowego obiektu budowlanego, o którym mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 7. Przepisy art. 32–36 stosuje się.
2. W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, inwestor może
powstrzymać się od rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce tymczasowego
obiektu budowlanego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 7, do czasu
zakończenia postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę.

Art. 37b. 1. Nie stwierdza się nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę,
jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 5 lat.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przepis art. 158 § 2 Kodeksu
postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Decyzję o pozwoleniu na budowę lub kopię zgłoszenia budowy, o której
mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–4, lub kopię zgłoszenia przebudowy, o której mowa
w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a, oraz instalowania, o którym mowa w art. 29
ust. 3 pkt 3 lit. d, wraz z adnotacją o niewniesieniu sprzeciwu organ
administracji architektoniczno-budowlanej przesyła niezwłocznie wójtowi,
burmistrzowi, prezydentowi miasta albo organowi, który wydał decyzję
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzję o środowiskowych
uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko, lub pozwolenie, o którym mowa w art. 23, art. 26 i art. 27 ustawy
z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej
i administracji morskiej.
2. Organ administracji architektoniczno-budowlanej przechowuje zatwierdzone
projekty budowlane, projekty budowlane załączone do zgłoszenia, w stosunku do
którego organ nie wniósł sprzeciwu, a także inne dokumenty objęte pozwoleniem na
budowę lub tym zgłoszeniem, co najmniej przez okres istnienia obiektu budowlanego.
3. Organ administracji architektoniczno-budowlanej w decyzji o pozwoleniu na
budowę obiektu budowlanego na
terenie zamkniętym niezbędnym na cele obronności lub bezpieczeństwa państwa
może wyrazić zgodę, aby zatwierdzony projekt budowlany, a także inne dokumenty
objęte pozwoleniem na budowę zawierające informacje niejawne przechowywane
były przez użytkownika obiektu budowlanego.
4. Przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko wskazują przypadki, gdy informacje o wydanych decyzjach o pozwoleniu na budowę podaje się do publicznej wiadomości oraz
gdy dane o tych decyzjach zamieszcza się w publicznie dostępnych wykazach.

art. 39. więcej Art. 39. 1. Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym
wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków
wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora
zabytków.
2. Pozwolenie na rozbiórkę obiektu budowlanego wpisanego do rejestru
zabytków może być wydane po uzyskaniu decyzji Generalnego Konserwatora
Zabytków działającego w imieniu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego o skreśleniu tego obiektu z rejestru zabytków.
3. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do
rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę
lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje organ administracji architektonicznobudowlanej w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
4. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko
w sprawie wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektów budowlanych,
o których mowa w ust. 3, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia. Niezajęcie
stanowiska w tym terminie uznaje się jako brak zastrzeżeń do przedstawionych we
wniosku rozwiązań projektowych.

Art. 39a. Budowa obiektu budowlanego, tymczasowego obiektu budowlanego
i urządzenia budowlanego na obszarze Pomnika Zagłady lub jego strefy ochronnej
w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich
obozów zagłady (Dz. U. z 2015 r. poz. 2120) wymaga, przed wydaniem decyzji
o pozwoleniu na budowę, uzyskania zgody właściwego wojewody.

art. 40. więcej Art. 40. 1. Organ, który wydał decyzję o pozwoleniu na budowę, jest obowiązany,
w drodze decyzji, przenieść to pozwolenie na wniosek nowego inwestora, jeżeli do
wniosku inwestor dołączy:
1) oświadczenie:
a) o przejęciu warunków zawartych w decyzji o pozwoleniu na budowę,
b) o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;
2) zgodę dotychczasowego inwestora, na rzecz którego decyzja została
wydana.
1a. Zgoda, o której mowa w ust. 1 pkt 2, nie jest wymagana, jeżeli
własność nieruchomości lub uprawnienia wynikające z użytkowania wieczystego
dotyczącego nieruchomości, objęte decyzją o pozwoleniu na budowę po wydaniu
tego pozwolenia przeszły z dotychczasowego inwestora na nowego inwestora
wnioskującego o przeniesienie pozwolenia na budowę.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do decyzji o pozwoleniu na wznowienie
robót budowlanych, o której mowa w art. 51 ust. 4.
3. Stronami w postępowaniu o przeniesienie pozwolenia na budowę są
wyłącznie dotychczasowy i nowy inwestor.
4. Prawa i obowiązki wynikające ze zgłoszenia, wobec którego organ nie wniósł
sprzeciwu, mogą być przeniesione na rzecz innej osoby w drodze decyzji. Przepisy
ust. 1 i 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 40a. Ilekroć w przepisach niniejszego rozdziału jest mowa o decyzji
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, rozumie się przez to także decyzję
o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 marca 2003 r.
o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1043).

art. 41. więcej Art. 41. 1. Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac
przygotowawczych na terenie budowy.
2. Pracami przygotowawczymi są:
1) wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;
2) wykonanie niwelacji terenu;
3) zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;
4) wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.
3. Prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym
pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem.
4. Inwestor jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru budowlanego
oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy
z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, dla
których wymagane jest uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanie
zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 2–4, lub dokonanie
zgłoszenia instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d.
4. Inwestor jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru budowlanego
oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy
z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, dla
których wymagane jest uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanie
zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 2–4, lub dokonanie
zgłoszenia instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d.
4a. Do zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót
budowlanych inwestor dołącza:
1) informację wskazującą imiona i nazwiska osób, które będą sprawować
funkcję:
a) kierownika budowy,
b) inspektora nadzoru inwestorskiego – jeżeli został on ustanowiony
– oraz w odniesieniu do tych osób dołącza kopie zaświadczeń, o których
mowa w art. 12 ust. 7, wraz z kopiami decyzji o nadaniu uprawnień
budowlanych w odpowiedniej specjalności;
2) oświadczenie projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu
projektu technicznego, dotyczącego zamierzenia budowlanego zgodnie
z obowiązującymi przepisami, zasadami wiedzy technicznej, projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym oraz rozstrzygnięciami dotyczącymi zamierzenia
budowlanego.
5. Rozpoczęcie dostaw energii, wody, ciepła lub gazu na potrzeby budowy może
nastąpić jedynie po okazaniu wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia.

art. 42. więcej Art. 42. 1. Przed rozpoczęciem robót budowlanych inwestor jest obowiązany:
1) zapewnić sporządzenie projektu technicznego, z zastrzeżeniem
art. 34 ust. 3b, w przypadku:
a) robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na budowę,
b) budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–4,
c) przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a,
d) instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d;
2) ustanowić kierownika budowy w przypadku:
a) robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na budowę,
b) budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–4, 9, 27 i 30, oraz
instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. d i e,
c) przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 3 pkt 1 lit. a,
d) robót budowlanych objętych decyzją o legalizacji budowy, o której
mowa w art. 49 ust. 4,
e) robót budowlanych objętych decyzją o pozwoleniu na wznowienie
robót budowlanych, o której mowa w art. 51 ust. 4;
3) ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego w przypadku:
a) gdy taki obowiązek wynika z decyzji o pozwoleniu na budowę,
b) robót budowlanych objętych decyzją o legalizacji budowy,
c) robót budowlanych objętych decyzją, o której mowa w art. 51 ust. 4,
d) obiektów budowlanych, określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 19 ust. 2;
4) przekazać kierownikowi budowy projekt budowlany, w tym projekt
techniczny, o ile jest wymagany.
2. (uchylony)
3. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może wyłączyć,
w drodze decyzji, obowiązek ustanawiania kierownika budowy, jeżeli jest to
uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub
innymi ważnymi względami.
4. Przy prowadzeniu robót budowlanych, do kierowania którymi jest wymagane
przygotowanie zawodowe w specjalności techniczno-budowlanej innej niż posiada
kierownik budowy, inwestor jest obowiązany zapewnić ustanowienie kierownika
robót w danej specjalności.

art. 43. więcej Art. 43. 1. Geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie, a po wybudowaniu –
geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, podlegają:
1) obiekty budowlane wymagające decyzji o pozwoleniu na budowę;
2) obiekty, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–4, 10 i 23 oraz w ust. 2 pkt 17
i 26.
1a. Obowiązkowi geodezyjnego wyznaczenia, o którym mowa w ust. 1, nie
podlegają przyłącza, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 23, jeżeli ich połączenie
z siecią znajduje się na tej samej działce co przyłącza lub na działce do niej
przyległej.
1aa. Obowiązkowi geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, o której
mowa w ust. 1, podlegają stacje ładowania, o których mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 25.
1b. Zapewnienie wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1, należy do
kierownika budowy, a w przypadku gdy kierownik budowy nie zostanie ustanowiony
– do inwestora.
2. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć obowiązek
stosowania przepisu ust. 1 również w stosunku do obiektów budowlanych
wymagających zgłoszenia.
3. Obiekty lub elementy obiektów budowlanych, ulegające zakryciu,
wymagające inwentaryzacji, o której mowa w ust. 1, podlegają inwentaryzacji przed
ich zakryciem.
4. (uchylony)

art. 44. więcej Art. 44. W przypadku zmiany:
1) kierownika budowy lub kierownika robót,
2) inspektora nadzoru inwestorskiego,
3) projektanta sprawującego nadzór autorski
– inwestor dołącza do dokumentacji budowy oświadczenia o przejęciu obowiązków
przez osoby wymienione w pkt 1–3.

art. 45. więcej Art. 45. 1. W przypadku robót budowlanych wymagających ustanowienia
kierownika budowy prowadzi się:
1) dziennik budowy;
2) dziennik rozbiórki – w przypadku robót budowlanych polegających
wyłącznie na rozbiórce;
3) dziennik montażu – w przypadku robót budowlanych polegających
wyłącznie na montażu.
2. Dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przebiegu robót
budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania
tych robót.
3. Za prowadzenie dziennika budowy odpowiada kierownik budowy.
4. Przed rozpoczęciem robót budowlanych inwestor występuje do
właściwego organu w celu:
1) ostemplowania przedłożonego dziennika budowy albo
2) wydania i ostemplowania dziennika budowy.
5. Organem właściwym, o którym mowa w ust. 4, jest:
1) organ administracji architektoniczno-budowlanej;
2) organ nadzoru budowlanego – w przypadku robót budowlanych objętych
decyzją o:
a) legalizacji budowy, o której mowa w art. 49 ust. 4,
b) pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych, o której mowa
w art. 51 ust. 4.
6. Wydanie dziennika budowy następuje za opłatą stanowiącą
równowartość kosztów jego zakupu przez właściwy organ.
7. Przed rozpoczęciem robót budowlanych należy dokonać w dzienniku
budowy wpisu osób, które pełnią funkcje kierownika budowy i inspektora
nadzoru inwestorskiego. Osoby te są obowiązane potwierdzić podpisem przyjęcie
powierzonych im funkcji.
8. Uprawnionymi do dokonania wpisu w dzienniku budowy są:
1) uczestnicy procesu budowlanego;
2) osoby wykonujące czynności geodezyjne na terenie budowy;
3) pracownicy organów nadzoru budowlanego i innych organów
uprawnionych do kontroli przestrzegania przepisów na budowie, w ramach
dokonywanych czynności kontrolnych.
9. Przepisy ust. 2–4, ust. 5 pkt 1 oraz ust. 6–8 stosuje się do prowadzenia
dzienników rozbiórki i montażu.
10. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia dzienników budowy, montażu i rozbiórki,
mając na celu zapewnienie przejrzystości oraz chronologii prowadzenia w nim
wpisów.

Art. 45a. 1. Przed rozpoczęciem budowy kierownik budowy jest
obowiązany:
1) zabezpieczyć teren budowy lub rozbiórki;
2) potwierdzić wpisem w dzienniku budowy otrzymanie od inwestora
zatwierdzonego projektu budowlanego oraz, o ile jest wymagany – projektu
technicznego;
3) umieścić na terenie budowy, w widocznym miejscu:
a) tablicę informacyjną oraz
b) ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony
zdrowia – w przypadku budowy, na której przewiduje się prowadzenie
robót budowlanych trwających dłużej niż 30 dni roboczych i
jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 pracowników lub
przewidywany zakres robót budowlanych przekracza 500 osobodni.
2. W przypadku braku obowiązku ustanowienia kierownika budowy
spełnienie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, należy do inwestora.
3. Przepisów ust. 1 pkt 2 i 3 nie stosuje się do:
1) budowy, dla której nie ma obowiązku ustanowienia kierownika budowy;
2) obiektów służących obronności i bezpieczeństwu państwa;
3) obiektów liniowych.
4. Organ administracji architektoniczno-budowlanej, na wniosek inwestora,
może, w drodze decyzji, wyłączyć stosowanie przepisów ust. 1, jeżeli jest to
uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub
innymi ważnymi względami.

Art. 45b. 1. Na tablicy informacyjnej określa się:
1) rodzaj robót budowlanych i adres prowadzenia tych robót;
2) datę i numer decyzji o pozwoleniu na budowę lub dokonanego zgłoszenia;
3) organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę lub rozpatrujący
zgłoszenie;
4) nazwę i numer telefonu właściwego organu nadzoru budowlanego;
5) imię i nazwisko lub nazwę i numer telefonu inwestora;
6) imię i nazwisko oraz numer telefonu kierownika budowy.
2. Tablica informacyjna ma kształt prostokąta. Napisy na tablicy
informacyjnej wykonuje się w sposób czytelny i trwały, na sztywnej płycie koloru
żółtego, literami i cyframi koloru czarnego, o wysokości co najmniej 6 cm.
3. Tablicę informacyjną umieszcza się w miejscu widocznym od strony drogi
publicznej lub dojazdu do takiej drogi, na wysokości umożliwiającej jej
odczytanie.
4. Tablicę informacyjną umieszcza się do czasu:
1) uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie – w przypadku budowy
obiektów budowlanych wymagających tej decyzji;
2) niezgłoszenia przez organ nadzoru budowlanego sprzeciwu, w drodze
decyzji, do zawiadomienia o zakończeniu budowy – w przypadku obiektów
budowlanych wymagających zgłoszenia zakończenia budowy;
3) zakończenia robót – w przypadku robót budowlanych innych niż
wymienione w pkt 1 i 2.

Art. 45c. 1. Ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy
i ochrony zdrowia zawiera:
1) przewidywane terminy rozpoczęcia i zakończenia wykonywania budowy;
2) maksymalną liczbę pracowników zatrudnionych na budowie
w poszczególnych okresach;
3) informacje dotyczące planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
2. Ogłoszenie wykonuje się na sztywnej płycie koloru żółtego, która ma
kształt prostokąta. Napisy ogłoszenia wykonuje się w sposób czytelny i trwały,
literami i cyframi koloru czarnego, o wysokości co najmniej 4 cm.
3. Ogłoszenie umieszcza się w widocznym miejscu obok tablicy
informacyjnej, na wysokości umożliwiającej jego odczytanie.

art. 46. więcej Art. 46. Kierownik budowy (rozbiórki), a jeżeli jego ustanowienie nie jest
wymagane – inwestor, jest obowiązany przez okres wykonywania robót budowlanych
przechowywać dokumenty stanowiące podstawę ich wykonania, a także oświadczenie
dotyczące wyrobów budowlanych jednostkowo zastosowanych w obiekcie
budowlanym, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych, oraz udostępniać te dokumenty przedstawicielom
uprawnionych organów.

art. 47. więcej Art. 47. 1. Jeżeli do wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych
jest niezbędne wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej
nieruchomości, inwestor jest obowiązany przed rozpoczęciem robót uzyskać zgodę
właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu (najemcy) na wejście oraz
uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z tych obiektów,
a także ewentualną rekompensatę z tego tytułu.
2. W razie nieuzgodnienia warunków, o których mowa w ust. 1, organ
administracji architektoniczno-budowlanej – na wniosek inwestora – w terminie
14 dni od dnia złożenia wniosku, rozstrzyga, w drodze decyzji, o niezbędności wejścia
do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości. W przypadku
uznania zasadności wniosku inwestora, organ administracji architektonicznobudowlanej określa jednocześnie granice niezbędnej potrzeby oraz warunki
korzystania z sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości.
3. Inwestor, po zakończeniu robót, o których mowa w ust. 1, jest obowiązany
naprawić szkody powstałe w wyniku korzystania z sąsiedniej nieruchomości, budynku
lub lokalu – na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
4. Zajęcie, na potrzeby budowy, pasa drogowego lub jego części może nastąpić
po spełnieniu wymagań określonych w odrębnych przepisach.

art. 48. więcej Art. 48. 1. Organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie
o wstrzymaniu budowy w przypadku obiektu budowlanego lub jego części
będącego w budowie albo wybudowanego:
1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo
2) bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego
zgłoszenia.
2. Jeżeli w wyniku budowy występuje stan zagrożenia życia lub zdrowia
ludzi, w postanowieniu o wstrzymaniu budowy organ nadzoru budowlanego
nakazuje bezzwłoczne:
1) zabezpieczenie obiektu budowlanego lub terenu, na którym prowadzona jest
budowa, oraz
2) usunięcie stanu zagrożenia.
3. W postanowieniu o wstrzymaniu budowy informuje się o możliwości
złożenia wniosku o legalizację obiektu budowlanego lub jego części, zwanego
dalej „wnioskiem o legalizację”, oraz o konieczności wniesienia opłaty legalizacyjnej w celu uzyskania decyzji o legalizacji obiektu budowlanego lub
jego części, zwanej dalej „decyzją o legalizacji”, oraz o zasadach obliczania opłaty
legalizacyjnej.
4. Na postanowienie o wstrzymaniu budowy przysługuje zażalenie.
5. Postanowienie o wstrzymaniu budowy wydaje się również w przypadku
zakończenia budowy.

Art. 48a. 1. W terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia
o wstrzymaniu budowy inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego
może złożyć wniosek o legalizację.
2. Wniosek o legalizację można wycofać do dnia wydania decyzji
o legalizacji.
3. Jeżeli zostało wniesione zażalenie na postanowienie o wstrzymaniu
budowy, termin, o którym mowa w ust. 1, biegnie od dnia, w którym to
postanowienie stało się ostateczne.

Art. 48b. 1. W przypadku złożenia wniosku o legalizację organ nadzoru
budowlanego nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek przedłożenia
dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od dnia
doręczenia tego postanowienia.
2. W przypadku budowy wymagającej decyzji o pozwoleniu na budowę lub
w przypadku budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, do dokumentów
legalizacyjnych należą:
1) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności
budowy z ustaleniami: obowiązującego miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku
braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub uchwał
w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej;
2) dokumenty, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4, oraz dwa
egzemplarze projektu technicznego.
3. W przypadku budowy innej niż budowa wymagająca decyzji
o pozwoleniu na budowę lub budowy innej niż budowa, o której mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, do dokumentów legalizacyjnych należą:
1) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności
budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku
braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub uchwał
w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej;
2) oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;
3) projekt zagospodarowania działki lub terenu.

art. 49. więcej Art. 49. 1. W przypadku przedłożenia dokumentów legalizacyjnych organ
nadzoru budowlanego sprawdza:
1) kompletność dokumentów legalizacyjnych, w tym kompletność projektu
budowlanego;
2) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami
ustawy, w tym zgodność z przepisami techniczno-budowlanymi; jeżeli
budowa została zakończona, sprawdza się zgodność z przepisami
obowiązującymi w chwili zakończenia budowy.
1a. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w dokumentach
legalizacyjnych w zakresie, o którym mowa w ust. 1, organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o obowiązku usunięcia tych nieprawidłowości w wyznaczonym terminie.
1b. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1a, przysługuje zażalenie.
2. (uchylony)
2a. W przypadku stwierdzenia braku nieprawidłowości lub wykonania
postanowienia, o którym mowa w ust. 1a, organ nadzoru budowlanego wydaje
postanowienie o ustaleniu opłaty legalizacyjnej.
2b. Na postanowienie o ustaleniu opłaty legalizacyjnej przysługuje
zażalenie.
3. (uchylony)
4. Po uiszczeniu opłaty legalizacyjnej organ nadzoru budowlanego wydaje
decyzję o legalizacji, która:
1) zatwierdza projekt budowlany albo projekt zagospodarowania działki lub
terenu oraz
2) zezwala na wznowienie budowy, jeżeli budowa nie została zakończona.
4a. Decyzje, o których mowa w ust. 4, mogą być wydane po uprzednim
przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona wymagana
przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko, w przypadkach gdy ocena ta jest możliwa do
przeprowadzenia z uwzględnieniem analizy rozwiązań alternatywnych przedsięwzięcia i możliwości ustalenia warunków jego realizacji w zakresie ochrony
środowiska.
5. W decyzji, o której mowa w ust. 4, nakłada się obowiązek uzyskania decyzji
o pozwoleniu na użytkowanie.

Art. 49a. 1. W przypadku uchylenia w postępowaniu odwoławczym decyzji,
o której mowa w art. 49 ust. 4, i wydania decyzji, o której mowa w art. 49e,
opłata legalizacyjna podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia stwierdzenia
wykonania rozbiórki.
2. Jeżeli wykonanie decyzji o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego odbywa
się w trybie wykonania zastępczego, o którym mowa w przepisach o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji, opłatę legalizacyjną zalicza się w poczet kosztów
wykonania zastępczego.

Art. 49b. (uchylony).

Art. 49c. 1. Do opłat legalizacyjnych w zakresie nieuregulowanym w ustawie,
stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), z tym że
uprawnienia organu podatkowego przysługują wojewodzie.
2. Złożenie wniosku, o którym mowa w art. 67a § 1 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, powoduje zawieszenie postępowania
administracyjnego prowadzonego na podstawie art. 48 do dnia rozstrzygnięcia
wniosku, a w przypadku rozłożenia opłaty legalizacyjnej na raty lub odroczenia
płatności – do dnia upływu terminu wniesienia całej opłaty.

Art. 49d. 1. Wysokość opłaty legalizacyjnej w przypadku:
1) budowy wymagającej decyzji o pozwoleniu na budowę lub budowy, o której
mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–3 – oblicza się zgodnie z przepisem art. 59f,
z tym że stawka opłaty podlega pięćdziesięciokrotnemu podwyższeniu;
2) budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1:
a) pkt 4–10, 12 oraz 14–18 i 29 – wynosi 5000 zł,
b) pkt 11, 13, 19–21 i 28 – wynosi 2500 zł;
3) instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. a i b – wynosi 2500 zł.
2. Do opłaty legalizacyjnej stosuje się odpowiednio przepisy art. 59g.

Art. 49e. Organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję o rozbiórce obiektu
budowlanego lub jego części w przypadku:
1) niezłożenia wniosku o legalizację w wymaganym terminie;
2) wycofania wniosku o legalizację;
3) nieprzedłożenia, w wyznaczonym terminie, dokumentów legalizacyjnych;
4) niewykonania, w wyznaczonym terminie, postanowienia o usunięciu
nieprawidłowości w dokumentach legalizacyjnych;
5) nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej w wyznaczonym terminie;
6) kontynuowania budowy pomimo postanowienia o wstrzymaniu budowy.

Art. 49f. 1. W przypadku stwierdzenia budowy obiektu budowlanego lub
jego części:
1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo
2) bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego
zgłoszenia
– jeżeli od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat, organ nadzoru
budowlanego wszczyna uproszczone postępowanie legalizacyjne.
2. W przypadku obiektów budowlanych, o których mowa w art. 103 ust. 2,
uproszczone postępowanie legalizacyjne, o którym mowa w ust. 1, prowadzi się
na żądanie właściciela lub zarządcy tego obiektu budowlanego.
3. W przypadku stwierdzenia stanu zagrożenia życia lub zdrowia ludzi
organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze postanowienia, bezzwłoczne:
1) zabezpieczenie obiektu budowlanego lub jego części oraz
2) usunięcie stanu zagrożenia.
4. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 3, przysługuje zażalenie.
5. Nie można wszcząć uproszczonego postępowania legalizacyjnego,
o którym mowa w ust. 1, jeżeli termin, o którym mowa w ust. 1, upłynął po dniu
wydania postanowienia o wstrzymaniu budowy, o którym mowa w art. 48 ust. 1.

Art. 49g. 1. W ramach uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ
nadzoru budowlanego nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek
przedłożenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od
dnia jego doręczenia.
2. Do dokumentów legalizacyjnych, o których mowa w ust. 1, należą:
1) oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;
2) geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektu budowlanego;
3) ekspertyza techniczna sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie
uprawnienia budowlane, wskazująca, czy stan techniczny obiektu
budowlanego:
a) nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz
b) pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne
z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.
3. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie.

Art. 49h. 1. W trakcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ
nadzoru budowlanego sprawdza:
1) kompletność dokumentów legalizacyjnych oraz
2) czy z ekspertyzy technicznej, o której mowa w art. 49g ust. 2 pkt 3, wynika,
że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia
lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu
budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem
użytkowania.
2. W przypadku stwierdzenia niekompletności dokumentów legalizacyjnych
organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o obowiązku usunięcia
niekompletności w wyznaczonym terminie.

Art. 49i. 1. Organ nadzoru budowlanego, w uproszczonym postępowaniu
legalizacyjnym, wydaje:
1) decyzję o legalizacji, w przypadku gdy:
a) dokumenty legalizacyjne są kompletne lub ich niekompletność została
usunięta zgodnie z postanowieniem, o którym mowa w art. 49h ust. 2,
oraz
b) z ekspertyzy technicznej, o której mowa w art. 49g ust. 2 pkt 3, wynika,
że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla
życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie
obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym
sposobem użytkowania;
2) decyzję o nakazie rozbiórki, w przypadku:
a) nieprzedłożenia dokumentów legalizacyjnych w wyznaczonym
terminie wskazanym w postanowieniu, o którym mowa w art. 49g
ust. 1,
b) niewykonania, w wyznaczonym terminie, postanowienia, o którym
mowa w art. 49h ust. 2,
c) gdy z ekspertyzy technicznej, o której mowa w art. 49g ust. 2 pkt 3,
wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego stwarza zagrożenie
dla życia lub zdrowia ludzi lub nie pozwala na bezpieczne użytkowanie
obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym
sposobem użytkowania.
2. Decyzja o legalizacji stanowi podstawę użytkowania obiektu
budowlanego.

art. 50. więcej Art. 50. 1. W przypadkach innych niż określone w art. 48 ust. 1 lub w art. 49f
organ nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót
budowlanych wykonywanych:
1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo zgłoszenia lub
2) w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia
lub zagrożenia środowiska, lub
3) na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 29 ust. 1 i 3, lub
4) w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w decyzji
o pozwoleniu na budowę, projekcie zagospodarowania działki lub terenu,
projekcie architektoniczno-budowlanym lub w przepisach.
2. W postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych należy:
1) podać przyczynę wstrzymania robót;
2) ustalić wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń.
3. W postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych można nałożyć
obowiązek przedstawienia, w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia,
inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych lub odpowiednich ocen technicznych
bądź ekspertyz.
4. Postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych traci ważność po upływie
2 miesięcy od dnia doręczenia, chyba że w tym terminie zostanie wydana decyzja,
o której mowa w art. 50a pkt 2 albo w art. 51 ust. 1.
5. Na postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych służy zażalenie.

Art. 50a. Organ nadzoru budowlanego w przypadku wykonywania robót
budowlanych – pomimo wstrzymania ich wykonywania postanowieniem:
1) (uchylony)
2) o którym mowa w art. 50 ust. 1 – nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę części
obiektu budowlanego wykonanego po doręczeniu postanowienia albo
doprowadzenie obiektu budowlanego do stanu poprzedniego.

art. 51. więcej Art. 51. 1. Przed upływem 2 miesięcy od dnia wydania postanowienia, o którym
mowa w art. 50 ust. 1, organ nadzoru budowlanego w drodze decyzji:
1) nakazuje zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu
budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu
poprzedniego albo
2) nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych
w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego
z prawem, określając termin ich wykonania, albo
3) w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu
zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-
-budowlanego lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na budowę –
nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia
i przedstawienia projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu
architektoniczno-budowlanego zamiennego uwzględniającego zmiany
wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz – w razie
potrzeby – wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu
doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego
z prawem; przepisy dotyczące projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian.
1a. W przypadku istotnego odstąpienia od projektu zagospodarowania
działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego z naruszeniem
art. 36a ust. 1a, przepisy ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.
2. W przypadku wydania nakazu, o którym mowa w art. 50a pkt 2, decyzje,
o których mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, wydaje się po wykonaniu obowiązku określonego
w tym nakazie.
3. Po upływie terminu lub na wniosek inwestora, organ nadzoru budowlanego
sprawdza wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, i wydaje decyzję:
1) o stwierdzeniu wykonania obowiązku albo
2) w przypadku niewykonania obowiązku – nakazującą zaniechanie dalszych robót
budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie
obiektu do stanu poprzedniego.
4. Po upływie terminu lub na wniosek inwestora, organ nadzoru budowlanego
sprawdza wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, i wydaje decyzję
w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na wznowienie robót
budowlanych albo – jeżeli budowa została zakończona – o zatwierdzeniu projektu
budowlanego zamiennego. W decyzji tej nakłada się obowiązek uzyskania decyzji
o pozwoleniu na użytkowanie.
5. W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1
pkt 3, organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję nakazującą zaniechanie dalszych
robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie
obiektu do stanu poprzedniego.
6. Przepisów ust. 4 i 5 dotyczących pozwolenia na użytkowanie nie stosuje
się do robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego lub jego
części.
7. Przepisy ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli roboty
budowlane, w przypadkach innych niż określone w art. 48, zostały wykonane
w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1.

art. 52. więcej Art. 52. 1. Obowiązki, w formie nakazów i zakazów, określone
w postanowieniach i decyzjach, o których mowa w niniejszym rozdziale, nakłada
się na inwestora. Jeżeli roboty budowlane zostały zakończone lub wykonanie
postanowienia albo decyzji przez inwestora jest niemożliwe, obowiązki te nakłada
się na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego.
2. Koszty związane z wykonaniem obowiązków, o których mowa w ust. 1,
ponosi inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego.

art. 53. więcej Art. 53. Przepis art. 52 stosuje się również do obiektów budowlanych,
podlegających rozbiórce w terminach, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 3.

Art. 53a. 1. Postępowania uregulowane w niniejszym rozdziale wszczyna
się z urzędu.
2. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może wystąpić do organu
nadzoru budowlanego z żądaniem wszczęcia uproszczonego postępowania
legalizacyjnego.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Do użytkowania obiektu budowlanego, na budowę którego wymagana
jest decyzja o pozwoleniu na budowę albo zgłoszenie budowy, o której mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 1 i 2, można przystąpić, z zastrzeżeniem art. 55 i art. 57, po
zawiadomieniu organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, jeżeli
organ ten, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi
sprzeciwu w drodze decyzji. Przepis art. 30 ust. 6a stosuje się.
2. Organ nadzoru budowlanego może z urzędu przed upływem terminu, o którym
mowa w ust. 1, wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.
Wydanie zaświadczenia wyłącza możliwość wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w
ust. 1, oraz uprawnia inwestora do rozpoczęcia użytkowania obiektu, o którym mowa
w ust. 1.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego należy
uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowanie, jeżeli:
1) na budowę obiektu budowlanego jest wymagane pozwolenie na budowę i jest on
zaliczony do kategorii:
a) V, IX–XVI,
b) XVII – z wyjątkiem warsztatów rzemieślniczych, stacji obsługi pojazdów,
myjni samochodowych i garaży do pięciu stanowisk włącznie,
c) XVIII – z wyjątkiem obiektów magazynowych: budynki składowe,
chłodnie, hangary i wiaty, a także budynków kolejowych: nastawnie,
podstacje trakcyjne, lokomotywownie, wagonownie, strażnice przejazdowe
i myjnie taboru kolejowego,
d) XX,
e) XXII – z wyjątkiem placów składowych, postojowych i parkingów,
f) XXIV – z wyjątkiem stawów rybnych,
g) XXVII – z wyjątkiem jazów, wałów przeciwpowodziowych, opasek
i ostróg brzegowych oraz rowów melioracyjnych,
h) XXVIII–XXX
– o których mowa w załączniku do ustawy;
2) zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 49 ust. 5 albo art. 51 ust. 4;
3) przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed
wykonaniem wszystkich robót budowlanych.
1a. Decyzja, o której mowa w ust. 1 pkt 3, może obejmować:
1) obiekt budowlany lub jego część;
2) niektóre z obiektów budowlanych objętych jedną decyzją o pozwoleniu na
budowę lub zgłoszeniem budowy, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 i 2.
1b. Decyzja, o której mowa w ust. 1 pkt 3, może być wydana, jeżeli
oddawane do użytkowania obiekty budowlane lub ich części mogą samodzielnie
funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem.
2. Inwestor zamiast dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy może
wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Art. 55a. (uchylony).

art. 56. więcej Art. 56. 1. Inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania
pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest obowiązany zawiadomić,
zgodnie z właściwością wynikającą z przepisów szczególnych, organy:
1) (uchylony)
2) Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
3) (uchylony)
4) Państwowej Straży Pożarnej
– o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przystąpienia do jego
użytkowania. Organy zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu
budowlanego z projektem budowlanym.
1a. Przepisy ust. 1 stosuje się również w przypadku, gdy projekt budowlany
obiektu budowlanego nieobjętego obowiązkiem uzyskania pozwolenia na
użytkowanie wymagał uzgodnienia pod względem ochrony przeciwpożarowej lub
wymagań higienicznych i zdrowotnych.
2. Niezajęcie stanowiska przez organy, wymienione w ust. 1, w terminie 14 dni
od dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje się jak niezgłoszenie sprzeciwu lub uwag.

art. 57. więcej Art. 57. 1. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub
wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć:
1) oryginał dziennika budowy;
1a) projekt techniczny, z uwzględnieniem zmian, o których mowa w art. 36b
ust. 2;
2) oświadczenie kierownika budowy:
a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub
warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami,
b) o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także –
w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub
lokalu;
3) oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli
eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego
zagospodarowania;
4) protokoły badań i sprawdzeń:
a) przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu
budowlanego zgodnie z przeznaczeniem, sporządzone przez osoby
posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności lub
osoby, o których mowa w art. 62 ust. 6,
b) o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze
technicznym (Dz. U. z 2019 r. poz. 667 oraz z 2020 r. poz. 568 i 1086),
o ile dotyczy;
4a) decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia technicznego, o której
mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze
technicznym, o ile dotyczy;
5) dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji
powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia
17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację
o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania
działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu sporządzone przez osobę
posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji
i kartografii.
6) potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych
przyłączy;
7) (uchylony)
7a) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające
spełnienie warunków, o których mowa w art. 37i ust. 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r. poz.
293, 471, 782 i 1086), o ile jest wymagane;
8) w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej:
a) wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 24l
ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,
b) uzasadnienie zarządcy drogi, o którym mowa w art. 24l ust. 4 ustawy z dnia
21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
1a. W przypadku zawiadomienia o zakończeniu budowy lub złożenia wniosku
o udzielenie pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalnego lub budynku
z częścią mieszkalną, w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a,
zamieszcza się informację o dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej budynku
i poszczególnych lokali mieszkalnych, w sposób zgodny z przepisami rozporządzenia,
o którym mowa w art. 34 ust. 6 pkt 1.
1b. W przypadku zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku
mieszkalnego jednorodzinnego obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 6,
nie stosuje się, z wyjątkiem obowiązku dołączenia protokołu badania szczelności
instalacji gazowej.
2. W razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu
zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-
-budowlanego, lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych
podczas wykonywania robót, do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1,
inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu
zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-
-budowlanego, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby – uzupełniający opis
tych zmian. W takim przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a,
powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego,
jeżeli został ustanowiony.
3. Inwestor jest obowiązany dołączyć do wniosku, o którym mowa w ust. 1, albo
do zawiadomienia w przypadku, o którym mowa w art. 56 ust. 1a, oświadczenia
o braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów wymienionych w art. 56.
4. Inwestor jest obowiązany uzupełnić dokumenty wymienione w ust. 1–3,
jeżeli, w wyniku ich sprawdzenia przez organ nadzoru budowlanego, okaże się, że są
one niekompletne lub posiadają braki i nieścisłości.
5. (uchylony)
6. Wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stanowi wezwanie organu
nadzoru budowlanego do przeprowadzenia obowiązkowej kontroli, o której mowa
w art. 59a.
7. (uchylony)
8. Po zakończeniu postępowania w sprawie zawiadomienia o zakończeniu
budowy obiektu budowlanego albo udzieleniu pozwolenia na użytkowanie, organ
nadzoru budowlanego zwraca bezzwłocznie inwestorowi dokumenty, o których mowa
w ust. 1 pkt 1, 4 i 5.

art. 58. więcej Art. 58. (uchylony).

art. 59. więcej Art. 59. 1. Organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję w sprawie pozwolenia
na użytkowanie obiektu budowlanego po przeprowadzeniu obowiązkowej kontroli,
o której mowa w art. 59a.
2. Organ nadzoru budowlanego może w pozwoleniu na użytkowanie obiektu
budowlanego określić warunki użytkowania tego obiektu albo uzależnić jego
użytkowanie od wykonania, w oznaczonym terminie, określonych robót budowlanych.
3. Jeżeli organ nadzoru budowlanego stwierdzi, że obiekt budowlany spełnia
warunki, określone w ust. 1, pomimo niewykonania części robót wykończeniowych
lub innych robót budowlanych związanych z obiektem, w wydanym pozwoleniu na
użytkowanie może określić termin wykonania tych robót.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do instalacji i urządzeń służących ochronie
środowiska.
4a. Inwestor jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru budowlanego
o zakończeniu robót budowlanych prowadzonych, po przystąpieniu do użytkowania
obiektu budowlanego, na podstawie pozwolenia na użytkowanie.
5. Organ nadzoru budowlanego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, odmawia wydania
pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego w przypadku niespełnienia
wymagań określonych w ust. 1 i w art. 57 ust. 1–4. Przepisy art. 51 stosuje się
odpowiednio.
6. Decyzję o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego organ nadzoru
budowlanego przesyła niezwłocznie organowi, który wydał decyzję o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu lub pozwolenia, o których mowa w art. 23 ust. 1
i art. 26 ust. 1, oraz decyzji, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca
1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
6a. W przypadku inwestycji KZN organ nadzoru budowlanego przesyła
niezwłocznie Prezesowi Krajowego Zasobu Nieruchomości decyzję o pozwoleniu na
użytkowanie obiektu budowlanego albo decyzję o odmowie wydania pozwolenia na
użytkowanie obiektu budowlanego.
7. Stroną w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie
inwestor, a w przypadku inwestycji KZN – inwestor i Prezes Krajowego Zasobu
Nieruchomości.

Art. 59a. 1. Organ nadzoru budowlanego przeprowadza, na wezwanie inwestora,
obowiązkową kontrolę budowy w zakresie jej zgodności z ustaleniami
i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę oraz z projektem
budowlanym.
2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, obejmuje sprawdzenie:
1) zgodności obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub
terenu;
2) zgodności obiektu budowlanego z projektem
architektoniczno-budowlanym i technicznym, w zakresie:
a) charakterystycznych parametrów technicznych w zakresie
powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby
kondygnacji,
b) wykonania widocznych elementów nośnych układu konstrukcyjnego
obiektu budowlanego,
c) geometrii dachu (kąt nachylenia, wysokość kalenicy i układ połaci
dachowych),
d) wykonania urządzeń budowlanych,
e) wykonania instalacji zapewniających użytkowanie obiektu
budowlanego zgodnie z przeznaczeniem,
f) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez
osoby niepełnosprawne, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach
osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia
2006 r., w tym osoby starsze – w stosunku do obiektu użyteczności
publicznej i budynku mieszkalnego wielorodzinnego;
2a) spełnienia warunków wskazanych w art. 55 ust. 1b, jeżeli przystąpienie
do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed wykonaniem
wszystkich robót budowlanych;
3) wyrobów budowlanych szczególnie istotnych dla bezpieczeństwa konstrukcji
i bezpieczeństwa pożarowego;
4) w przypadku nałożenia w pozwoleniu na budowę obowiązku rozbiórki
istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego
użytkowania lub tymczasowych obiektów budowlanych – wykonania tego
obowiązku, jeżeli upłynął termin rozbiórki określony w pozwoleniu;
5) uporządkowania terenu budowy.

Art. 59b. (uchylony).

Art. 59c. 1. Organ nadzoru budowlanego przeprowadza obowiązkową kontrolę
przed upływem 21 dni od dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania.
O terminie obowiązkowej kontroli organ zawiadamia inwestora w terminie 7 dni od
dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania.
2. Inwestor jest obowiązany uczestniczyć w obowiązkowej kontroli
w wyznaczonym terminie.

Art. 59d. 1. Organ nadzoru budowlanego, po przeprowadzeniu obowiązkowej
kontroli, sporządza protokół w trzech egzemplarzach. Jeden egzemplarz protokołu doręcza się inwestorowi niezwłocznie po
przeprowadzeniu kontroli, drugi egzemplarz przekazuje się organowi wyższego
stopnia, a trzeci pozostaje w organie nadzoru budowlanego.
1a. Dopuszcza się przekazanie protokołu organowi wyższego stopnia w postaci
elektronicznej. W takim przypadku sporządza się dwa egzemplarze protokołu, a
protokół w postaci elektronicznej przekazuje się również Głównemu Inspektorowi
Nadzoru Budowlanego.
2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, przechowuje się przez okres istnienia
obiektu budowlanego.
2a. Protokół zawiera:
1) imię, nazwisko osób uczestniczących w kontroli, a także numer uprawnień
budowlanych wraz ze specjalnością, w której zostały wydane, jeżeli ich
posiadanie jest wymagane;
2) adres i kategorię obiektu budowlanego;
3) informacje niezbędne do ustalenia przebiegu i wyniku przeprowadzonej
kontroli;
4) ustalenia dotyczące zgodności wykonania obiektu budowlanego
z warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę oraz
projektem budowlanym.
3. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze
rozporządzenia, wzór protokołu obowiązkowej kontroli, mając na względzie
konieczność ujednolicenia i zapewnienia przejrzystości protokołu.
4. (uchylony)

Art. 59e. Obowiązkową kontrolę budowy lub obiektu budowlanego może
przeprowadzać, z upoważnienia właściwego organu nadzoru budowlanego, wyłącznie
osoba zatrudniona w tym organie i posiadająca uprawnienia budowlane.

Art. 59f. 1. W przypadku stwierdzenia w trakcie obowiązkowej kontroli
nieprawidłowości w zakresie, o którym mowa w art. 59a ust. 2, wymierza się karę
stanowiącą iloczyn stawki opłaty (s), współczynnika kategorii obiektu budowlanego
(k) i współczynnika wielkości obiektu budowlanego (w).
2. Stawka opłaty (s) wynosi 500 zł.
3. Kategorie obiektów, współczynnik kategorii obiektu oraz współczynnik
wielkości obiektu określa załącznik do ustawy.
4. W przypadku gdy w skład obiektu budowlanego, z wyjątkiem budynku
mieszkalnego jednorodzinnego, wchodzą części odpowiadające różnym kategoriom,
karę stanowi suma kar obliczonych dla różnych kategorii.
5. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie, o którym mowa
w art. 59a ust. 2, karę oblicza się odrębnie za każdą stwierdzoną nieprawidłowość.
Karę stanowi suma tak obliczonych kar.
6. W przypadku wymierzenia kary organ nadzoru budowlanego, w drodze
decyzji, odmawia wydania pozwolenia na użytkowanie i przeprowadza,
w odpowiednim zakresie, postępowanie, o którym mowa w art. 51.

Art. 59g. 1. Karę, o której mowa w art. 59f ust. 1, organ nadzoru budowlanego
wymierza w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Wpływy z kar
stanowią dochód budżetu państwa.
2. Wymierzoną karę wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia
postanowienia, o którym mowa w ust. 1, w kasie właściwego urzędu wojewódzkiego
lub na rachunek bankowy tego urzędu.
3. W przypadku nieuiszczenia kary w terminie podlega ona ściągnięciu w trybie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
4. Uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej
obowiązków, o których mowa w ust. 3, jest wojewoda.
5. Do kar, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy działu III
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia
organu podatkowego, z wyjątkiem określonego w ust. 1, przysługują wojewodzie.
6. Organ właściwy do wydania, zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności
postanowienia niezwłocznie przesyła kopię wydanego postanowienia właściwemu
wojewodzie.

Art. 59h. Nie stwierdza się nieważności decyzji o pozwoleniu na
użytkowanie, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na
użytkowanie stała się ostateczna. Przepis art. 158 § 2 Kodeksu postępowania
administracyjnego stosuje się odpowiednio.

Art. 59i. 1. W przypadku stwierdzenia użytkowania obiektu budowlanego
lub jego części z naruszeniem przepisów art. 54 i art. 55 organ nadzoru
budowlanego poucza inwestora lub właściciela, że obiekt budowlany nie może być
użytkowany bez uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie lub dokonania
skutecznego zawiadomienia o zakończeniu robót budowlanych.
2. Organ nadzoru budowlanego potwierdza pouczenie wpisem w protokole
kontroli, a w przypadku nieobecności inwestora lub właściciela doręcza
pouczenie na piśmie.
3. Organ nadzoru budowlanego po upływie 60 dni od dnia doręczenia
pouczenia sprawdza, czy obiekt budowlany lub jego część jest nadal użytkowany
z naruszeniem art. 54 i art. 55.
4. W przypadku niezaprzestania użytkowania, o którym mowa w ust. 1,
organ nadzoru budowlanego, w drodze postanowienia, wymierza karę z tytułu
nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego. Do kary stosuje się odpowiednio przepisy art. 59f, z tym że stawka opłaty podlega dziesięciokrotnemu
podwyższeniu.
5. Po upływie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia, o którym mowa
w ust. 4, organ nadzoru budowlanego sprawdza, czy obiekt budowlany lub jego
część jest nadal użytkowany z naruszeniem przepisów art. 54 i art. 55.
6. Jeżeli organ nadzoru budowlanego stwierdzi dalsze użytkowanie obiektu
budowlanego lub jego części z naruszeniem przepisów art. 54 i art. 55, pomimo
wydania postanowienia, o którym mowa w ust. 4, ponownie wymierza karę
z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego w drodze
postanowienia. Do kary stosuje się odpowiednio przepisy art. 59f, z tym że stawka
opłaty podlega pięciokrotnemu podwyższeniu.
7. Postanowienie, o którym mowa w ust. 6, może być wydawane
wielokrotnie, jednak kolejne postanowienie nie może być wydane wcześniej niż
po upływie 30 dni od dnia wydania poprzedniego postanowienia.
8. Na postanowienia, o których mowa w ust. 4 i 6, przysługuje zażalenie.
9. Wpływy z kar, o których mowa w ust. 4 i 6, stanowią dochód budżetu
państwa.
10. Do kar, o których mowa w ust. 4 i 6, stosuje się odpowiednio przepisy
działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że
uprawnienia organu podatkowego, z wyjątkiem określonych w ust. 4 i 6,
przysługują wojewodzie.
11. Do kar, o których mowa w ust. 4 i 6, stosuje się przepisy art. 59g ust. 3, 4
i 6.

art. 60. więcej Art. 60. Inwestor, oddając do użytkowania obiekt budowlany, przekazuje
właścicielowi lub zarządcy obiektu dokumentację budowy i dokumentację
powykonawczą. Przekazaniu podlegają również inne dokumenty i decyzje dotyczące
obiektu, a także, w razie potrzeby, instrukcje obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji
i urządzeń związanych z tym obiektem.

art. 61. więcej Art. 61. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany:
1) utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5
ust. 2;
2) zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu
w razie wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt,
związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania
atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady
atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz
jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których
następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim
uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi,
bezpieczeństwa mienia lub środowiska.

art. 62. więcej Art. 62. 1. Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania
poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli:
1) okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu
technicznego:
a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy
atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas
użytkowania obiektu,
b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych,
spalinowych i wentylacyjnych);
2) okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu
technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki
obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte
również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu
sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń,
oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów;
3) okresowej w zakresie, o którym mowa w pkt 1, co najmniej dwa razy w roku,
w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada, w przypadku budynków
o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów
budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2; osoba dokonująca
kontroli jest obowiązana bezzwłocznie pisemnie zawiadomić organ nadzoru
budowlanego o przeprowadzonej kontroli;
4) bezpiecznego użytkowania obiektu każdorazowo w przypadku wystąpienia
okoliczności, o których mowa w art. 61 pkt 2;
4a) w przypadku zgłoszenia przez osoby zamieszkujące lokal mieszkalny znajdujący
się w obiekcie budowlanym o dokonaniu nieuzasadnionych względami
technicznymi lub użytkowymi ingerencji lub naruszeń, powodujących, że nie są
spełnione warunki określone w art. 5 ust. 2.
5) (uchylony)
6) (uchylony)
1a. W trakcie kontroli, o której mowa w ust. 1, należy dokonać sprawdzenia
wykonania zaleceń z poprzedniej kontroli.
1b. (uchylony)
2. Obowiązek kontroli, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, nie obejmuje
właścicieli i zarządców:
1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych;
2) obiektów budowlanych:
a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,
b) wymienionych w art. 29 ust. 1 i 2, z wyłączeniem sieci gazowych.
2a. Kontrolę, o której mowa w ust. 1 pkt 4a, właściciel lub zarządca jest
zobowiązany przeprowadzić w terminie 3 dni od otrzymania zgłoszenia.
3. Organ nadzoru budowlanego – w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu
technicznego obiektu budowlanego lub jego części, mogącego spowodować
zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska –
nakazuje przeprowadzenie kontroli, o której mowa w ust. 1, a także może żądać
przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu lub jego części.
4. Kontrole, o których mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5–6a, przeprowadzają
osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.
5. Kontrole stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych
i gazowych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 2, mogą przeprowadzać osoby
posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją
urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych.
6. Kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych, o której mowa w ust. 1
pkt 1 lit. c, powinny przeprowadzać:
1) osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim –
w odniesieniu do przewodów dymowych oraz grawitacyjnych przewodów
spalinowych i wentylacyjnych;
2) osoby posiadające uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności –
w odniesieniu do przewodów kominowych, o których mowa w pkt 1, oraz do
kominów przemysłowych, kominów wolno stojących oraz kominów lub
przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą
urządzeń mechanicznych.
6a. Kontrolę stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących
mogą przeprowadzać także upoważnieni pracownicy państwowej służby do spraw
bezpieczeństwa budowli piętrzących.
7. Szczegółowy zakres kontroli niektórych budowli oraz obowiązek
przeprowadzania ich częściej, niż zostało to ustalone w ust. 1, może być określony
w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 pkt 2.

Art. 62a. 1. Z kontroli, o których mowa w art. 62 ust. 1, osoba
przeprowadzająca kontrolę sporządza protokół.
2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, zawiera co najmniej:
1) datę przeprowadzenia kontroli;
2) imię i nazwisko, a także numer uprawnień budowlanych wraz ze
specjalnością, w której zostały wydane, osoby przeprowadzającej kontrolę
oraz jej podpis;
3) imię i nazwisko albo nazwę właściciela lub zarządcy użytkowanego obiektu
budowlanego;
4) określenie kontrolowanego obiektu budowlanego umożliwiające jego
identyfikację;
5) zakres kontroli;
6) ustalenia dokonane w zakresie kontroli, w tym wskazanie nieprawidłowości,
jeżeli zostały stwierdzone;
7) zalecenia, jeżeli zostały stwierdzone nieprawidłowości;
8) metody i środki użytkowania elementów obiektów budowlanych
narażonych na szkodliwe działanie wpływów atmosferycznych i niszczące
działanie innych czynników, w przypadku kontroli tych elementów;
9) zakres niewykonanych zaleceń określonych w protokołach z poprzednich
kontroli.
3. W zaleceniach wskazuje się:
1) czynności mające na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości;
2) termin wykonania czynności, o których mowa w pkt 1.
4. Do protokołu, o którym mowa w ust. 1, dołącza się kopie zaświadczeń,
o których mowa w art. 12 ust. 7, oraz kopie decyzji o nadaniu uprawnień
budowlanych w odpowiedniej specjalności lub innych uprawnień lub
kwalifikacji, o których mowa w art. 62 ust. 5.

art. 63. więcej Art. 63. 1. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany
przechowywać przez okres istnienia obiektu dokumenty, o których mowa w art. 60,
oraz opracowania projektowe i dokumenty techniczne robót budowlanych
wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania.
2. (uchylony)
3. (uchylony)

Art. 63a. (uchylony).

art. 64. więcej Art. 64. 1. Właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić dla każdego
budynku oraz obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, którego projekt jest
objęty obowiązkiem sprawdzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 2, książkę obiektu
budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących
przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy,
w okresie użytkowania obiektu budowlanego.
2. Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego, o którym mowa
w ust. 1, nie obejmuje właścicieli i zarządców:
1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych;
2) obiektów budowlanych:
a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,
b) wymienionych w art. 29 ust. 1 i 2, z wyłączeniem sieci gazowych;
3) dróg lub obiektów mostowych, jeżeli prowadzą książkę drogi lub książkę obiektu
mostowego na podstawie przepisów o drogach publicznych.
3. Protokoły z kontroli obiektu budowlanego, w tym protokoły z kontroli
systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy
z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. z 2020
r. poz. 213 i 471), oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego, świadectwo
charakterystyki energetycznej oraz dokumenty, o których mowa w art. 60, są
dołączone do książki obiektu budowlanego.
4. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór książki
obiektu budowlanego i sposób jej prowadzenia.

art. 65. więcej Art. 65. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany
udostępniać dokumenty, o których mowa w art. 64 ust. 3, przedstawicielom organu
nadzoru budowlanego oraz innych jednostek organizacyjnych i organów
upoważnionych do kontroli utrzymania obiektów budowlanych we właściwym stanie
technicznym oraz do kontroli przestrzegania przepisów obowiązujących
w budownictwie.

art. 66. więcej Art. 66. 1. W przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany:
1) może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska
albo
2) jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu
mienia lub środowisku, albo
3) jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo
4) powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia
– organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych
nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku.
1a. W przypadku stwierdzenia nieuzasadnionych względami technicznymi lub
użytkowymi ingerencji lub naruszenia wymagań dotyczących obiektu budowlanego,
których charakter uniemożliwia lub znacznie utrudnia użytkowanie go do celów
mieszkalnych, organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie
skutków ingerencji lub naruszeń lub przywrócenie stanu poprzedniego. Decyzja
podlega natychmiastowemu wykonaniu i może być ogłoszona ustnie.
2. W decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 1–3, organ nadzoru budowlanego może
zakazać użytkowania obiektu budowlanego lub jego części do czasu usunięcia stwierdzonych
nieprawidłowości. Decyzja o zakazie użytkowania obiektu, jeżeli występują
okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, podlega natychmiastowemu
wykonaniu i może być ogłoszona ustnie.

art. 67. więcej Art. 67. 1. Jeżeli nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie
nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, organ nadzoru budowlanego
wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę tego obiektu
i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy przystąpienia do tych robót i ich
zakończenia.
1a. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do całości elektrowni wiatrowej
w rozumieniu ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni
wiatrowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 981), z zastrzeżeniem, że obowiązanym do
rozbiórki i przywrócenia użytkowanego terenu do stanu pierwotnego jest podmiot,
który w przypadku:
1) nieuzyskania pozwolenia na użytkowanie – uzyskał pozwolenie na budowę dla
danej elektrowni wiatrowej;
2) instalacji, dla których uzyskano pozwolenie na użytkowanie – jako ostatni
prowadził eksploatację danej elektrowni wiatrowej.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru
zabytków.
3. W stosunku do obiektów budowlanych niewpisanych do rejestru zabytków,
a objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego, decyzję, o której mowa w ust. 1, organ nadzoru
budowlanego wydaje po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
4. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko
w terminie 30 dni. Niezajęcie stanowiska w tym terminie uznaje się za uzgodnienie.

art. 68. więcej Art. 68. W razie stwierdzenia potrzeby opróżnienia w całości lub w części
budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego zawaleniem, organ
nadzoru budowlanego jest obowiązany:
1) nakazać, w drodze decyzji, na podstawie protokołu oględzin, właścicielowi lub
zarządcy obiektu budowlanego opróżnienie bądź wyłączenie w określonym
terminie całości lub części budynku z użytkowania;
2) przesłać decyzję, o której mowa w pkt 1, obowiązanemu do zapewnienia lokali
zamiennych na podstawie odrębnych przepisów;
3) zarządzić:
a) umieszczenie na budynku zawiadomienia o stanie zagrożenia
bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz o zakazie jego użytkowania,
b) wykonanie doraźnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa
ludzi lub mienia, z określeniem, technicznie uzasadnionych, terminów ich
wykonania.

art. 69. więcej Art. 69. 1. W razie konieczności niezwłocznego podjęcia działań mających na
celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, lub ingerencji lub naruszeń,
o których mowa w art. 66 ust. 1a, organ nadzoru budowlanego zapewni, na koszt
właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, zastosowanie niezbędnych środków
zabezpieczających.
2. Do zastosowania, na koszt właściciela lub zarządcy, środków przewidzianych
w ust. 1 są upoważnione również organy Policji i Państwowej Straży Pożarnej.
O podjętych działaniach organy te powinny niezwłocznie zawiadomić organ nadzoru
budowlanego.

art. 70. więcej Art. 70. 1. Właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego, na
których spoczywają obowiązki w zakresie napraw, określone w przepisach odrębnych
bądź umowach, są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej
kontroli, o której mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1–4a, usunąć stwierdzone uszkodzenia
oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi,
bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną,
pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, powinien być potwierdzony w protokole
z kontroli obiektu budowlanego. Osoba dokonująca kontroli jest obowiązana
bezzwłocznie przesłać kopię tego protokołu do organu nadzoru budowlanego. Organ
nadzoru budowlanego, po otrzymaniu kopii protokołu, przeprowadza bezzwłocznie
kontrolę obiektu budowlanego w celu potwierdzenia usunięcia stwierdzonych
uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, o których mowa w ust. 1.

art. 71. więcej Art. 71. 1. Przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego
części rozumie się w szczególności:
1) (uchylony)
2) podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności
zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy,
zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ
obciążeń;
3) podjęcie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zaliczanej do
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko.
2. Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga
zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej. W zgłoszeniu należy
określić dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania obiektu budowlanego lub
jego części. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) opis i rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do
granic nieruchomości i innych obiektów budowlanych istniejących lub
budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach, z oznaczeniem części obiektu
budowlanego, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu użytkowania;
2) zwięzły opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę obiektu
budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi,
w tym wielkościami i rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby, również danymi
technologicznymi;
3) oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;
4) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności
zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego z ustaleniami
obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo
decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku
obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
5) w przypadku zmiany sposobu użytkowania, o której mowa w ust. 1 pkt 2 –
ekspertyzę techniczną, wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia
budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności;
6) w zależności od potrzeb – pozwolenia, uzgodnienia lub opinie wymagane
odrębnymi przepisami, w szczególności decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z art. 72 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
2a. W przypadku zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub
jego części, polegającej na podjęciu lub zaniechaniu w obiekcie budowlanym lub
jego części działalności zmieniającej warunki bezpieczeństwa pożarowego – do
zgłoszenia, o którym mowa w ust. 2, należy dołączyć ekspertyzę rzeczoznawcy do
spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.
3. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia organ administracji
architektoniczno-budowlanej nakłada na zgłaszającego, w drodze postanowienia,
obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia, wnosi sprzeciw w drodze decyzji.
4. Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 2, należy dokonać przed dokonaniem
zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Zmiana sposobu
użytkowania może nastąpić, jeżeli w terminie 30 dni, od dnia doręczenia zgłoszenia,
organ administracji architektoniczno-budowlanej, nie wniesie sprzeciwu w drodze
decyzji i nie później niż po upływie 2 lat od doręczenia zgłoszenia.
4a. (uchylony)
4b. Do sprzeciwu, o którym mowa w ust. 4, przepis art. 30 ust. 6a stosuje się.
4c. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może z urzędu przed
upływem terminu, o którym mowa w ust. 4, wydać zaświadczenie o braku podstaw do
wniesienia sprzeciwu. Wydanie zaświadczenia wyłącza możliwość wniesienia
sprzeciwu, o którym mowa w ust. 4, oraz uprawnia inwestora do zmiany sposobu
użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.
5. Organ administracji architektoniczno-budowlanej wnosi sprzeciw, jeżeli
zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części:
1) wymaga wykonania robót budowlanych, objętych obowiązkiem uzyskania
pozwolenia na budowę;
2) narusza ustalenia obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego i innych aktów prawa miejscowego albo decyzji o warunkach
budowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
3) może spowodować niedopuszczalne:
a) zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia,
b) pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków,
c) pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych,
d) wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości
dla terenów sąsiednich.
6. Jeżeli zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego
części wymaga wykonania robót budowlanych:
1) objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę – rozstrzygnięcie
w sprawie zmiany sposobu użytkowania następuje w decyzji o pozwoleniu na
budowę;
2) objętych obowiązkiem zgłoszenia – do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 2,
stosuje się odpowiednio przepisy art. 30 ust. 2–3.
7. Dokonanie zgłoszenia, o którym mowa w ust. 2, po zmianie sposobu
użytkowania obiektu budowlanego lub jego części nie wywołuje skutków prawnych.
8. (uchylony)
9. Przepisów ust. 2–7 nie stosuje się do obiektów budowlanych
zlokalizowanych na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony
Narodowej.

Art. 71a. 1. W razie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego
części bez wymaganego zgłoszenia, organ nadzoru budowlanego, w drodze
postanowienia:
1) wstrzymuje użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części;
2) nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentów,
o których mowa w art. 71 ust. 2.
2. Po upływie terminu lub na wniosek zobowiązanego, organ nadzoru
budowlanego sprawdza wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, i –
w przypadku stwierdzenia jego wykonania – w drodze postanowienia ustala wysokość
opłaty legalizacyjnej. Na postanowienie przysługuje zażalenie.
3. Do opłaty legalizacyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kar,
o których mowa w art. 59f ust. 1, z tym że stawka opłaty podlega dziesięciokrotnemu
podwyższeniu.
4. W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1,
albo dalszego użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo jego
wstrzymania, albo zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
pomimo wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 71 ust. 3–5, organ nadzoru
budowlanego, w drodze decyzji, nakazuje przywrócenie poprzedniego sposobu
użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

art. 72. więcej Art. 72. 1. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze
rozporządzenia, warunki i tryb postępowania w sprawach rozbiórek, o których mowa
w art. 67.
2. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, sposób
i warunki przeprowadzania oraz tryb postępowania w sprawach rozbiórek obiektów
budowlanych, wykonywanych metodą wybuchową.
3. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, należy określić czynności organu
nadzoru budowlanego prowadzącego postępowanie w sprawie rozbiórki oraz
obowiązki nakładane na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego oraz warunki
ich wykonania, mając na uwadze, że obowiązki te powinny być technicznie
uzasadnione i nie powodować nadmiernego obciążenia właściciela lub zarządcy.

Art. 72a. Postępowania w sprawie wydania decyzji, o których mowa
w art. 62 ust. 3, art. 66 ust. 1, art. 67 ust. 1, art. 68 oraz art. 71a ust. 4, wszczyna
się z urzędu.

art. 73. więcej Art. 73. 1. Katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie
obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań,
elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów.
2. Nie jest katastrofą budowlaną:
1) uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt budowlany, nadającego się do
naprawy lub wymiany;
2) uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń budowlanych związanych z budynkami;
3) awaria instalacji.

art. 74. więcej Art. 74. Postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej
prowadzi właściwy organ nadzoru budowlanego.

art. 75. więcej Art. 75.1. W razie katastrofy budowlanej w budowanym, rozbieranym lub
użytkowanym obiekcie budowlanym, kierownik budowy (robót), właściciel, zarządca
lub użytkownik jest obowiązany:
1) zorganizować doraźną pomoc poszkodowanym i przeciwdziałać rozszerzaniu się
skutków katastrofy;
2) zabezpieczyć miejsce katastrofy przed zmianami uniemożliwiającymi
prowadzenie postępowania, o którym mowa w art. 74;
3) niezwłocznie zawiadomić o katastrofie:
a) organ nadzoru budowlanego,
b) właściwego miejscowo prokuratora i Policję,
c) inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego i projektanta obiektu
budowlanego, jeżeli katastrofa nastąpiła w trakcie budowy,
d) inne organy lub jednostki organizacyjne zainteresowane przyczynami lub
skutkami katastrofy z mocy szczególnych przepisów.
2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do czynności mających na celu ratowanie
życia lub zabezpieczenie przed rozszerzaniem się skutków katastrofy. W tych
przypadkach należy szczegółowo opisać stan po katastrofie oraz zmiany w nim
wprowadzone, z oznaczeniem miejsc ich wprowadzenia na szkicach i, w miarę
możliwości, na fotografiach.

art. 76. więcej Art. 76. 1. Organ, o którym mowa w art. 74, po otrzymaniu zawiadomienia
o katastrofie budowlanej jest obowiązany:
1) niezwłocznie powołać komisję w celu ustalenia przyczyn i okoliczności
katastrofy oraz zakresu czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia
bezpieczeństwa ludzi lub mienia;
2) niezwłocznie zawiadomić o katastrofie budowlanej właściwy organ nadzoru
budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego Inspektora Nadzoru
Budowlanego.
2. W skład komisji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, wchodzą: przedstawiciel
organu nadzoru budowlanego jako przewodniczący, przedstawiciele innych
zainteresowanych lub właściwych rzeczowo organów administracji rządowej,
przedstawiciele samorządu terytorialnego, a także, w miarę potrzeby, rzeczoznawca
budowlany lub inne osoby posiadające wymagane kwalifikacje zawodowe.
3. Do udziału w czynnościach komisji mogą być wezwani:
1) inwestor, właściciel lub zarządca oraz użytkownik obiektu budowlanego;
2) projektant, przedstawiciel wykonawcy i producenta lub importera wyrobów
budowlanych;
3) osoby odpowiedzialne za nadzór nad wykonywanymi robotami budowlanymi.
4. Organ, o którym mowa w art. 74, może nakazać właścicielowi lub zarządcy,
w drodze decyzji, zabezpieczenie miejsca katastrofy oraz obiektu budowlanego, który
uległ katastrofie, uporządkowanie terenu lub wykonanie innych niezbędnych
czynności i robót budowlanych. Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu
i może być ogłoszona ustnie. W razie niewykonania lub nadmiernej zwłoki
w wykonaniu decyzji przez właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego, organ
zapewni jej wykonanie na koszt i ryzyko zobowiązanego.

Art. 76a. W przypadku, kiedy okoliczności wskazują na duże
prawdopodobieństwo wspólnej przyczyny katastrofy budowlanej obejmującej kilka
obiektów budowlanych, organ nadzoru budowlanego może prowadzić jedno
postępowanie wyjaśniające dla wszystkich obiektów uszkodzonych w wyniku
katastrofy.

art. 77. więcej Art. 77. Organy, o których mowa w art. 76 ust. 1 pkt 2, mogą przejąć
prowadzenie postępowania wyjaśniającego przyczyny i okoliczności powstania
katastrofy budowlanej.

art. 78. więcej Art. 78. 1. Po zakończeniu prac komisji organ nadzoru budowlanego
niezwłocznie wydaje decyzję określającą zakres i termin wykonania niezbędnych
robót w celu uporządkowania terenu katastrofy i zabezpieczenia obiektu budowlanego
do czasu wykonania robót doprowadzających obiekt do stanu właściwego.
2. Organ, o którym mowa w ust. 1, może zlecić na koszt inwestora, właściciela
lub zarządcy obiektu budowlanego sporządzenie ekspertyzy, jeżeli jest to niezbędne
do wydania decyzji lub do ustalenia przyczyn katastrofy.

art. 79. więcej Art. 79. Inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego po zakończeniu
postępowania, o którym mowa w art. 78, jest obowiązany podjąć niezwłocznie
działania niezbędne do usunięcia skutków katastrofy budowlanej.

art. 80. więcej Art. 80. 1. Zadania administracji
architektoniczno-budowlanej wykonują, z zastrzeżeniem ust. 4, następujące
organy:
1) starosta;
2) wojewoda;
3) Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
2. Zadania nadzoru budowlanego wykonują, z zastrzeżeniem
ust. 4, następujące organy:
1) powiatowy inspektor nadzoru budowlanego;
2) wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego jako
kierownika wojewódzkiego nadzoru budowlanego, wchodzącego w skład
zespolonej administracji wojewódzkiej;
3) Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
3. (uchylony)
4. Administrację architektoniczno-budowlaną i nadzór budowlany w dziedzinie
górnictwa sprawują organy określone w odrębnych przepisach.

art. 81. więcej Art. 81. 1. Do podstawowych obowiązków organów administracji
architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego należy:
1) nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego,
a w szczególności:
a) zgodności zagospodarowania terenu z miejscowymi planami
zagospodarowania przestrzennego oraz wymaganiami ochrony środowiska,
b) warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych
w projektach budowlanych, przy wykonywaniu robót budowlanych oraz
utrzymywaniu obiektów budowlanych,
c) zgodności rozwiązań architektoniczno-budowlanych z przepisami
techniczno-budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej,
d) właściwego wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie,
e) stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów zgodnie
z art. 10;
2) wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych ustawą;
2a) współpraca z Prezesem Krajowego Zasobu Nieruchomości w realizacji zadań
określonych w art. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie
Nieruchomości;
2b) nadzór nad użytkowaniem elektrowni wiatrowych w zakresie oceny stanu
technicznego tych elektrowni.
3) (uchylony)
2. Przepisu ust. 1 pkt 1 lit. b, c i e nie stosuje się do budownictwa
doświadczalnego, wykonywanego na zamkniętych terenach badawczych.
3. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego
kontrolują posiadanie przez osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne
w budownictwie uprawnień do pełnienia tych funkcji.
4. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego
przy wykonywaniu obowiązków określonych przepisami prawa budowlanego mogą
dokonywać czynności kontrolnych. Protokolarne ustalenia dokonane w toku tych
czynności stanowią podstawę do wydania decyzji oraz podejmowania innych środków
przewidzianych w przepisach prawa budowlanego.

Art. 81a. 1. Organy nadzoru budowlanego lub osoby działające z ich
upoważnienia mają prawo wstępu:
1) do obiektu budowlanego;
2) na teren:
a) budowy,
b) zakładu pracy.
c) (uchylona)
2. Czynności kontrolne, związane z wykonywaniem uprawnień organów
nadzoru budowlanego, przeprowadza się w obecności inwestora, kierownika budowy
lub robót, kierownika zakładu pracy lub wyznaczonego pracownika, bądź osób przez
nich upoważnionych albo w obecności właściciela lub zarządcy obiektu, a w lokalu
mieszkalnym – w obecności pełnoletniego domownika i przedstawiciela administracji
lub zarządcy budynku.
3. W przypadku kontroli podmiotu niebędącego przedsiębiorcą, w razie
nieobecności osób, o których mowa w ust. 2, w uzasadnionych przypadkach,
czynności kontrolne mogą być dokonywane w obecności przywołanego pełnoletniego
świadka.
4. Czynności kontrolne dotyczące obiektów budowlanych, które są w zarządzie
państw obcych albo są użytkowane przez przedstawicieli dyplomatycznych
i konsularnych tych państw lub przez inne osoby zrównane z nimi na podstawie ustaw,
umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, mogą być
wykonywane za zgodą tych przedstawicieli lub osób.

Art. 81b. (uchylony)

Art. 81c. 1. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru
budowlanego przy wykonywaniu zadań określonych przepisami prawa budowlanego
mogą żądać od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub zarządcy obiektu
budowlanego, informacji lub udostępnienia dokumentów:
1) związanych z prowadzeniem robót, przekazywaniem obiektu budowlanego do
użytkowania, utrzymaniem i użytkowaniem obiektu budowlanego;
2) świadczących, że wyroby stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych,
a w szczególności wyroby budowlane, zostały wprowadzone do obrotu lub
udostępnione na rynku krajowym zgodnie z przepisami odrębnymi.
2. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego,
w razie powstania uzasadnionych wątpliwości co do jakości wyrobów budowlanych
lub robót budowlanych, a także stanu technicznego obiektu budowlanego, mogą
nałożyć, w drodze postanowienia, na osoby, o których mowa w ust. 1, obowiązek
dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz.
Koszty ocen i ekspertyz ponosi osoba zobowiązana do ich dostarczenia.
3. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 2, przysługuje zażalenie.
4. W razie niedostarczenia w wyznaczonym terminie żądanych ocen lub
ekspertyz albo w razie dostarczenia ocen lub ekspertyz, które niedostatecznie
wyjaśniają sprawę będącą ich przedmiotem, organ administracji architektoniczno-
-budowlanej lub nadzoru budowlanego może zlecić wykonanie tych ocen lub
ekspertyz albo wykonanie dodatkowych ocen lub ekspertyz na koszt osoby
zobowiązanej do ich dostarczenia.

art. 82. więcej Art. 82. 1. Do właściwości organów administracji architektoniczno-budowlanej
należą sprawy określone w ustawie i niezastrzeżone do właściwości innych organów.
2. Organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji,
z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, jest starosta.
3. Wojewoda jest organem administracji architektoniczno-budowlanej wyższego
stopnia w stosunku do starosty oraz organem pierwszej instancji w sprawach obiektów
i robót budowlanych:
1) usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich,
morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy
ekonomicznej, a także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu
i transportu morskiego;
2) hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych oraz kanałów
i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu
z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi, z wyłączeniem urządzeń melioracji
wodnych;
3) dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami
służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego oraz sytuowanymi
w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu – niezwiązanymi
z użytkowaniem drogi, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad – wraz
z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek;
3a) usytuowanych na obszarze kolejowym;
3aa) linii kolejowych wraz z infrastrukturą kolejową, obiektami, urządzeniami,
służącymi do utrzymania tej infrastruktury i transportu kolejowego oraz
sieciami uzbrojenia terenu – także niezwiązanymi z użytkowaniem linii
kolejowej, jeżeli konieczność ich budowy lub przebudowy wynika z budowy
lub przebudowy linii kolejowej;
4) lotnisk cywilnych wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi;
5) usytuowanych na terenach zamkniętych;
5a) dotyczących strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, o których
mowa w ustawie z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji
strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (Dz. U. z 2020 r. poz.
191, 284 i 1086);
5b) elektrowni wiatrowych, w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r.
o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych;
5c) inwestycji KZN.
6) (uchylony)
4. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, także inne niż
wymienione w ust. 3 obiekty i roboty budowlane, w sprawach których organem
pierwszej instancji jest wojewoda.

Art. 82a. Starosta nie może powierzyć gminom, w drodze porozumienia, sprawy
z zakresu swojej właściwości jako organu administracji architektoniczno-budowlanej.
Przepisu art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym
(Dz. U. z 2020 r. poz. 920) nie stosuje się.

Art. 82b. 1. Organy administracji architektoniczno-budowlanej:
1) prowadzą rejestr wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu
na budowę oraz rejestr zgłoszeń budowy, o której mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, a także przekazują do organu wyższego stopnia
oraz Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego wprowadzone do nich
dane;
1a) prowadzą odrębny rejestr wniosków o pozwolenie na budowę, decyzji
o pozwoleniu na budowę oraz rejestr zgłoszeń budowy, o której mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, dotyczący terenów zamkniętych;
2) przekazują bezzwłocznie organom nadzoru budowlanego:
a) kopie ostatecznych decyzji o pozwoleniu na budowę wraz
z zatwierdzonym projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz
projektem architektoniczno-budowlanym,
b) kopie ostatecznych odrębnych decyzji o zatwierdzeniu projektu
zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-
-budowlanego wraz z tym projektem,
c) kopie innych decyzji, postanowień i zgłoszeń wynikających z przepisów
prawa budowlanego;
3) uczestniczą, na wezwanie organów nadzoru budowlanego, w czynnościach
inspekcyjnych i kontrolnych oraz udostępniają wszelkie dokumenty i informacje
związane z tymi czynnościami.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, prowadzony jest w formie
elektronicznej. Dane wprowadza się do rejestru i przesyła drogą elektroniczną do
organu wyższego stopnia na bieżąco.
3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 1a, może być prowadzony przez
wojewodę w postaci papierowej. W takim przypadku wojewoda uwierzytelnioną
kopię rejestru przekazuje do organu wyższego stopnia do piątego dnia każdego
miesiąca lub, jeżeli dzień ten jest dniem wolnym od pracy, pierwszego dnia roboczego
po tym terminie.
3a. W rejestrze wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na
budowę zamieszcza się następujące dane:
1) w zakresie dotyczącym wniosków o pozwolenie na budowę:
a) nazwę i adres organu administracji architektoniczno-budowlanej,
b) numer lub numery ewidencyjne wniosku,
c) datę wpływu wniosku i datę rejestracji wniosku,
d) imię i nazwisko albo nazwę inwestora,
e) adres zamieszkania lub siedziby inwestora,
f) informacje dotyczące obiektu budowlanego i zamierzenia budowlanego
w zakresie: rodzaju i kategorii obiektu budowlanego, a w przypadku
budynku także jego kubatury, oraz nazwy, rodzaju i adresu zamierzenia
budowlanego,
g) imię i nazwisko oraz numer uprawnień budowlanych projektanta
opracowującego projekt budowlany, który został załączony do wniosku,
h) informacje o:
– wezwaniu inwestora do uzupełnienia braków na podstawie art. 64
§ 2 Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie: daty
wysłania wezwania, daty uzupełnienia braków oraz liczby dni
związanych z uzupełnieniem braków,
– wycofaniu wniosku przez inwestora oraz datę jego wycofania,
– przekazaniu wniosku zgodnie z właściwością,
– pozostawieniu wniosku bez rozpoznania,
i) inne uwagi organu;
2) w zakresie dotyczącym decyzji o pozwoleniu na budowę:
a) nazwę i adres organu administracji architektoniczno-budowlanej
wydającego decyzję,
b) numer lub numery ewidencyjne wniosku,
c) datę wpływu wniosku i datę rejestracji wniosku,
d) informację o wezwaniu inwestora do:
– uzupełnienia braków na podstawie art. 64 § 2 Kodeksu postępowania
administracyjnego i datę uzupełnienia braków,
– uzupełnienia braków na podstawie art. 35 ust. 3 w zakresie: daty
wysłania postanowienia, daty uzupełnienia braków oraz liczby dni
związanych z uzupełnieniem braków,
e) numer lub numery ewidencyjne decyzji,
f) datę wydania decyzji,
g) informacje o rozstrzygnięciu zawartym w decyzji,
h) informacje dotyczące zawieszenia postępowania w sprawie wydania
pozwolenia na budowę w zakresie: daty zawieszenia postępowania, daty
podjęcia postępowania oraz liczby dni trwania zawieszenia postępowania,
i) informacje o:
– uzgodnieniach z wojewódzkim konserwatorem zabytków w zakresie:
daty wysłania dokumentów do konserwatora, daty otrzymania
uzgodnień oraz liczby dni trwania uzgodnienia,
– innych przyczynach wydłużenia terminu wydania decyzji w zakresie:
przyczyn wydłużenia terminu oraz liczby dni trwania wydłużenia,
– przekroczeniu ustawowego terminu wydania decyzji w zakresie
kalendarzowej liczby dni prowadzenia postępowania, liczby dni
wskazującej czas prowadzenia postępowania po odjęciu okoliczności
wskazanych w art. 35 ust. 8 i liczby dni wskazującej przekroczenie
terminu, o którym mowa w art. 35 ust. 6,
j) inne uwagi.
4. (uchylony)
4a. W rejestrze zgłoszeń dotyczących budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, zamieszcza się
następujące dane:
1) nazwę i adres organu administracji architektoniczno-budowlanej;
2) numer lub numery ewidencyjne zgłoszenia;
3) datę wpływu zgłoszenia i datę rejestracji zgłoszenia;
4) imię i nazwisko albo nazwę inwestora;
5) adres zamieszkania lub siedziby inwestora;
6) informacje dotyczące obiektu budowlanego i zamierzenia budowlanego
w zakresie: rodzaju i kategorii obiektu budowlanego, a w przypadku budynku
także jego kubatury, oraz nazwy, rodzaju i adresu zamierzenia budowlanego;
7) imię i nazwisko oraz numer uprawnień budowlanych projektanta
opracowującego projekt budowlany, który został załączony do zgłoszenia;
8) informacje o:
a) wezwaniu inwestora do uzupełnienia braków na podstawie art. 30 ust. 5c
w zakresie: daty wysłania postanowienia i daty uzupełnienia braków,
b) wycofaniu zgłoszenia przez inwestora oraz datę jego wycofania,
c) przekazaniu zgłoszenia zgodnie z właściwością,
d) pozostawieniu zgłoszenia bez rozpoznania;
9) datę zamieszczenia informacji o doręczeniu zgłoszenia w Biuletynie Informacji
Publicznej;
10) informacje w zakresie decyzji o wniesieniu sprzeciwu:
a) numer lub numery ewidencyjne decyzji,
b) data wydania decyzji,
c) data nadania decyzji albo wprowadzenia do systemu, zgodnie z art. 30
ust. 6a;
11) informację o niewniesieniu sprzeciwu;
12) inne uwagi.
5. (uchylony)
6. Rejestry wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na
budowę oraz rejestr zgłoszeń dotyczących budowy, o której mowa
w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, są prowadzone w sposób uniemożliwiający zmianę
dokonanych wpisów.
7. Dane, o których mowa w ust. 3a i 4a, są jawne i publikowane na stronie
podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej urzędu obsługującego Głównego
Inspektora Nadzoru Budowlanego, z wyjątkiem danych, o których mowa w ust. 3a
pkt 1 lit. e i lit. i oraz w pkt 2 lit. i tiret trzecie i lit. j oraz w ust. 4a pkt 5 i 12, oraz
danych zawartych w rejestrach, o których mowa w ust. 1 pkt 1a.
8. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia rejestru wniosków o pozwolenie na budowę
i decyzji o pozwoleniu na budowę oraz rejestru zgłoszeń dotyczących budowy,
o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, uwzględniając konieczność zapewnienia
spójności i kompletności danych i informacji podlegających wpisowi do
rejestru.

art. 83. więcej Art. 83. 1. Do właściwości powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, jako
organu pierwszej instancji, należą zadania i kompetencje, o których mowa
w art. 37 ust. 3, art. 40 ust. 2, art. 41 ust. 4, art. 48–51, art. 54, art. 55, art. 57
ust. 4 i 8, art. 59, art. 59a, art. 59c ust. 1, art. 59d ust. 1, art. 59g ust. 1, art. 59i,
art. 62 ust. 1 pkt 3 i ust. 3, art. 65, art. 66, art. 67 ust. 1 i 3, art. 68, art. 69,
art. 70 ust. 2, art. 71a, art. 74, art. 75 ust. 1 pkt 3 lit. a, art. 76, art. 78 oraz art. 97
ust. 1.
2. Organem wyższego stopnia w stosunku do powiatowego inspektora nadzoru
budowlanego jest wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego.
3. Do właściwości wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, jako
organu pierwszej instancji, należą zadania i kompetencje określone w ust. 1,
w sprawach, o których mowa w art. 82 ust. 3 i 4, oraz zadania i kompetencje
określone w art. 7b ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie
elektrowni wiatrowych.

Art. 83a. (uchylony).

art. 84. więcej Art. 84. 1. Do zadań organów nadzoru budowlanego należy:
1) kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego;
2) kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej;
3) badanie przyczyn powstawania katastrof budowlanych;
4) współdziałanie z organami kontroli państwowej.
2. Organy nadzoru budowlanego są obowiązane do:
1) bezzwłocznego przesyłania organom administracji architektoniczno-budowlanej
kopii decyzji i postanowień wynikających z przepisów prawa budowlanego;
2) prowadzenia ewidencji decyzji, postanowień i zgłoszeń, o których mowa
w art. 82b ust. 1 pkt 2;
3) prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów
budowlanych;
4) prowadzenia ewidencji zawiadomień o kontrolach, o których mowa w art. 62
ust. 1 pkt 3.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób
prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów
budowlanych.
6. Ewidencja rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów
budowlanych powinna zawierać w szczególności: określenie organu prowadzącego
ewidencję, dane osobowe lub nazwę inwestora oraz inne niezbędne dane pochodzące
ze składanych zawiadomień i decyzji.

Art. 84a. 1. Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego
obejmuje:
1) kontrolę zgodności wykonywania robót budowlanych z przepisami prawa
budowlanego, projektem budowlanym lub warunkami określonymi w decyzji
o pozwoleniu na budowę;
2) sprawdzanie posiadania przez osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne
w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia tych funkcji;
3) sprawdzanie wyrobów stosowanych przy wykonywaniu robót budowlanych
w zakresie zgodności z art. 10, w szczególności wyrobów budowlanych.
2. Organy nadzoru budowlanego, kontrolując stosowanie przepisów prawa
budowlanego:
1) badają prawidłowość postępowania administracyjnego przed organami
administracji architektoniczno-budowlanej oraz wydawanych w jego toku
decyzji i postanowień;
2) sprawdzają wykonywanie obowiązków wynikających z decyzji i postanowień
wydanych na podstawie przepisów prawa budowlanego.
3. Wykonując kontrolę, o której mowa w art. 84 ust. 1 pkt 1, organ nadzoru
budowlanego kontroluje również spełnianie przez podmiot kontrolowany
obowiązków, o których mowa w art. 23r ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. –
Prawo energetyczne, oraz może kontrolować spełnianie przez podmiot kontrolowany
obowiązku, o którym mowa w art. 23r ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo
energetyczne.

Art. 84aa. 1. W związku z przetwarzaniem przez organy administracji
architektoniczno-budowlanej i organy nadzoru budowlanego danych osobowych
w toku realizacji zadań określonych w ustawie prawo, o którym mowa w art. 15 ust. 1
lit. g rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia
27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem
danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia
dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119
z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), przysługuje w zakresie, w jakim nie ma wpływu
na ochronę praw i wolności osoby, od której dane pozyskano.
2. Organy administracji architektoniczno-budowlanej informują o ograniczeniu,
o którym mowa w ust. 1, odpowiednio przy pierwszej czynności skierowanej do
osoby, której dane dotyczą, lub w trybie określonym w art. 49 Kodeksu postępowania
administracyjnego.
3. Organy nadzoru budowlanego informują o ograniczeniu, o którym mowa
w ust. 1, przy pierwszej czynności skierowanej do osoby, której dane dotyczą.
4. W przypadku gdy okres przechowywania danych osobowych, o których mowa
w ust. 1, nie wynika z przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie
archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2020 r. poz. 164) albo przepisów odrębnych,
organy administracji architektoniczno-budowlanej i organy nadzoru budowlanego
przechowują dane przez okres ustalony zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie
art. 6 ust. 2 i 2b ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym
i archiwach.
5. Dane osobowe, o których mowa w ust. 1, podlegają zabezpieczeniom
zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazaniu
polegającym co najmniej na:
1) dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób
posiadających upoważnienie wydane przez administratora danych;
2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych
osobowych do zachowania ich w tajemnicy.

Art. 84ab. Wystąpienie z żądaniem, o którym mowa
w art. 18 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679
z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku
z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich
danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie
danych), nie wpływa na:
1) prowadzenie rejestrów i ewidencji, o których mowa w art. 82b ust. 1 i 1a,
art. 84 ust. 2 pkt 2–4 i art. 88a ust. 1 pkt 3;
2) przebieg i wynik postępowań, o których mowa w art. 97 ust. 1;
3) czynności związane z kontrolą przestrzegania i stosowania przepisów prawa
budowlanego.

Art. 84b. 1. Kontrolę działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej wykonują Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego oraz wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego, który wykonuje tę kontrolę w stosunku do starosty.
2. (uchylony)
3. W przypadku ustalenia przez organy nadzoru budowlanego, że zachodzą
okoliczności uzasadniające wznowienie postępowania albo stwierdzenie nieważności
decyzji wydanej przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, właściwy
organ administracji architektoniczno-budowlanej wznawia lub wszczyna z urzędu
postępowanie.
4. Kontrolę działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej
i organów nadzoru budowlanego przeprowadza się na zasadach i w trybie określonych
w przepisach o kontroli w administracji rządowej.

art. 85. więcej Art. 85. Współdziałanie organów nadzoru budowlanego z organami
administracji architektoniczno-budowlanej i organami kontroli państwowej obejmuje
w szczególności:
1) uzgadnianie w miarę potrzeb planów kontroli i prowadzenie wspólnych działań
kontrolnych;
2) przekazywanie i wymianę informacji o wynikach kontroli.

Art. 85a. Do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się
przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U.
z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086).

art. 86. więcej Art. 86. 1. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego jest powoływany przez
starostę spośród co najmniej trzech kandydatów wskazanych przez wojewódzkiego
inspektora nadzoru budowlanego. Jeżeli starosta nie powoła powiatowego inspektora
nadzoru budowlanego w terminie 30 dni od dnia przedstawienia kandydatów,
wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego wskazuje spośród nich kandydata,
którego starosta powołuje na stanowisko powiatowego inspektora nadzoru
budowlanego.
2. Starosta odwołuje powiatowego inspektora nadzoru budowlanego:
1) w uzgodnieniu z wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego albo
2) na wniosek wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.
3. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wykonuje swoje zadania przy
pomocy powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego.
3a. W uzasadnionych przypadkach zakres działania powiatowego inspektora
nadzoru budowlanego może obejmować więcej niż jeden powiat.
3b. Wojewoda, na wniosek właściwych starostów, może rozszerzyć zakres
działania powiatowego inspektora nadzoru budowlanego na więcej niż jeden powiat.
4. Organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres zadań powiatowego
inspektoratu nadzoru budowlanego określa powiatowy inspektor nadzoru
budowlanego w regulaminie organizacyjnym.

art. 87. więcej Art. 87. 1. Wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego powołuje
i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
2. (uchylony)
3. Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego wykonuje swoje zadania przy
pomocy wojewódzkiego inspektoratu nadzoru budowlanego.
4. Organizację wojewódzkiego inspektoratu nadzoru budowlanego określa
regulamin ustalony przez wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego
i zatwierdzony przez wojewodę.

art. 88. więcej Art. 88. 1. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest centralnym organem
administracji rządowej w sprawach administracji architektoniczno-budowlanej
i nadzoru budowlanego.
2. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest organem właściwym
w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze postępowania
administracyjnego, w zakresie wynikającym z przepisów prawa budowlanego.
3. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest powoływany przez Prezesa
Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego
naboru, na wniosek ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. Prezes Rady Ministrów
odwołuje Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
3a. Stanowisko Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego może zajmować
osoba, która:
1) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;
2) jest obywatelem polskim;
3) korzysta z pełni praw publicznych;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
5) posiada kompetencje kierownicze;
6) ma co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na
stanowisku kierowniczym;
7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości
Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
3b. Informację o naborze na stanowisko Głównego Inspektora Nadzoru
Budowlanego ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie
dostępnym w siedzibie urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska;
3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa;
4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku;
5) wskazanie wymaganych dokumentów;
6) termin i miejsce składania dokumentów;
7) informację o metodach i technikach naboru.
3c. Termin, o którym mowa w ust. 3b pkt 6, nie może być krótszy niż 10 dni od
dnia opublikowania ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów.
3d. Nabór na stanowisko Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego
przeprowadza zespół, powołany przez ministra właściwego do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, liczący co
najmniej 3 osoby, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia
najlepszych kandydatów. W toku naboru ocenia się doświadczenie zawodowe
kandydata, wiedzę niezbędną do wykonywania zadań na stanowisku, na które jest
przeprowadzany nabór, oraz kompetencje kierownicze.
3e. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych, o których mowa w ust. 3d, może
być dokonana na zlecenie zespołu przez osobę niebędącą członkiem zespołu, która
posiada odpowiednie kwalifikacje do dokonania tej oceny.
3f. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 3e, mają obowiązek
zachowania w tajemnicy informacji dotyczących osób ubiegających się o stanowisko,
uzyskanych w trakcie naboru.
3g. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż 3 kandydatów, których
przedstawia ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
3h. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów;
3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów
uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych
w ogłoszeniu o naborze;
4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;
5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata;
6) skład zespołu.
3i. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji
w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Informacja o wyniku naboru zawiera:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór;
3) imiona, nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania
w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego albo informację o niewyłonieniu
kandydata.
3j. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów ogłoszenia o naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne.
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. (uchylony)
9. Zastępcy Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego są powoływani przez
ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego
i konkurencyjnego naboru, na wniosek Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa odwołuje zastępców Głównego Inspektora
Nadzoru Budowlanego.
10. Zespół przeprowadzający nabór na stanowiska, o których mowa w ust. 9,
powołuje Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
11. Do sposobu przeprowadzania naboru na stanowiska, o których mowa
w ust. 9, stosuje się odpowiednio ust. 3a–3j.

Art. 88a. 1. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wykonuje zadania
określone przepisami prawa budowlanego, a w szczególności:
1) pełni funkcję organu wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania
administracyjnego w stosunku do wojewodów i wojewódzkich inspektorów
nadzoru budowlanego oraz sprawuje nadzór nad ich działalnością;
2) kontroluje działanie organów administracji architektoniczno-budowlanej
i nadzoru budowlanego;
3) prowadzi w formie elektronicznej centralne rejestry:
a) osób posiadających uprawnienia budowlane,
b) (uchylona)
c) ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej.
2. W rejestrach, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zamieszcza się następujące dane:
1) imiona i nazwisko;
2) adres;
3) numer PESEL – w stosunku do osób posiadających obywatelstwo polskie, albo
numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość –
w stosunku do osób nieposiadających obywatelstwa polskiego;
4) informację o wykształceniu i tytułach naukowych;
5) numer, datę i miejsce wydania decyzji;
6) organ wydający decyzję;
7) podstawę prawną wydania decyzji;
8) numer, specjalność i zakres uprawnień budowlanych;
9) informację o przynależności do właściwej okręgowej izby samorządu
zawodowego;
10) (uchylony)
11) informację o nałożonej karze z tytułu odpowiedzialności zawodowej
w budownictwie – w rejestrze ukaranych z tytułu odpowiedzialności
zawodowej;
12) numer kancelaryjny;
13) pozycję rejestru;
14) datę wpisu do rejestru.
3. Zakres informacji o nałożonej karze z tytułu odpowiedzialności zawodowej
w budownictwie obejmuje dane identyfikujące decyzję o nałożeniu kary oraz dane
dotyczące nałożonej kary.
4. Zakres, o którym mowa w ust. 3, obejmuje następujące dane:
1) numer decyzji o nadaniu uprawnień;
2) datę i miejsce wydania decyzji o nałożeniu kary;
3) wskazanie organu wydającego decyzję;
4) podstawę prawną;
5) funkcję uczestnika;
6) datę, miejsce i kwalifikację prawną popełnionego czynu;
7) rodzaj kary;
8) terminy egzaminów;
9) datę upływu kary;
10) status kary;
11) inne uwagi dotyczące kary.
5. Udostępnieniu podlegają dane wymienione w ust. 2 pkt 1, 8–11 i w ust. 4
pkt 2, 3, 5–7, 9 i 10, a dane osób wpisanych do rejestrów przed dniem 1 stycznia
2007 r. – na ich wniosek złożony w formie pisemnej.
6. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania
przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzory i sposób
prowadzenia rejestrów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, oraz dokumenty dołączane do
wniosku o wpis do rejestrów, stanowiące podstawę dokonania wpisu, uwzględniając
dane i informacje podlegające wpisowi do rejestru.

Art. 88b. 1. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wykonuje swoje zadania
przy pomocy Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.
2. Organizację Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego określa statut nadany,
w drodze rozporządzenia, przez Prezesa Rady Ministrów.
3. Organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres zadań Głównego Urzędu
Nadzoru Budowlanego określa Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego
w regulaminie organizacyjnym.

art. 89. więcej Art. 89. (uchylony).

Art. 89a. Do właściwości organów administracji architektoniczno-budowlanej
i nadzoru budowlanego w dziedzinie górnictwa należą sprawy i związane z nimi
środki działania określone w ustawie, dotyczące obiektów i robót budowlanych
zakładów górniczych.

Art. 89b. Wojewoda w sprawach, o których mowa w art. 82 ust. 3 pkt 1 i 5, oraz
właściwe organy administracji architektoniczno-budowlanej w dziedzinie górnictwa
przy wydawaniu pozwolenia na budowę są obowiązani do sprawdzenia posiadania
przez inwestora postanowienia o uzgodnieniu, o którym mowa w art. 33 ust. 2 pkt 4.

Art. 89c. 1. W przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia ludzi
związanych z budową, utrzymaniem lub rozbiórką obiektów budowlanych starosta,
wójt, burmistrz i prezydent miasta mogą wydać właściwemu powiatowemu
inspektorowi nadzoru budowlanego polecenie podjęcia działań zmierzających do
usunięcia tego zagrożenia. Przepisy art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r.
o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1897) stosuje się odpowiednio.
2. Starosta, wójt, burmistrz i prezydent miasta ponoszą wyłączną
odpowiedzialność za treść polecenia, o którym mowa w ust. 1.
3. Polecenie przekazane ustnie wymaga potwierdzenia na piśmie.
4. Polecenie podlega niezwłocznemu wykonaniu. Powiatowy inspektor nadzoru
budowlanego przedkłada bezzwłocznie sprawę wojewódzkiemu inspektorowi nadzoru
budowlanego, jeżeli nie jest w stanie wykonać polecenia albo jeżeli polecenie narusza
prawo.
5. Polecenie naruszające prawo jest nieważne. O nieważności polecenia
rozstrzyga wojewoda.

art. 90. więcej Art. 90. (uchylony).

art. 91. więcej Art. 91. 1. Kto:
1) udaremnia określone ustawą czynności organów administracji architektonicznobudowlanej lub nadzoru budowlanego,
2) wykonuje samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, nie posiadając
odpowiednich uprawnień budowlanych lub prawa wykonywania samodzielnej
funkcji technicznej w budownictwie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
2. (uchylony)

Art. 91a. Kto nie spełnia, określonego w art. 61, obowiązku utrzymania obiektu
budowlanego w należytym stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny
z przepisami lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

art. 92. więcej Art. 92. 1. Kto:
1) w razie katastrofy budowlanej nie dopełnia obowiązków określonych w art. 75
lub art. 79,
2) nie spełnia, określonego w art. 70 ust. 1, obowiązku usunięcia stwierdzonych
uszkodzeń lub uzupełnienia braków, mogących spowodować niebezpieczeństwo
dla ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska,
3) utrudnia, określone ustawą, czynności organów administracji architektonicznobudowlanej lub nadzoru budowlanego,
podlega karze aresztu albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny.
2. Tej samej karze podlega kto, pomimo zastosowania środków egzekucji
administracyjnej:
1) nie stosuje się do wydanych, na podstawie ustawy, decyzji organów administracji
architektoniczno-budowlanej lub nadzoru budowlanego.
2) (uchylony)

art. 93. więcej Art. 93. Kto:
1) przy projektowaniu lub wykonywaniu robót budowlanych w sposób rażący nie
przestrzega przepisów art. 5 ust. 1–2b,
1a) przy wykonywaniu robót budowlanych stosuje wyroby, naruszając przepis
art. 10,
2) (uchylony)
3) dokonuje rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części, naruszając przepisy
art. 28 lub art. 31 ust. 2,
<4) przystępuje do budowy lub prowadzi roboty budowlane bez dopełnienia
wymagań określonych w art. 41 ust. 4, art. 42, art. 44, art. 45 i art. 45a,
5) dostarcza lub umożliwia dostarczenie energii, wody, ciepła lub gazu, naruszając
przepis art. 41 ust. 5,
6) wykonuje roboty budowlane w sposób odbiegający od ustaleń i warunków
określonych w przepisach, pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę bądź w zgłoszeniu budowy lub rozbiórki, bądź istotnie odbiegający od
zatwierdzonego projektu,
7) (uchylony)
8) nie spełnia obowiązku, o którym mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1–4a,
9) nie spełnia, określonych w art. 63 ust. 1 lub art. 64 ust. 1 i 3, obowiązków
przechowywania dokumentów, związanych z obiektem budowlanym lub
prowadzenia książki obiektu budowlanego,
9a) nie spełnia obowiązku przesłania protokołu, o którym mowa w art. 70 ust. 2,
9b) zmienia sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez
wymaganego zgłoszenia, o którym mowa w art. 71 ust. 2, albo pomimo
wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 71 ust. 3–5,
10) nie udziela informacji lub nie udostępnia dokumentów, o których mowa
w art. 81c ust. 1, żądanych przez organ nadzoru budowlanego, związanych
z prowadzeniem robót budowlanych, przekazaniem obiektu budowlanego do
użytkowania lub jego utrzymaniem,
11) (uchylony)
12) nie stosuje się do decyzji, o której mowa w art. 66 ust. 1a, w terminie w niej
określonym,
<13) w przypadkach określonych w art. 48 ust. 1, art. 50 ust. 1 pkt 1 lub 2
wykonuje roboty budowlane,
podlega karze grzywny.

art. 94. więcej Art. 94. Orzekanie w sprawach o czyny, określone w art. 92 i art. 93, następuje
na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

art. 95. więcej Art. 95. Odpowiedzialności zawodowej w budownictwie podlegają osoby
wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, które:
1) dopuściły się występków lub wykroczeń, określonych ustawą;
2) zostały ukarane w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie;
3) wskutek rażących błędów lub zaniedbań, spowodowały zagrożenie życia lub
zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska albo znaczne szkody
materialne;
4) nie spełniają lub spełniają niedbale swoje obowiązki;
5) uchylają się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonują niedbale obowiązki
wynikające z pełnienia tego nadzoru.

art. 96. więcej Art. 96. 1. Popełnienie czynów powodujących odpowiedzialność zawodową
w budownictwie jest zagrożone następującymi karami:
1) upomnieniem;
2) upomnieniem z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia,
w wyznaczonym terminie, egzaminu, o którym mowa w art. 12 ust. 3;
3) zakazem wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, na
okres od roku do 5 lat, połączonym z obowiązkiem złożenia, w wyznaczonym
terminie, egzaminu, o którym mowa w art. 12 ust. 3.
2. Przy nakładaniu kary należy uwzględnić dotychczasową karalność z tytułu
odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.
3. O zakazie wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie
orzeka się w przypadku znacznego społecznego niebezpieczeństwa czynu.
4. Zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie może
być orzeczony również w stosunku do osoby, która:
1) pomimo dwukrotnego upomnienia ponownie dopuściła się czynu, powodującego
odpowiedzialność zawodową;
2) uchyla się od złożenia nakazanego egzaminu.
5. Zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie
określa się w latach i miesiącach. Kara biegnie od dnia, w którym decyzja o ukaraniu
stała się ostateczna.
6. Osobie ukaranej z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia egzaminu,
która w wyznaczonym terminie egzaminu nie zdała, wyznacza się termin dodatkowy,
nie krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 6 miesięcy. W przypadku nieuzyskania
oceny pozytywnej w terminie dodatkowym, stwierdza się utratę uprawnień do
pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie.

art. 97. więcej Art. 97. 1. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności zawodowej
w budownictwie wszczyna się na wniosek organu nadzoru budowlanego, właściwego
dla miejsca popełnienia czynu lub stwierdzającego popełnienie czynu, złożony po
przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać określenie zarzucanego
czynu, uzasadnienie faktyczne i prawne oraz wskazanie dowodów.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, może złożyć w zakresie swojej
właściwości organ samorządu zawodowego.

art. 98. więcej Art. 98. 1. W sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie
orzekają organy samorządu zawodowego.
2. Właściwość organów samorządu zawodowego w sprawach odpowiedzialności
zawodowej w budownictwie regulują odrębne przepisy.

art. 99. więcej Art. 99. 1. Ostateczną decyzję o ukaraniu, w trybie odpowiedzialności
zawodowej w budownictwie, przesyła się do wiadomości:
1) jednostce organizacyjnej zatrudniającej osobę ukaraną;
2) właściwemu stowarzyszeniu;
3) organowi, który wydał ukaranemu uprawnienia do pełnienia samodzielnej
funkcji technicznej w budownictwie;
4) Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego.
2. Informacja o karze z tytułu odpowiedzialności zawodowej, orzeczonej
decyzją, o której mowa w ust. 1, podlega wpisowi do centralnego rejestru ukaranych.

art. 100. więcej Art. 100. Nie można wszcząć postępowania z tytułu odpowiedzialności
zawodowej w budownictwie po upływie 6 miesięcy od dnia powzięcia przez organy
nadzoru budowlanego wiadomości o popełnieniu czynu, powodującego tę
odpowiedzialność i nie później niż po upływie 3 lat od dnia zakończenia robót
budowlanych albo zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wydania decyzji
o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego.

art. 101. więcej Art. 101. 1. Organ, który orzekał w I instancji o odpowiedzialności zawodowej
w budownictwie, na wniosek ukaranego, orzeka o zatarciu kary, jeżeli ukarany:
1) wykonywał samodzielną funkcję techniczną w budownictwie przez okres:
a) 2 lat – w przypadku kary określonej w art. 96 ust. 1 pkt 1,
b) 3 lat – od złożenia egzaminu – w przypadku kary określonej w art. 96 ust. 1
pkt 2,
c) 5 lat – po przywróceniu prawa wykonywania samodzielnej funkcji
technicznej w budownictwie – w przypadku kary określonej w art. 96 ust. 1
pkt 3;
2) w okresach, o których mowa w pkt 1, nie był ponownie ukarany jedną z kar
określonych w art. 96 ust. 1.
2. Informację o zatarciu kary organ, o którym mowa w ust. 1, przesyła do
wiadomości zainteresowanemu oraz jednostkom organizacyjnym, stowarzyszeniom
i organom, o których mowa w art. 99 ust. 1.
3. Zatarcie kary podlega odnotowaniu w centralnym rejestrze ukaranych.

art. 102. więcej Art. 102. (uchylony).

art. 103. więcej Art. 103. 1. Do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy,
a niezakończonych decyzją ostateczną, stosuje się przepisy ustawy, z zastrzeżeniem
ust. 2.
2. Przepisu art. 48 nie stosuje się do obiektów, których budowa została
zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy lub w stosunku do których przed tym
dniem zostało wszczęte postępowanie administracyjne. Do takich obiektów stosuje się
przepisy dotychczasowe.
3. Właściwość organów do załatwiania spraw, o których mowa w ust. 1, określa
się na podstawie przepisów ustawy.

art. 104. więcej Art. 104. Osoby, które, przed dniem wejścia w życie ustawy, uzyskały
uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do
pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zachowują
uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie.

art. 105. więcej Art. 105. 1. Decyzje o dopuszczeniu do powszechnego stosowania
w budownictwie nowych materiałów budowlanych, wydane przed dniem wejścia
w życie ustawy, pozostają w mocy w dotychczasowym zakresie.
2. (pominięty)

art. 106. więcej Art. 106. W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81, poz. 351 i z 1994 r. Nr 27, poz. 96) w art. 6 w ust. 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „Minister Spraw Wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, zakres, tryb i zasady uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej.”

art. 107. więcej Art. 107. 1. Traci moc ustawa z dnia 24 października 1974 r. – Prawo budowlane
(Dz. U. poz. 229, z późn. zm.), z zastrzeżeniem art. 103 ust. 2.
2. (pominięty)

art. 108. więcej Art. 108. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1995 r.

Wyszukiwarka