Art. 39. 1. Umowę dzierżawy zawiera się po przeprowadzeniu przetargu ofert
pisemnych lub publicznego przetargu ustnego. Przepisy art. 29 ust. 3–3g oraz 6–
14 stosuje się odpowiednio.
2. Przetargu nie stosuje się, jeżeli:
1) dotychczasowy dzierżawca złożył Krajowemu Ośrodkowi oświadczenie
o zamiarze dalszego dzierżawienia nieruchomości na nowych warunkach
uzgodnionych z Krajowym Ośrodkiem, z tym że czynsz nie może być niższy niż
dotychczasowy;
2) nieruchomość jest wydzierżawiana jednoosobowej spółce Skarbu Państwa
utworzonej przez Krajowy Ośrodek;
3) nieruchomość, której użytkowanie wygasło na podstawie art. 16 ust. 2 z dniem
31 grudnia 1993 r., jest wydzierżawiana spółdzielni produkcji rolnej nadal
faktycznie władającej tą nieruchomością;
4) nieruchomość przeznaczona przez Krajowy Ośrodek pod ogródek przydomowy
jest wydzierżawiana osobie korzystającej dotychczas z takiego ogródka bez
tytułu prawnego w związku z utratą mocy obowiązującej układu zbiorowego
pracy albo zakładowej umowy zbiorowej;
5) nieruchomość będąca dotychczas w administrowaniu lub jej część jest
wydzierżawiana spółce, a łącznie spełnione są następujące warunki:
a) gospodarstwo utworzone w związku z oddaniem mienia do
administrowania osiągnęło łącznie przez ostatnie trzy lata dodatni wynik
finansowy,
b) do spółki przystąpiło więcej niż połowa pracowników zatrudnionych
w gospodarstwie, według stanu na dzień zawarcia umowy dzierżawy,
c) dokonane wpłaty pieniężne na kapitał zakładowy albo akcyjny spółki
wynoszą co najmniej 20% wartości majątku obrotowego i ruchomych
środków trwałych, wykazanej w bilansie gospodarstwa za rok obrotowy
poprzedzający rok, w którym ma być zawarta umowa dzierżawy,
d) co najmniej 20% udziałów lub akcji w spółce zostało objętych przez
administratora albo przez pracownika gospodarstwa lub jedną z tych osób
łącznie z inną osobą niezatrudnioną w gospodarstwie;
6) wydzierżawienie następuje w związku z wyłączeniem, za zgodą dzierżawcy,
z przedmiotu umowy dzierżawy całości gruntów albo ich części, przeznaczonych
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy na cele inne niż
rolne, z zastrzeżeniem, że powierzchnia wydzierżawianej bez przetargu
nieruchomości wyrażona w hektarach przeliczeniowych nie powinna być
większa od wyłączonej z umowy dzierżawy;
7) wydzierżawienie następuje w związku z wyłączeniem z przedmiotu umowy
dzierżawy całości gruntów albo ich części w wyniku powstałego na tych
gruntach, na podstawie art. 24 ust. 7 i 7c, trwałego zarządu, z zastrzeżeniem, że
powierzchnia wydzierżawianej bez przetargu nieruchomości wyrażona
w hektarach przeliczeniowych nie powinna być większa od wyłączonej z umowy
dzierżawy.
3. W razie wydzierżawiania części nieruchomości będącej dotychczas
w administrowaniu, warunki określone w ust. 2 pkt 5 lit. b i c uważa się za spełnione,
jeżeli:
1) do spółki przystąpiła więcej niż połowa pracowników zorganizowanej części
gospodarstwa, w skład której wchodzi wydzierżawiana część nieruchomości;
2) dokonane wpłaty pieniężne na kapitał zakładowy albo akcyjny spółki wynoszą
co najmniej 20% wartości bilansowej majątku obrotowego i ruchomych środków
trwałych, wchodzących w skład zorganizowanej części gospodarstwa, o której
mowa w pkt 1.
4. W razie:
1) niezłożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, najpóźniej na trzy
miesiące przed zakończeniem dzierżawy i nieuzgodnienia nowych warunków
dzierżawy w terminie miesiąca od złożenia oświadczenia,
2) nieuzgodnienia warunków dzierżawy między Krajowym Ośrodkiem
a podmiotami, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, w terminie trzech miesięcy od
dnia ogłoszenia wykazu nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy,
3) niezawarcia umowy dzierżawy między Krajowym Ośrodkiem a spółką, o której
mowa w ust. 2 pkt 5, w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wykazu
nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy
– wydzierżawienie nieruchomości następuje na zasadach określonych w ust. 1.
4a. W razie nieprzedstawienia przez Krajowy Ośrodek dotychczasowemu
dzierżawcy nieruchomości stanowiska odnośnie warunków dalszego dzierżawienia tej
nieruchomości, w terminie miesiąca od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa
w ust. 2 pkt 1, domniemywa się, że Krajowy Ośrodek wyraził zgodę na dalsze
dzierżawienie nieruchomości na dotychczasowych warunkach przez okres roku.
5. Krajowy Ośrodek może wypowiedzieć umowę dzierżawy, także zawartą na
czas oznaczony, w celu wyłączenia z dzierżawy części lub całości nieruchomości,
która jest niezbędna na cele publiczne w rozumieniu przepisów o gospodarce
nieruchomościami. Wypowiedzenie umowy dzierżawy dotyczące części
nieruchomości pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie czynszu. Art. 704 Kodeksu
cywilnego stosuje się odpowiednio.
6. Jeżeli Krajowy Ośrodek zbywa część wydzierżawionej nieruchomości osobie,
która nie jest jej dzierżawcą, umowa dzierżawy przekształca się w odrębne umowy
dzierżawy. Wydzierżawiającym zbywanej części nieruchomości staje się jej nabywca na warunkach określonych w dotychczasowej umowie dzierżawy zawartej przez Krajowy Ośrodek, z wyjątkiem wysokości czynszu, którego wysokość jest
proporcjonalna do powierzchni nabytej części nieruchomości. Wysokość czynszu
przysługującego Krajowemu Ośrodkowi jest proporcjonalna do powierzchni części
nieruchomości, która nie została zbyta.

Art. 39a. 1. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze
rozporządzenia, tryb przeprowadzania przetargów na dzierżawę, uwzględniając
w szczególności formy przeprowadzania przetargu, wymagania dotyczące wadium,
sposób ogłaszania przetargu, informacje, jakie powinno zawierać ogłoszenie
o przetargu oraz oferta, informacje, jakie powinien zawierać protokół z przetargu
sporządzany przez komisję przeprowadzającą przetarg.
2. Czynsz dzierżawny ustala się w umowie jako sumę pieniężną albo jako
równowartość pieniężną odpowiedniej ilości pszenicy. Czynsz ten jest płatny za
półrocze roku kalendarzowego z dołu.
3. Czynsz dzierżawny ustalony w sumie pieniężnej poczynając od drugiego
terminu płatności podlega waloryzacji przy zastosowaniu wskaźników zmian cen
skupu podstawowych produktów rolnych w półroczu roku kalendarzowego
poprzedzającym termin płatności.
4. Należność z tytułu czynszu określonego w umowie jako równowartość
pieniężna odpowiedniej ilości pszenicy ustala się na podstawie średniej krajowej ceny
skupu pszenicy w półroczu roku kalendarzowego poprzedzającym termin płatności
czynszu.
5. Za podstawowe produkty rolne, o których mowa w ust. 3, uważa się ziarno
pszenicy i żyta, żywiec rzeźny wołowy, wieprzowy i drobiowy oraz mleko krowie.
6. Strony umowy dzierżawy mogą postanowić jeden raz w ciągu okresu, na jaki
umowa została zawarta, że poczynając od najbliższego terminu płatności czynszu
ustalonego jako równowartość odpowiedniej ilości pszenicy suma pieniężna
odpowiadająca tej równowartości stanowi czynsz, do którego stosuje się wskaźnik
określony na podstawie ust. 3.
7. Wskaźnik zmian cen, o którym mowa w ust. 3, oraz średnią krajową cenę
skupu pszenicy, o której mowa w ust. 4, ustala się na podstawie obwieszczeń Prezesa
Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanych w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie 20 dni po upływie każdego
półrocza kalendarzowego.
8. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi, po zasięgnięciu opinii Dyrektora
Generalnego Krajowego Ośrodka, określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania
wysokości czynszu dzierżawnego, w zależności od potencjału produkcyjnego
przedmiotu dzierżawy, w szczególności w zależności od rodzaju i klasy gruntów oraz
miejsca ich położenia, wartości księgowej budynków i budowli, charakteru możliwej
do prowadzenia działalności gospodarczej.

Art. 39b. 1. Osoba władająca nieruchomością wchodzącą w skład Zasobu bez
tytułu prawnego jest zobowiązana do zapłaty na rzecz Krajowego Ośrodka
wynagrodzenia za korzystanie z tej nieruchomości w wysokości stanowiącej
30-krotność wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny od tej
nieruchomości, gdyby była ona przedmiotem umowy dzierżawy po przeprowadzeniu
przetargu.
2. Wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, ustala się na dzień,
w którym Krajowy Ośrodek zażądała zwrotu nieruchomości.
3. Do roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie bez tytułu prawnego
z nieruchomości Zasobu nie stosuje się przepisów art. 224–231 Kodeksu cywilnego,
z wyłączeniem art. 229.

Art. 39c. Na wniosek dzierżawcy, za zgodą Krajowego Ośrodka, osoba trzecia
może wstąpić w prawa i obowiązki dzierżawcy wynikające z umowy dzierżawy,
w przypadku gdy dzierżawca uzyska uprawnienia do renty strukturalnej, emerytury
lub z uwagi na stan zdrowia nie będzie mógł kontynuować umowy, a ze zgłoszonego
do Krajowego Ośrodka wniosku wynikać będzie, że przekazanie praw i obowiązków
wynikających z umowy dzierżawy następuje na rzecz osoby lub osób mu bliskich
w rozumieniu przepisów o kształtowaniu ustroju rolnego.

Ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa art. 39