Art. 4. 1. Nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie
przysługują osobie uprawnionej, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej
pomocy prawnej, w tym osobie fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność
gospodarczą niezatrudniającą innych osób w ciągu ostatniego roku.
2. Osoba uprawniona, przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy prawnej lub
nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, składa pisemne oświadczenie, że nie jest
w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Osoba korzystająca
z nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego
w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej dodatkowo składa oświadczenie
o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku. Oświadczenie składa się
osobie udzielającej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczącej nieodpłatne
poradnictwo obywatelskie.
3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2, przechowuje się w warunkach
uniemożliwiających dostęp do niego osób trzecich.
4. Administratorem danych osobowych zawartych w oświadczeniu, o którym
mowa w ust. 2, jest starosta.
5. W celu umożliwienia kontroli prawidłowości udzielania nieodpłatnej pomocy
prawnej i świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego starosta
przechowuje oświadczenie, o którym mowa w ust. 2, przez trzy lata od końca roku
kalendarzowego, w którym oświadczenie zostało sporządzone.
6. Wzór oświadczenia, o którym mowa w ust. 2, określa załącznik nr 1 do ustawy.

Art. 4a. 1. Nieodpłatna mediacja obejmuje:
1) poinformowanie osoby uprawnionej o możliwościach skorzystania z
polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji oraz
korzyściach z tego wynikających;
2) przygotowanie projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie
mediacji;
3) przygotowanie projektu wniosku o przeprowadzenie postępowania
mediacyjnego w sprawie karnej;
4) przeprowadzenie mediacji;
5) udzielenie pomocy w sporządzeniu do sądu wniosku o zatwierdzenie ugody
zawartej przed mediatorem.
2. Nieodpłatna mediacja nie obejmuje spraw, w których:
1) sąd lub inny organ wydały postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji lub
postępowania mediacyjnego;
2) zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w relacji stron występuje przemoc.
3. W sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą do nieodpłatnej mediacji
stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks
postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1360, z późn. zm.) o mediacji.
4. Nieodpłatna mediacja może być prowadzona pomiędzy stronami dążącymi do
polubownego rozwiązania sporu. Stroną inicjującą przeprowadzenie nieodpłatnej
mediacji może być wyłącznie osoba uprawniona.
5. Nieodpłatną mediację prowadzi mediator.
6. Mediatorem może być osoba wpisana na listę stałych mediatorów prowadzoną
przez prezesa sądu okręgowego, o której mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. –
Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 52, 55 i 60), lub wpisana
na listę mediatorów prowadzoną przez organizację pozarządową w zakresie swoich
zadań statutowych lub uczelnię, o której mowa w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r.
– Kodeks postępowania cywilnego, o której informacje przekazano prezesowi sądu
okręgowego.
7. Nieodpłatnej mediacji, w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie może
prowadzić osoba, która w sprawie którejkolwiek ze stron uprzednio świadczyła pomoc
prawną lub poradnictwo obywatelskie, była świadkiem, wydawała opinię, sporządzała
wywiad środowiskowy lub prowadziła terapię, a także osoba, co do której zachodzi
okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jej
bezstronności, z wyłączeniem udzielania pomocy, w zakresie, o którym mowa w ust.
1 pkt 1. W takim przypadku mediator odmawia przeprowadzenia nieodpłatnej
mediacji, informując osobę uprawnioną o możliwości skorzystania z nieodpłatnej
mediacji prowadzonej przez innego mediatora w tym samym punkcie lub innych
punktach, w których udzielana jest nieodpłatna pomoc prawna lub świadczone nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, zwanych dalej „punktami”.
8. Nieodpłatną mediację, w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–3 i 5, a w
zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, z uwzględnieniem ust. 6 i 7, może również prowadzić osoba udzielająca nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadcząca
nieodpłatne poradnictwo obywatelskie.

Ustawa o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej art. 4

DODAJ